Te Kopara 1913-1921: Number 31. 15 May 1916


Te Kopara 1913-1921: Number 31. 15 May 1916

1 1

▲back to top
Nama 31. Mei 15, 1916.

Te Kopara.

Registered at the G.P.O. as a Newspaper.

Te Oranga mo tenei Pepa e Rima Hereni mo te Tau.

2 2

▲back to top

3 3

▲back to top
Te Kopara.

NAMA 31. GISBORNE. MEI 15, 1916

"Iti te Kopara, kai takirikiri ana i runga i te Kahikatea."

RONGO WHAWHAI.

TE HAUAURU.

E RUA nga hiwi e whaia mai nei e Tiamani kia riro i a ia i te takiwa o Nerdun ko tetahi ko te Hiwi 304 ko tetahi ko te Hiwi 287. Ko enei nga wahi e patua mai nei a Tiamani e te Wiwi. E whakaatu ana tetahi nupepa ko te Press Bureau ko te kaute tenei o nga Tiamani i pono ki te aitu i te marama o Aperira nei anake e 91,162; 17,455 i tuakiko mate ai, e 2495 i pangia e te mate hemo ai; 1221 i riro herehere; e 6217 kei te ngaro; i kino rawa te tuakiko 14,557; i tuakiko e 4001; i mama nga tuakiko e 39,679; era atu tuakiko e 5637. I te Hiwi 304 tenei hinganga i mate kino ai a Tiamani i te Wiwi.

TE RAWHITI.

Kei te rongo koutou i nga rongo toa o Ruhia i te Rawhiti, a kati ki te whakaaro ake e kore rawa e hoki te kaha o Ruhia inahoki ra kua tae he ope hoia a Ruhia ki te Hauauru ki te awhina i te Ingarihi raua ko te Wiwi. I te Rawhiti kei te whakatata haere a Ruhia ki Bagdad ki te wahi i whaia atu nei e Tianara Townshend kia tae ia rokohanga ka pa he raruraru ki a ratou ko ana tangata kua rongo na koutou.

TE OPE RERERANGI A TIAMANA.

I te kiteatanga o te ope rererangi a Ihama a nga he hoki o te Ingarihi i haere ki te whai, me te pupuhi ano nga pu 

4 4

▲back to top
o te whenua. I roto i te hunga i whai i a Tiamana no Niu Tirani nei tetahi i runga i tona mana (aeroplane). Tona kitenga atu i to te Tiamana ka rere whakarunga tona ka tukua iho nga poma (bomb) e toru i hangai ki runga i te manu o nga Tiamana katahi ka hoki mai kaore tahi i whara; ko Sub-lieutenant Brandon te ingoa. He nui nga kupu mihi kua tae atu ki a ia. E 23 o nga Tiamana kei te ngaro. Te tokomaha o nga tangata o taua po i mate e 43 a e 66 i taotu. E 200 nga mata i tukua haeretia.

Kei te haere ano hoki tetahi wehenga o nga manu o Tiamana ki te takiwa o Katarana patu ai engari kotahi o ana manu i kitea atu e nga tangata o tetahi tima hi-ika (Danes) i te hokinga e whakatotohu ana i te Moana o te Raki.

I puta te kupu a te Rore Mea o Ranana i tera tau, ara, ko te tangata a ko nga tangata ranei e mate he manu rererangi o Tiamana ki te rohe o te kingitanga o Ingarani ka hoatu e ia e 500 pauna. Kati kei te uiuia te ahua o te manu o te Tiamana i pakaru nei mehemea na Sub-lieut. Brandon e toru nei ana poma i tau ki runga i taua manu a na nga pu ranei o te whenua, na era atu ranei e nga manu a te Ingarihi pupuhi. Otira kei te tino whakamihia te toa o Niu Tirani.

HE HONORE NUI WHAKAHARAHARA.

