Te Pipiwharauroa

he Kupu Whakamarama.

NAMA 94-

HANUERE 1906.

KURA KINIKATENE ARA HE KURA MO
NGA TAMARIKI MONOHI.

(Na Rev. F. W TIATENE, i panuitia i te
Hui a Te Aute i Rotorua.)

E WHAKAAE ana tatou katoa, Pake-
ha, Maori, ki te pai o te whakaako
i a tatou tamariki. E mohio ana tatou ki
te kahore nga tamariki e whakaakona, hei
mea whakataumata tena i a matou i nga
ra katoa e ora ai matou; e kore e tino taea
e tatou te rongoa a te kaumatuatanga, nga
he o te taitamarikitanga. Ki te kahore te
rakau e whakapikoa i te itinga e pakeke
rawa te whakapiko ina rakau nui. Ko nga
mahi kura te mea e tino hapainga ana ki
runga ake i era atu mea katoa e nga iwi
matau o te ao, a me te whakapiki tonu i
te ahua o nga kura. Kei te whakapikia
tonutia te ahua o nga tu kura katoa nga
kura katoa nga kura ririki, nga kareti me
nga kura mahi a-ringa, kia kitea ai nga
hua pai a te kaumatuatanga o nga tama

riki. Otira e warewaretia ana e te toko-
maha te whakaako i te tamaiti i te wa tino
tika hei whakaakoranga i a ia ara i te rua,
ki te ono tau, e waihotia ana te tamaiti

mana noa e kuhu atu i a ia, kahore i ata
whakaritea tona whakaakoranga, ki taku
whakaaro, e penei ana te ahua o te nuinga
o nga tamariki Maori, He mea e tino
marama ana tenei ara o nga tino tau o te
tangata ko nga tau o tona tamarikitanga,
mutu mai ki te whitu tau nga tau tino nui
engari e warewaretia ana e te tangata;

kahore nga matua e tino mohio me pehea
ra enei tau, whakaaro rawa ake kua pake-
ke rawa te tamaiti. E marama ana hoki
ki a tatou, ko te whakaako i nga tamariki
nonohi kia rere ke i te whakaako i nga tamariki kaumatua, no konei aku korero, mo
te whakaako i nga tamariki nonohi, no te
mea e nohoia ana ahua he mea tika rawa
tenei mo nga tamariki Maori nonohi. Ko
te ingoa o tenei tu whakaako ki te pakeha
he Kinikatene (Kindergarten.)

Ka 60 ka 70 ranei tau ka pahure nei o
te oranga o tetahi tangata o Tiamana ko
Poroupere (Frobel) tona ingoa. Ko tana
tino mahi he kai kaiwhakaako kura engari i
mahara ia, he he te waiho rawa kia pake-
ke ka whakaako ai i te tamaiti engari e iti
ana ano ka whakaako. Kia kitea ai e ia
he huaratu tika hei whakaakoranga i te
tamaiti paku, ka ata tirohia e ia nga mahi
a te tamaiti o tona whanautanga mai, a
pakeke noa. Ko whai kia matau i a ia
nga hiahia o te tamaiti a ko tera ano hei

TE PIPIWHARAUROA

kaupapa mo tana whakaakoranga. I ma-
tau i a ia nga hiahia o te tamaiti a ko tera
ano kei kaupapa mo tana whakaakoranga.
I matau ia ehara te tamaiti i te mihini, he
huri kau ta tona matua engari he tangata
no te Atua nei tona ahua, a ko te mea nui
ko te ata pokepoke i nga mahi a taua ta-
maiti ara ko te ata whakaako i a ia me
tona kore ano e mohio e whakaakona ana
ia, ara me whakaako ngatahi te tinana, te
hinengaro, me te wairua o te tamaiti. Ka
taka nga tau maha i ata tirohia ai e ia, to
te tamariki ahua, ka whakaturia e ia tana
tikanga mo te whakaako i te tamariki, e
kiia nei he Kinikatene. Ia ia e matakita-
ki ana ki te tamariki, ka kitea e ia, he ko-
ri tonu, he tutu tonu te tamariki; e tiroti-
ro tonu ana nga ringaringa, katahi ia ka
mea he hurahi hei whakaakoranga i te
ngakau o te tamaiti ki ona kanohi, ko ona
kanohi, ko ona taringa, ko ona ringaringa
I meinga e ia ko te hiahia o te tamariki ki
te takaro, ko tenei hei kaupapa mo tana
whakaakoranga; a ko ia te tangata tuata-
hi ki te mea i te takaro hei huarahi wha-
kaakoranga i te tamaiti. I mohiotia e ia
he mea pai kia koa tonu te tamariki, a e
taea te tamariki te whakaako kia pirangi
ki te mahi i a ratou ano e iti ana, ina wha-
kaakona i runga i a ratou mahi takaro. I
mea ia ko nga huarahi mai o nga painga
katoa ko te takaro, ki te ngakau nui te ta

mariki ki te takaro, he ngakau nui a ratou
mahi a to ratou mahi a to ratou kauma-
tuatanga. I kitea ano e ia, he mea pira

ngi na te tamariki te hanga, te pokepoke
paru hei paraoa, te hanga whare, pa, aha
ranei, na konei ka whakaritea e ia ko
tetahi tikanga o tana whakaako he po-
kepoke paru. I kitea ano e ia he mea pu-
rangi rawa na te tamariki te kara o nga
puawai, nga mea whakatangitangi, te
omaoma i roto i te vvhare i waho ranei, na
reira ia ka mea ko nga hiahia takaro o te
tamariki hei kaupapa pono mo te whakaa-
ko, a ko tenei he hurahi hei whakaako-
ranga i nga tamariki nonohi. Ko te Kura
Kinikatene te whakatinanatanga o nga
whakaakoranga a Poroupere. Ko nga kai-
whakaako o tenei kura me ata whakaako
marire, hei nga tangata hoki e mohio ana
ki te ahua o te tamariki. He tino tikanga
no te kura Kinikatene (ara kua kiia ake e

au he kura mo nga tamariki nonohi) te
whakatangitangi me te whakatutu hoia no
te mea he mea pirangi na te tamariki te
haerere tonu, ko te whakatangitangi hei
whakakakama i a ratou kia hohoro ai te
oti o a ratou mahi. Ko nga mea hei wha-
kaako i nga kanohi, he mea porotaka kara,
he mea porowha, he pirepire me era atu
mea; ko tetahi mahi nui he hanga mea
ki te uku, he whatu kakahu, he raranga
whariki e meingatia ana hoki enei mea hei
huarahi whakaako, e whakahanumitia ana
hoki nga mahi takaro, me te whakaako
ano i roto. E whakaakona ana ano nga
tamariki kia ata titiro ki nga. mea e kitea
ana e ratou, kia korero i te ahua o aua
mea, ko enei mea katoa hei whakakori i te
hinengaro o te tamaiti, a hei whakaako i
tona ngakau i runga i te huarahi e pira-
ngatia ana e ngahautia ana e ia. Kua ki-
tea te nui o te pai o tenei tu whakaako i
nga wahi i ata mahia ai, ora ka whai-
whakaaro te tamariki, kakama, a ka nga-
hau ki nga mea katoa e kitea ana e ratou.
Kei te whakauru tenei tu whakaako ki o
tatou kura otira ko te Kinikatene he mea
motuhake ko ia anake. Ko Amerika te
whenua kua tino nui tenei tikanga kura, a
kei te tupu haere ki Ingarangi. No enei
tau tata nei i timataria ai ki Poihakena, a
kua hanga ki reira he Kareti Kinikatene
hei tohutohu i nga kaiwhakaako e 40 nga
tangata kei te Kareti inaianei e whakaako-
na ana. Kei etahi wahi tino rawakore o
Poihakena etahi kura Kinikatene, kaho-
re he utu na etahi tangata aroha i whaka-
tu, a inaianei kua tiaho he maramatanga
hou ki roto ki nga ngakau o nga tamariki
o aua wahi me o ratou matua. Kua tu
ano hoki he kura Kinikatene mo nga ta

mariki a te hunga rangatira, engari e utua
ana. He kura penei kei Poneke, he nui te
pai; i maharo au i taku taenga ki taua
kura, ki te mohio o nga tamariki nonohi,
ki te pai o to ratou whakaakoranga e u ai
a ratou mahi a to ratou kaumatuatanga;

i whakaakona ratou kia mahara tetahi ki
tetahi, a kia whakaaro hoki ki nga mea
nunui i runga i te huarahi ngahau. Kua
kitea te tino pai o te Kinikatene ki Ame-
rika, a, e kiia ana ki te mohiotia he wahi
kino e tetahi taone kahore nei e taea atu
e nga pirihimana, ko te mea e taea ai te

