|
loading...|
|
Te Toa Takitini 1921-1932: Number 86. 01 October 1928 |
|
|
1 851 |
▲back to top |
Te Toa Takitini
Registered at the G. P. O. as a Newspaper.
NAMA 86. HASTINGS Oketopa 1. 1928.
HE INOI MO TO TATOU PIHOPA.
E TE Atua Kaha rawa, e te Kai homai o nga mea pai
katoa: nau, ara, na tou Wairua Tapu i whakarite nga
tu Minita mo to Hahi; Tirohia atawhaitia tau pononga,
kua karangatia nei ki te mahi a te Pihopa; whakakiia ia
ki tau akoranga pono; meinga kia harakore tona noho, kia
pono hoki tana minita ki a koe. ara. kia pai ana kupu,
ana mahi: kia whakakororiatia ai tou Ingoa, kia whiwhi
ai hoki to Hahi ki te pai i te mea e ata whakahaerea ana
e ia nga tikanga; He pai hoki te mahi a to matou. Kai-
whakaora, a Ihu Karaiti e ora na. e kingi tahi na. me
koe. me te Wairua Tapu, aianei a ake ake ake. Amine.
koe me te Wairua Tapu, aianei a ake ake ake. Amine.
POURI O TE ETITA.
Kei to pouri te Etita mo te roa rawa o te putanga
atu o ta koutou pepa.
I te pangia te Etita e te mate "puru" (influenza), a
kaiahi ano ka korikori ake. A no tenei ra (Oketopa 12)
ka tirohia e te Takuta ka whakahokia ki te moenga mo
nga wiki e toru Ko tenei o nga mate he totoka no nga
toto o te waewae katau. Ma te takoto rawa ka rewa ai
nga toto Ki te reo pakeha he clotted blood. Ehara i te
mate tumaha rawa. He okioki noaiho tona rongoa.
|
|
2 854 |
▲back to top |
854 TE TOA TAKITINI. Oketopa 1, 1928.
7. Ko Te Kaute Mo Te Tahua awhina i te oranga o te
Pihopa Maori, me whakarite hei Trust Account i roto i te
Peeke, a ko nga Kai-tiaki mo taua Tahua ko nga tangata i
whakaritea i Parawhenua.
8- Kia puta he mihi ma tenei hui ki te Komiti Tumuaki
mo to ratou kaha ki te whiriwhiri i nga mea katoa e hoatu ana
kia ratou.
9. Kia puta te mihi a Te Komiti Tumuaki ki te iwi kainga
mo ta ratou powhiri i te hui ki tenei takiwa, mo to ratou kaha
hoki ki te awhina ki te manaaki i nga iwi katoa i eke ki
tenei hui.
TE HUI MAORI O TE PIHOPATANGA O WAIAPU.
TUREI TE 9th ONGA RA OKETOPA, 1928, 10 ONGA
HAORA ITE ATA NEPIA.
Ko te Pihopa o Waiapu (Te Tiamana).
Ko te Pihopa kua whakaturia mo Aoteroa.
Pererika Akuhata Peneti.
Nga minita: —
Atirikona Hapata Wiremu. Turanga.
F. W. Tiatitene, Rotorua.
J. B. Brocklehurst, Heretaunga.
Kenana Aata Wiremu, Pukehau.
Aata Wiremu, Te Kaha.
Rev. Hakaraia Pahewa. Te Aute College.
A. Neild. Heretaunga.
Peni Hakiwai. Heretaunga.
R. Rangiaho. Mohaka.
Hemi Huata. Nuhaka.
W. Mataira, Turanga.
W. T. Puha. Whangara.
W. H. Tangohau. Hikurangi.
Pine Tamahori. Rangitukia.
M P. Kohere. Ruatoki.
R. Tahuriorangi, Ruatoki.
W. A. Te Waaka. Whakatane.
M. M. Tumatahi. Te Ngae.
E. M. E. Te Tikao. Ohinemutu.
P. Te Muera. Taupo.
Nga Mangai-Reimana:
Mr. H. Hutana. Heretaunga.
P. Tomoana. Heretaunga.
Renata Tamepo, Waipiro.
„ Hakopa Haerewa, Tuparoa.
