Te Toa Takitini 1921-1932: Number 33. 01 April 1924


Te Toa Takitini 1921-1932: Number 33. 01 April 1924

1 17

▲back to top
          Registered at the G. P. O, as a Newspaper.



  NAMA  32. HASTINGS. Aperira 1, 1924.

TE TOA TAKITINI

           TE AUTE KARETI.



   Ko  tetahi tenei o nga whare hou o Te Aute Kareti. Penei ano  hoki

 te ahua o tetahi o nga whare  kua oti. Kei te puroa o  runga nga  ruma

 moe, kei raro ko nga  karaihe ru-'  ^gr ruma  kaukau, me  nga ruma

 kai. Kanui  te whakamiharotia  o  nga whare  nei, me te koakoa  hoki

 e te tamariki ki te pai o to  ratou kainga. Tetahi  mea  whakamiharo

 ko te kore o  nga tamariki e papanga   e te mate. Kanui  te ora o a

 koutou  tamariki  e noho  atu nei.

   Kia  ora  nga  tamariki  o  Te  Aute. Kia  mau   te kaha   ki re pik-

 haere ki nga  taumata  marama   o enei ra. Kia ora  ano hoki  nga Kai-

 whakaako me   nga Kai-tiaki  (Trustees)  o te Kura.







       He mea  Panui  e Rev. F. A. Bennett, he mea  ta e Cliff Press,

                       Queen   Street, Hastings, H. B.

2 18

▲back to top
TE TOA TAKITINI

           Registered at the G. P. O, as a Newspaper.

               Te Utu mo te Pepa 6/6 i te tau.

   Me  penei nga reta " Te Toa Takitini, " Box 300. Hastings.

18                  TE TOA  TAKITINI. Aperira 1. 1924.

      HE WHAKAARO   KOKOTI-TAU.

EHARA       enei korero i te kauwhau   mo  te whare-karakia

      ahakoa  e hohoro tonu te hopu a te tangata mohio ki

       nga Karaipiture ko te aronga o te whakaupoko  no te

Paipera ara no nga kupu  a Paora: "Muri  rawa iho. ka kitea

 e ahau ano hoki, ano he  tamaiti kokoti tau. '' Ko te tikanga

 o nga kupu a Paora kahore tona whakaakoranga hei apotoro

 i pera me o era atu apotoro ara me nga akonga a te Karaiti. Ko

era i noho tahi ratou ko to ratou Ariki mo nga tau e toru a i

 mua  atu o te kakenga  o te Karaiti ka unga  ratou e ia kia

kauwhautia  te Rongopai ki nga topito o te ao. Tena ko Paora

 i hohoro tonu tona whakatahuritanga a tu tonu atu hei apotoro.

 ano he tamaiti kokoti-tau kahore i rite nga marama.

                TE ROPU KAI-MAHI.

   Na, he nui nga whakaaro nunui kua whanau  ki te ao otira

 i te mea kaore i rite te wa, kaore i rite te ao. mo aua whakaaro

 kahore i manaakitia  engari i whakaparahakotia  a ko  nga

 tangata i maia ki te whakapuaki i aua whakaaro  i tukinotia.

 Ina koa hoki he maha nga tau i kauwhau ai nga Kai-mahi i o

 ratou na whakaaro hei rongoa mo nga huhua mate o te ao. I

 tawaitia ratou, i tukinotia otira i tenei ra ko ratou te Kawana-

 tanga o Ingarangi—ko  ratou te tumuaki o te Emepaea, a. e ai

 nga rongo ka nui te pai o ta ratou whakahaere. Ko te ropu kai

 mahi o Niu Tireni kei te tumanako kia riro i a ratou te urungi

 o te Tominiona. Ko  wai ka hua. ko wai ka tohu, e kore e

 tutuki ta ratou wawata. Kei  te koraha tonu ratou inaianei.

 ka tata pea te whakawhiti  i Horano. te tomo ki  te whenua

 whakaari.

         TE MANA  POOTI MO  NGA WAHINE.

   He inaha  ano nga  tau   i tohe ai nga  wahine  o  Inga-

 rangi kia whiwhi  ratou ki te mana  pooti. He  kokoti-tau to

 ratou whakaaro, tena ia inaianei kua pakari kua whiwhi ratou

 ki te pooti a tokoono o ratou kua noho ki te Paremete o Inga-

 rangi, ki te matua o nga Paremete, ki te tapu o nga tapu. I te

 kaha o te wahine ki te tohe pooti mo ratou, porangi rawa to

 ratou ahua, i tuki-tuki wini ratou, a i whakamomori   ratou

 i nga whare herehere.

3 19

▲back to top
Aperira 1, 1924. TE TOA  TAKITINI. \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_19





           WHAKAPONONGA    TANGATA.

  Na  te whawhai nui ka  mutu  nei i pana whakamua  nga

tikanga o te ao—e rua tekau tau te hipanga ki mua. He maha

nga mea kahore nei i whakaaetia, i whakaarohia e te ngakau, i

mua  atu o te whawhai, engari inaianei kei te miharo te tangata

ki tona puhoi i kore ai ia e kite wawe i aua mea. He whakaaro-

kokoti tau. Ko  tetahi ritenga rere ke o mua. e kitea ana taua

tikanga i te Kawenata Tawhito a i te Kawenata hou ano hoki,

ara ko te whakapononga a tetahi tangata i tetahi atu. I whaka-

ponongatia te tangata kaha-kore e te tangata whai-kaha. He

tini nga mangu-mangu  o Awherika i mauria ki Amerika, i wha-

kamahia  penei me te kararehe i wehea ai te tane i te wahine,

nga matua  i nga tamariki. I whakahe  etahi tangata ki tenei

tikanga weriweri, otira kahore ratou i whaka rangona. I kiia

e etahi tangata na te Atua ano taua tikanga i whakarite. He

whakaaro  kokoti-tau. I whawhai  tetahi wahanga o  Amerika

ki tetahi wahanga mo  tenei take, nuku atu i te £30, 000. 000 te

utunga a  Ingarangi mo nga whakarau katoa i ona rohe kia

tukuna. Na konei i waiatatia ai e Cowper: —

    E kore te pononga e ngongo i nga hau o Ingarangi.

    Ngongo  kau ana ratou, tu here-kore ana:

    Pa kau  mai ki to tatou whenua.

    Ngahoro kau noa o ratou mekameka.

  Ko  te whakaaro  i  whanau  kokoti-tau. kua pakari rawa

inaianei.

                   TE WAIPIRO.

  Ka  mahu  tenei nga tau i whawhaitia ai te waipiro a kahore

ano kia hinga. Me te mea nei ko te whakaaro turaki i te wai-

piro he whakaaro  kokoti-tau. Kei te mohio  katoa te tangata

ki nga he o te waipiro ehara i te mea me kauwhau rawa. Ka

mutu  te mea tino kino i te ao otira e tautokona ana e te tangata.

