Pipiwharauroa 1899-1903: Number 119. February 1908


Pipiwharauroa 1899-1903: Number 119. February 1908

1 1

▲back to top
Te Pipiwharauroa
HE KUPU WHAKAMARAMA
NAMA 119.
GISBORNE.
" He ao te rangi ka uhia. He huruhuru te manu ka rere.'
PEPUERE 1908.
PIHOPATANGA O WAIAPU.
HUI TOPU KI MANUTUKE.
NO te 9 o nga ra o Pepuere i tae ai nga
tangata o te Hui ma te tangata whenua
ki te Karakia ki te Wharekarakia o te Toko-
toru Tapu. I whakapanga i reira a Riwai Ta-
whiri hei Rikona, na Nikora Tautau, minita,
te Kauwhau. E 47 the hunga i tango i te
Hapa a te Ariki, i puta hoki te Kohikohi i te
ohaohatanga e £3, mo te perehi i nga Mahi a
te Hui.
No te 10 o nga haora i te awatea o te 10 o
nga ra i huihui ai nga tangata ki te whare ru-
nanga, karanga rangatia ana nga ingoa me te
whakao ano enei:—
Minita:—W. Goodyear, Hakaraia Pahewa,
Rameka Haumia, Ratema te Awekotuku,
Atirikona te Wiremu Hapata, Rutene te Aihu,
Hone Waitoa, Matenga Waaka, Nikora Tau-
tau, Ahipene Rangi, Poihipi Kohere, te Wi-
remu Ata, Hemi Huata, Katene Pukerua, Tu-
ahangata Pereiha, H. Wepiha te Wainohu,
W. P. Rangihuna, Ehekiera te Raro.
Mangai Reimana:—Horima Pene, Te Roera
Niania, Aporo te Huiki, Hohaia te Hoata,
Utiku te Aparangi, Porokoru Mapu, Arapata
Takahi, Raihania te Hau, Wakana Kiniha,
Rutene te Arahi, Hori Tohungia, Apirana
Pahina, Hori Korohina, Hakopa Haerewa,
Tipene Wenerei, Paraone Turei, Peka Titoki.
Katahi ka mea te tumuaki kua tu te Hui,
kia timataia hoki te mahi ki te inoi. Katahi
ka whaikorero te tumuaki ki te Hui.
TE WHAI-KORERO A TE PIHOPA.
EHOA MA, e nga Minita, e nga Mangai
o te Iwi. Tena koutou katoa. I a tatou
ka huihui nei inaianei e hoki ana te mahara
aroha ki era tunga o te Hui Topu i whai
kupu ai ki a tatou to tatou hoa kaumatua a
Te Wiremu Hamiora, Atirikona, i mate nei i
te 14 o Maehe, 1907. He nui te kaha i homai
e Te Atua ki a ia hei whakatupu i te taha
Maori o to tatou nei Hahi, hei mahi hoki i
etahi mahi pai. Me te mea he pani tatou i a
ia kua ngaro nei i roto i a tatou; otira ahakoa
kua mate ia, e whai kupu tonu ana ia ki a
tatou i te mea e mau ana te mahara ki ana
kupu, ki ana mahi. Me whakawhetai hoki
tatou ki Te Atua mo te maha o nga tau i
waiho ai ia hei whakangahau i te mahi i roto
i a tatou; kia mau hoki to tatou titiro ki tana
whakarite i nga tikanga a to tatou Ariki, e
kakama ai tatou te haere i taua huarahi.
Tetahi putanga o te ngakau aroha, kei te
maharatanga ki a Matiaha Pahewa, e 43 nei
nga tau i minita ai ia ki te Pariha o Tokomaru,
a puta noa mai te karanga a te Atua kia haere
atu i te mea kua tino tutuki tona ahua kau-
matua. Kua noho nei a Nikora Tautau hei
whakakapi mona. Tenei hoki etahi o o tatou
nei Minita kua rokohanga e te ahua ngoikore o
te tinana i kore ai e ata pahure nga mahi e mahia
ana i te wa o te pakaritanga. Ko Mohi Turei,
ka roa te wa i takoto turoro ai, ka 43 nga taunga tau
o tona motuhanga hei Minita; kua tau nei ko
Te Poihipi Kohere ki tona Pariha, ki Rangi-
tukia. Ko Tamihana Huata, no te tau 1861
i timata ai tana mahi Minita ki Te Wairoa,
kua koroheketia inaianei, otira kei te whaka-
rite ano i nga wahi o te mahi e. taea ana. Ko
Henare Te Wainohu kua tu hei hoa mona.