„ Te Kani Te Ua, Turanga.
„ Tuiringa Tawera. Ruatoki.
„ Wiremu Kingi. Ohinemutu.
|
|
3 855 |
▲back to top |
Oketopa 1, 1928. TE TOA TAKITINI. 855
He mea whakapuare te Hui ki te inoi.
Na Rev. Pine Tamahori i panui nga meneti o te hui o te
tau ka huri.
Paahitia ana.
He mea whakatu na te Hui ko E. M. E. Te Tikao hei
tuhituhi i nga take o te hui.
Paahitia ana.
Te Pihopa ka mea: —
E whakaatu ana ahau kia koutou ki nga minita. Kia
whakatikatikaia te rarangi-ingoa tuturu o nga Kai-
Karakia maori puta noa te Pihopatanga.
Paahitia ana.
NGA WHAKARITERITE.
Mo te Pihopa o Aoteroa.
(1) Te Tuuru mo te Pihopa o Aotearoa, ka whakaturia ki roto
i te whare-karakia nui o Nepia.
Na Rev. Peni Hakiwai i motini.
Na Kenana Hakaraia Pahewa i tautoko;
Kia riro ma nga minita maori anake e whakarite nga
raruraru katoa o te waihangatanga o taua Tuuru.
Paahitia ana.
(2) He mea tika kia whakairotia tana Tuuru.
He mea waiho tenei take ma nga tangata kua whakaaria
o ratau ingoa e mau ake nei. Ma ratau e whakatutuki te
ahua mo nga whakairo ki runga ki taua Tuuru: —
Atirikona Hapata Wiremu.
Dean F. Mayne,
Rev. P. Hakiwai.
Rev. P. Tamahori,
Mr Wiremu Kingi,
(3) Nga Kakahu mo te Pihopa o Aotearoa.
Ko te utu o nga kakahu kai te £70 O O nuku atu. hoki
iti iho ranei. Ko nga moni kua takoto mo aua kakahi.
koia enei: —Na nga hapu o Heretaunga e £60 O 0. na nga
Pakeha o Clive te £10 O 0. ka hui tenei moni katoa
£70 O 0.
(4) Te Ra o te whakawahi o te Pihopa.
Kua tuturu te ra o te whakawahi kei te 2nd onga ra
Tihema, hei te ratapu tuatahi o te Harenga mai; Ki roto
te Whare-Karakia nui o Nepia i te 11 onga haora i te ata.
Kua oti te whakarite kotahi taha o te whare-karakia ki
nga Maori motuhake ko tetahi taha ki nga pakeha anake.
(5) Te Kai-Kauhau mo taua ra.
Kei te whanga atu ki te whakaatu mai a te Ati pihopa.
(6) Himene Maori mo taua ra.
Kua whakaritea ma te Pihopa o Waiapu me Pererika
Akuhata e whakariterite he Himene, nga Himene ranei mo
taua ra. Ko te Ritani
|
|
4 856 |
▲back to top |
856\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_ TE TOA TAKITINI. Oketopa 1, 1928.
(7) Kaore he pohiri-a-reta mo taua ra.
Kanui te wehi ki te tuku pohiri-a-reta kei pohiritia etahi,
ka warewaretia etahi, ka waiho hei nanu ma etahi. Ko
taua ra he S aonga no te motu katoa, no reira ka waiho ma
te ngakau nui i roto i te hinengaro o te tangata hei whaka-
kotahi i a tatau a taua ra.
(8 Nga minita Maori o Aotearoa.
Nga minita i tena wahi i tena wahi ma koutou hei whaka-
atu mai ki to tatau matua kia Pererika Akuhata nga mea
o koutou e watea ki te haere mai a taua ra.
(9) Ko te marae o nga manuhiri kei te Pakipaki.
Na Ngati-Kahungunu ki Heretaunga te whakaritenga ko
Kei te karakia whakawahi.
Kua oti te whakatuturu kia whakaputaina e te Tari o te
Pihopatanga, nga Kaute o nga pariha katoa i nga toru
marama katoa.
(11) Nga tamariki a nga minita Maori.