Ko  te kaha o te waipiro he nui no  te moni he kaha  ki te

whakaporangi  i te tangata. Kei te tu mai te wa e hinga ai te

waipiro i nga wahi katoa o te ao. e kokiri ai te tika ki runga.

               NGAMAI TOHUNGA.

  Nga  mahi  tohunga, he he. he whakapoauau  i te tangata.

otira ko te whakahe i nga mahi tohunga e rite ana ki te kokoti-

tau. Ko  tetahi tohunga e rite ana ki te kokoti-tau. Ko tetahi

wahanga  o te Maori kei te ao tawhito tonu atu nga whakaaro,

kei te ao Maori, kei te ao pouri. Kia tiaho ra ano te marama-

tanga ki o ratou ngakau e kite ai ratou i te horihori noa iho o

nga  mahi tohunga. Otira ahakoa  kokoti tau ko te hunga

marama  kia kaha te whakatupato, ahakoa kinoia ratou; ahakoa

tamia te tika, ahakoa hunaia. ahakoa ngaro i te puehu mo nga

 tau maha, kei te haere mai te wa e tiaho ai te maramatanga, e

toha ai te matauranga o te Atua me nga wai  e hipoki nei i te

moana.

\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_       (R. T. K. )

  Kaore  e hapa te ora o te rewharewha me te maremare i te

WOODS'  GREAT   PEPPERMINT   CURE—   1/9, 2/9 patara.

4 20

▲back to top
20                 TE TOA  TAKITINI. Aperira 1. 1924.





     WHAKAMAHARA   KI TOKAANU.

                   Na Manihera  Tumataiti.

NO     te tau 1847 ka tonoa mai e te Wairua a Te Manihera raua

      ko Kereopa, no  Ngati Ruanui ki Taranaki, hei kawe

      mai i te Rongopai ki roto o Taupo. I haerea e raua

nga tahataha o Taupo, me te manaaki hoki a nga tangata i a

raua. No te taenga ki Tokanu, ka kohurutia e nga Maori e

noho ana i roto i te pouritanga. A na nga mea e noho ana i

roto i te maramatanga   i tanu ki Te  Waiariki. No te 20  o

Aperira. 1921, ka whakapiria  e te Pihopa  o Waiapu   tetahi

kohatu paraihe hei whakamaharatanga mo ana tangata ki roto i

te whare-karakia o Tokaanu.

  I te 1855 ka tonoa mai a Rev. Tamati H. Kerehi hei kaikau-

whau  mo te Rongopai ki roto o Taupo. Kua noho nga Maori i

tetahi wahi marama i tenei wa. A he kaha tana mahi, me nga

painga i puta  mai i ana  mahi, a he  tokomaha  hoki tana

whanau  kei Taupo inaianei.

  No  te 24 o Maehe. 1924. ka whakapiria e Atirikona Tiatitana

tetahi kohatu paraihe hei whakamahara  mo  Te Kerehi raua

ko  tona hoa wahine, ki roto i te whare-karakia i Tokaanu.

Tetahi rangi nui tenei, i whakanuia e Ngati Tuwharetoa, me

tana whanau  ano hoki. Ka  whia ra nga whare-karakia Maori

ka whiwhi i enei tu Kohatu?





      WAIPUKE  KI HERETAUNGA.

NO     te 11 o nga ra o Maehe ka puta tetahi waipuke nui ki

      nga  takiwa o Heretaunga. I ohorere tonu te putanga

       o tenei waipuke. Kaore i tino nui rawa te ua ki Here-

 taunga, engari i maringi mai te ua i uta. E kiia ana e nga mea i

kite, ko taua ua kaore i penei me te pata ua nei, engari i rite ki

 te awa e maringi iho ana i te rangi. E ki ana nga pakeha he

 " cloud-burst, '" ara i pakaru tonu iho te wai o nga kapua.

   Ko nga kainga i kaha rawa te mate ko Moteo, ko Tangoio,

 ko Petane, ko Te Kohupatiki, me Wharerangi. Ko  te mate nui

 ko te rironga katoatanga o nga kai mo te tau, ara te kai nui a

 te Maori te taewa.

   Ko nga mate  enei o etahi o nga kainga: —

 TE KOHUPATIKI: —Ko     nga kai o te whenua, taewa, kaanga,

 paukena, kua pirau i te ngaronga i te wai. Ko nga kau kotahi

 tekau me etahi hoiho me etahi hipi kua toremi.

   I MOTEO. —Ko    nga kai katoa kua mate. Ko nga hipi 320 me

 nga reme a Akuhata  Aporo kua riro i te waipuke. Ko  nga

 taiepa riro katoa. Ko te kainga o Paora Kurupo  ngaro katoa

 i te paru o te waipuke, me ana taiapa hinga katoa.

   Haere ana te wai i roto i nga whare katoa o Moteo. E ki ana

 a Nepata tana kitenga i te wai kua rua putu te hohonu i roto

 i o ratou whare, me ana kai me nga taonga e haria ana e te wai,

 kua titiro iho ia ki a ia tonu, ano kua wehe ke tona wairua

 i tona tinana.

5 21

▲back to top
Aperira 1, 1924. TE TOA TAKITINI. \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_21





  Ko  Akuhata raua ko Timi Kini nga tangata i tata rawa te

toremi. I rokohanga raua ki te iari hipi i raro, ka kite atu raua

i nga hoiho e rere mai ana i tera pito. To raua tirohanga atu

ka kite i nga ngaru e rua, he rima ki te ono putu te teitei. Ka

whati nga ngaru nei ki runga tonu i a raua, katahi ka hapainga

nga tangata, nga hipi, nga hoiho, nga kuri e te wai, ka kau ta-

hoe ratou katoa i runga i nga iari, i nga taiepa. Ko te wahi

kaore ra he wai. kua tae ki te 15 putu te hohonu o te wai i te

meneti kotahi. E  300 iari te roa o te wahi e kahakina nei

raua e te ia o te waipuke katahi ano ka u ki uta.

  TANGOIO. —Koinei     tetahi o nga kainga i tino kaha rawa

te mate  i te Ohorere o te putanga mai o nga  wai. I tae ki te

5 putu  te hohonu o te wai ki etahi o nga whare. Ko  tetahi

whare  nui no Te Ohau  Mita e rima nga ruma, i tino riro i te

wai. Kua  pakaru katoa tana whare. He maha nga whare paku-

paku  i riro. Ko etahi wahi kua kapi katoa i te paru waipuke.

Ko  etahi wahi kua riro te oneone matua. Ko  Hiha Ngarangi-

.

oue wahi  iti ka riro i te wai. I kite atu i a Mihi Rangi Anaru

e tu mai ana  me tana pepi, kua mau i nga waea o te taiepa.

Ka  kau tahoe atu a Hika ki te whakaora. Riro ana a Hiha i te

kaha  o te ia. Na tetahi o ana tamariki i whai atu a Mihi, ka

mauria  atu ki te Whare-kura. Rite katoa  te mate o te tangata.