2 2

▲back to top
TE PIPIWHARAUROA.
Ko Nirai Runga, ka 26 nga tau o tona Minita-
tanga, he kaumatua, he ahua turoro, koia i
whakaritea ai ko W. T. Pereiha hei mahi ki tera
Pariha, ki Moteo. Ko Te Matenga Waaka, kua
kaha-kore te tinana i te matemate, kua tae mai
hoki a Abipene Rangi ki tona takiwa, ki Tu-
ranga. No te 30 o Hepetema, 1906, i motuhia
ai hei Rikona a Te Poihipi Kohere raua ko
Henare Te Wainohu; no te 22 hoki o Tihema
ka mahue ake nei i motuhia ai hei Rikona a
Te Reweti T. Kohere ratou ko W. P. Rangi-
huna, ko Ehekiera Te Raro: nonanahi nei
hoki a Riwai Tawhiri i whakauaua ai ki taua
mahi Minita.
Te take o enei huihuinga o tatou, he wha-
kaneke ake i te mahi a te Hahi i to tatou nei
takiwa, he mea i te hunga e mau ana ki nga
tikanga a Te Karaiti kia kaha te whakaputa
i te uaua; he whakaoho i te hunga e. akuto
ana; he kukume mai hoki i te hunga e tahuri
ke ana kia maro te haere i ta Te Karaiti hua-
rahi i whakatakoto ai.
He maha tenei nga mea i to tatou nei wahi
o te Hahi kihai i rite ki ta Te Karaiti tauira.
He mea enei i tika ai te whakaiti i a tatou i te
aroaro o Te Atua, e hono ai te inoi ki a ia kia
whakawhiwhia nuitia mai tona Wairua e taea
ai te whakarere i nga mea e he ana, " te wha-
kau i nga mea e toe ana, ka tata nei te mate."
E kiia ana kua nui haere te haurangi waipiro
ki etahi wahi; ko nga he o te taha ki te marena
kei te mau tonu; he tokomaha nga tamariki
e iriiria ana, he tokoiti noa te hunga e tae ana
ki te Whakau; ko etahi kainga e hapa ana i
Whare-karakia, ko etahi hoki o nga Whare-
karakia e ahua mate ana, ko te Pariha e hapa
ana i te whare tika mo te Minita (ehara nei hoki
i te mea tika kia waiho ma te Minita e whaka-
aro he whare mona, engari ma te Pariha tena
e whakaaro); ko te kohikohi moni hei whaka-
tau i te "wero" a Te Wiremu Atirikona kua
kore e maharatia; ko nga tamariki o etahi
wahi kahore e whakaakona ana ki te Rongo-
pai o Te Karaiti; he tokomaha te hunga e
kumea ketia ana i runga i te huarahi tika e te
tohunga Maori. He tohu enei tu mea katoa
no te ngoikore, he mea e whakama ai tatou.
He oranga ngakau ano ia te manaaki a Te
Atua kua tau mai nei ki etahi wahi. Kua oho
ake nei etahi wahi o Heretaunga, kua tahuri
ki te whakaora i nga Whare-karakia, kua hiahia
kia kakama te haere i ta Te Atua huarahi.
Tetahi ko nga Whare-karakia kua maranga ki
Maungatapu, ki Waimarama, ki Te Ngae, ki
Mourea, ki Tokaanu, kua kore rawa nei he
Whare-karakia o ena wahi i mua ake nei. He
mea enei e puta nui ai te whakawhetai ki Te
Atua.
Ko te mahi ki te hunga kua peau ke nei i
te whakapono ki a Te Karaiti, e mohiotia ana
e tatou katoa, he mahi uaua. Hangai tonu
nei tetahi wahi o tenei ki to tatou aroaro. He
whakahau tenei na Te Atua i a tatou kia
whakaputa i te uaua ki tenei mahi. Ko te
hunga o tatou e tata ana ki te Ringa-tu, me
tohe tonu ki te kukume mai. Kia puta hoki
te whakaaro o tatou katoa ki te whakakaha i
nga Minita, i nga wahine hoki, kua whakano-
hoia ki roto ki nga iwi pera. Tetahi whaka-
kaha, ko te whakawhiwhi ki nga mea hei
oranga mo te tinana; tetahi ko te inoi ki Te
Atua kia meinga ta ratou mahi kia whai hua.
Ko taua mahi, he mahi he-manawa ki te
tangata; otira e mohio ana tatou ko ta Te
Atua kupu, e kore e hapa i te hua. Ta te
tangata, he whakato i te purapura, ma Te
Atua ia e mea kia tupu. Koia ahau ka mea
nei kia maharatia tonutia i roto i a tatou inoi
i nga wa katoa o tatou nei hoa mahi, a Ratema
Te Awekotuku, a Turuturu Ngaki, a Mihi
Toera raua ko tona hoa, ko Rotu. Ko te uaua
o te mahi, kei a ratou, ko tatou kei te whanga
e tu atu ana.
Tetahi mahi pera kahore nei e maharatia
nuitia ana e tatou ko te mahi ki nga motu o
Melanesia. He mahi uaua ano tena kua ho-
mai e Te Atua hei whakaarohanga ma tatou.
Kahore e tika kia wareware tatou ki tenei;
engari ko te kohikohi moni tetahi, ko te inoi
tetahi ki te Ariki nana te kotinga kia tonoa e
ia he kai-mahi ki tana kotinga. Ma te tuku
moni ka kitea ai te pono o te inoi; kua ki mai
nei hoki Te Atua, ma tatou, ma te tangata, e
whakatutuki tana mahi, mana ano ia tatou e
whakakaha. Tena tetahi korero mo tenei
mahi, kua rongo pea koutou, ko te haere o Te
Hokena raua ko Hone Papania ki te toro i
etahi o nga motu e tata nei te reo ki te reo o
Aotearoa nei. Te take o to raua haere, he
rapu na te Pihopa o reira me kore e ahei kia
haere etahi o nga tangata o konei hei whaka-
ako i nga tangata o aua motu ki te Rongo-pai
o Te Karaiti. He pai kia haere etahi o o
tatou nei taitamariki ki taua mahi, ma reira
hoki tatou ka tino mohio ai ki taua mahi, he
mea whakahau mai na Te Atua ki a tatou.
Tena hoki tetahi korero mo nga kura i Te
Aute, i Hukarere. Kua puta te panui a nga
Trustees, he whakaatu i te mate kua pa mai
nei ki aua kura inaianei. Kei te mohio koutou
ki te oranga o aua kura, ko te whenua o te
kura i Te Aute. Te mate nui inaianei kei
nga whare i Te Aute. Ko nga papa raina o
aua whare, kua pau katoa i te popo. Me
tango katoa mai nga rakau kua he, me wha-
kauru hoki he rakau hou, katahi ka ora. Tera