E KUPU WHAKAMARAMA.

whakapai taua wahi me timata i te kura
Kinikatene. Ki taku rongo kei te korero-
tia kia hanga he kura Kinikatene utu kore
ki Poneke, kia oti tenei ka hanga ki etahi
taone atu, a puta noa a Niu Tireni katoa.

I runga i taku i rongo ai, i kite ai o te
kura Kinikatene, e mea ana ahau he tika-
nga tino pai tenei mo nga tamariki Maori
nonohi rawa. Ko te nuinga o nga whaea
Maori kahore e mohio he tau nui rawa
nga tau timitanga o te tamariki. E wha-
ngainga ana nga tamariki ki nga kai he,
kahore e pehia ana nga tamariki ki nga
kai he, kahore e pehia ana nga ngakau o
nga tamariki kia heke ai te kino kia piki
ai ko te pai. Kahore he mea takoro a
nga tamariki hei whakaako i a ratou ki te
hanga; kia eke rawa ki 6 ki te 7 ranei nga
tau katahi ano ka timata te ako o te ta-
maiti Maori i mua atu i enei tau e waiho
ana te tamaiti mana noa e kuhu atu i a ia.
Ki te pai te tamaiti a te pakeketanga ka
pai, ki te kino e taea hoki te aha. He tino
he tenei. Ki ta Poroupere ki e taea ano
te tamaiti te whakaako i tona nohiotia

- kia tupu ai i runga i te pai, a ko tana
e kauwhau nei ko te huarahi hei 

 i te tamaiti nonohi. I tu he po
korero pai ma matou ki Te Rau Kareti
ko te putake o te korero patai, ara, "Ko te
Maori ano ranei ki te hua mahi mana, he-
oi ano ranei he mea tauria anake nana ?"
He tokomaha nga tangata i mea i nga ra
o nehe ko te Maori ano ki te hua mahi,
tikanga ranei mana, tena i enei ra ko te
nuinga o ana mahi me ana tikanga he
mea titiro nana ki etahi atu, a i kitea e taua
huihuinga ki te piki te Iwi Maori hei iwi
nui hei iwi kaha kaua nga mahi me nga
tikanga e haere i runga anake i te tauira
engari ma te ngakau ano hoki e hua, a, e
taea ai tenei mea, i nga tamariki ano i te
kura ka whakaako ki te hanga whakaaro
mo ratou. Hei whakakaha i tenei tu ahu-
atanga te painga o nga kura mahi a-ringa,
a ki te whakaaro a te kaituhi i enei kore-
ro e tino tautokona tenei tu whakaakora-
nga e nga kura Kinikatene, he hononga
nei no te mahi a-ringa me te whakaara

nga i nga whakaaro o te ngakau o te ta-
maiti.

KIRIHIMETE I TAURANGA.

Ki TE PIPIWHARAUROA.

TENA KOE. Mauria atua nga toru ku-

pu nei ki o marae e tau atu ai koe.
Koia tenei no te 25 o Tihema 1905 te ra wha-
nautanga, o to tatou Ariki atawhai o Ihu Ka-
raiti. Ka tu he Kirihimete nui ki Maunga-
tapu Tauranga, he whakanuinga hoki i taua
ra, tuarua, he whakapuaretanga no tetahi
whare karakia hou hei karangatanga ki te
Ingoa o to tatau Ariki Atawhai, i hangaia ki
ki runga ki te turanga o tetahi whare karakia
tawhito kua pakaru noa ata i mua, i hangaia
e o matau kaumatua i te Tau 1862.

Ko Puke Make te wahi i tu ai,. Kei ru-
nga i tetahi puke teitei, ataahua hoki, he ma-

ramaki nga wahi katoa o Tauranga, nei; e kite
ana e ia te he te tika te kino me te Rangima

rie, he Puke Okiokinga no matau Mataa, kua
riro atu ra kei te araaro o te Atua. He
whare karakia pai, atahua Ko tona Ingoa
nei ko te Karaiti ara ko Christchurch.

Nao matau kaumatua hoki i pou te wha-
kapano ki runga o Rangataua nei na konei
matau o ratou uri ka whai nei i muri i o ratou
takahanga waewae i runga i te hurahi ki te
whakapono a na tenei ka puta ake he whaka-
aro ma enei Hapu a Ngati He, a Ngati Pu-
kenga, a Ngati Patiki, a Ngaiteahi kia Po-
whiritia nga Iwi, nga Hapu, nga reo, nga
Huihuinga tangata, me nga Rangatiratanga,
kia taea timana mai ratau i te whakapuretanga
o taua whare karakia hou hei whakapai mo
te turanga o te Oha a o matau Matua . No te
23 o nga ra ka noho nga Iwi i powhiritia i kia
haeremai ki tenei Hui. A Ngati-te-Takinga a
ngati Rangiwewehi, a Waitaha, a Tapuika, a
a Irenu kukopoko, a Rangiteaorere, a Pikiao

a Ngati Moko, a Tuhourangi, ko nga Hapu
enei o te Arawa i eke mai ki tenei hui, ko
Ngaiterangi, katoa katoa, me Ngati Awa, ka
mutu nga Iwi i hui mai i tenei ra, he tangi
te mahi ki nga aitua muri iho he whai korero.
Ko nga aitua ano muri iho ka timata te
korero i te taenga mai o te whakapono a tae
mai ana ko tenei ra kua takoto nei te marino
he mea na te whakapono.

I te ahiahi ka hui ki roto i to ratau Tupu^
na whare ia Wairakewa nga Iwi haere mai
me te iwi kainga katoa, katoa; he mihi ano te
mahi i nga mihi ano o te marae ko te roa o
Wairakewa e 68 Putu e 35 Putu te whanui

TE PIPIWHARAUROA

18, te Teitei, o te Tahu ko taua whare he
whare whakairo, he ataahua, he whare
mo nga rangatira he tu rangatira ano
tona tu mai Ko te turanga o taua whare kei
te marae i opopoti, Ko taua marae he tapu,
he marae mana, he marae wehi nui, he marae
wananga he takotoranga no te kii a o matau
tupuna, a matau koroua, a o matau papa, a
tae iho ana ki a matau ki a ratau uri e ora nei
i te ao. He takotoranga no te kii mo te ma-
te mo te ora o te tangata a Ngati He me te
rangatiratanga o te tangata mai rano i o ma-
tau tupuna a tae mai ana ki tenei ra e haere
tia nei.