Kaore  he mea i pahure. Heoi ano te waimarie ko te putanga

mai  o tenei waipuke ohorere i te awatea. Mehemea   i puta i

te po. nui atu nga tangata e toremi.

          AWHINA  A TE KAWANATANGA.

   He  mea tono  e Peneti. Minita, kia tukuna mai he Apiha

 Kawanatanga  hei titiro haere i nga mate  o nga Maori. Ka

 tukuna mai e Hon. J. G. Coates, Minita mo te taha Maori, a Mr.

 Shepherd  ( Hepara ). Kua tae mai. kua hoki. No  tenei ra

 (Maehe  31) ka  tae mai te whakaatu  kua  tapaea mai e  te

 Minita £250 mo tenei wa hei hoko kai ma nga iwi i mate. Ko

 nga whakamarama   kei te meera e haere mai ana. Kia ora te

 Kawanatanga. Ma  te aha tenei aroha mo tenei wa. Kua ngau

 taewa ano matou!



           TE AUTE KARETI.

KUA       oti nga wahi e rua  o Te Aute  Kareti hou. Ko  te

       wahi e toe ana ko te Whare-hui mo nga wa e hui katoa

       ai te Kura ki te wahi kotahi, me nga numia wehewehe

 mo  etahi o nga karaihe (Assembly Room). He  tino ataahua

 nga whare kua oti nei. E rua nga whakapaparanga o tetahi o

 tetahi. Kaore he wahi rakau, ko te puroa anake ( floor ). He

 pereki, he raima katoa. Kaore he  wahi hei kai ma  te ahi a

 muri nei. I Ka rua hoki nga paunga o Te Aute i te ahi. ) Ko

 nga ruma   moe kei nga  whakapaparanga  o runga  kei raro

 ko nga ruma  kai. horoi, me etahi o nga ruma mo nga karaihe.

 E kiia ana katahi ka tino rite a Te Aute ki nga kura o Inga-

 rangi. Ko te utu o nga wahi e rua kua oti nei e £7. 000 i tetahi

6 22

▲back to top
22\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_TE    TOA TAKITINI. Aperira 1, 1924.



i tetahi. Ko  te ruma  hui  (Assembly  Hall) ka  rahi ke  atu i

enei te utu. Kei  te whanga  nga Kai-tiaki kia kitea he moni

ma  ratou katahi ka hanga  ai. Na  te kore moni  i tenei wa

i roa ai. Mehemea  ka whai  moni te kura hei whangai i nga

tamariki, tera e noho te tokomaha o nga tamariki ki te 150 ka

ki ai te kura. 1 enei tau ka pahure nei he uaua te uru o te 70

ki  te 80 tamariki.



      NGA MOANA O TE ARAWA.

KUA   tutaki te Etita o Te  Toa  Takitini ki tetahi o nga

       apiha a te Kawanatanga i haere mai i Poneke, a i korero

       mai taua apiha, kua rite katoa nga mema mo te Poari o

 nga Moana o Te Arawa, kua rite hoki nga moni hei utu atu ki

taua  Poari i roto i nga ra o tenei marama  (Aperira)  ara te

£6000. Ko  te Hekeretari mo taua poari ko Raniera Kingi. Ko

 te Tiamana kaore  ano kia whakaritea. Tenei  kua tae wai te

 Kahiti whakaatu i nga mema   o te Poari.

Nga  Mema  o te Paori Kai-tiaki o te Arawa kua whakaturia.

                    Tari Maori, Poneke. 5 o Maehe, 1924.

KUA   pai a His Excellency te Kawana-Tianara ki te whakatu

       ia

 Henry Taiporutu Mitchell     Hugh  MacPherson

 Wiremu  Ereatara               Heemi te Uara

 Raniera Kingi                Mika Aporo

 Heketoro Hikairo             Rev. Wiremu  Waaka  te Rohu

 Taimona Matuha              Aperahama  Wiari

 Morehu  te Kirikau           Raureti Mokonuiarangi

 Wirihana Tamati              Kepa Ehau

 Peeti Hareti

 hei mema  mo te poari Kai-tiaki o te Takiwa o te Arawa i raro i

 nga tikanga o wahi tekiona 4 (a) o tekiona 27 o te Ture Whaka-

 tikatika Ture Whenua  Maori  Whakariterite Kereeme  Whenua

 Maori, 1922. me nga rekureihana i mahia i raro i taua Ture.

                               J. G. COATES, Minita Maori.





       TE MIHANA KI MANUTUKE.

 I  HIKITIA  te ra mo te Mihana, i te nui o nga raruraru o nga

      Maori  i tera wa. Kua hui nga tangata o Manutuke ki te

       whakahaere i te ra tuturu mo ta ratou Mihana, a inaianei

 kua  tuturu taua Mihana mo Mei 11 ki te 18.

    KEI WAREWARE   KI TE OTA I TO KAPE O TE

    KAWENATA   O TE TOA  TAKITINI KEI TE TOE

     ANO ETAHI. HE TINO PAI TE WHARE.

                        TE  UTU  12 '-.



   Mo  te Puru me kai i te WOODS'  GREAT   PEPPERMINT

  CURE—1/9, 2/9  patara.

7 23

▲back to top
Aperira 1, 1924. TE TOA  TAKITINI. 23





         MIHANA WHAKAORA.

    TERA   e whakahaeretia  he karakia whakaora  turoro ki te

      Whare-karakia  nui o te Pihopatanga o Waiapu i Nepia

       (Cathedral) a te 7 o nga ra o Mei i te 10. 30 i te ata. I

whakaritea ai mo tera ra kia rokohanga ai te Pihopa ki Nepia.

 Mehemea  tera etahi turoro Maori e hiahia ana ki te mau atu i o

 ratou mauiuitanga ki taua karakia, me  tere te whakaatu  mai

 ki nga Minita i roto i nga ra o tenei marama (Aperira). Kia

 mahara ano  nga turoro ki te whakariterite i te taha ki te wai-

 rua. Kaua hei haere whakaaro kore mai. E toru nga kaupapa

 hei tino whakahaere: (1) Kei te pono  ranei te ripeneta mo

 nga hara? (3 Kei te mau  ranei te kaha o  te whakapono?

 ( 3) Kei te whakaae ranei koe ki te whakarite i nga kupu i

 nga whakahau a te Atua?



                 HE MIHI.

                           Ki  te Etita.

 TENA      KOE  me  te Toa e tiri haere nei i nga maramatanga

       o te ao ki nga marae o te motu. Kia nui tonu nga ora

       ki a koe, ki te hunga whakaoho i nga matapo kia eke ki

 runga i nga huarahi o te ora. Kia nui nga manaakitanga ki a

 koe a to tatou Matua i te wahi ngaro.