3 3

▲back to top
HE KUPU WHAKAMARAMA.
3
atu ano etahi mea o aua whare kua he. Nga
moni e oti ai enei mahi, e kiia ana e nga tangata
mohio e tae ki te £1ooo. Heoi kahore he
moni e takoto ana mo enei mahi, ina hoki ko
te moni e hua mai ana i te whenua e pau katoa
ana i nga kura e rua, kahore rawa he toenga.
He whakaaro ta etahi tangata, me whaka-
takoto he tikanga mo te uru o nga tamariki
ki enei kura kia tukua e nga matua ki nga
Trustees he moni i ia tau, i ia tau. Te panui
a nga Trustees, he whakaatu i taua whakaaro
kia ata tirohia e te iwi Maori, me kore e kitea
he tikanga e taea ai te whakaora i nga whare,
me te pumau tonu te mahi a enei kura e rua.
Tena ano hoki tetahi panui kua taia ki
Te Pipiwharauroa mo tetahi kohikohi kua tima-
taia nei e te taha Pakeha o te Hahi hei wha-
karawaka ake i te oranga mo te Pihopa. I
taea ai e ahau te korero i tenei mea, ehara i te
mea moku taua kohikohi, engari mo te tangata
e tu hei Pihopa i muri i ahau. I whakahaua
ai e te Hinota taua kohikohi, he titiro ki te
ahua kaumatua oku, kahore nei e mama ki te
haere i nga huarahi kikino, ki te tirotiro i etahi
wahi o to tatou nei Pihopatanga; mo te tae
ki te wa e mahue ai i ahau te mahi, ka marama
he whare hei nohoanga mo te Pihopa, ka
ranea hoki he oranga mona. Na te Hahi
Maori i timata te kohikohi i te oranga mo te
Pihopa i te tau 1863; he pai kia uru ano te
Hahi Maori ki te whakatutukitanga o taua
kohikohi.
Kua rongo koutou ki toku haere ki Inga-
rani a nga ra whakamutunga o tenei marama.
E rua nga take o toku haere. Tetahi, he
huihui no nga wahi katoa e mahi nei te Hahi
o Ingarani ka tu ki te 150 nga ra o Hune e
takoto ake nei, i nga ra hoki i muri iho, hei
hurihuri i nga tikanga e kaha haere ai te mahi
a te Hahi i nga wahi katoa o te ao. Tetahi
ko te huihui o nga Pihopa o nga Hahi katoa
e rite mai ana ki to tatou nei, pera me te hui-
hui o nga Pihopa i haere ai ahau i te tau 1897-
Te mea e hiahiatia ana, ko te inoi a nga tangata
katoa o te Hahi mo enei hui e rua, kia ata
whakahaerea e te Wairua Tapu, kia kakama
ai enei wahi katoa o te Hahi a Te Karaiti ki
te mahi kua rite mai nei i a ia ma tatou, ara
ki te whakaatu i tona Rongo-pai ki nga iwi
katoa o te ao.
TENA ANO ETAHI O NGA MOTINI-
Na Hemi Huata, minita, raua ko A. Rangi, minita:
" Kia whakapuakina i roto i tenei Hui te
whakamihi a nga minita a nga mangai o te iwi
ki te Atirikona Hamiora Wiremu mo tona
atawhai, me ana mahi aroha katoa Ki te Hahi
Maori. Kua pani te Hahi Maori inananei i
runga i tona haerenga atu ki tona okiokinga,
i rite mai nei i Te Atua i mua, kia perehitia
tenei whakaaro a Te Hui, a, ka tukua atu ai ki
nga whanaunga katoa o Te Atirikona Hamiora
Wiremu."
I tu katoa te Hui i te whakaaetanga ki tenei
motini.
Na N. Tautau, minita, raua ko H. Pahewa, minita:—
" He whakamatau e te taha Maori o te
Pihopatanga katoa te kohi moni hei hanga i
nga whare kura o Te Aute me Hukarere hua
pakaru nei."
Na Aporo te Huiki, he patai:—
" Me kore te tumuaki e whakaae mai kia
homai ano nga moni ohaoha katoa timata mai
i te tau 1882 tae mai kia Pepuere 10, 1907, ki
nga komiti hahi o ia pariha o ia pariha?"
I whakaaetia e te Pihopa ko nga moni oha-
oha o Te Waiohiki kia whakaputaina mo te
hanga i te whare-karakia.
Na H. Pene, raua ko Te Atirikona H. W. Wiremu:—
" He mihi ta te Hui nei ki te kawanatanga
mo tana ture pehi i nga mahi o te tohunga.
He kupu hoki ki te iwi Maori katoa kia wha-
karerea aua tikanga kuware."
He patai na Hemi Huata, minita ki te tumuaki:—
" Kia whakamaramatia ano nga tikanga mo
te marena, (1.) Mo te wahi ma te minita i roto
i te rupiriki o taua karakia. (2.) Mo te marena
a te Hahi me ta te kawana marena hoki."
Te utu a Te Pihopa:
(1.) He mea tika kia whaiwhakaaro te
tangata e marenatia ana ki to minita marena
i a ia. Kihai ano ia i whakatakotoria e te Hahi
he moni tuturu mo tena, heoi ano ko te tekau-
hereni kia puta ki te Tahua penihana mo nga
minita. Otira ko te tangata rangatira ina
marenatia, ka rite pea ki ta te rangatira tana
whakaputa i te whakaaro ki te minita."
(2.) Ko te mea tika mo nga tangata o te Hahi
kia riro ma te minita ano o te Hahi e marena.
Otira e kore e ahei te whakakahore i te ma-
rena o te kai rehita o te kawanatanga, ahakoa
kahore i uru atu te minita ki taua marena.