TENA kua paku te rongo ki nga wahi katoa o te motu nei ko Ta Timi Kara tetahi o nga mema o te Paremata o Niu Tirani nei kua whiriwhiria mo te haere ki Ingarani i runga i te poroaki mai a te Paremata matua kia tae atu he mangai o ia Paremata, o ia Paremata i raro i te mana o Ingarani, ki reira ratou whiriwhiringatahi ai, whakatakoto tikanga ai hoki mo nga ahuatanga katoa e pa ana ki te whawhai e whakahaere mai nei. He honore nui whakaharahara rawa tenei kua uhia nei ki runga ki a Ta Timi Kara, otira ehara i te mea ki runga ki a ia anake engari ki runga ano hoki i tona iwi Maori katoa. Kei tenei haere rawa katahi ano ka hiki nga tapuae o Ta Timi, otira he kupu na o tatou tupuna, "E kore te taniwha e maunu noa i tona rua, engari ma te take nui rawa rano katahi ka maunu ai. Kua whakaaturia i runga ake nei te tikanga o tenei haere, a ko nga whiriwhiringa a tenei huihuinga ina hui e hara i mea ka pa ki Ingarani anake, engari ki nga iwi katoa o te ao. No te po o te Taite te 11 o Mei nei ka poroporoakitia a Timi e nga tangata o Turanga. Kotahi ano te rangi o te korero ara ko te hari me te whakamanamana o te ngakau mo Timi i uru ki roto ki te rarangi o nga mahunga nunui o tenei taha o te ao

5 5

▲back to top
hei haere ki Tawahi. I mea tetahi o nga kai korero Ka tika tonu ko Timi tetahi hei haere i te mea kua parangia tona huarahi e ana tamariki Maori kua paku nei to ratou rongo toa ki nga wahi katoa o te ao. Kua kotahi te Maori raua ko te Pakeha inaianei i aua tamariki nana i whakakotahi." I tu a Timi ki te whakahoki i nga whaikorero ki a ia he nui ana mihi te hunga poroporoaki i a ia. Ka mutu ana mihi ka whakaatu a Timi i te taumaha o te mahi ka haerea nei e ratou inahoki ra tera e pau katoa te marama o Hurae i a ratou e hui ana. I mea ano a Timi i a ratou ka haere nei ko te mea nui ki roto ki a ia ko te kite i nga mahunga nunui o Ingarani. Kaore e taea te whakahe tenei korero kei reira nga mahunga nunui, mahunga pakari. Ko te tino tumanako a tona ngakau kia nui nga painga e riro mai i a ia i runga i te piringa atu ki te taha e aua tu tangata. Otira ka mea ano a Timi tera pea he painga a ano e riro atu i a ratou i runga i to ratou piringa mai ki a matou. Tera pea ka taea e matou te whakamarama etahi mea kei te noho tuapouri tonu ki a matou Mehemea ra ka penei he tino painga tena. Ko nga kupu whakamutunga a Timi he whakaatu nana i tana whakaaro haere ki Parani, ki te whenua o nga Wiwi kia kite i ana tamariki o Niu Tirani nei e whawhai ana.

Nga Kupu Poroporoaki a Ta Timi Kara ki tona Rohe Pooti.

I TE ohorere tonu o taku haere ki Ingarani kore ana i taea e au te whakaputa aku mihi ki nga tangata o toku rohe pooti. E tika ana kia puta he mihi maku ki a ratou mo to ratou i piri pono ki a au, mo to ratou kaha ki te tautoko i a au me aku whakahaere katoa mai ano o te wa i pootitia ai au e ratou hei mema mo ratou ki te paremata taea noatia mai tenei ra. He mea tino whakamamae ngakau tenei ki a au taku kore e kaha ki te haere ki roto ki nga takiwa o toku rohe pooti ki te poroporoaki ki oku kai pooti ki te whakaatu hoki ki a ratou i te take o taku haere ki Ingarani - i te aha i te kore taima ano i te kaha ohorere rawa o tenei haere. Otira e mahara ake ana au tera nga nupepa o Turanga e awhina i a au a koia tenei ka waiho atu e au ma raua aku mihi e titaritari haere ki nga marae katoa o toku rohe pooti. He poroporoaki atu ra tenei naku ki a koutou e hara i te mea ki te karangatanga kotahi engari ki nga karangatanga katoa, ki te iti ki te rahi ki te rawakore ki te tangata whai rawa, ki te hunga katoa e tautoko ana i a au i roto i aku hanga katoa. Kaore rawa e taea e au te whaka-