   Ana taku hereni hei awhina atu i te Toa nei. Tenei e hoa e

 tuku whakama  noatu ana. Ahakoa  iti kaua hei whakahawea-

 Tenei i te kimi noa i tetahi pora kiekie, a kihai rawa i kitea.

                        —Na RANGIPAWA  POKIHA.

    Rotoiti.



 HE MIHI NA WAIKATO ME ETAHI WHAKA-

               PAPA.

                             Whatawhata.

                                            Pirongia. Waikato.

                            Ki te Etita.

 EHOA, mau e uta atu a matou mihi ki a Te Arawa mo ratou

        i tae mai ki te waha mai i nga mate o runga i nga marae

        o Te  Arawa. Kua  tae mai. kua  whakatakoto  tahitia

  ki te marae o Waikato, ki nga  aitua o runga i a Tainui. Na

  Te Arawa tenei kotahitanga i wherawherahia mai nei ki ahau

  kia Waikato, te kawenata o tatau tupuna. Ka kite ka rongo

  i o mahi e Te Arawa.

    Ko tenei, mahia mai ta tatau kaupapa. Koina he kaupapa

ma tatau nei e Te Arawa.

    Te ihu to mai  i o tatau tupuna. Ka  mae  a Rangitihi i a

  Manawakotokoto. ka puta ko Rakeiao ko Kawatapuarangi. ko

  Apuina. na Kawatapuarangi ko Pikiao, nana ko Hekemaru nana

  ko Uerata, nana ko Mahuta, nana ko Tapaue ka moe i a Te

  Tuhi, ka puta ko Tuata, ko Te Putu, ko Te Rauangaanga. ko

  Potatau ka moe i a Whakaawi. ka puta ko Tawhiao. ko Mahuta,

  i. Te Rata. Koinei te uretaane o Kingi Te Kata.

8 24

▲back to top
24 TE TOA  TAKITINI. Aperira 1, 1924



  Ka moe  a Rangitihi i a Papawharanui. Ka puta ko Tuhou-

rangi. Ka moe i a Rakei tahaenui ka puta ko Taketakehikuroa.

ka moe  i a Te Aotaramarae, ka puta ko Tuteamutu. Ka  moe

i a Te Aorauru. Ka puta ko Umukaria. Ka moe i a Hinemaru

ka puta ko Wahiao. Ka moe  i a Uruhina, ka puta ko te Anga-

anga  Waero. Ka  moe  i a Hape, ka  puta ko  Mariu-i-te-rangi.

nana ko  Tokoreko, nana ko Tateahiraukura, nana ko Noke

raua ko Rangitewiwini na Noke ko Whakaawi ka moe  i a Po-

tatau. Ka put ko Tawhiao, ko Mahuta, ko Te Rata.

  Ka  moe a Rangitewiwini i a Te Waharoa ka puta ko Tame-

hana. ko Tupu, ko Tarapipipi.

  Ka moe a Tuhourangi i a Rongomaipapa ka puta ko Uenuku-

kopako. Ka moe  i a Taoi, ka puta ko Kiritai. Ka moe i a Pu-

takaikura, ka puta ko Ueroa raua ko Hinepounamu. nana ko Te

Ruai, nana ko  Toreheikura, nana ko Te Tuhi; Ka  moe i;;

Tapaue. ka  puta ko Te Rauangaanga. Nana  ko Potatau, ka

moe  i a Whakaawi, ka puta ko Tawhiao, nana ko Mahuta. nana

ko Te Rata.

  Ko  te whakamutunga  tenei o mahi e Te Arawa i hoki atu

 ai koe.

  Heoi, hei kona ra koutou noho mai ai. Kia ora Te Arawa:

 takahi mai nei o koutou waewae ki te marae o Waikato.

                                                  Kahuri.

   [Kaore te kaumatua  nana te reta nei i mahara ki te tuhi i

 tona ingoa. — Etita. ]



          HE KOHURU KINO.

                             Ki  te Etita.

 MAU     e panui atu enei korero.

          "Ko  te mehua e mehua ai koe. hei mehua ano

         tena ki a koe. "

   Katahi ano te tangata nana te kupu karaipiture i runga ake

 nei, ka mea ki ona hoa: " Na, kia rongo koutou, ko tenei korero

 aku e penei ana. mehemea e he ana tenei korero aku. kaati ko

 te mehua e mehua ai ahau, hei mehua ano tena ki ahau. Engari

 mehemea  e tika ana taku whakapae he ki tenei tangata, kaati

 ko te mehua e mehua ai ia, hei mehua ano tena ki a ia. "

   Ko  enei korero, he mea  korero nana  i te Hatarei te 19 o

 Hanuere. 1924. Katahi  te autaia nei ka hoki ki tona kainga

 i te Turei te 22 o nga ra. Ka haere ki te toa. Ka riro mai he

 pu  mana. Katahi  ka haere  mai ka  tae mai ki te kainga  «>

 tana wahine. Ka  noho, ka moe, ao ake te ra. katahi ka tono ki

 te wahine kia whakaatu  ki a ia e moe ana ranei raua ko te

 tangata e whakapaea nei e ia. Ka  mea te wahine, "Kaua  hei

 porangi, e he ana to whakaaro. " Heoi i muri o tena ka whaka-

  aro te tangata nei. me pupuhi katoa e  ia tana whanau tae

  noa ki tana wahine me ana tamariki. Otira kaore i taea. Kua

 wehi  kei mau  ia. Katahi  ka haere  atu ki te whare, ka  mea

  atu ki te wahine. " ka puhia koe e au "! Paku tonu atu te

  pu ki te mahunga tonu o te wahine. Katahi ka oma nga tama-

9 25

▲back to top
Aperira 1, 1924. TE  TOA  TAKITINI. \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_25



riki, me te teina o te wahine kua puhia  nei. I warea  ano te

tangata nei ki te puru i tana pu. Puta rawa atu ki waho, kua

ngaro katoa nga tamariki. Katahi ka pupuhi  ia i a ia ano. I

ora ai nga tamariki me te au-wahine, natemea he pu waha ko-

tahi—e  mea  ana ko Waikato  he pu-hakimana. Kaati, e rima

nga  kariri i toe. Ko ana tamariki e whitu, e rua kua  mate, e

rima kei te ora. Ko te ingoa o taua tangata ko Rapana  Wi,

no Pukekohe. Tona ingoa hapu ko te Keririwai.

  I tuhi atu  ai ahau i enei korero, he whakatupato  i nga

tangata kia marama tonu te whakahua  i nga kupu tapu a te

Atua  i  roto i nga  Karaipiture tapu. Kei  penei  me  tenei

tangata.

       " E kore hoki a Ihowa e mea he hara kore te tangata

    e whakahua  noa ana i tona ingoa. "

   Heoi.

                                   —Na   Tokoroa Poihipi.



 HURAHANGA O TE KOHATU  O MAJOR-CHAPLAIN H. W.