4 4

▲back to top
4
TE PIPIWHARAUROA.
He marena mana ano taua marena, otira he
mea tika ano kia whakaritea tetahi karakia
mo te hunga kua peratia te marenatanga.
Na Porokoru Mapu, he patai:—
" He mea pai ranei kia whakaukia nga ta-
ngata me nga wahine kua mahue nei i a ratou
tane, i a ratou wahine?"
Te utu a te Pihopa:
" Kahore he ture tuturu mo te hunga kua
mahue nei i a ratou tane, i a ratou wahine
ranei, otira me korero te minita ki te Pihopa
i te mea e hiahia ana te hunga perakia wha-
kaukia.
Na Ata Wiremu, minita, raua ko Te Kutia, minita:—
1. "I te mea kua tono atu te Hahi o Niu
Tireni kia tukua mai etahi tangata mohio o te
Hahi o Ingarangi ki te whakaohooho i nga
tangata o enei moutere, a enei tau i haere ake
nei, he mea pai kia whakaturia e tenei Hui
tetahi Komiti whakahaere, mo enei tau e toru,
hei whiriwhiri, hei whakariterite i nga pariha,
i nga kainga, o ia takiwa o ia takiwa o tenei
Pihopatanga e karangatia ai ki reira aua kai-
kauwhau."
2. " Ko nga tangata mo taua komiti ko Te
Atirikona H. Wiremu, Rev. W. Kutia, A.
Wiremu, F. A. Peneti, F. W. Taitene, Nikora
Tautau, H. Wainoho."
3. "Kia kakama tatou katoa ki te inoi atu
ki te Atua mo taua Mihana kia tukua nuitia
mai Tana manaaki ki runga ki nga kai-kau-
whau ki runga hoki ki te iwi Maori katoa. Me
tahuri hoki tatou inaianei ki te mahi i nga
tikanga e ohooho ai te ngakau, e tau nui ai
hoki te manaaki a te Atua ki runga kia tatou."
Na W. Kutia, minita, raua ko R. Haumia, minita:—
" Kua rangona e tenei Hui te mahi uaua a
nga minita maori a Mihi Toera hoki raua ko
Rotu ki te whenua o Tuhoe; e mea ana hoki
kia kaha te inoi a te Hahi kia tau te manaaki
a Te Atua ki runga i tenei mahi."
Na W. Pereiha, minita, raua ko Te Katene Pukerua,
minita:—
"Kia puta te whakaaro o tenei hui ki te
tautoko i te kohikohi moni mo te hanga i te
whare o Te Pihopa, hei whakarahi hoki te
oranga mona."
I MAKAA ATU ENA MONI KI TE TEPU MO
TAUA MEA-
Ł s. d.
Moteo ... ... ... 12 o o
Waipatu ... ... 5 ° o
Tawhiti ki Patangata ... 71 ° o
Mohaka ... ... ... 6 o o
Wairoa ... ... ... 500
Mahia ... ... ... 1 o o
Hui katoa, Ł100 o o
Na Te Roera Niania, he patai:—
" Me kore e pai kia tu ko nga matua tonu o
te tamaiti hei matua-atua ina iriiria?"
Te utu a te Pihopa:—
" Ko te ture a te Hahi mo nga matua-atua,
hei te tangata ke, kauaka nga matua tupu ake,
na raua nei te tamaiti: otira i te mea kahore
he tangata he e tau ana, e ahei ano nga matua
tupu te tu hei matuaatua, i te mea he hunga
raua e noho pai ana i runga i nga tikanga o te
whakapono kia Te Karaiti. No nga matua
tupu ngakai-whakaako tika mo ta raua tamaiti.
I tu ai he tangata ke hei matuaatua mo te mea
e nga matua tupu, ko enei e whai-whakaaro i
te tamaiti."
Na Te Roera Niania, raua ko Te Katene Pukerua,
minita:—
"Ko te whakaaro o tenei Hui kia puta te
whakaaro o nga taitamariki tane, wahine, ki
te whakatutuki i nga kupu o to ratou iriiringa,
ara, kia whakaungia ratou."
Na N. Tautau, minita, raua ko H. Waitoa, minita:
"He whakaatu i te ngakau poroporoaki o
tenei Hui ki te Pihopa ka haere nei ki Inga-
rangi. Me te inoi ki te Atua kia tiakina ia i
tona haerenga atu me tona hokinga mai."
Na H. Wainohu, minita, raua ko A. Wiremu, minita:—
" He tono tenei na te Hui nei ki te kawana-
tanga kia tukua ma te iwi Maori he pooti mo
te hoko waipiro: ara kia pootitia e ia takiwa
kaunihera: a, ki te whakaaetia e tetahi takiwa
me kaua rawa e hoko a te waipiro ki te tangata
maori i roto i taua takiwa."