Kei te whakaarotia nuitia e te Pihopatanga he tikanga e
taea ai te awhina o nga tamariki a nga minita, e tukua
ana ki te kura, i Hukarere me te Aute Kareti. I whakaatu
a Kenana Aata Wiremu, tera e whakatakotoria kia wha
nga Karahipi, mo nga tamariki a nga minita, kia rua mo
te Aute kia rua mo Hukarere.
(12) Te Awhina a te Hahi ki nga tamariki a nga minita.
Ko te oranga awhina e puta ana ki nga tamariki a nga
Minita, kaore i ahu mai. i nga pariha.
Ko tenei oranga e puta nei. ia marama ia marama ki
aua tamariki a nga Minita, i ahu mai i te Pihopatanga ake.
Ko te Pariha kaore e eke ana te oranga o te minita kaore
e taea te ki he Self-support.
(13) Te Pariha o te Puke: —
Kua oti te whakariterite, ko tetahi wahi o te oranga o te
minita o te Puke kei te ahu mai. 5 te moni tahua mo Taura-
nga.
(14) Te Tekau eka kei Rotorua: —
I motinitia. a paahitia: —Kia tukua he tono ki te Poari
Kai-Tiaki o te Pihopatanga kia tukua te mana me te
E TAHI MIHI KI TE PIHOPA O ATEAROA.
Atirikona Chatterton, Rotorua.
Kei te mihi te ngakau mou ka tu mai na i tena turanga
tapu Ma te Atua e tuku mai ki a koe, te wairua o te mohio, o
te aroha me te mana, kia tutuki pai ai i a koe te mahi nui kei
te takoto mai i mua i tou aroaro.
|
|
5 857 |
▲back to top |
Oketopa 1. 1928. TE TOA TAKITINI\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_857
Miss Bulstrode Whakarewarewa
Kanui to matou koa.
Takuta Erihana, Akaroa.
Kei te mihi te ngakau mou ka rite nei hei Pihopa tuatahi
mo te iwi Maori Kia ora.
Emire Poraumati. Rotorua.
ikeike. Kia ora.
H. Wills. Otaki.
Kia ora koe e hoa i runga i to turanga hou. hei tete waka
mo te Haahi Maori. E ki ana a Matene Te Whiwhi: " E rere
te manuka tomokia. " Tena e koro tomokia ki roto i runga i
te aroha me te tumanako o hoa Maori pakeha hoki.
Wihapi Te Puke.
Kei te mihi atu tenei wahanga o Te Arawa mou ka tu mai
na hei Pihopa tuatahi mo Aotearoa. Kia ora.
Wiremu Kingi. Ohinemutu.
He honore mo nga manaakitanga i whakaaro ai te hine-
ngaro. Arohanui.
Head Prefect St. Stephens School. Parnel.
Kei te hiahia nga tamariki o Tipene ma ratou e tango te
ripeka tohu Pihopa mou.
(Te utu Kia ora. kua rite ke te ripeka i te pouaru a te
Pihopa o Akarana. Mrs Crossley).
Tena koe me te honore kua mau ki a taua ki te Maori i
runga i nga manaaki a te Atua.
Te Haahi i Te Kohupatiki.
Kua tau te kohu ki runga o Kahuranaki. e kore e ahiahi,
ka marangai a Rotorua.
Ropere Tahuriorangi. Ruatoki.
He nui no te koa me te hari ki tenei taonga kua uhia nei
ki runga i a koe me te whakamoemiti hoki ki te matua i tau
ai tana ki tana pononga i pai ai. Kia ora.
Rev. Waaka. Whakatane.
Ma te matua i te rangi koe e whakakaha.
Na. Rikihana. M. L. C.. Waimate North.
Ka kata nga puriri o Taiamai mo te rota ka tau tika ki
runga ki a koe. ka whakawahia nei hei matua mo te iwi Maori.
Ka ora te mare i te WOODS' GREAT PEPPERMINT
CURE.
|
|
6 858 |
▲back to top |
858\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_TE TOA TAKITINI. Oketopa 1, 1928.
Kia ora roa koe.
Atirikona Brocklehurst. Nepia.
Kei te mihi atu nga minita pakeha katoa o te Pihopatanga
o Waiapu mou ka whiriwhiria nei mo tena turanga nui. Ma
te Atua koe e manaaki.