    TE WAINOHU  RATOU  KO  ANA  TAMARIKI  HOIA

     KATOA.

                Ki  te Etita o Te Toa Takitini.

                                   Wairoa, Maehe  22, 1924.

 EHOA, tena koe, me ou hou katoa e mahi maina i ta tatou

       taonga kia ora ano koutou. Katahi ano  au ka watea.

       ki te tuku atu i etahi o nga korero o te Hui Hurahanga

 i te Kohatu o H. W. te Wainohu  ratou ko ana tamariki hoia

 katoa.

   He ahakoa e te Etita kua waimehatia te ahua o nga take o te

 Hui. heoi ra me panui atu e koe.

   I hurahia te Kohatu  nei ia Hanuere 16. 1924. I neke atu i

 te 4000 nga tangata i hui mai.

   Na  te Atirikona H. W. Wiremu   ratou ko ana Minita Maori.

 pakeha  hoki, i whakahaere te Karakia.

   Na  Dr. Te Rangihiroa i hura te Kohatu, i te mea hoki, ko

  raua ko Henare  nga matua  o nga tamariki, i haere i te ope

  tuatahi, a, i hoki ora tahi mai raua.

    1 puta nga korero mihi  a te Rangihiroa mo  tona hoa mo

  Henare, ara. he tangata pakari tona tinana, he kaha hoki ana

  kupu, te whakamutunga  o ana mihi mo  te ataahua o te Ko-

  hatu whakamaharatanga  mo nga hoia katoa.

    Ko nga kai whai korero i te mutunga o te karakia ko Ta Timi

  Kara. Chief Judge Jones. Hon. A. T. Ngata.

    TA TIMI KARA. —I  maioha a Timi  ki nga ope i whakaeke

  mai ki te marae, me  tana kupu, kua rangatira a Ngati Kahu-

  ngunu i a koutou, na koutou i awhina tenei kohatu koia e tu

  nei, hai tirohanga kanohi ma nga whakapaparanga e piki mai

  ana, hai whakaatu  hoki tenei kia ratou koia tenei te matua o

  nga Hoia i haere ki te whakarite i te Ture Atua, i te ture Kingi.

    CHIEF JUDGE JONES. —E  mihi  ana au moku  i taemai ki te

  hurahanga  o tenei Kohatu. I konei ano au i te wa i ara ai te

  pakanga. I tino rongo au i te tono a Henare ratou ko ana hoa.

10 26

▲back to top
26\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_TE       TOA TAKITINl. Aperira 1. 1924.





kia tukua ratou ki te pakanga, a, naku i tuku a ratou tono

ki te Kawana, whakaaetia ana.

  Kua  tuu tenei Kohatu, hai whakamaharatanga mo te hunga

mate. Rereke  a etahi iwi whakamaharatanga  mo  te hunga

mate mau  tonu mai ai. i nga ko iwi o te hunga mate hai whaka-

maharatanga.

  HON. A. T. NGATA. —I mihi a Ngata ki nga morehu, katahi ka

whakamarama  ia, i te tika o te whakanohanga i te kupu pakeha

nei ki runga i te kohatu, i marama ai e uru katoa ana nga hoia

katoa ki runga i tenei kohatu, ara, koia tenei te kupu " Pioneer

Battalion. "' I te mutunga o nga korero ki runga  i te Kohatu,

katahi ka huri atu ki te marae.

  Te  mutunga  o te Hakari, ka whakatakotoria te pereti, ko te

kaupapa  o te pereti a Ngati Kahungunu, e £200. me te haere

ano hoki nga mahi ngakau.

                                                                                                  £

          Na  Ngati Porou........ 150

          Na  roto i Turanga katoa.... 270

          Na  Heretaunga katoa.... 208

         Na Te Arawa...... 25

   Engari ko ta Ngati Kahungunu  e £200 me  ta Ngati Porou

 £150 i haere tika ena moni e £350 ki te pakeha na ana ai te

 Kohatu ka noho  ai te puranga moni kai roto i te ringaringa o

 Ngati Kahungunu e £503.

   E nga hapu e nga rangatira Taane wahine, o roto Heretaunga

 o Turanga, kia ora ano koutou katoa. Tenei ra te mihi atu nei,

 mo to koutou kaha ki te awhina, ina e tu nei te Kohatu o a

 tatou tamariki. Tuarua o nga kupu kia ora ano koutou " tatau,

 tatau. "

   E tika ana tenei kupu te rohe o Kahungunu o mua. Timata

 mai i Toka-a-Taiau ki te Upoko o te Ika.

   Tuarua o tatou kotahitanga, kai nga pou a te Huki ka poua

 ko Ngarangi-Whakaupoko   ki Poroporo ko  Nga-Whakatare-o-

 te-rangi ki Turanga Ko Puruaute ki te Wairoa ki Heretaunga

 Tuatoru o tatou kotahitanga.



               KAI TE WAIATA NEI.

          " E tuu to tira, ki roto o Heretaunga, e uia mai

       koe, tenei hoki mai nei ia Ruawharo, i te ra kainga

       e. ka u ana nga waka ko Nuhaka, ko Whangara,

       ko Turanga  e. ko te kainga ra tena, i tipu mai ai,

       nga  kakaringa tangata, " etc.

   I te mea kua marama   tatau ki to tatou Kotahitanga, ma tatau

 e mihi  a Ngati Porou, a te Arawa, tae atu ki  te Kuini o te

 Tonga   kia Niniwa-i-te-rangi, kia te Rangihiroa, me  Judge

 Jones.

   Ko  te haere tenei a Ngati Porou i kitea ai ona rangatira tai-

 tamariki. Taane, wahine  hoki. Ko  te Hati rawa  te morehu

 kaumatua, e koro e Hati, na koutou ko a taua tamariki i nui

 ai te ra o Henare ratou ko ona tamariki, ora mate tae rawa atu

11 27

▲back to top
Aperira 1, 1924. TE TOA  TAKITINI. \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_27





ki era tamariki e takoto mai  ra i te nuku o te whenua, kia

Henare Kohere  ratou ko ana hoa.

  Kia ora hoki nga Kaumatua o te Arawa nei a Taupopoki raua

ko te Wheoro me  ta korua ruruhi me Peti.

  E koro Taupopoki, me  te Wheoro, he waewae tapu korua

ki runga ia Ngati Kahungunu, i runga i enei tu ahua Hui.

Otira na korua i mau  mai  te waka nei a te Arawa  me ona

utanga ano, hai whakamama  i nga taumahatanga mo te Kohatu

o a tatou tamariki. No  reira kia ora tonu korua me nga hapu

inaha i roto ia te Arawa.

  E  Tama  te Waotu ko koe  te mea i tae a-tinana mai ki te-

awhina ia Ngati Kahungunu  ahakoa te mate o to tinana, wha-

kamomori  tonu mai. Ina ra e Tama kua tuu te taonga i whaka-

koroa ai i enei tau ka hori akenei heoi te waahi kai te toe o

te Kohatu  nei ko te whakapai i raro, ko te hanga hoki i te

taiapa.