6 6

▲back to top
puta te tangi o toku ngakau i tenei wa mo koutou ka mahue iho nei i a au, i a au e mohio iho nei ko te wa whakamutunga tenei e kitekite ai tatou i a tatou a kite rawa atu pea tatou a ona ra e takoto mai nei. He wa mamae tonu te wa o te wehenga, engari kia mohio mai koutou ahakoa ka wehe ake nei au i a koutou ka noho tonu koutou i roto i oku whakaaro i nga wa katoa. Inaianei ia me whakaputu noa atu e au aku mihi me aku poroporoaki ki te aroaro o te Mea o Turanga te upoko o oku kai-pooti. Ina tonu ra aku mihi na hei konei ra koutou. Tena koutou mo o koutou painga ki a au i enei wa kua pahure ake nei tae noa mai ki tenei wa, ki te wa ka wehewehe nei tatou.

Matenga o te Hoa o Rev. Matene Keepa o Manutuke.

HE hanga pouri, he hanga aroha, kia tatou ki te hunga ora, mo tenei wahine kua tangohia atu nei ia tatou, kua moe hoki i te moenga roa. Ko tenei wahine he wahine rangatira no Wharekauri; ona hapu kei Taranaki; tae noa mai hoki kia Ngatikahunungu. No te 24 o nga ra o Aperira i mate ai ki te hohipera nui o Turanga. He mea hari mai e nga tangata o Te Rau Kareti, a kotahi te po ki reira; ka mauria ki Manutuke. I pa tetahi pouri nui ki nga tangata o tenei Pariha mo to ratou hoa, kua tangohia atu nei. Tino nui te manaaki a ona hapu i a ia, tae atu hoki kia Matehaere Halbert, me Te Kani Pere. E mohiotia ana nga mahi a tenei wahine ki roto i ta raua Pariha ko tona hoa tane. Ahakoa he mahi no te marae, kei reira ia e awhina ana. Ahakoa he aha mahi, kei reira ano ia e mahi ana. Otira me koa ano tatou mo tona matenga i tupono ki te wa i whakamaharatia ai te matenga me te aranga o to tatou Ariki o Ihu Karaiti. No reira, kua whiti atu ia i te mate ki te ora. I rite ai te kupu a Paora te Apotoro: E te mate, kei hea tou wera? E te reinga, kei hea tou wikitoria?

Kua neke atu i te £511 kua kohia i Akarana, hei hanga i etahi manu rere rangi (aeroplane), kia rua o te ahua tino hou. Ko te moni hei kohinga kia tae ki te £5000.

E whitu maero te tawhiti mai o te ope awhina i a Tianara Tauhene me tana ope e karapotia mai ra e Take, ki te taha rawhiti o Kut-el-Amara.


7 7

▲back to top

TE RARURARU O RUA KENANA.

IA Mei o te tau ka taha nei ka mauria a Rua ki te herehere i Akarana mo te toru marama he hoko waipiro ano te take. I hamenetia ano a Rua me etahi hara waipiro e rim, a kia tae ki te whakawa i Whakatane i a Noema. Katahi ka utua e Rua i tana reta ki te kai-whakawa (R. W. Dwyer), ka nui tona raruraru ki te mahi karaihe kaore e tae atu. Whakataua ana te whaina mo Rua e £50, a e £2-17-0 mo nga raruraru, e rua nga wa i mau ai e hoatu waipiro ana ma nga Maori e ono marama ki te herehere. Mo tana kawe waipiro ki te pa Maori, kotahi marama; mo te hoko waipiro i roto i tona whare, kotahi ano hoki marama; mo te whakapataritari awhina i etahi o nga Maori kia hoko waipiro, kotahi atu marama. Hui katoa te mau mo Rua ki te whare herehere e iwa marama. Ko te raruraru tenei i tae ai te ture ki a Rua i Maungapohatu, he takahanga nana; a tona tukunga iho heke ana he toto hinga ana he tangata. He mea pouri tenei kia taua ki te iwi Maori, te waiho ai ko te patu a Tiamana hei patu i a taua kaore tahuri tonu iho ano kia taua.