MIHI KI TE PIHOPA.
KAIKOHE.
Oketopa 3rd, 1928.
Ki te Etita,
Hastings.
E Kara,
I te hui a Te Komiti Tumuaki i noho ki Ahipara i te 22
ki te 24 o nga ra o Hepetema, 1928. ka paahitia te Motini e
whai ake nei:
"Kia tukua he mihi ma tenei hui ki te Rev. Pererika
Akuhata Peneti, mona kua karangatia nei hei Kaitimata
i te tahuhu mo nga Pihopa o Aotearoa: mona i riro hei
kai-whakaputa i te whakaaro o nga Kaumatua i roto i te
50 tau kua pahure: hei whakaatu ano hoki i te hari nui o
enei iwi. me te inoi kia tau ki runga i a ia te Maru o Ihowa,
hei mea e kaha ai ia ki te arahi i tona iwi Maori. "
Ko te hui tuatahi tenei a Te Komiti Tumuaki i muri mai
i tou karangatanga ki te turanga Pihopa mo te iwi Maori, na
reira ka tukua atu tenei mihi ano a tenei wehenga o to iwi
Maori e noho atu nei i tenei takiwa o Aotearoa.
Kai Ora mai ano i roto i nga manaakitanga a Te Matua i
te Wahi Ngaro.
Na to mokai nei i roto i te Mahi,
W. H. Panapa.
Hekeretari o Te Komiti Tumuaki.
TE WAIPIRO.
Na te Etita.
Mehemea ka whakariterite tatou i te ahua o te iwi Maori
o tenei wa. ki to ratou ahua i te 20 tau ka taha ake nei. e tika
ana kia whakamiharo tatou ki te pai o tenei wa.
Kua ngaro rawa atu nga mahi whakatu tahua waipiro. Kua
uaua rawa te kitea o te wahine e haurangi ana, a kua torutoru
rawa nga taane e kitea ana te haurangi i nga taone. He
ahuatanga tenei e tika ana hei whakawhetaitanga ma tatou ki
to tatou matua i te wahi ngaro. Kua ngawari haere te kai-wai-
piro a te iwi Maori.
He aha ra nga take i penei ai?
1. Kua neke rawa ake te maramaranga o te iwi Maori. Kua
mohio haere tatou ki nga hua o a tatou mahi. Kua mohio
tatou ki nga taonga tika a te pakeha hei manaaki ma tatou,
me nga taonga hei ruke atu mia tatou.
|
|
7 859 |
▲back to top |
Oketopa 1, 1928. TE TOA TAKITINI. 859
2. Kua hohonu haere ta tatou hopu i nga kaupapa o te whaka-
pono karaitiana. Kua haere mai te whakama ki te tangata
whakaaro tika, mehemea ka korerotia i te haurangi ia.
Kua mohio tatou kaore i tika i runga i nga akoranga a nga
karaipiture, kia whakahaurangi te tangata i a ia.
3. Ko te nuinga o tatou rangatira Maori kanui te kaha ki te
peehi i taua kai. me te tohutohu ki nga taitamariki kia
ngawari, kia mutu te kai waipiro. Titiro ake ki o tatou
mema Paremata a Ta Maui Pomare a Ta Apirana Ngata.
a Tau Henaru a Hare Uru. me to tatou kaumatua o te
whare Ariki, a Te Rikihana. katoa enei tangata e tu tapu
mai ana i mua i te iwi, kaore rawa e rangona ana kia kai
nui i te waipiro enei tangata.
4. Na te uaua pea hoki o te kitea o te moni ka manawapa tatou
ki te moumou noaiho i a tatou hereni. I mua he mama te
haere mai o te moni he mama hoki te haere atu. I nga
wa ka huri ka kore he moni ka hoko i te whenua. Ka
haere noa mai te moni kaore i waiho ma te werawera o
te rae e kimi kaore te iwi o tera wa i mohio ki te wariu o
te moni. Engari inaianei i te mea kua uaua te haere mai
o te moni katahi ka tupato. He hua pai tenei no to tatou
poharatanga.
MOUMOU TE MONI.