  No  reira tera e whakiia mai kotetahi waahi o te moni a nga

iwi nei hai whakaea i ena raruraru o te Kohatu.

   Kua rite te Kohatu waahi  iti nei kai te toe ara ko te taha

ki te Kawana.

  Kaore  ano hoki au i mohio pewhea ra te whakataunga a te

Komiti  mo te toenga o taua moni, mo  te oranga minita ranei

 mo te aha ranei. E tino nui ana te mihi mou.

                                            —H. P. Huata.





           HUI KI TE WAIROA.

                           Ki  te Etita.

 TENA      KOE. Po  iho ko te karakia, i a Ngati Porou  te

       himene, me to ratou ngakau nui ano ki te himene. I a

       Ngati Porou ano te kauwhau, i whiwhi ai ahau ki tetahi

 kupu maku. He kupu  karaipiture i oho ai toku ngakau, i titiro

 whanui ai oku whakaaro. He  kupu kei te takoto marama noa,

 otira na runga na nga whakamarama huhua a te Kai-kauwhau

 katahi ano au ka titiro ka ui mehemea koia tera ko tona takoto-

 ranga. Kawhakatutiratia mai ki mua  ki oku kanohi tenei mea.

 tera ropu tangata, enei whakahaere, me tera tu momo karakia.

 No Ingarangi tenei whakapono, kei te manaakitia e te pakeha,

 e te Maori. No  te Maori  tenei no  Nui  Tireni, ko te Maori

 anake kei te manaaki i tena. Ko tona kaupapa mai ia no te

 pukapuka a te pakeha. Ko tehea hei taonga? Ka rangona ake

 he  reo e hamumu   ana: "Manaakitia  katoatia, e whakahua

 katoa ana i te ingoa o Ihu Karaiti. " Ae pea. Ka  titiro ano au

 ki te rarangi o te kauwhau. Ka  kitea e au ko tenei, ko te ko-

 tahi o te whakapono, kia eke ai ki runga ki enei kupu ki te

 whakaaro  tahi. Ko ona hua, ko te pai ko te Ahuareka o te

 nohoanga  o nga teina o nga tuakana. E karakia katoa ana ki

 te Atua. Kei te awangawanga  au mo enei kupu. Kua  kite

 au kua  rongo i o taua karakia. He tika e karakia katoa ana

 ki te Atua. Engari  tera ano nga rereketanga. Ki taku titiro

12 28

▲back to top
28\_\_\_\_\_\_\_        TE  TOA TAKITINI. Aperira 1, 1924.





ehara itemea he he  no te mea tuatahi notemea  i ata hangaia

mai  ki roto ki nga whare-wananga  tapu o te pakeha. Heoi

ano kei eke ki runga o te whakaarotahi. he kimi whakaaro hou

ranei, he rapu ranei i te mea e eke mai ana, ki oku whakaaro.

i te mea ngahau, i te mea mama. Ki te kore he whakaarotahi

o te whanau, ka whanau  mai  he riri, he kino, he puhaehae.

Ka  ngaro te pai, te ahuareka. Ko te whawhai kua taha ake

nei. na te kore whakaarotahi. Ko  te utu he toto ka  maringi.

He penei ano te ahua o nga Hahi huhua. He tini te hopua mai.

no te paringa o te tai, ka ngaro, ka kotahi. Ko te aroha te tai e

ngaro ai enei whakapono hou. e hoki ai ki te oha a nga kau-

matua. Kaua hei pohehe ko te whakahua i te ingoa o te Atua

te whakapono. Ki te he nga whakahaere, me  nga mahi o te

whakapono, ehara i te whakapono. Ka he atu ano i konei.

ka he ano  i ko. Kei te rangi te Atua hei whakatika i te tika.

kei te ao nei ano Ia hei whakahake i te he. Kei  te mihi ki

te kupu. Tena e nga tangata matau etahi kupu hei arahi ake.

Heoi  ano.

                                           —Na   Waiata   133. 1.



     HE RETA NA PIHOPA ATARIA.

                   Whare o Te Pihopa.

                          Singareni  Collieries, Deccan.

                                         Pepuere 4. 1924.

KIA     Peneti. —Tena  koe. Kua roa rawa  tenei wa o taku

       tuhituhinga atu ki a koutou  me  te roa hoki o  tenei

      wa  kaore ano koutou kia tuhi tuhi mai ki a au.

  Kaore rawa ahau e wareware ki nga hui i te whakatapunga o

te Whare-karakia i Te Pakipaki, nga karakia i te whare-karakia

nui i Nepia, me nga hui o Rotorua. Kaore  nga tangata o enei

 takiwa i te mohio ki te ahua o te iwi Maori  no reira ahau

 i tino hiahia ai kia tuhono honoa taku iwi ki te iwi Maori i

 runga i nga mahi a to tatou Ariki.

  Kei te kaha te tipu o te Hohipera a te Mihana, a he nui tonu

 nga tangata e huri ana ki te whakapono, ki to tatou. Ariki ki a

 Ihu Karaiti i runga i nga mahi a te Hohipera. E tae ana ki te

 600 nga turoro e tae mai ana ki te Hohipera i te marama. E

 tae ana ki te 200 nga tangata e hui ana ki a matou karakia. 1

 te nui o nga turoro, kua uaua te kitea o te moni hei hoko

 rongoa mo  nga turoro. No  reira kei te noho tumanako  atu

 ki te awhina mai a te iwi Maori. Mehemea ka  taea e koutou

 e te iwi Maori te awhina mai o te Mihana ki nga Inia, katahi

 ka mama  nga mahi  mo te Hohipera. Ko  a koutou moni  me

 tuku mai i ia koata, i ia ono marama ranei.

   Whakaaturia  mai kei te pewhea   koutou te Hahi  Maori?

 Awhea  ano tukuna mai ai e koutou he mangai mo te iwi Maori

 ki Inia kauwhau  ai?  Tera tetahi o nga kai-whakaako  o te

 Kura  o Wikitoria i hiahia ki te haere  mai. Kei te inoi tonu

 matou nga  Inia mo koutou mo  te iwi Maori. Kia kaha  hoki

 koutou ki te inoi mai mo  nga manaakitanga  kia tau ki tonu

 Hahi  i Inia. Heoi ano.

                             —Na  V. S. Dornakal, Pihopa-

13 29

▲back to top
Aperira 1, 1924. TE TOA  TAKITINI. \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_29





KOHI MO TE HORA I TE RONGOPAI KI INIA.

                                                               £   s. d.