Ko nga whakatau kii enei o tenei marae
mo te nui o te tangata i nga wa o mua, nga
papaka o rangataua, mo te rangitira o te ta-
ngata, he paruparu nga kai he taniwha nga
tangata. Mo te kaha, mo te toa te Pekaii
toki, mo te toa ano ko te tuturu iho te whare
ka whakatauki! a te Hauoiria.

No te 25 o nga ra 11 o nga Haora ka wha-
kapuaretia taua whare karakia ko nga minita
i tae a tinana ki taua hui whaka puare tanga
i taua whare karakia ko Rev. Goodvear, ko
Rev. Ramaka Haunia, ko Rev. Ratema Te
Awako, ko Mr. C. E. Nicholas. Ko enei nga

minita na ratau i whakapuare tenei whare

tera atu ano etahi o nga minita o te Atiriko-

natanga o te Pihopa-tanga o Waiapu i noho

atu, i te nui o te mahi a nga minita o te Piho-

patanga.  Ko Rev. Hakaraia Pahewa, Rev.

Turuturu Maihi Ngakii, Rev. Wheriri Peneti,

Rev. Timutimu Tawhai.  Ha mea tuku iho  

te mama whakapuare whare karakia e te
Pihopa o Waiapu kia Rev. Goodyear   ratau
ko ana minita ko Rev. Rameka, me Rev.
Ratema, hei whakapuare i taua whare kara-

kia hou, e huaina ana te ingoa o taua whare
ko te Karaiti. Ko nga tangata i uru ki roto e
200, i waho te nuinga o te tangata; te mutu-
nga ka takoto o te kauwhau a Rev. Goodyear, 

Te moni Ohaoha Ł6 105. E 20 o nga Tan-
gata i tango i te Hakarameta. Ka puta ki
waho i te tahi o nga Haora ka Puare te wha-
re kai ko te roa o taua whare kai e 2 timi, e
24 Putu te whanui, e 5 nga teepu o roto; nga
tangata i tapako i te haerenga tuatahi e 200
ite tapoko ranga tuarua (e 200) tua toru e 200.
I mua o te haerenga ki te kai ka whakaatu-

ria ano te kupu, kia mohio ai ke te tangata
ano te hiahia ki te hoatu i tana moni kohi
kohi ki te Pereti o te whare kai ahakoa he
kapa he rua kapa nuku atu, kore iho ranei ia
e whiu moni ki roto i te Pareti o te

whare kai ka ahei noa atu ia te haere ki te kai
mana. He nui nga kai o roto i taua whare
he Huahua Kereue Titi, nga taonga o te
Maori nga kai rangatira nga kai ate iwi ra

ngatira a te pakeha kaore he kai i ngaro atu
te heihei me te mea nei e ora tonu ana mai
ki te titiro atu pai ana te ahua o te whare i
nga taru kakara o te raumati. Whakama
ana te haerenga ki te kai. Puta ake te moni
kohi o te Pereti o te whare kai Ł11 12 5.
Ka ahiahi ite ao nga haora ka takoto te Tino
Pereti o te hui o te marae o to ratou tupuna
whare o Wairakewa ka whakaaturia te kukupu u
mihi ki nga iwi, he roa te mihi mutu iho ka
whakatakotoria te kaupapa ote pereti a Ngati.
He a Ngati Pukenga, a Ngati Ngapatiki, a
Ngaiteahi, Ł10. Ka whaka aturia ano te kupu
whakarango mai e nga iwi, na ta powhiri a o
koutou papa koutou i kitea mai ai ki to tatau
marae. Haere mai whakakiia te moni kau-
papa o te pereti a o koutou papa. Ka wha-
katika ate Arawa e Ł32-11-0. Na ngaitera-
ngi, Ł20. Na Ngati Awa. Ł1. Hui katoa
nga moni o taua Pereti e Ł53-8-9 No te
whare kai Ł11-12-5. No te whare ka Hakia
e Ł6-10-0. Huihui katoa Ł71-11-2. He tino
nui te mihi a nga iwi i e ke mai ki tenei hui
na te tima i hari mai nga pakeha o te taone
ki taua hui. Engari na te hahi i utu taua
tima.

Hui katoa nga tangata i taua hui e 500 rau
nuku atu, iti iho ranei.

He mahi tauhou tenei mahi ki Tauranga
nei. Heoi nga kupu whakamarama kia kou-
tou. Na to koutou hoa.

Na HAKEMARU,

Kai awha.

   
 

HUI KI ROTORUA A NGA TAMARIKI
O TE AUTE.

Ki TE ETITA O TE PIPIWHARAUROA.

EHOA tena koe, me o kai tautoko.
He kupu ruarua nei aku hei hari

 atu ma ta tatou manu, ki nga wahi e
tioro haere ai ia. No te Weneri te 27 o
nga ra o Tihema i tu ai te Hui o te Kota-

HE KUPU WHAKAMARAMA

hitanga o nga tamariki o te Aute ki Ohi-
nemutu,  wahi o Rotorua. I tae nga tan-
gata o te Raukahikatea ki reira, me to ra

tou kai whakaako hoki. I tae mataao
hoki etahi o nga tamariki o te kura o
Tipene. He nui te tangata i tae ki taua
hui. Ko te tumuaki o taua hui Kaore i
tae ake, ara, a te Atirikona Wiremu, i te
ahua he o tona tinana. I whakaturia a
Paraire Tomoana hei tumuaki. I reira
ano hoki a Apirana Ngata, a te Rei Nga-
tai, me etahi atu o nga rangatira tautoko i
nga mahi a taua kotahitanga. He nui
nga take i whakahaeretia i taua hui. Ko
tetahi o nga take i paahitia ara, kia tonoa
kite kawanatanga, me kore e whaikaha
tatou te iwi Maori ki te turaki i tenei kai
kino i te waipiro; ko tetahi o nga take,
kia tahuri te iwi Maori ki te whakapai i o
ratou whenua. I powhiritia nga tangata
o te hui i tetahi rangi kia haere kite Wha-
karewarewa, ko te mahi i reira he whaka-
tuwhera i tetahi Whare Maori; Na te
Kotahitanga o nga tamariki o te Aute i
whakatuwhera. Kiki ana te marae i te
tangata. Ia Apirana nga take korero o
taua rangi, ara mo te ahua whenua. No
te ahiahi ka hoki ano kite kainga o te hui.
Ko nga minita i tae ki taua hui ko Rev.
F.W. Chatterton,  Rev. F. Bennett, me
Rev. Timutimu Tawhai. Ko etahi o nga
tamariki i tae ki taua hui, kua whiwhi ki
nga mahiaringa a te pakeha. Ko nga
ingoa enei onga tangata o te Rau. Ko
W Paraire, P Turei, P. Tamahori, meP.
Tihore no Ngatiporou, ko H. Wainohu,
no Ngatikahungunu ko R Nuku no te
Urewera, ko P. Erihana no te Waipouna-
mu raua ko W Katene. He nui te mihi
o nga tamariki o te kotahitanga, mo te
manaaki ate Arawa i te ratou manu-
hiri. Heoi e te pipi, e kore e maha
atu nga korero. Kia ora koe, i roto» i te-
nei Tau Hou. Mate Atua tatou katoa e
tiaki.

Heoi ano

PATIHANA TIHORE.

TE ORA MO NGA TOENGA WHENUA.

Ki TE ETITA o TE PIPIWHARAUROA.