I roto i enei tau e toru ka taha ake nei. 1925 ki 1928. hui
katoa te moni i pau ki te waipiro i nui Tireni nei, £25, 839. 693.
Hui katoa nga tangata i mau ki te herehere i whainatia mo te
haurangi, i poropeihanatia ranei e 26, 725.
Ahakoa te uaua o te kitea o te mahi hei oranga mo te
tangata i enei wa. he mama noaiho te kitea o te moni hei
whakapau ki te kai-waipiro. Mehemea i whakapaua tenei
rua tekau ma rima miriona pauna, ki nga mahi e puta ai he
oranga totika mo te tangata, kaore e penei rawa te mate o niu
Tireni. Moumou rawa tenei moni nui kia whakahekea mo te
kaki noaiho o te tangata te take. Apiti ki te moumou ko nga
hua o taua mahi he kino inahoki ra tenei ope nui te 26. 725. i
tu atu nei ki te aroaro o nga kai-whakawa. me nga whiu a te
ture mo tena mo tena,
Koianei nga mahi a te pakeha hei ata tirotiro ma tatou ma
te iwi maori. Kaore he waipiro a o tatou tipuna Maori. He
taru hou tenei i whai tahi mai i te heke pakeha ki niu Tireni.
Kua eke tenei ki te kotahi rau tau e matakitaki ana tatou ki
nga hua o te kai nei. me te marama o te kitea, kaore rawa he
hua pai o taua kai. Ko te wawata kei a tatou katoa kei te iwi
Maori i tenei wa. kia eke tatou ki nga taumata rangatira o te
taha pakeha me te taha Maori. Haunga te eke takitahi engari
kia whakapiki te iwi katoa. Noreira. e te iwi nui tonu, akona
a tatou tamariki kia "tautorotoro atu ki nga mea i mua. kia
whai tonu atu ki te tohu, ki te utu whakahonore o to runga
karangatanga a te Atua, i roto i a Karaiti Ihu. (Piripai 3.
13. 14).
|
|
8 860 |
▲back to top |
860 TE TOA TAKITINI. Oketopa 1, 1928.
HOKINGA TUARUA MAI O TE KARAITI.
Tenei etahi kupu he mea kohi mai no roto i nga Karaipi-
ture. hei whakaoho i o tatou wairua. Ko nga rarangi nei, he
mea kohikohi mai na Mihi Wiremu o Hukarere kura. Ahakoa
kua kore nga kanohi kikokiko i kite inaianei (kua
neke atu hoki i te 90 ona tau) ko tona kanohi wairua kei te
marama rawa atu. Kei te mau tonu ona whakaaro, me tona
aroha ki nga tamariki o Hukarere o roto o te rima tekau tau
ka huri nei. ara mai ano o te timatanga o tenei kura, a tae
noa mai ki tenei wa. Kei te mau tonu ana inoi mo ana tamariki
i ia ra. i ia ra. Kanui hoki te ora o Ai ihi Keita me Mihi
Mereana, me te mau tonu o te aroha ki a ratou tamariki o te
iwi Maori.
Tirohia iho nga rarangi nei, me te inoi ki te Atua kia
whakatikatikaina o tatou ngakau kia rite ai hei kainga nohanga
tuturutanga mona.
1. Ka whakaroa te tane marena hou, ka tunewha ratou katoa,
ka moe. Matiu: 25-5.
2. Koia hoki tana kupu nei. maranga e tenei e moe nei.
Epeha 5. 14.
3. Kua taka noa atu te wa e ara ai tatou i te moe
Roma 13. 11.
4 Heoi aua tatou e moe. kei pera me era atu, erangi kia
mataara, kia whai whakaaro. 1 Teharonika 5. 6
5. Ae ra, kia mataara: kahore hoki koutou e matau ki te wa
e haere mai ai te rangatira o te whare ko te ahiahi,
ko waenganui po ranei, ko te tangi o te heihei ko te atatu
ranei:
6. Kei puta whakarere a ka rokohanga koutou e ia e moe ana.
St. Maka 13. 35. 36
TE INOI MO TE RATAPU TUATAHI O TE HERENGA MAI
E te Atua kaha rawa i whakaiti tau Tama, a Ihu Karaiti,
i a ia, a tae rawa mai ki tenei ao ki te tirotiro i a matou, homai
he kaha ki a matou e noho nei i tenei ao matemate, kia wha-
karere ai matou i nga mahi o te pouri, kia kakahu ai i nga
kakahu whawhai o te maramatanga: kia ara ake matou a te
ra whakamutunga ki te ora tonu. ina hoki mai ia, hei kingi nui,
ki te whakarite whakawa mo te hunga ora, mo te hunga mate;
e ora ana hoki ia. e kingi tahi ana me koe. me te Wairua Tapu,
aianei, a ake tonu atu. Amine.