    Nga panui i te Pepa o Maehe.... 48 O  O

    Kohupatiki (Te Ropuhine).... 100

    Pariha o Moteo  ( Peni Hakiwai).... 500

  I pahitia te motini e te Hinota Maori kia kohi katoa o tatou

Pariha kia eke ai te £100 i te tau. Kei te akiaki mai a Pihopa

Ataria kia tere te tuku atu i a tatou moni itemea kua  rite i a

ia ko teTakuta o te Hohipera hei awhina ma  tatou. No  reira

nga  Pariha katoa  kaore ano  nei kia kohi, kia  mama   mai,

please!  Mehemea   he £5 ki te £7 ma  ia Pariha, tera e rite te

awhina e tumanakohia  nei.



          TEWHEA PANGO.

                         Ohinemutu. Rotorua.

                                           Maehe  3. 1924.

                          Ki  te Etita.

TENA      KOE. Mau e whakaputa  taku mihi kia Pirika Te

      Miroi mo ana whakamarama mo Ngahuruhuru, i ki ai ia

      ko Ngahuruhuru Pango te Pango nana, i whaikupu a Te

Wiremu  Karuwha, i tae mai ai te whakapono ki Rotorua.

Kia  ora tonu ia mo  ana korero. Otira  e te Etita itemea he

take nui tenei, a kua matemate  ke nga tangata e tino mohio

ana ki enei korero, no reira ka manawapa te ngakau kia tatu

ki te tika nga korero mo tenei take nui, take pai hoki, no reira

e te Etita mau e whakaputa aku patai ki a Te Miroi Pirika.

  1. 1 te haerenga tuarua o Ngati Whakaue  ki Ngapuhi  ka

     mutu tonu ranei nga tangata i haere ko au e whakahua

     nei, a kaore a Ngawene Pango?

  2. I te haerenga tuawha ka mutu tonu ranei i haere ko Nga-

     huruhuru, ko Titore, ko te Hokari?  Kaore  a Ngawene

     Pango me etahi atu?

   3. E kii ana e koe Pirika, ko te take i whakahokia mai ai a

     Ngahuruhuru e Te Wiremu, he wehi kai patua e Ngapuhi

     mo  te hahunga i a Mangamangaiatua. He  kupu tuturu

     pono  tenei nau. ko te tino take tenei?

  4. He  tangata ranei a Mangamangaiatua, he aha ranei? Ka

     tapa ranei e te tangata tenei ingoa ki tana tamahine? A

     ko wai atu hoki tetahi tangata, tohunga ranei, i tapa i tana

     tamahine ko Mangamangaiatua  te ingoa tupuna ranei?

   5. Nga haerenga katoa a Ngahuruhuru   ma. i haere i raro

     i te karangatanga Ngati  Whakaue   anake, penei me  o

     korero e mau  ake nei. kaore ranei?

   6. He aha te turanga o  Ngahuruhuru  i roto i te iwi. he

     rangatira whai kupu  mo  te iwi ranei, he rangatira ara-

     taki pakanga ranei, he tohunga whakapapa ranei, he to-

     hunga atua tuaahu ranei?

   7. I tehea kainga te tutakitanga tuatahi o Te Wiremu  ki a

     Ngahuruhuru ?

14 30

▲back to top
30                 TE TOA  TAKITINI. Aperira 1. 1924.





  8. Te turanga o te Whare-karakia i Ohinemutu  na Ngahuru-

     huru Pango  ranei i tuku mo   te Whare-karakia, kaore

     ranei?

  9. 1 muri  i te tutakitanga o Ngahuruhuru  ki a  Te Wire-

     mu, i haere ano ranei a Ngahuruhuru ki te kawe  taua

                     '                                                             

     whawhai  kia Waikato ahu atu ki Akarana, ki Ngapuhi?

     Mehemea  i haere, ko wai te taua? Nowhea  te taua, nga

     taua ranei?

  10. Whakaatutia te wahi i Owhatiura i whakataua ki a Whare-

     tutu, ki ona uri ranei, ko te puke tonu i Whatiura. ko

     whea ranei?

  11. Whakaatutia  te wahi o Te  Koutu  kua  whakataua kia

     Wharetutu, ki ona uri ranei?  [ korerotia ranei e nga kai-

     korero he piihi ta Wharetutu kei te Koutu?

12. I mate ki whea a Ngahuruhuru Pango, a kei whea e takoto

     ana, a he aha te tau i mate ai.

  13. Ko wai te ingoa o te hapu o Parewahaika i noho ai i a

     Ngapuhi, a ko wai te ingoa o te kainga o taua hapu?

  14. 1 u ki whea  te ope tuarua  o Ngati Whakaue   a haria

     mai ai a Parewahaika e Ngahuruhuru.

  15. Ko  wai te tangata o roto i a Ngati  Whakaue   naana i

     hohou te rongo ki aHongi Hika i Tauranga a pehea te

     tata ki a Ngahuruhuru?

  Kia  ora te Etita, kaua e hoha ki enei patai. He  whai  kia

kaua e awangawanga te take ina tatu.

  He  Mihingare a Pango Te Kaingamata Te Ore Ngawene. Te

Ihi. Te Tapu. Te Tohunga.

                            —Na   Akapita Hamuera  Pango.



                           Ki  te Etita.

TENA      KOE. Itemea  kua puta  Te Toa  Takitini o tenei

       marama  o Maehe  nei. a kua kite iho hoki ahau. a. he

      hoa  tautohe ano enei mo tenei take. Kia ora ano raua.

No  reira ko  ahau te keehi  takoto. Mehemea   tera atu  ano

tetahi atu, whakatika mai. kei kopi te taha ki a Ngahuruhuru.

E  hara kau enei. Kaore ahau  i te mohio. Whakatika  mai ko

tetahi tangata tika o tena hapu, koeke hoki, notemea  kei te

ora ano  etahi koeke, kia rite ai ki ahau.

   No reira e Te Toa Takitini mau ano e whakaputa aku patai

ki a Tutanekai raua ko Te Rire.

   1. Ko inei nga uri o  te Rangiwaho  i korerotia nei e koe,

     Tutanekai?

   2. Na te urunga o Ngahuruhuru ki u Pango i ki ai koe. ko

     te Ngahuruhuru Pango  naana i hari mai te whakapono

     ki a Te Arawa, a koina taua ingoa i a Ngahuruhuru?

   3. I whai tamariki ano a Ngahuruhuru, ko Mangamangaiatua,

     a he tuahine no Pererika i to korero nei?

   4. Tanu ai te tupapaku ki Oihi. ara nehu ai i to korero?

   5. Ko wai te hapu o Ngapuhi e noho na a Ngati Whakaue i

     Paihia, a ko wai ma a Ngati Whakaue?

15 31

▲back to top
Aperira 1, 1924. TE  TOA  TAKITINI. 31





  6. Ko  inei te tau i whakawakia  ai a Te Koutu, ko tau i

     korero nei e Te Rire?

  7. I korero a Te Tupara, penei me to korero nei e Te Rire?

  8. i korero pena ano a Taekata penei i to korero nei?  A

    ko wai te hapu o Taekata. raua ko Tamihana Korokai i

    Te Koutu, i Te Tuporo e Te Rire?