TENA KOEi He kupu atu kua tae mai te
1 tangi o te reo o te manu, he maha nga
pakeha kua pau mai kia au. Mehemea he
pono taua whai korero ki te mohio tuturu
ka tu he huihui kua whakaae nga iwi Maori
ki taua whakakatohitanga he kawe i to kou-
tou mato ki Ingarangi, ma kohikohi tahi atu
ratou hei tautoko i te na mahi tika a koutou
heoi ano te ora mo te iwi, mo te whenua. Ko
tahi anake te titiro a te pakeha. Ko ta
koutou, ko te ratau awangawanga tenei, ko
to koutou auwe ki ta mamae o te ngau a te
ori nga ngara, a aua mema ma ki te whakahoki
atu ano, he hoa mo te kawanatanga ki te hapai
mai i ana toki tapahi i o koutou kaki na konei
ka tupato, ka rapurapu te ngakau "he pono"
ranei, he aha raneikupu Me tere te mahi, kia
kotahi te mahara, tohonohono ia koutou, kia
kotahi, ki te kore koutou e korikori i naia nei
ka tino mate whenua me te tangata, Kaore he
painga ki te ora, i runga onga ritenga o tenei
ture he tino kohuru whaka mokai, ka murua
notia nga whenua, tetahi tuae kino, me tere
to koutou korikori ki te whakahe i nga mahi
kino a te kawanatanga ki te iwi Maori kia ki
te mai ai kua tahuri koutou ki te mahi ora mo-
koutou, ki te kore koutou e korikori ka pakari
tonu te kawanatanga ki te mahi ture muru,
whenua, taonga, a aha atu ranei pena me te
mea, he mokai taurekareka te maori, kia here-
herea, kia takahia, kia panapana haeretia te
iwi pena me te kuri hakihaki i pana atu ana kia
ngaro atu. Ki taka mahara he tino ngarara,
taua ture poari nei, nga whenua katoa e
taka ana ki rato ki te kaunihera, a ko te pori
rawa e hoki mai kia koutou he tino nga-
rara taua poari, pama a waho ki te honi, kia
reka te waha kanunui ki te korero, kia kanapa
te kanohi he whaka koakoa iti ngakau. Ko
te ngara nui kei roto e noho mai ana. Mo te te-
teka atu nga whenua, kua mau ki roto ki ta-
na kupenga. Pena me te pungawerewere ka
mahi i tona kupenga, kanapa ana nga paihere
tera ia te noho mai ra i roto, nu te karanga atu
ki te ngaro, "haere mai" haere mai he whare
pai toku ku konei te hoki raua ko te kaura e
pukai ana te haeranga atu mate tonu atu.
He kohikohi nga iwi katoa, he nui te pakeha
aroha kia koutou, me a ratau kupu ko to kou-
tou ora te nei, he kotahitanga hei kawe i to
koutou mate ki Ingarangi.

Heoi na te Pakeha tino aroha.

TE PIPIWHARAUROA

TURANGA KI ROTORUA—MA MOTU.

ITE 4 karaka o te ahiahi a te mane 170
Tihema 1905 ka tae maua ki te teihana
o te Rerewe i Turanga. O maua paihikara
taumaha tonu i a maua takai—takai kaka,
takai kai ——. Ka eke o maua paihika ki
runga tereina ka tangi te whio. Ringaringa
iho maua ki e tahi o matau i te teihana, ki
rere te tereina. Taerawa ake ki te ono ka
tae maua ki te kiaraka. Ka eke maua ki ru-
nga ki o maua paihikara ka haere maua ki
Poututu, he kainga 12 maero te mamao atu i
te karaka. E 5 maero to maua mamao mai i
Poututu ka makere te takatakahi mauwi o
o toku, i taua takiwa ka kohihi te awa; ka
ponana te ahua, ko te maku ai o te ara—ehera
hoki i te ara maro—a ko te kotahi ai o te ta-
katakahi, ka timata tonu atu te whakapouru
o te ngakau. Pahi rawa ake te waru o te
ahiahi ka haruru o maua tapuae ki poututu.
Maku ana maua i to maua taenga, e ngari ko
au o mau i tino mate i te whakamahunga mai
i taku paihikara, maku a waho maku a roto.
Ka mutu ta maua kai ka tahuri maua ki te
mahi i taku paihikara, katahi maua ka kite
iho e hara ia i te mate rahi rawa, mehemea
ahau ki te whakamau ano i te takiwa i taka
ai penei e kore rawa e nui he mahi maku. I
te po ka ua te awha, oho ake maua i te ata te
tahi rangi pai atu. Mutu rawa te parakuihi,
i te 8, ka ka haere maua, ka piki tenei i runga
maunga, unuunurawa nga koti, hotiki atu ki
runga, ka riro ma 6 maua waka maua e kawe
ki raro, a he hanga rawe taua hoiho ki te he-
ke i runga munga. Tina atu maua i tena ra,
i te Turei, ki te ara. I te ono o te ahiahi ka
tae maua ki motu, kai konei ka mutu te tae o
te paki, ka haere atu i reira he ara, hoiho tae
noa ki Opotiki. I te 5 karaka o te ata o te
Wenerei ka haere maua. Ka haere tenei i
ro ngahare, kopiko atu kopiko mai. Ka puta
ki taua ka titiro atu he maunga ka titiro atu
he ngahere. I te ono o te ahiahi ka puta
maua ki te kainga tangata, ka tata tenei ma-
ua te puta ki Opotiki. Ka noho maua ki te
tahi teihana kei reira. I te ata ka pau ta
maua poro rohi. Ka haere maua, a tae rawa
ake ki te — tekau ma tahi ka puta maua ki

Omarumutu tae rawa atu ki te one e pari ana
te tai. Ka haere raro tenei a tae noa ki Opo-
tiki. He Taite tenei ra. Ka puritia maua i
konei e Rev. Cato, a no te 8 rawa o te ata
o te Paraire katahi ano maua ka haere i ta
maua haere. Ka tae ki te one ka puta te ta-
hi hau nui, kati kakore hoki o maua waka e
rawe ki whakahaere atu ki te hau, katahi
maua ka rongo ki te mauiui. Ara hoki
ko te one ta maua whakamanawa atu, ka hae-
re tonu te mahi i raro, tae noa ki Ohiwa,
mahue mai a Ohiwa taenoa ki te pekanga ara
ma uta. Tae rawa atu ki reira ko tena mate
hoki tena ko te kirikiri o Tarawera nei, a ka
kino o maua hoiho i reira, ka piki, a kai te
ekenga ki runga katahi ano ka pai omaua
waka ka heke hoki. Puta atu maua ki Wha-
katane. Ka peka maua ki tetahi kainga pa-
keha, ka homai ma maua he kapu ti he mara-
ma keke he penei pea te wahine o taua kai-
nga kua kai maua, kati ka mutu ta maua utu
ti, nohonoho ai i reira ka haere maua, he 4 te
taima i haere atu ai maua i Whakatene, ko
ta maua whai kia tae maua ki te Teko i ta ua
ahiahi. I te whitu ka tae maua, kua raorao
katoa te wahi hei haerenga, kati ka ahua pai
hoki o maua hoiho. Tae rawa atu maua ko
te Teko ka tino kaha tetahi a roto, no Opotiki
rano hoki te kainga mai. I te ata ka, kia
mai, ka puta maua ki Roto Iti i muri  te tina,
a hei te kainga o te kura mahita maua tina
ai. E 42 maero kai te toe atu ka tae ai maua
ki Rotorua. Ka roa maua e haere ana i te
ara ka heke te hau o te wira o muri o taku
paihikara, kati ha haere au i TOTO mo nga maero
e 5 pea, a no to maua taenga rawatanga ki te
tahi wai i te ara ka whakanga maua, ka ta-
huri hoki au ki te mahi i taku waka, ko taku
hoa ka anga ki te kohua i e tahi paramu to-
rutoru nei kia mea ai te wai hei unu ma
maua. Oti rawake taku paihikara, ka maoa
hoki tona kohua paramu. Ka unu maua i te
wai, a i te mea tonu ka ahua mama te hiki o
te tapuae, ka haere maua. Ka UTU ki ronga-
hore ka piki, puta rawa atu maua ki Rotorua,
ka mahue mai tena roto ka haere i ro ngaha-
re ka puta ki Roto Ehu—kua pai katoa
tenei te rori, ka mahue ake tena roto ka haere
i ro ngakaere ka puta ki Roto iti, ka tae hoki
maua ki te kura i kia mai ai. Tae rawa atu
kua riro ke te tangata o roto. Kua pahi te
rua i tenei taima. Heoi ano ka pa te mae
kai, kati ko te kore kai ai, ka kuku te po ia ma-
ua. Ka noho i reira ki te whakanga, a ki te
whakawera ti hoki, hei whakamahana noa mo
roto. Mutu rawa ta maua unu ti noaiho, ka