HE HAUTU WAKA-TAUA E
Ihaia Hutana Waipawa.
Na nga matua nga matohu waiho ake hei korero. Ki te
he tukua kia puta, ki te marama, puritia hei taonga whakati-
katika i a koutou i nga wa o te he. Pai ake ta koutou hopu i
|
|
9 861 |
▲back to top |
Oketopa 1. 1928. TE TOA TAKITINI. \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_861
te hopu a-ringa. tetahi ki tetahi, i te hopu kanohi ki te kororia
o nga maunga e tauria ana e te huka. e rewa ana i te ra. ngaro
atu i te titiro.
TAMARERETI.
Ko Tamarereti he tangata. He topa waka ko Tautoru. he
whetu koi te rangi e tu rarangi ana. Kei tua ake ko te ika
o te ranei, tona ahua kei to te patiki. I rite hoki ki te ahua o
to tatou ika whenua. Tona nohanga e kitea ai. kei runga tonu
i te raina o to ranei, mai i te rerenga o te ra ki te toonga atu
E kiia ana tona ingoako te ika-o-te-rangi. Ki te whakapae te
tu. ka kiia he awatea kua whakapae te ika-o-te-rangi.
TAMATEA E MATOHU ANA.
Ko Tamatea he tangata tona waka ko Takitimu. he waka
tapu, kaore te kai. te wai, e eke ki runga. Ko ona utanga o
runga, ko nga maihi o nga tapu me nga mana o te Atua, inana
ki nga tohunga whare wananga, tohunga tuahu tuku whakahere
ki te Atua, toki ki te wai whakaara i nga hau me nga taonga
tapu te whatu-kura. me nga toki, me te tohu te ngarahu te
uhi a Mataora, te kura te rakaia ki te rautangi.
E waru nga waka i manu mai ai o koutou tupuna. I tohia
ratou ki te wai ora. ara iriiritia ki roto i te moana me te
matohu ki nga tinana o te rangi. Kahukura nga whetu te
Ika-o-te-rangi. hei maunga mai mo te ihu waka i roto i te
kotahitanga o to ratou whakapono me te wiri. te wehi ki te
Atua.
I runga i te moana e whakamoe ana. e karo ana i te tu-a-
tea o te ao. i te hinatore o te ko. i te ruha noa. i te mate kai.
I te mea kaore he kai o tenei waka, ka mate i te kai. ka
tohunga a na nga tohunga i hoatu o ratou tinana ki te Atua. Ka
maka rota ratou i runga i te moana. Tau tonu te rota ki nga
tukua iho e te Atua ta raua i inoi ai. Kai ana ratou i te mana
o te rangi i te ika. i te manu i runga i te moana. Metemea ko
Iharaira eke ai ana i te mana i tukua iho e te Atua ki a Mohi i
runga i te whenua.
U. ka u ki tenei whenua ataahua ka tohatohaina
o ratou taonga tapu nga mana nga karakia te whakapono,
rite tonu te hautu nga matohu rite tonu.
Tutaki ki te Rongopai o Ihu Karaiti ka honoa ki te hono
tapu o te papa kikokiko o koutou tupuna, kaore nei i kitea
e oku whakaaro te whanui te hohonu o te tohungatanga o
koutou tupuna a. e kore tonu hoki e kitea. Ina hoki kei te
kimi tonu koutou i nga hahi huhua i runga i te kaipuke o nga
ra o muri nei. a kaore ekitea. Heoi ano te mea i kitea ko te
rangirua o te karawhiu o te hoe. me te hautu a nga hahi o
muri nei.
|
|
10 862 |
▲back to top |
862\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_TE TOA TAKITINI. Oketopa 1. 1928.