5 5

▲back to top
HE KUPU WHAKAMARAMA.
WAERENGA-A-HIKA KARETI.
KUA whakaaturia i te "Pipi "o Hanuere
nei nga mahi e akongia ki nga tamariki
maori e haere mai ki te Kareti o Waerega-a-
hika a muri ake nei, otira hihai i ata marama,
ara i ata whakaputaina te kaha o te haere o
nga mahi me te nama e mutu ai te kura o nga
tamariki whai upoko. Kei pohehe nga matua
o nga tamariki he kamura anake, he mahi pa-
amu anake ranei nga mahi ma a ratou tama-
riki ina tae mai ki konei, a he Karaihe iv. tonu
te mutunga mai o te maturanga. Kaore, ki
te hiahia nga matua, a ki te kaha hoki a ratou
tamariki, kei a ratou ano te tikanga mo te
whakamutu i te kura a ratou tamariki i te
Karaihe iv., vi., vi., vii., a neke atu ranei, pera
me Te Aute. No reira, he ata whakaatu tenei
ki te iwi Maori katoa e hiahia ana ki te tuku
mai i a ratou tamariki kia whakaakongia ki
tenei Kareti, he Karaihe III III. ka piki ake te nama
mo nga tamariki e tika ana kia whakaurungia
mai ki konei. Te tino take i penei tia ai te tika-
nga mo a muri ake nei, he kore e taea no nga
mahi-a-ringa, me era atu mahi nunui o te
matauranga o te pakeha i nga tamariki ririki.
He tokomaha nga tamariki kua paahi i te
Karaihe III.,III.,neke atu hoki, kei te noho ma-
ngere noa iho i nga kainga, a i te ahua kau-
matua rawa, kei te whakama ratou ki te hoki
ano ki te kura, kei kiia ratou he "koroua." E
hoa ma, e kore koutou e kiia he "koroua" ina
haere mai ki konei, no te mea na te koroua, a
ma te koroua, nga mahi o te Kareti nei ka tino
pai rawa atu te tutukitanga. Kati, haere mai,
auatu to "koroua;" ma te mahi koe, raua ko
te matauranga e whakatamariki ano. Mehe-
mea he tamaiti ta tetahi tangata e hiahia ana
ia kia kurangia mo nga karahipi a te Maka-
rini, me tuku mai ki te Kareti, kaua e nuku
ake i te 12 tau mo te karahipi timatanga, a kaua
e neke atu i te 14 tau mo te karahipi whaka-
mutunga. Kaua hoki o koutou ngakau e ware-
ware ki te tino mea nui rawa e whakaakongia
ki a koutou tamariki ina tae mai ki tenei Kareti,
ara, te Karaipiture, koia nei te puna mai o nga
matauranga whaka-te tangata, whaka-te Atua;
e ai ta te Tangata tino matau i mea ai, " Ko te
wehi ki a Ihowa te timatanga o te matau-
ranga." Kati ka tino mohio koutou inaianei
ki te ahuatanga mo te tuku mai i a koutou
tamariki ki tenei Kareti. Heoi.
Na Rev. BUTTERFIELD, Tumuaki.
Na Rev. TAWHIRI, Kai-Whakaako.
Pepuere 21st, 1908.
NGA KARETI MAORI.
Ki te Etita o Te Pipiwharauroa.
MAU e uta atu ki runga i nga parirau o
ta tatou manu nga toru kupu e whai
ake nei, hei titiro, a hei whakaaroaro ano hoki
ma te ngakau o Nunui ma o Roroa ma, e noho
whakatetau mai ra i nga marae atahua o Ao-
tearoa me te Waipounamu me o raua moutere
ririki. E hoa ma, e nga iwi Maori, tena
koutou. Tenei te kanohi te titiro iho nei ki
nga korero a nga kai-tiaki o nga kura o Te
Aute me Hukarere e mau nei te panui i te
wharangi 8 o te Pipiwharauroa nama 118; ara,
"Ko nga moni e oti ai nga raruraru o nga
whare o aua kura kia £1000 (pauna), a kei
whea i a nei he moni hei mahi. Na te mea e
ora ana a Hamiora Wiremu i taea ai te tiro-
tiro nga mate o aua kura i nga tau maha ka
hori nei, me ta ratou whakaatu i te huarahi
mo a tatou tamariki kia whakaritea ki nga
tamariki pakeha e utua nei e nga matua e
£45 pauna mo ia tamaiti i te tau, a ko a tatou
tamariki me heke iho ki te £10 pauna mo te
tau mo ia tamaiti, a me heke iho ano ranei
ana moni." Na, whakarongo mai e nga iwi
Maori katoa o Niu Tireni, ko enei kura e rua
e iri nei i roto i tenei korero a nga kai-tieki,
koianei tonu nga tino kura mo a tatou tama-
riki tane, wahine, e riro mai ai i a ratou nga
matauranga o te pakeha, e whai kororia ai ta-
tou te iwi Maori i roto i enei wa ka ahu ake ki
nga whakatipuranga e heke iho nei. Tirohia
nga hua o Te Aute, e kiia nei to ratou ingoa
ko "Te Kotahitanga o nga Tamariki o Te
Aute," e kukume nei i a tatou kia aru atu
tatou nga kaumatua i o ratou hikoinga, hei
ora mo te tinana mo te wairua ano hoki. Na
konei e te iwi, ki tooku ake mahara, me kohi
e tatou e te iwi Maori te moni £1000 pauna,
kia ea tenei ka titiro atu ai tatou ki etahi atu
whakahaere me ona moni. Tena ra e hoa
ma, whakahiatotia mai o koutou whakaaro ki
tenei moni paku. Kei whea i a nei he rutunga
ma te 46 mano o te iwi Maori o Nui Tireni.
E taimaha ana ki taku mahara te tuku i a
tatou tamariki kia pera me a te pakeha e utua
nei e nga matua. Otira he pai ano taua hua-
rahi mehemea he rite katoa te whai moni o
nga matua. Akuanei pea ko nga tamariki
a nga mea whai moni e tae ki nga kura nei,
akuanei ko nga tamariki a toku Tipuna a
Tame-Pohara ka mahue mai ki tenei taha o
te awanui-a-kore parore ai, i to kore waka ua
ratou hei whakawhiti. Tera pea ia kei roto
o aua tamariki ka mahue mai nei ki tenei taha
o te awa etahi tamariki e whai roro ana hei