NGA KORERO MO TE POROPITI MO RUA.

E HOA ma, he mea whakama, he mea pouri, kia tatou ki te iwi Maori, te urunga o Rua ki roto ki enei raruraru nui whakaharahara. Ko etahi o tatou kua kite a kanohi i a Rua, ko etahi kaore ano i kite. Ko etahi, kei te mohio ki nga mahi a tenei tangata, mai ano o te timatanga i ki ai ia, ko ia te tangata, ta Te Kooti i whakaari ai. No te mea e ki ana a Te Kooti, "He tamaiti noa te mea mana e arahi te iwi, ka puta i roto i nga tau e rua tekau ma rima, engari ma te whai kaha, ma te manawanui." I runga ano i tetahi wahanga korero a Te Kooti, i ki ai ia, "Mai i nga Kuri a Whare ki Tikirau, kei konei taua. tangata." Na enei korero a Te Kooti i tino kaha ai te mahi a Rua mai i te timatanga a tae noa mai ki te mutunga. I te putanga tuatahi o tenei tangata hei poropiti, kia ki te hunga kua kite i te maramatanga, waiho ra ma nga hua o te rakau ka mohiotia ai tona ahua. Otira ko te hunga i roto i te pouri, kihai i ata whiriwhiri i tenei korero, a huri ana ratou ki nga mahi a Rua. Ko te ki tuatahi tenei a Rua, "Me haere ki Turanga, ko te wahi tera e kite ai koutou i toku kororia me toku mana, ara hei reira kite ai ahau ia Kingi Eruera VII." He nui a Tuhoe i whakarongo ki tenei kupu a Rua, me etahi o Te Whakatohea. "Ka tere Raua, ka tere Pipiwhaka." Pokia te whenua i a Rua ratou ko tona iwi, i a ratou i tae mai ai ki Turanga, e noho atu ana

8 8

▲back to top
a Kingi Eruera VII., ara a Wi Pere. Kihai i tutuki tenei kupu whakaari a Rua mo Kingi Eruera VII. Ahakoa ra he maha nga merekara i mahia e Rua, a i kite a kanohi tona iwi, otira na runga tonu i te hapa o ana kupu, ka timata te mahue haere o Rua i tona iwi. Otira ko te iwi i piri pono ki a ia ko tenei i te waimana tae noa ki Maungapohatu. Ko te whakaatu ano tenei a Rua ki tona iwi, ko nga whenua Raupatu, ka riro, ma te Atua e whakahoki mai. Ko te ora o nga whenua kei te Atua, kaore i te Kawanatanga. Otira kihai ia i pupuri i ana kupu whakaari. Muri tonu iho, ka haerea e ia ki Poneke ki te whakatuwhera i te Hoko ki roto i te Rohe Potae o Tuhoe. Ko te hua o tena, e tata ana ki te 70,000 eka o te Rohe Potae kua riro i te Kawanatanga. Ahakoa ra he painga e puta mai i taua hoko, ara kia tuwhera ai nga whenua mo te whakanohonoho, engari ehara i te mea, na te iwi katoa i whakaae taua hoko.

Muri iho i enei mahi ka timata a Rua ki te hokohoko waipiro. E mohiotia ana tenei hara e te katoa, a e mohiotia ana ano hoki tona hara whakamutunga i pa ai te raruraru ki a ia. Otira koi nei e hoa ma, te mea pouri ki te titiro a tenei manu a Te Kopara, ara ko te matenga o te tama (o Toko) hei utu mo te matua (mo Rua). Ina hoki ra ko Te Maipa rawa tetahi o nga tupapaku, a ko tenei tangata rangatira Paora Kingi tetahi o nga taotu me etahi atu ano hoki. Engari kia mate tonu ko te tangata nana enei mahi ka pai ki ta tatou titiro. Heoi ra e taea koa te pehea i te mea kua pa kei tenei aitua. Na reira kati i konei nga korero whakamarama mo aua mahi.