  9. Ko wai te uri o Ngahuruhuru e manaaki nei i te whaka-

     pono i tenei ra i to korero e Tutanekai?

  Kia  ora Te Toa Takitini. Kaua  e hoha ki enei patai. Kia

kitea te pono o nga korero a enei, a kei roto ranei i te Patuwata-

wata, kei roto ranei i te pa tu ki te wa.

                            —Na  Akapita Hamuera   Pango.

  Maehe  10. 1924

   [Kia ora. Kua  rahi rawa enei patai. A  muri nei whakata-

kotoria mai a koutou korero me  te whakamarama  haere i nga

korero mo  tena mo tena o nga Pango. He korero te pikaunga

tika ma  Te Toa Takitini. Ka  taumaha  noaiho te tamaiti nei i

te maunga   haeretanga i nga patai, kaore nei he painga he

maramatanga   ki  te nuinga o  nga  tangata o ia marae  o  ia

marae. —Etita. ]

   Tenei kua tae mai  nga whakatikatika a Tutanekai  i tana

whakapapa.

   Tenei hoki tetahi whakapapa  a Wiremu   Ereatara. Kei  te

 pouri au mo te kore ruma  i tenei perehitanga.

   —                                          Na Te Etita.

TENEI     hoki ahau ka whakamarama   mo  te taenga mai o te

      whakapono  tuatahi ki waenganui i a Te Arawa. Te

      whenua  tuatahi i noho ai a Te Hapimana i timata ai te

 whakapono ki waenganui i a Te Arawa, kei Te Ngae, wahi o

 Rotorua. Ko  te kaupapa o  tenei korero e 300 eka whenua

 o Te Ngae i tukua e nga rangatira kaumatua o Ngati Uenuku-

kopako  me  Ngati Rangiteaorere hei whenua  aroha ki a  Te

 Hapimana, hei pupuri i te whakapono ki waenganui i a Te

 Arawa. Mai  o tera wa ki naianei, kei te awhina tonu taua

 whenua i nga mahi a te Hahi. Tuarua ko enei hapu kotahi

 tonu te Hahi, ko te Hahi o Ingarangi. Kore rawa tetahi Hahi

 ke atu i uru mai ki enei hapu. Heoi ano.

                                      —Tamihana   Tikitere.

   Ohinepanea.

        Maehe  10. 1924.



NGA RA E TU AI TE KOOTI WHENUA MAORI

     1. —TOKERAU   DISTRICT. NORTH  AUCKLAND.

                     Court Sittings (1924).

 Rawene——25th    April, 1924. Russell——16th  July, 1924.

 Kaikohe——21st May, 1924. Rawene—30th   July, 1924.

 Whangarei——17th  June, 1924.

                   Board  Meetings (1924).

 Rawene—30th   April. 1924. Auckland—8th   July, 1924.

 Kaikohe—23rd   May, 1924. Rawene—6th   August, 1924.

 Whangarei——19th  June, 1924. Auckland. 2nd Sept., 1924.



                  (Taria  etahi o nga  takiwa. )

16 32

▲back to top
32                 TE TOA  TAKITINI. Aperira 1, 1924.





        HE O MA TE TAMAITI NEI.

Nepaiata  Haunui, Ruatoki     6   6 Matene   Rota, Te  Puke.. 6  6

Peta Pakuku, Wairoa.. 6   6 Wikiriwhi   Te   Tuahu,

R. T. Houia, Reporua, Whakarewarewa.. 66

  Port  Awanui.... 6   6 Rangipawa   Pokiha, Roto-

Horomona    Himiona, Ro-            iti........ 100

   toiti........ 6   6 Sister   Edith, Whakaki,

Tamati   Hone, Reporoa, Wairoa...... 13  O

  via  Rotorua.... 1  O   O lhaka Te  Tai, Ratana.. 66

Komene     Hemara, Wai-

   mate  N....... 66



           MARAMATAKA.

Aperira 6. —RATAPU    5 O  RENETI.

                    Ekoruhe 3. Ruka 8: 1-26.

                    Ekoruhe  5. 2 Kori. 10. V.

., 13. —RATAPU  I MUA O TE ARANGA. V.

                   Ekoruhe  9. Matiu 26.

                    Ekoruhe  IO. Ruka  19, 28.

  He  "Holy  Week"  (Wiki Tapu)  te ingoa tawhito o nga ra

katoa o tenei wiki, te take koinei te wiki i whakamamaetia ai a

te Karaiti, tae noa ki tona ripekatanga i te Paraire. Tirohia te

 Tuhituhi me te Rongo Pai i roto i te Rawiri mo nga ra katoa

 o tenei wiki.

   Panuitia nga karakia mo tenei wiki nga karakia i te Paraire

 Pai, me nga haora o nga karakia Tuku Hapa i te Ratapu.



 Aperira 18. —PARAIRE    PAT. Nga  Waiata: Ata  22, 40, 54;

             Ahiahi 69. 88.

                      Kenehi  22. 1-20. Hoani  18.

                       Ihaia 52: 13 me   53. 1 Pita 2. V.

         20. —RA   ARANGA. Nga  Waiata: Ata, 2, 57, 111

              Ahiahi. 113. 114, 118.

                    Ekoruhe  12, 1-29. Whakt. 1, 10-19.

                    Ekoruhe  12, 1-29. Whakt. 1, 10-19.

                       Te  hunga kua  oti te Whakau, a kaore i roto

                     i te hara e noho ana, me tae katoa mai  i te Ra

                     Aranga  ki te tango  i te Hapa Tapu. Tirohia te

                      rupiriki p. 209 o te Rawiri. Kia mahara  ano  nga

                      Pariha, kua whakaritea  e te Hahi, hei tenei Rata-

                     pu  ka whakaputa  ai te Pariha i to ratou aroha ki

                      to ratou Minita. Ko  nga  ohaoha  katoa  o tenei

                     ra ka tapaea. ma te Minita hei aroha ma ia pariha

                        ki o ratou Minita.

       27. —RATAPU  1 I MURI I TE ARANGA.

                       Tau   16: 1-36. 1 Kori. 15, 1-29.

                    Tau  16: 36. Hoani 20: 24-30. W..

 Mei  1, —TAITE. Ra o Piripi raua ko Hemi.

, 4, —RATAPU  2 I MURI I TE ARANGA.

                      Tau  20: 1-14. Ruka  22: 54.

                      Tau  20, 14 ki 21: 10. 1 Teha  1.

,. 11. —RATAPU  3 I MURI  I TE ARANGA.

                       Tau  22. Hoani   2.

                     Tau 23. 2 Teha 3.

   „ 18. —RATAPU  4 I MURI I TE ARANGA.

                       Tiu 4: 1-23. Hoani  6: 1-22.

                       Tiu 4: 23. 2  Tim. 1.