6 6

▲back to top
TE PIPIWHARAUROA.
hopu i nga matauranga o te pakeha e whai
kororia ai ona matua, a e piki ai hoki to tatou
parani a "Maori" Id runga ki nga taumata
whakahirahira o te matauranga e whaia nei e
nga iwi maha o te ao. Kaati ake nga kupu
nei. Ma koutou e tuku ake nga whakahe ki
te "Pipi," heoi.
Na TUTA NIHONIHO.
Kaiapoi, Pepuere 19, 1908.
HE WHAKAMIHI.
Ki te Etita o Te Pipiwharauroa.
TENEI  ano te ngakau aroha te rapu atu
  nei i ou kai-tono i a koe ki te kawe i
nga mahara maha o nga tangata whai-reo o te
iwi, ara o matou iwi Maori. Tena koe i roto
i nga ruuma o tenei tau hou. Kua pahemo
nga wa o era tau, me ona pai, me ona kino,
ora, mate. E pai ana, he mea na te Ariki
katoa. Kia roa te ora ki ou kai-tiaki i a koe,
me te hunga ano e whangai ana i a koe ki te
hua o te raneatanga o au mahi. Ma te Atua
ano ou kai-tiaki e whakakaha, e whakama-
rama. E hiahia ana ahau, tenei ou kai awhina
i a koe, kia mauria e koe enei korero ki nga
ruuma e takahi ai ou tapuae, hei titiro ma oku
hoa aroha, hoa korero, hoa noho tahi, me era
atu iwi. He penei ake ra e oku hoa, he nui
te miharo ki a au, kia matou ano ko oku hoa
tokomaha, ki nga kupu tohutohu a te mema
nei a Apirana Ngata. He ahakoa, e tohu ke
ana ana kupu ki nga iwi i pooiitia ai ia, engari
ahakoa i pena whai-painga ana kia matou ko
oku hoa tokomaha, i waho mai i oona ake iwi.
No reira ka penei matou," Engari atu a Ngata
i te katoa o nga mema, mai o te tuunga tua-
tahi o te Maori hei mema mo te Paremata."
•Tenei ano pea o te pakeha mema i penei, kaore
 ranei. Na reira he nui te whakawhetai o
matou nei ko oku hoa ki te mema o te Tai-
rawhiti, hei tohutohu mai i a matou ki ena
pekanga o nga mahi tapu o te Whare Pare-
mata: no reira ka penei noa iho matou,
"Mehemea kei a matou nei te kii o te ora, e
pai ana me hoata kia Ngata, kia roa ai toona
oranga i tenei ao." Kati mo tena. E manu
panuitia atu ka noho te Hinota o te Hahi
Ingarangi o te Pihopatanga o te Waimate
Noota ki Ripia i te takiwa o te Wairoa, Kai-
para, a nga ra pea o Maehe o Aperira ranei.
Ko nga tangata kaore ano kia kite noa i tenei
kainga pai rawa, me hikoi mai i taua wa o te
Hinota, kia rongo te hunga turi, me nga kapoo
o roto o te ngakau, kia matau ai te hunga
kuare ki nga kokonga naro o te Karaipiture,
ki te ruri tino tika, ki te maramatanga pono
rawa, kaore e whakariroiaketia ana. Engari
e hara i te mea he Rongopai hou, kao, he mea
tawhito, kua korouatia ketia ki waenganui i a
tatou, no mua noa atu i toku whanautanga
mai ka tae mai tenei Rongopai kia tatou ki te
iwi Maori. E peti pono ana ahau, kia wai te
tangata, ko te Rongopai o Ihu Karaiti kua
tae ke mai ki to tatou motu i te tau 1814. No
reira ka penei ahau, " He rorirori te tangata,
nga tangata ranei, e mea nei he Rongopai hou
ta Ihu Karaiti o muri rawa nei." Ka tatari
au. Tena koa kia kite au i nga pukapuka i
takoto ai taua mea hou, e noho nei ahau, e
tatari ana, a, a, kaore tonu. Kua tae ke mai
i nga mihinare o te Hahi o Ihu Karaiti. Heoi
enei kupu mo tenei wahi o toku oranga.
Naaku,
Na WAAKA TE HUIA.
Te Kiaora Marae, Dargaville.
Hanuere 27, 1908.
HE HUI.
TARINGA WHAKARONGO! A te 12
o nga ra o Maehe, 1908, ka tu te Hui
o te Kawanga o te poho o Kuri Whare ki
Mangaatuna, Uawa. Ka hutia ano hoki te
Haki a to tatou Kingi Atawhai, a Eruera VII.
Koianei te ra tuturu mo taua Hui, kia watea
ai tai-o-te-tangata ki nga purei hoiho ki konei,
ara, ki Uawa, a te 13, a te 14 o nga ra o Maehe.
Kia rawaka tonu te mau mai i nga hereni o
nga reti o aku mea kainga, kia totopu ai to
kohi apopo. Me tae mai te Hui i te 11 o nga
ra. Heoi.
NIKORA TAUTAU,
me te Komiti.
HE HUI.
HEI te 19 o nga ra o APERIRA, 1908,
te Kawanga o te Whare Karakia i-
Nuhaka. Ma te Atirikona Wiremu e whaka-
puare. Me tae mai koutou i te 160 nga ra.
Kia topupu tonu te mau mai i nga moni mo
tenei o tatou Whare Karakia. Ki te kore koe
e tae mai, ku te wairua kia rere mai i roto i te
waea Heoi;  . .
A. RANGI, Minita.
Rongomai Wahine.
Te Urikapana.
Te Raeana.