Ka huri inaianei te reo o Te Kopara ki te patai ki nga iwi o Aotearoa me te Waipounamu; tena i nga iwi e nga hapu rapua mai nga whakaoranga i roto i nga mahi me te oranga o Rua, he painga mo o tatou tinana mo o tatou wairua. Inahoki i kaupapatia e Rua ana mahi ki te Karaipiture. No reira ata whakaaroa a tatou mahi poropiti i roto i enei ra. Kei te takoto whanui te huarahi e kitea ai e tatou te huarahi o te tika o te he. The whakarapopototanga o nga mea katoa kei roto i te Karaipiture, ki te ata rapua tika e tatou. Ahakoa ra enei he i pa ki to tatou hoa, he tika ano kia arohatia o tatou i runga i te taha Maori. No reira ka nui te pouri me te aroha atu ki a ia me ratou katoa hoki i uru nei ki roto i tenei raruraru. Kia ora katoa.

I te whiriwhiritanga o nga mema e wha o Niu Tirani nei hei haere ki Ingarani, ko Ta Timi Kara tetahi o nga mema e whiriwhiria.


9 9

▲back to top

PITOPITO KORERO.

E 83 nga hoia mate kei te hoki mai inaianei ki Niu Tirani. O roto i tenei 83 tokotoru nga Maori, ara ko Kaipara raua ko T. Huihui me H. Merimana.

Ma te 30,000,000 pauna rano ka hoki ai te ahua o Dublin, ara o te taone nui o Airana ki tana ahua tuatahi. Te arikarika te whakatikanga ake o tenei taone ki a ia ano. Ko nga rira o taua. mahi whakatupu pakanga kua whakawakia kua puhipuhia hoa. I te taenga atu o te rongo ki nga Tiamani kei te pakanga a Airana ka whakairia mai e ratou a ratou panui ki runga ake i o ratou awakeri hei matakitakitanga atu ma nga Airihi. Ko enei nga kupu i runga i aua panui ara, "Kua tahuri iho a Airana ki a ia ano. Kei te puhipuhia o koutou whanau e te Ingarihi. Pangia atu a koutou pu. He hakona matou pena ano i a koutou na. Mehemea ka whakamutua e koutou ta koutou pupuhi ka mutu ano hoki ta matou." Te whakautu a nga hoia Airihi mo enei korero he waiata i a ratou waiata Airihi, i nga waiata whakaohooho hoki kia kaha rawa atu a Ingarani penei i a "Rule Britannia" me era atu waiata a te Ingarihi.

Kua tae nga morehu o nga "Anzacs" ara o te hunga i pakanga ki te Tatineera ki te Hauauru, kua whawhai tahi ratou ko nga hoia o Ingarani me te Wiwi. Te ahua kua tae ano etahi o nga Maori ki reira. Kua tutaki nga i. "Anzacs" me nga Tiamani i te Hauauru. Ko enei morehu ano ia o nga "Anzacs" no Ahitereria. No te 7 o nga ra o te marama nei ka tukuna mai e Tiamani tana ope tutei me a ratou mea whakapaku hei titiro i te ahua o te noho a nga "Anzacs" i roto i o ratou awakeri. I enei tu haere e rua nga mea e mahia ana, ara ko te u ranei o te hunga e noho ana i roto i o ratou awakeri me te ata tuku whakarere atu hoki i o ratou tinana mo te mate, ko to ratou whati ranei me te hoatu maramatanga hoki ki te hoa-whawhai. I te haerenga mai nei o nga tutei a Tiamani ka mahia e ratou he mahi hou, ara i a ratou kua matau kua tino tata mai te hoariri kotahi tonu to ratou rerenga ki waho i o ratou nohanga me te ahu whakamua tonu atu kia pipiri ratou ko te hoa-riri. I te haramaitanga nei o Tiamani ka pera ta ratou mahi nawai a ka kite a Tiamani kua mate haere ratou ka timata te tono kai-awhina ka pera ano hoki nga "Anzacs." Otira kaore i roa e whawhai ana ka pari te ihu o Tiamani i nga "Anzacs."