HE KUPU WHAKAMARAMA.

pahi te toru ka eke maua ki o maua paihikara
tae rawa ki te hawhe pahi o te ake rima
ka tae maua ki Tikitere a ka kitea atu ho-
ki a Rotorua, e ka ora noa iho te ngakau.
Ka wareware tonu ake te mate o roto. Ka
peka maua ki te matakitaki ki nga mea wha-
kamiha o Tikitere. Ko ta maua haere he
pokanoa, he haere kuare, kaore i mohio tonoa
ai ki te utu nga tangata haere ki reira. I te
ono ka haere atu maua i Tikitere, kati ka
tukuheke hoki te haere, pahi rawa ake te
whitu ka haruru o maue tapuae ki te whare
o Peneti i Rotorua. Heoi ano ka tai ka
mutu nga mauwiuwi.

Te roa o te hurahi i heretia e maua 191
maero, ko o maua tino ra i haere ai e 4^» ka
noho ai 42 maero i te ra ta maua haerenga i
te ra. Ka mutu tonu te uwauwatanga i te
haerenga, e ngari kai te mutunga ka tae mai
te wahi pai—ara tenei na, "e kua haerea e au
tena wahi i raro." Ka kitea i konei te tika o
ta tetahi pakeha rongonui (Livingstone) o ta-
na kupu—"Kia whakamatau ra ano koe e
nohio ai ki te mea e taea e koe."

Kia ora

na Pine Tamahori.

PITOPITO KORERO.

No te po o te Kirihimete, te 25 o nga ra o
Tihema i pa ai tetahi raruraru ki tetahi tima,
ko te "Kakanui" te ingoa; i roto i te wahapu o
Akarana. Ia ia e whakawhiti ana ki tetahi
taha, ka tutaki ki tetahi tima ko te "Kara-
mea" te ingoa. Ko te kapunui e rere whaka-
pae ana, ko te Karamoa e rere tika ana,
katahi raua ka tutuki. Ko te Kapanui
te mea i pakaru, waihia tonutia i waenganui.
Toko rima nga tangata i mate.

Ko tetahi tangata no Ngatiporou i haere ki
Akarana, ako ai ki te mahi tuitera. Ka tata
ia te puta i nga tau i whakaritea ai, ka pa-
ngia ia e tetahi mate. I roto ia i te Hohipera
i Akarana e noho ana mo tetahi wa iti. Ka-
tahi ia ka whakaaro kite hoki ki o na matua.
Te taenga ki te kainga mate tonu atu. Kote
ingoa o tenei tangata, ko te Hakuwai P.
Peita. Nui atu te pouri o te iwi kia ia.

TURE MURU WHENUA.

[Ki TE ETITA O TE PIPIWHARAUROA.

EHOA Tena koe  Te kai natu o ta ta-
tou manu o Te Pipi kia ora i roto i
nga ra koanga ngakau. Kua tata nei te tae
mai kia tatou te Kirihimete me te tau hou kia
ora i roto o te tau 1905 te tau nana i whakaatu
kua oti te ture muru whenua a te kawanata-
nga. Te na moku hoa i nga wahi katoa, tiro-
hia mai he mauraku ma taua hei karo i te
Ture Muru whenua. Kati hei whaka matau
atu maku toku whakaaro mo te tahi tikanga
e taea ai e tatou te tu ki te riri i te wa kino
kua tae mai nei kia tatou otira, e hara i te
mea naku erangi nate te Etita o ta tatou pe-
pa i whaka mahana, tae mai hoki ki toku nga
kau e kite tonu ana ahau kahore atu he tao-
nga nui atu ma taua ma te iwi maori. I te-
nei kia whakahoutia ano to tatou kotahitanga
hei tikanga e taea ai o tatou mate e aue
nei tatou i nga tau katoa. No reira kote
kaupapatanga mai o tenei kotahitanga ko te
Tiriti tonu o Waitangi, i te mea ma te wha-
kakotahi rano o nga iwi eahei ai kia kawea
atu te Tiriti o Waitangi ki te kingi o Inga-
rangi, kia tirotirohia e ia te nui o te mana o
tenei tiriti, te kore mana ranei irunga i tana
i matau ai, he mana kore ranei te tiriti i wha-
ka takotoria e tona matua e Kingi Hori, ara
e te kuini. No reira e te hunga whaiwhaka-
aro he aha ta koutou e tau tohe tohe nei ki te
tunga mema. He aha hoki te wahi ma kou-
tou i Toto taua turanga. Makoutou hoki
ka kaha ai nga Pooti o roto o te whare
Paremete i Poneke ka hinga ranei ia koutou
nga Pooti o te iwi pakeha i roto i tona whare?
No reira e oku hoa e whawhai nei ki te Tura

nga mema kahore au e kite iho ana i te tika o
tonei kupu, kia pootitia hoki tatou hei mema
no te mea kahore he kaha o era o tatou mema,
e rangi o ti awai? Ka kaha i te ahua tanga
kua o ti te korero e au irunga ake nei. Ki
toku kite iho i nga mahi a o tatou mema, toko
toru e mahi nei i te Paremete he nui to matou
kaha, hoi ano te he o to ratou kaha he TITI
wehewehe i roto i te Paremete. No reira to

TE PIPIWHARAUROA

ratou he, e rangi ahakoa koutou te hunga e
whawhai nei kia ana tuianga ko to koutou
ahua tera e kore e rereke, e rangi mehemea
he tino rapu i te tahi ora mo tatou, tahuri
mai tatou kite whakaaro tikanga kia whaka-
houtia to tatou kotahitanga. Waiho atu o
tatou hoa i te Paremete, me kaha hoki tatou
ki te hapai i tenei tikanga a tatou, he awhina-
atu ia ratou i roto i te Paremete, kia whaika-
ha ai ratou i te aroaro o te Paremete, haunga
ano te whakawhitiki i nga ringa. E rua enei
take pai katoa mo te kotahitanga o nga iwi
Maori ki te hapai i te kupu kotahi a nga iwi
o nga motu e rua nei pera ano mete tutu nga-
rahu kotahi ano kupu o te hari e whakahua
ai ahakoa 500 tangata kotahi ano takotoranga
nga o nga kupu. Ki te rangirua nga kupu o
te ngarahu kua he katoa te hapai o nga wae-
wae. No reira hoki e hoa ma ki te kotahi o
tatou reo ki te whiu i te kupu ki te Paremete
ka rawe, ki te rangirua nga reo o te iwi Maori
ka kino Kaore e reka ki te whakarongo a te
iwi matauranga a te pakeha, no reira e aku
hoa aroha i roto i te ariki, tena whakanui-
huia mai o tatou whakaaro kia kotahi. Wha

karerea atu te mauahara, te whakapehapeha,
to whakai, te hae, te kohuru, te totohe TITI,
te wehewehenga, he kai kohuru tikanga hoki
enei. E rangi kakahuria iho ko te ngakau
tohu tangata, ko te nga kau mahaki, ko te
manawanui, hei kakahu mo tatou kia takatu
ai to tatou kotahitanga i te wa kiano nga
pakiaka o te ture muru i o tatou whenua e
tupu noa ki roto i o tatou oneone e toe nei
kia tatou inaianei. Kati e hoa ma ko tenei
take he tino take taimaha, kati ko te mea e
mama ai me whakaiti te timatanga o tenei take,
kati tera atu taku kupu mo tenei takekei mu-
ri atu i tenei Panuiaku. Kati kia ora tatou
katoa mo nga mahi pai mo tatou mo nga iwi
Maori e noho nei i tenei ao kino e ai ko ta te
Karaipiture. Mehemea he ku pu kei roto o
enei korero e kaka ai te ngakau o nga kai
korero me unu atu te kupu e pena ai te ahua
o tatou ngakau.