7 7

▲back to top
HE KUPU WHAKAMARAMA.
TE HURI A TE ATUA.
KO tetahi o nga tino mahi o Te Atua
Wairua Tapu he hiiri: Epeha iv.3o:
—"Nana nei koutou i hiiri mo te ra o te
whakaoranga," ara, mo tenei wa, a tae noa
ki te Haerenga tuarua mai o to tatou
Ariki. Ko tatou wairua e rite ana ki etahi
mea whakapaipai koura, taimana ranei, e
hiiritia nei e te tangata nana aua taonga,
pera ano hoki ta te Wairua Tapu mahi ki
nga taonga a Te Karaiti, ara a Te Atua.
I timata mai tenei hiiritanga, e ai ki etahi
whakamarama, i to tatou Iriiritanga; ki
etahi, i to tatou Whakaunga; ki etahi, i
to tatou Tahuritanga, ara, Ripenetatanga.
I nga wa katoa e "whakapouritia" ai e tatou
te Wairua Tapu, e whakangaueuetia ana
e tatou te hiiri i hiiritia ai te mahi a Te
Karaiti i te whakaoranga i o tatou wairua
ki ona toto, ki toona tinana. Te mea tua-
tahi mo tenei hiiritanga he ngakau "nga-
wari" hei whakamaunga atu mo te hiiri a
Te Wairua. Ko te mutunga o nga mea
katoa e hangai mai nei kia tatou, ara, o te
mate, o te pouri, o te ngoikore, o era atu
ahuatanga katoa o te ao, he huri i o tatou
ngakau "maro" ki roto i te waaki o te
"aroha," pera me Paora, me etahi atu o nga
tangata a Te Atua. Te rereketanga o ta

Te Atua Hiiri, he ruanga no nga mata, he
pera hoki me taana Hoari Matarua. Kei
tetahi taha ko te "Aroha o te Atua" nana
nei tatou i whiriwhiri i mua atu o nga ao
katoa; kei tetahi taha ko te "tapu "o te
tinana, kua meinga nei hei whare, ara, hei
Temepara, mo te Wairua o Te Atua, 2
Tim. 11. 19. Koianei te whakahokinga mai
o te Ahua o te Matua i murua atu ra i te
takanga o tatou tupuna o Arama raua ko
Iwi. Tatou ka ata titiro ki nga hua o
tenei hiiritanga. 1. He hononga kia ko-
tahi. I a wai ma ? tatou ko te Ao?
Kaore pea i pena. Engari, he hononga i a
tatou kia Te Karaiti, i a Te Karaiti hoki kia
tatou. Na te Wairua Tapu a Te Karaiti
i whakato ki roto ki o tatou ngakau,
nana ano hoki te whakatapunga i a tatou.
2. He Karangatanga. Ki te aha? Ki te
noho noa iho? E, kaore. Ki te aha ia?
Ki te Whawhai, ki te Peehi, ki Turaki. I
a wai ma? I te Waipiro pea? I nga
mahi Tohunga ranei? He tikai te Waipiro,
i nga mahi Tohunga; otira kei wareware,
"te Ao, te Kikokiko, me te Rewera." Ko
te Rewera tino autaia rawa atu nei ko tatou
ake ngakau maori tonu. 3 He whakapu-
mautanga. I te aha? I to Hahi? I to
Rawhitu ranei? Akuanei pea ia he wha-
kapumautanga i nga whakaakoranga a o
tatou poropiti Maori? Auaake. Koiana"
ranei, ara atu ranei. Ko tenei whakapu-
mautanga he hiiritanga i a tatou hei tao-
nga ma Te Atua, ara, hei "tamariki" maana
i roto i a Te Karaiti. Ko te hunga katoa
e mau ana i te Tohu a te Wairua Tapu
kua whakamotuhaketia hei " Hoia ma te
Karaiti, hei tamaiti ma Te Atua, hei kai-
noho hoki i te Rangatiratanga o te Rangi."
Kati ra, " Kaua e whakapouritia te Wairua
Tapu o Te Atua, nana nei tatou i hiiri mo
te ra o te whakaoranga."

HE TANGATA TOA.
NO te 25 o nga Pepuere, 1908, ka tu
te reehi hoe-poti, ara, mokihi pa-
keha, ki te Awa o Wanganui. I hui mai
tona tini me toona mano o te tangata,
pakeha, maori, o nga waahi katoa o te ao
ki te matakitaki. Ko Tressider (Tirihita)
no Ahitereria, he tino tangata maia, a ko
te tino tangata toa o tera whenua mo te
hoe-poti. Kati, he tangata a Tressider i
toona kaainga; i te taenga mai ki Wanga-
nui, katahi ka mohiotia kei Niu Tireni ke
ia te tino tangata toa atu, ara, ko Webb
(Weepu). Hei rua tenei mo nga reehi
hoe-poti o te Ao katoa i riro i a Webb,
kaati, ko ia te "tiamupiana" inaianei.