He whakaatu tenei ki nga Hapu katoa, ko nga tamariki kei te Kura o Waerengaahika inaianei e toru tekau. Ki te titiro a nga tamariki ka nui te pai o tenei mahita (Mr. A. J. Coombes). Tona rite he papa no nga tamariki. Tera atu ano te nui o nga tono a nga tangata mo tetahi tunga o a ratou tamariki.

10 10

▲back to top
Kua tae mai te whakaatu ki te Kawana kua tae etahi o nga hoia o Niu Tirani me Ahitereria ki te whenua o te Wiwi a kua homai ma ratou e tiaki tetahi wahi o te whenua e whawhaitia mai nei e te Tiamana.

E hoa ma he hanga whakaaroha te karapotitanga a Take i te ropu o te Ingarihi i te wahi e kiia nei ko Mehopotamia. Kei konei te wahi e kiia nei ko te Kaari o Erene, te wahi i noho ai a iwi raua ko Arama. Ko te tianara whakahaere o taua ropu ko Tianara Townshend. E kiia ana, na te mate kai, na te pau o a ratou mata i tino penei ai to ratou ahua me te herehere.

RONGO WHAWHAI.

Ruhia me Take.

KEI te kaha tonu te haere whakamua a Ruhia. Kua tata rawa ia inaianei ki Bagdad, ki te taone i whaia nei e Tianara Townshend kia tae ia, whaia ka riro herehere nei ratou ko ana tangata. Ko te kaute o nga herehere o Take kua riro mai i a Ruhia. i a ia e whawhai mai nei i tera takiwa e 37,000.

Tianara Townshend.

Kua tae mai te rongo o te taenga o Tianara Townshend ki Konatatinopara. Ko tana hoari kua whakahokia atu e Take ki a ia. Kua puta te kupu a Take kaore ratou e kino ki a Tianara Townshend ratou ko ana tangata.

Te pakanga o te Airihi.

Katahi te mea tino kino ko te tahuritanga mai ano o etahi o te Airihi hei hoariri mo Ingarani i te wa o tenei pakanga nui. Kati pea ma Rua tenei mahi a te whakatupu pakanga he iti hoki to Rua tona marama, tena koa ko tenei he iwi tino marama te Airihi kahore rawa i tika mana tenei mahi. Otira i a ratou ano te papa, a ko etahi o ratou riria kua whakamatea. He tino nui o nga whare o Dublin, ara o te taone nui o te Airihi i wera i te ahi, i pakaru ranei. Ko nga moni e rite ai ano a Dublin ki tona ahua tuatahi e Ł30,000,000. Moumou rawa atu te ngaronga o enei moni i runga i tenei mahi pohehe a nga Airihi.


11 11

▲back to top

Ture kua paahitia e te Wiwi.

Kei runga atu te taumaha o ta te Wiwi Ture i pahi ai i ta te Ingarihi e mea nei kia haere katoa te tangata ki te whawhai. Te ture kua pahitia e te Wiwi ko tenei, ara, "Ki te kore te tangata e haere ki te whawhai ka murua katoatia ona whenua, a hei te wa e mutu ai te whawhai ka hokona atu aua whenua, a ko nga moni ka haere hei whakamama i etahi o nga taumahatanga o te whawhai."

He Wahine Rongonui kua mate.