Hoi ano

Na HEREPETE RAPIHANA.

Pukepoto, Mongonui,
Tihema 18, 1905.

HE RETA MAI NO TARANAKI.

Ki TE ETITA O TE PIPIWHARAUROA.

E MANU tena koe, te kai ami mai i nga

korero o te ao, a te kai tiri atu hoki i
nga korero ki nga wahi e tae ai koe, ki a ora.
E manu, tenei hoki enei kupu ruarua nei hei
mau atu mau ki nga marae e tae ai koe, he
kupu tikanga kore, engari, he mea tauhou ki
tenei tangata i a au nei. I te 30 o Noema
nei 1905 ara te ra e karangatia nei ko te ra o
Anaru. Ka haere ahau ki tetahi kainga e
kiia nei tona ingoa ko Stoney River, ki te
Maori ko Whangatahua, Taranaki. Ko te
take o taku haere ki taua kainga, he haere ki
te karakia, ko te rua tenei o aku toenga ki
taua kainga, ko taku taenga, kua mau ki te
Puapua ki te whakangungu rakau, ara ki te
hoari a te Wairua a tae atu au e ono nga
tangata o taua kainga, tokotoru nga kauma-
tua, tokotoru nga tamariki, nga mea kauma-
tua nei. Kotahi he kaumatua rawa, e mate
ana, ko te mate he hitu e kore e haereere, ko
tona nohanga kei te Pirana tonu o te whare,
ko tetahi he taikuia nei, ko tetahi he mea
ahua tamariki, tenei taima a e tata ana hoki ka
po, a i te ahiahi ka maoa mai te kai, ka kara-
ngatia mai te manuhiri nei ki te kai. Ka
mutu te taha ki te kai, ka huri ki roto i nga
whare, ka noho ko maua ko te tangata ahua
tamariki he whare ke, ko te kaumatua me te
taikuia me nga tamariki he whare ke, he roa
te taima i korero noa iho ai maua ka ki mai
te tangata ra ki a au kei te hiahia te kauma-
tua ra ki a koe hei hoa korero mona i nga
mea o tona kainga, kaiahi ahua ka ki atu ki
a i a e pai ana me haere tatou ki reira karakia
ai, mehemea ra e pai ki te karakia a ka ki
mai te tangata ra e pai ana, katahi maua ka
haere, a, ia maua hoki ka timata te haere atu
ka karanga mai te kaumatua ra kia haere atu
maua, tae atu maua e tika ana te noho, ano e
rite ana mo te karakia a kua koa hoki ahau,
e 5 pea meneti. Katahi ahau ka ki atu, me
karakia tatou mehemea ra e pai, i enei kupu
ano, kua ki mai te kaumatua ra. E hoa, kia
ora, na whakarongo mai ki taku kupu, hoi
ano taku pirangi kia koe. (i) Ko to tinana,.
(2) Ko to tauhoutanga. (3) Ko to Maorita-

HE KUPU WHAKAMARAMA.

nga, Kati. Ko to karakia e ki mai na koe kia
karakia tatou me waiho atu ano tena i a koe,
e hara hoki i te mea na to karakia ahau i tae
mai ai ki e nei ra ki te pai koe ki te karakia i
a koe e pai ana, kei a koe ano te tikanga he
tikanga ano hoki ta matou kei te tu i Toto o
Parihaka. I enei kupu kua tu atu au ki ru-
nga, ko taku he tu karakia engari, he mea
korero maori noa nei te timatanga o taku
kauwhau, engari kahore ia i mohio mai he
karakia maku, hoi ano he korero noa, katahi
au ka ki atu. Ka tika o kupu e koro, e wha-
kamihi mai na koe ki taku maoritanga engari,
ahakoa ena pai, kino katoa i tenei ingoa oku
minita, otira ehara ena pai e ki maina koa i a
au engari na te Atua i awhina i tae mai ai
tatou i o tatou tinana tauhou. Katahi ano
ka takoto te rarangi, "Ko te Atua to tatoru
pirangi me to tatou kaha, he kai awhina e
tino tata ana i nga wa o te he." Waiata 46, i.

Na ko ia nei ehara i te mea na taku karakia
koe i whakaora, i enei ra kua huri nei, engari
na te Atua e kiia e te Waiata nei, e ko i a to
tatou Piringa. A ko ia hoki taku e mea nei
ki a karakia tatoru ki a ia, a katahi au ka tiki
atu ano i tera kupu. No Ihowa te whenua
me ona tini mea, te ao me ona tangata e noho
ana i runga (Wai. 24, i). Ka ahu a roa
ahau e kauwhau ana, ka korero mai ano taua
kaumatua nei, a, ka tu, ahau ka whakarango
a e kore e roa ka haere ano taku kauwhau, a
ka mutu te kawhau kei te inoi, a, kei te ami-
ne, naku ano i amine, amine katoa hoki nga
hoa o te kaumatua ra, katahi au ka kii atu ki
te kaumatua ra, kua mutu taku karakia i kii
mai ra koe. Kia karakia ahau kia au ano, ka
kata mai, na haere tonu atu aku korero he
korero whakamihi.

Na, E hoa ma kei waiho tenei hei tauira
ma tatou, te pai anake ki te tangata te kino
ki te karakia. Kia ora, e manu, mehemea e
pai koe ki te tuhi, i enei korero.

H. KAIPO.

Rohotu,

Taranaki.

EMANCIPATION OF MAORI LANDS.

KI TE ETITA O TE PIPIWHARAUROA.

Dear Sir-I was very much pleased to

see that your Maori paper has taken up the

Confiscatory Measure as a menace to the

maori race. It not only over-rides the Treaty

of Waitangi but it is contrary to The Con-

stitution Act of 1852, which empowers the 

General Assembly to deal with the waste

unless the native titile has been extinguished

with the consent of the owners. The whole

of the restrictive native land legislation is ille-

gal; the Government deal with the maori

lands as if they were waste lands of the

Crown.

Now there are two things required to be

done, by a strong deputation to England,

with a large maori petition to the King and

it must not only deal with the question of the

illegal Acts passed by the New Zealand

Legislature, but to ask the king to abrogate

or cut out from the Treaty, the pre-emptive

right of the quueen to the purchase of native

lands on the plea that the natives are quite

able to look after their own lands through

their own Land Boards, but could get a bet

ter price than is given by the Crown. If

this were done all native legislation would be

swept away.