Ko te wai-ora o koutou tupuna, ko te matohu, i te rangirua,
i te whati o te waiata, i te korapa ranei o te tohu tana, ko te
hautu i te rite kia rite e whai ake nei: —
1. E te ihu. e waenga takoto atu!
Rite! kia rite!
Aua i te kaha ka te rite!
Rite! pehia!
2. Waewae takahia! ringa pakia!
Rite! kia rite !
Pona hopukia! Turi whatiia!
Wiri! kia wiri!
E te whanau, maranga ki runga, kua hahae mai te ata.
Rauawatia a Takitimu, ka mimira kia maru, ka toro ki te
moana.
Tou kai-hautu, ko Aotearoa, ko te Pihopa Maori ko te
mana i tukua iho ki nga tohunga pono o nga whakahekenga iho,
i tumanakotia e o koutou matua.
Kaati noa te pangapanga kohatu tetahi ki tetahi kei taha
i a koutou, ka pa ke ki te Atua, a, ka mate te whakapono. Ko
ia hoki tenei te taonga e kiia ake ne; e o koutou matua, kia
mau ki tewhakapono hei matua mo koutou. He kupu manaaki.
he hua no te whakapono. Kaua e takahia, kei tahuri ake. a.
ka ngau.
Puripuri o koutou ringa, tetahi ki tetahi. Awhiawhi ki
nga pakihiwi tetahi ki teahi. E hoki te aroha ki te matua, ki
te u kaipo.
TE POOTI MEMA.
Kua whakaatu te Pirimia ko te ra hei pootitanga i nga
mema Paremata hei te Wenerei te 14 o nga ra o noema. Kaore
ano he kupu mo te ra pooti o nga mema Maori.
NGA MEMA MAORI.
I te mea kua mutu te Paremata, ka titiro whakamuri te
Toa Takitini ki nga hau o nga whakahaere a nga mema Maori
o te toru tau ka huri nei.
E te iwi, he aha te mate i puta mai ki a tatou i nga mahi
a o tatou Mema?
Kaore he whakahoki mo tenei patai, no te mea kaore rawa
tatou i mate i o tatou mema.
Kaati, he aha te ora i puta ki te iwi i runga i nga whaka-
haere a o tatou mema?
Mehemea ki te ata whakararangitia nga kaupapa o te ora.
kaore e whai wahi Te Toa Takitini mo etahi atu korero.
|
|
11 863 |
▲back to top |
Oketopa 1, 1928. TE TOA TAKITINI. \_\_\_\_\_\_\_\_863
Te pakanga mo nga whenua o Te Waipounamu, kua rite.
Tena koata miriona pauna nga tohe a Taranaki mo te he o
nga raupatu kua whakaritea. e £5000 i te tau mo ake tonu atu.
Nga mahi he i te wa o te pakanga ki Waikato kua rite ara
e £3000 i te tau mo ake tonu atu.
Nga mahi he i te u a o te pakanga ki waikato kua rite,
ara e £3000 i te tau mo ake tonu atu.
Kua tirohia nga muru whenua o te takiwa ki a Whaka-
tohea, a kua whakaaetia te £300 i te tau mo ake tonu atu.
Kaati, waiho ma o tatou mema e whakamarama ki nga iwi
a ratou mahi. Engari e ki ana Te Toa Takitimi ko etahi o nga
hua tino nunui i puta hei painga mo te iwi Maori, na o tatou
mema tokowha i puta ai. He pai no ta ratou mahi tahi, he
paingia hoki no ratou e to tatou Pirimia tae noa ki te Kawa-
natanga.
No reira e Ta Maui Pomare. e Ta Apirana Ngata e Tau
Henare.
Ko te tumanako Te Toa Takitini kia kana o koutou noha-
nga Koinei hei aroha mo te iwi ki a
koutou. mo nga manaakitanga kua puta nei ki te iwi Maori nui
tonu. Kia ora katoa koutou.
TAME HALBERT.