NO te 21 o nga ra o Mei nei ka tae mai te rongo o te matenga o Mrs. Howie tana ingoa ia e mohiotia ana e taua e te Maori ko Te Rangipai. He wahine rangatira tenei no te Tairawhiti, he tamahine na Kanara Poata raua ko te Herewaka. Na tana mahi waiata he wahine reo reka hoki ia ki te waiata ka mohiotia ia e nga wahi katoa o te ao. I tae rano a Te Rangipai ki te aroaro o te Kingi raua ko te Kuini waiata ai. Na tona panga e te mate ka mutu tana mahi waiata. Ko nga tau whakamutunga o tona aranga i whakapaua e ia ki Maungaroa, Pei o Pereti, i reira tona kainga. He moumou tenei wahi ki te mate wawe, kei te tamariki ano ia. Ko te pouri ka waiho ki tona hoa tane me tona papa me ona whanaunga Maori. Auatu e hine kua nui ke o Tungane kua hinga atu i mna i a koe i roto i tenei pakanga nui. Haere ki o matua, ki o tupuna i te po.

TE KURA O WAERENGAAHIRA.

KEI te tino pai te haere a tenei Kura inaianei i raro i te mahita hou, ara i a Mr. Coombes. Ko te kaute o nga tamariki kei reira inaianei e 30. Ko te hiahia o te mahita i nukuhia ake te kaute o nga tamariki i muri i te hararei, ara i te ra whakamutunga o te marama o Hurae. Mehemea tera etahi tamariki kei te whakaaro haramai me whakaatu mai ki a Mr. Coombes; a mana e tuku atu nga tono hei whakakinga ma te tamaiti ma nga matua ranei o te tamaiti.

HE KAI MA TE KOPARA.

Raniera Mitingare, 10/-
Kopae Ihakara, 5/-
Takuta Terangi, 5/-
Tame Ike, 2/6
Rev. M. Manihera, 5/-
Raniera Mitingare, 10/-
Hemi Porou, 5/-
H. H. Popata, 5/-
Hekiera Whenua, 5/-
Erika Akuhata, 5/-
Peta Potini, 5/-
Hunia Rae, 5/-
Hohipuha Kareanui, 5/-



12 12

▲back to top
HE TURE TUTURU.

1. Kotahi putanga o TE KOPARA i te Marama.

2. Ko te oranga mo te pepa e rima hereni (5/-) i te tau, me nooti o te poutapeta me pane ranei.

3. Ki te hiahia te tangata ki te tango i TE KOPARA me tuku mai e ia te moni i roto i te reta whakaatu mai.

4. E pai ana kia tukua mai nga korero o ia wahi o ia wahi o te Motu, engari kei te Etita te tikanga mo te ta i aua korero; kia marama te tohituhi.

5. Me penei te tuhi i waho o nga reta katoa: -

Ki TE KOPARA, Te Rau, Gisborne.

HE PANUI.

Ki te hiahia te tangata ki te Rawiri ki te Himene: he nui noa atu nga pukapuka kei a au inaianei: ko te utu: -

He mea nui, kiri noa, 2/6.
He mea nui, kiri whero, 3/.
He mea nui, kiri pai, 4/.
He mea nui, kiri pai rawa, 5/6.
He mea paku, kiri whero. 1/6.
He mea paku, kiri noa, 1/.
He mea paku, kiri pai rawa, 3/6.
Rawiri & Himene, kiri noa, 1/6. 
Rawiri & Himene, kiri whero, 2/.
Rawiri & Himene, kiri pai rawa, 4/.
Rawiri, Kawenata, & Himene, kiri whero, 3/6.
Rawiri, Kawenata, & Himene, kiri pai rawa, 5/6.
He Himene, 6d.
He Kupu ma te Ngakau Inoi, 3d.

Maku e utu te pane kingi hei tuku atu i nga pakapuka ki a koe.

Na H. W. WILLIAMS, Naurea, Gisborne.

Ki te hiahia te tangata ki te Paipera ki te Kawenata me tono ki te BIBLE DEPOSITORY SUNDAY SCHOOL UNION, Auckland.

Paipera, 2/6, 3/6, 4/6, me te pane kingi 1/-

Kawenata me nga upoko whakamarama, 2/6, 3/-, 4/6, me te pane kingi 3d.

Kawenata paku, me nga Waiata, 2/-, 2/6, 3/-, 3/6, 4/-, me te pane kingi 3d.

Printed and published by H. W. WILLIAMS, at Te Rau Printing Works, Berry Street Gisborne, New Zealand. - December 15, 1915.