I have been  looking into the records of the

past and find, that when Donald McLean was

buying hundreds of thousands of native lands

in the Hawkes Bay district where Napier

now stands, in 1851, from Id to 4d. per acre,

The Canterbury Settlement Association,

which had been formed in 1848, were in the

same year (1851) selling waste lands at $3

per acre. The Government say they are

protecting the natives by preventing the

pakeha dealing directly with the natives, was

it protecting the natives in 1851 when they 

were buying the finest land in the Colony for

1d to 4d per acre and were selling at the

same time land, a few hundred miles away,

for $3 per acre. All Government native land

transactions are scandalous.

Now clause 58 of the Constitutional Act

provides that although the Governor, on be

half of the queen, may give his consent to an

Act of Parliament, the Queen by Order in

Council can withdraw that consent any time

within two years. This is the hope of the 

maori, if they will unite and a deputation

TE PIPIWHARAUROA

home with a large petition within two years,

the Confiscatory Act can be repealed. I am

already writing to the AboriginiesProtection

Society at home, we must get them to take

the matter up. The maoris want a strong

European as leader to show them what to do

in England. We want to get up meetings

and have limelight views on maori subjects

and photograph the Treaty of Waitangi, and

place on the screen the Maori Land Settle-

ment Act alongside. Also dozens of maoris

who can write well should write a short ac-

count of their grievances, which should also

be shown by the magic lantern, so that peo

ple can see that the natives are not all sav-

ages, and when they see how they can write,

will demand that the natoves shall have full
power over their lands.

The maori women should be asked to make

tens of thousands of small kits (feather kits)

and small mats for the table. These

could be sold in England to pay the cost of

the deputation. Our best young maoris,

well educated, like Ngata, and others, should

get their friends to pay their expenses, so that

a strong deputation should go home. Mahu-

ta should be got to go if possible, as the 

Maori King. Let your meeting be soon for

this work must be done within two years or

the Act cannot be repealed.

I write for the maoris. I am their friend.

Auckland,

21st December, 1905.

NGA KORERO O TE POOTITANGA
MEMA O TE TAIRAWHITI.

ITE Pootitanga mema mo te Tai Rawhiti,
tokorima nga tangata i whaka-ingoatia.
Ko enei nga ingoa- Ko A. T. Ngata, Wi Pere
Mohi Te Atahikoia T Paaka, Kohere me
Ihaia Hutana. Ko Apirana Ngata te mea i tu
o enei tokorima hei mema. Ko tenei tangata
ko Apirana, he tama tuarua na Paratene
Ngata, tetahi onga rangatira o Waiomatatini

(East Coast). I whanau ia i te tau 1874 a -
31 ona tau. Ko ia te tangata matau o te iwi
maori, me te tangata ano kua whiwhi wawe
ote iwi maori kite tohu B.A. I akona ia kite
kura i te Aute, I te tau 1890 ka tae ia kite
kareti o Kanatipere. I riro ia ia te tohu i ru-
nga ake nei i taua kareti ite tau 1893. Mutu
iho tona kura i reira, ka haere ia ki Akarana.
I te tau 1894 ka riro mai ia ia te tohu M.A.
I te tau 1896 ka riro mai ia ia the L.L.B.
I te tau 1899 ka mutu tona mahi i Akarana
katahi ia ka hoki mai ki tona iwi. Ko tona
iwi kua huri ki te Ahu whenua inaianei. Ka-
ti ko Wi Pere kua hinga i tenei tau; te take
i tu ai a Apirana, he kotahi no te whakaaro o
tona iwi.

Whangara
Tologa Bay
Paetawa
Tokomaru
Waipiro
Whareponga
Huriharama 
Tuparoa
Pakihiroa
Reporua
Waiomatatini
Tikapa
Kahukuru
Rangitukia
Horoera 
Kawakawa
Hicks Bay
Torere