He nui te aroha me te tangi o nga iwi me nga hoa o Tame
Halbert. i te. mai o te rongo i Taranga kua hinga
ohorere ia kaha o aitua. I haere tu tonu ia
ara i te tu tangata ahua turoro, i hoki atu ki tona
ruuma ekieki ai i te mutunga o tana mahi i roto i tana kaari.
Rokohanga atu e tetahi o ana tamariki kua moe ke i te moenga
kaore nei he korikoringa.
Ko Tame tetahi o nga mema tuatahi tonu o te Ropu o Te
Aute a ko ia tetahi o nga tamariki Maori i hopu pai i nga hua
o te matauranga o te iwi pakeha. I kaha tonu tona tipu haere
me te manaakitia e te iwi Maori e te iwi pakeha. He tangata
tenei i mau tonu tana manaaki i nga tikanga o te Hahi Mihi-
ngaro i nga kaupapa o te Kotahitanga o Te Aute i nga kura,
me a tatou pepa Maori i roto i te 30 tau ka taha nei. ara i te
Pipi-wharauroa, Te Kopara, me Te Toa Takitini.
He tangata a Tame i tino manaaki i nga mahi a te Hahi.
Ahakoa kei whea te hui, mehemea he whakapiki i nga mahi a
te Hahi te kaupapa, ka tae a Tame ki te manaaki. Ahakoa he
Maori a Tame, i etahi tau e whakaturia ana ia e nga pakeha
hei Hahi-watene mo ratou i te Pariha o Waerenga-a-Hika.
|
|
12 864 |
▲back to top |
864 TE TOA TAKITINI. Oketopa 1, 1928.
Haere ra e te hoa pumau, e te hoa aroha. Haere ki te
kainga e okioki ai tatou i a tatou mahi. Haere ki te iwi.
Haere ki te Ariki Ko au mahi pai. me o whakaaro rangatira.
hei onga honore ki runga i o tamariki uhi ai. Kua rongo
koe kupu a te Ariki "Pai rawa e te pononga pai. e te pono-
nga pono: uru mai koe ki te hari o tou ariki. "
RE WHAKAARO NA TE NGAKAU AROHA.
He whakaaro aroha ki nga uri mokopuna a nga tangata
matua ka ngaro ki te po. Kia mohio ra tatou kua tu he Pihopa
motuhake mo tatou mo te iwi Maori o te Hahi o Ingarangi.
Ko te Hahi tenei nana i wawae te patu i runga i o tatou
matua tupuna, i puta ai tatou nga uri, a i whiwhi ai tatou i
te whenua, i te rawa hei painga mo tatou.
He aha ra te painga o te whakarere i te ohaki a wairua a o
tatou tangata matua hei turanga waewae mo to tatou Pihopa,
ka peke tatou he waahi ke.
No reira e te whanau mokopuna ma hoki kia aroha ra ki
te Hahi o o tatou matua tupuna. Kua ngaro ratou ko tatou
tenei. No reira e hoki puritia te taonga whakaheke a o tatou
matua, pokepokea paitia i tenei ra. hei taonga tuku iho ma
tatou ki nga uri i muri i a tatou.
Ma te Matua i te wahi ngaro tatou e whakamarama, e
manaaki.
Na H. Keremeneta.
HE MIHI HARI.
Nu H. Keremeneta.
Mauria atu a matou mihi hari ki a Ta Apirana Ngata mo
tona kaha me tona maramatanga i tatu pai ai to tatou Pihopa-
tanga Maori. ki toku whakaaro na te marama o tana whai-
korero ki te Hinota Tianara i roto i te 20 meneti i homai nei
ki a ia. i rite ai o tatou whakaaro mo tetahi Pihopa mo tatou.
No reira te nui o te hari me te koa o te ngakau ki to tatou
kaumatua ki a Ta Apirana Ngata. Kia ora tonu ia.
HE MIHI NO WHANGANUI.
Na H. Keremeneta.
He nui, he nui te hari mo to tatou Pihopatanga Maori kua
tau nei i runga i te ata whiriwhiri marire a nga Pihopa katoa
o Nui Tireni Kua tau, a kua paahitia rawatia a e kore hoki e
taea te whakaputake.
E te Atua tohungia to matou Pihopa.
Amine.
|
|
13 865 |
▲back to top |
|
|
14 866 |
▲back to top |