Omarumutu

Opotiki

Whakatane

Motiti

Ohiwa

Matata

Maketu

Mourea

Waiotapu

Te Ngae

TE PIPIWHARAUROA.
ഀ䠀䔀 吀唀刀䔀 吀唀吀唀刀唀⸀ഀഀ㄀⸀ 䬀漀琀愀栀椀 瀀甀琀愀渀最愀 漀 吀䔀 倀䤀倀䤀圀䠀䄀刀䄀唀刀伀䄀 椀 琀攀 洀愀ⴀ ഀ爀愀洀愀⸀ഀഀ㈀⸀ 䬀漀 琀攀 漀爀愀渀最愀 洀漀 琀攀 瀀攀瀀愀 攀 爀椀洀愀 栀攀爀攀渀椀 ⠀㔀⼀ⴀ⤀ 椀 琀攀 ഀ琀愀甀Ⰰ 洀攀 渀漀漀琀椀 漀 琀攀 倀漀甀琀愀瀀攀琀愀 洀攀 瀀愀渀攀 爀愀渀攀椀⸀ഀഀ㌀⸀ 䬀椀 琀攀 栀椀愀栀椀愀 琀攀 琀愀渀最愀琀愀 欀椀 琀攀 琀愀渀最漀 椀 吀攀 倀椀瀀椀ⴀ ഀ眀栀愀爀愀甀爀漀愀 洀攀 琀甀欀甀 洀愀椀 攀 椀愀 琀攀 洀漀渀椀 椀 爀漀琀漀 椀 琀攀 ഀ爀攀琀愀 眀栀愀欀愀愀琀甀 洀愀椀⸀ 䠀攀 眀栀愀欀愀愀琀甀 愀渀漀 栀漀欀椀 欀椀 渀最愀 ഀ琀愀渀最愀琀愀 攀 琀愀渀最漀 愀渀愀 椀 琀攀 瀀攀瀀愀Ⰰ 欀愀 琀愀攀 欀椀 琀攀 眀愀 攀 ഀ瀀愀甀 愀椀 愀 欀漀甀琀漀甀 洀漀渀椀 琀甀欀甀 洀愀椀 欀愀 琀愀欀愀椀愀 琀攀 瀀攀瀀愀 ഀ欀椀 琀攀 琀愀欀愀椀 眀栀攀爀漀⸀ 䬀椀愀 琀攀爀攀 琀攀 琀甀欀甀 洀愀椀 愀渀漀 椀 琀攀 ഀ栀甀愀 欀愀爀攀愀漀Ⰰ 欀椀 琀攀 欀漀爀攀 攀 琀攀爀攀 洀愀椀 欀愀 洀甀琀甀 琀攀 爀攀爀攀 ഀ愀琀甀⸀ 䬀漀 琀攀 甀琀甀 椀 琀攀 琀愀甀 㔀⼀ⴀⰀ 洀攀 甀琀甀 椀 琀攀 琀甀愀琀愀栀椀⸀ഀഀ㐀⸀ 䔀 瀀愀椀 愀渀愀 欀椀愀 琀甀欀甀愀 洀愀椀 渀最愀 欀漀爀攀爀漀 漀 椀愀 眀愀栀椀 漀 ഀ椀愀 眀愀栀椀 漀 琀攀 䴀漀琀甀Ⰰ 攀渀最愀爀椀 欀攀椀 琀攀 䔀琀椀琀愀 琀攀 琀椀欀愀渀最愀 洀漀 琀攀 ഀ琀愀 椀 愀甀愀 欀漀爀攀爀漀㬀 欀椀愀 洀愀爀愀洀愀 琀攀 琀甀栀椀琀甀栀椀⸀ഀഀ㔀⸀ 䴀攀 瀀攀渀攀椀 琀攀 琀甀栀椀 椀 眀愀栀漀 漀 渀最愀 爀攀琀愀 欀愀琀漀愀㨀᐀ഠഀ䬀椀 吀䔀 倀䤀倀䤀圀䠀䄀刀䄀唀刀伀䄀Ⰰഀഀ吀攀 刀愀甀Ⰰ 䜀椀猀戀漀洀攀⸀ഀഀഀഀഀഀ䠀䔀 倀䄀一唀䤀⸀ഀഀ䬀椀 琀攀 琀愀䬀愁琀愀 攀 栀椀愀栀椀愀 愀渀愀 欀椀 琀攀 刀愀眀椀爀椀 欀椀 琀攀 ഀ䠀椀洀攀渀攀㨀 栀攀 渀甀椀 渀漀愀 愀琀甀 䬀愁 瀀甀欀愀瀀甀欀愀 欀攀椀 愀 ഀ愀甀 椀渀愀椀愀渀攀椀㨀 欀漀 琀攀 甀琀甀㨀᐀ഠഀ䠀攀 洀攀愀 渀甀椀Ⰰ 欀椀爀椀 渀漀愀Ⰰ ㈀⼀㘀 ഀ䠀攀 洀攀愀 渀甀椀Ⰰ 欀椀爀椀 眀栀攀爀漀Ⰰ ㌀⼀ⴀ ഀ䠀攀 洀攀愀 渀甀椀Ⰰ 欀椀爀椀 瀀愀椀Ⰰ 㐀⼀ⴀ ഀ䠀攀 洀攀愀 渀甀椀Ⰰ 欀椀爀椀 瀀愀椀 爀愀眀愀Ⰰ 㔀⼀㘀 ഀ䠀攀 洀攀愀 瀀愀欀甀Ⰰ 欀椀爀椀 眀栀攀爀漀Ⰰ ㄀⼀㘀 ഀ䠀攀 洀攀愀 瀀愀欀甀Ⰰ 欀椀爀椀 瀀愀椀Ⰰ ㈀⼀㘀 ഀ䠀攀 洀攀愀 瀀愀欀甀Ⰰ 欀椀爀椀 渀漀愀Ⰰ 椀⼀ⴀ ഀ䠀攀 洀攀愀 瀀愀欀甀Ⰰ 欀椀爀椀 瀀愀椀 爀愀眀愀Ⰰ ㌀⼀㘀 ഀ刀愀眀椀爀椀 ☀ 䠀椀洀攀渀攀Ⰰ 欀椀爀椀 渀漀愀Ⰰ ㄀⼀㘀 ഀ刀愀眀椀爀椀 ☀ 䠀椀洀攀渀攀Ⰰ 眀栀攀爀漀Ⰰ ㈀⼀ⴀഀഀ刀愀眀椀爀椀 ☀ 䠀椀洀攀渀攀Ⰰ 瀀愀椀Ⰰ ㌀⼀ⴀ ഀ刀愀眀椀爀椀 ☀ 䠀椀洀攀渀攀Ⰰ 瀀愀椀 爀愀眀愀Ⰰ 㐀⼀ⴀ ഀ䠀攀 䠀椀洀攀渀攀Ⰰ 㘀搀⸀ഀഀ䴀愀欀甀 攀 甀琀甀 琀攀 倀愀渀攀 䬀椀䬀椁 栀攀椀 琀甀欀甀 愀琀甀 椀䬀 愀 ഀ瀀甀欀愀瀀甀欀愀 欀椀 愀 欀漀攀⸀ഀഀ一愀 䠀⸀ 圀⸀ 圀䤀䰀䰀䤀䄀䴀匀Ⰰഀഀ吀攀 刀愀甀Ⰰ 䜀椀猀戀漀爀渀攀⸀ഀഀഀഀ䬀椀 琀攀 栀椀愀栀椀愀 琀攀 琀愀䬀愁琀愀 欀椀 琀攀 倀愀椀瀀攀爀愀 欀椀 琀攀 ഀ䬀愀眀攀渀愀琀愀Ⰰ 洀攀 琀漀渀漀 欀椀 琀攀 䈀䤀䈀䰀䔀 䐀䔀倀伀匀䤀吀伀刀夀 ഀ匀唀一䐀䄀夀 匀䌀䠀伀伀䰀 唀一䤀伀一Ⰰ 䄀甀挀欀氀愀渀搀⸀ഀഀ倀愀椀瀀攀爀愀Ⰰ ㈀⼀㘀Ⰰ ㌀⼀㘀Ⰰ 㐀⼀㘀Ⰰ 洀攀 琀攀 瀀愀渀攀 欀椀䬀椁 椀⼀ⴀഀഀ䬀愀眀攀渀愀琀愀 洀攀 䬀愁 甀瀀漀欀漀 眀栀愀欀愀洀愀爀愀洀愀Ⰰ ㈀⼀㘀Ⰰ ㌀⼀ⴀ ഀ㐀⼀㘀Ⰰ 洀攀 琀攀 瀀愀渀攀 欀椀䬀椁 ㌀搀⸀ഀഀ䬀愀眀攀渀愀琀愀 瀀愀欀甀Ⰰ 洀攀 䬀愁 眀愀椀愀琀愀Ⰰ ㈀⼀ⴀⰀ ㈀⼀㘀Ⰰ ㌀⼀ⴀⰀ ㌀⼀㘀Ⰰ ഀ㐀⼀ⴀⰀ 洀攀 琀攀 瀀愀渀攀 欀椀䬀椁Ⰰ ㌀搀⸀ഀഀഀഀ倀爀椀渀琀攀搀 愀渀搀 倀甀戀氀椀猀栀攀搀 戀礀 䠀⸀ 圀⸀ 圀䤀䰀䰀䤀䄀䴀匀Ⰰ 愀琀 吀攀 刀愀甀 ഀ倀爀椀渀琀椀渀最 圀漀爀欀猀Ⰰ 䈀攀爀爀礀 匀琀爀攀攀琀Ⰰ 䜀椀猀戀漀爀渀攀㬀 一攀眀 娀攀愀氀愀渀搀⸀ഀഀ一䜀䄀 䠀唀䄀 䬀䄀刀䔀䄀伀 䴀䄀 吀䄀 吀䄀吀伀唀 䴀䄀一唀⸀ഀഀ㄀　⼀ⴀ 䠀漀渀攀 圀愀椀琀漀愀Ⰰ 圀愀椀琀椀琀椀Ⰰ 圀愀 䠀⸀ 吀⸀ 䴀愀爀甀栀攀爀甀Ⰰ ഀ圀椀欀椀 吀攀 倀愀愀Ⰰ 䠀漀愀渀椀 䠀愀瀀椀㬀 㜀⼀㘀 吀攀 刀愀眀栀椀琀椀㬀 㔀⼀ⴀ 䠀攀ⴀഀ琀愀爀愀 倀椀愀栀愀爀甀栀攀椀Ⰰ 倀椀琀愀 倀漀欀椀愀Ⰰ 䐀⸀ 䴀挀䘀愀爀氀愀渀攀Ⰰ 䄀爀挀栀搀攀愀ⴀഀ挀漀渀 䜀爀愀挀攀Ⰰ 䨀⸀ 䬀攀氀氀礀Ⰰ 一愀 䴀愀琀椀甀 䬀愀瀀愀Ⰰ 䴀椀猀猀 䠀⸀ 䈀甀氀ⴀഀ猀琀爀漀搀攀Ⰰ 䄀氀攀砀 䠀⸀ 吀甀爀渀戀甀氀氀㬀 ㈀⼀㘀 䬀漀爀漀渀椀爀椀愀 䬀愀爀愀瀀甀欀攀⸀ഀഀ䠀⸀圀⸀圀䤀䰀䰀䤀䄀䴀匀 吀䔀 刀䄀唀 倀刀䔀匀匀 䜀䤀匀䈀伀刀一䔀