8 8

▲back to top
8
TE PIPIWHARAUROA.
TE HOHIPERA O KIHIPANE.
KUA whakatungia ko Tukuta Wi Repa
mo te Hohipera o Kihipane. No Nga-
tiporou me te Whanau-a-Apanui tenei tangata.
I te Hohipera ia o te taone nui o te Otepoti i
mua i tenei, e rua o na tau e takuta ana i
reira, a i runga i tona pai me toona matau-
ranga whakaritea ana e te Tumuaki o nga
Hohipera ko ia hei takuta mo tenei Hohipera.
Katahi ano ka ata. mahia nga mate o nga
turoro maori e kawea ana ki tenei Hohipera,
no te mea he toto-maori te takuta inaianei.
Kia ora a Takuta Wi Repa me ona hoa takuta
e mahi nei i waenganui o to ratou iwi Maori.
He powhiri atu tenei na matou na o hapu o
te Tai-rawhiti—"Haere mai, e tama, haere
mai! Mauria mai te ora mo matou tinana e
pehia kinotia nei e nga mate huhua o te Maori
o te pakeha, ara, o te pouritanga o te Ao Maori.
Ahakoa kaore matou i awhina i a koe i tou
kuranga, ahakoa nau anake koe i kuhu atu, a
kitea rawa tia ake ka tangata, ahakoa nou
anake nga werawera i maringi i tau whainga
i tena taonga nui whakaharahara, ahakoa mou
anake te koroia me te honore o tou tohu ma-
tauranga takuta, me aroha tonu mai koe kia
matou. E kore matou e whakapeka ki o
tohutohu; e kore matou e mau kino i a koe.
Ko to matou tino hiahia kia motuhake mai
koe hei takuta mo te maori anake; otira kei
te haeremai nga ra e motuhake ai. Inaianei
ka tino anga matou ki te awhina i nga tama-
riki o te iwi Maori e whai ana i ou tapuae, kia
riro ai i a matou tetahi wahi o to ratou honore.
Ko tenei e tama, kaua hei ngoikore, hei nga-
kaukore ranei ki te torotoro mai i nga morehu
tangata o to iwi Maori. Heoi."
Nga TE PIPI WHA RA U ROA,
me te Iwi Maori katoa.

NGA HUA KAREAO MA TA TATOU MANU.
£1. Tuta Nihoniho. 10/-, K. Kaipuke.
5/- Te Urikore te Rito, Hamiora Akena, Eruera Te Rore,
Henare Rukuata, Ihaka Poi, Hemara Moana, Hori Korohina, Pare
Kani, Tepene Wenerei, Hakarata Mauheni, Apirana Pahina,
Hohaia te Hoatu, K. Kaipuke, Waaka te Huia, Whaaka Parakau,
Aonui Hoariri, H. M. Wi Mutu, Rev. J. J. Monfries, Hare Pumipi,
Pahi Nerehona. 2/6, Hakaraia Mauheni.
ME MATA-ARA, ME MATA-POPORE.
Ki te Etita o Te Pipiwharauroa.
TENA koe, koutou ko to whanau. Kia
ora koe me to whare katoa. Heoi te
mihi. Tenei te mahara nei mo nga kupu
whakatupato a Hapeta Renata i te "Pipi"
nama 117, e whakatupato nei ki nga iwi, ki
nga hapu, ki nga huihuinga tangata. E pa
tena koe. Tenei ra te ngakau me nga kanohi
te titiro iho nei ki nga whakatupato mo nga
Hahi huhua e haere mai nei. Otira e pa,
tenei hoki kei te titiro iho ki nga kupu utu
patai a to tatou Ariki i inoia ra e ana akonga,
ara te patai Matiu xxiv. 3, "Korerotia mai kia
matou, ko ahea enei mea, he aha hoki te tohu
o te haerenga mai a, o, te mutunga hoki o te
ao." Kei taua upoko nga kupu utu a te
Karaiti, ara, "A i nga kino ka hua, ka matoke
haere te aroha." No reira hoki ahau ka ma-
hara ki nga kupu a te Poropiti a Ihaia, i ki
nei, " E kore e taka ki te whenua tetaki wahi
o ta Ihowa korero," 11. Kingi x. 10. Ahakoa
mo te whare ke o Ahapa te kupu nei, heoi ki
taku mahara kei te tau tonu mai ano ki enei
whakapaparanga nga kupu katoa o te Kawe-
nata Tawhito me te Kawenata Hou. Heoi
ra e pa, kei te ngakau tonu ra te ritenga. E
ki ana hoki a Raniera Poropiti ki a Perehatara,
" Kua oti koe te pauna ki te pauna, a kua kitea
to he," a ko tatou ranei kia toitu? Ko tenei
kia ora te kai-mataara. He kupu whakatauki,
" Ka moe te mata hii-tuna, ka oho te mata kii-
taua." Kia ora koutou katoa te hunga e mata
popore ana. Ko te ao tenei o te whakama-
tautauranga, kia kitea ai te pono o te pono,
me te he hoki o te he: kia tau ai nga kupu o
te whakaritenga whakawa, "Ko Ihowa ia e
pumau tonu ana, ake, ake, ake; kua whaka-
paia e ia tona Torona mo te whakarite wha-
kawa," Waiata ix. 7. Me kaati i konei.
POARI RIWAI.
Puriri, Thames.
Hanuere 31, 1908.

9 9

▲back to top
HE KUPU WHAKAMARAMA.
HE WHAKAUTU.
Ki te Etita o Te Pipiwharauroa.
PANUITIA atu nga korero e whai ake i
raro nei. Kua kite matou i te panui-
tanga a Hapeta Renata i te "Pipi" nama 117,
e ki ana e Hapeta, " Te akoranga a te Momona
ko te paipera i homai nei kia Hohepa Mete, me
te iriiri rumaki, me te mau ano te karakia i te
ratapu." Kati kei te pono tonu ena take au
kei te tino whakaaetia ena katoa e te Momona.
Mo etahi o korero e amuamu nei, me to whaka-
marama i te he, na, he moumou noa enei tu
korero penei me au nei. I te timatanga mai
o tenei Hahi, nui atu te toimaha me te hohonu
o nga whakahe, na nga tangata matau atu i a
koe, kore rawa i taea. Kaati ko au nei wha-
kahe kua tino mama rawa, kua rite ki te huru-
huru manu te mama. Nui atu tooku pouri
mou kaore i whanau i a Hohepa Mete, penei
kua kite koe i te nui o nga whakahe, me te
taimahatanga, tae atu hoki ki te tukinotanga,
me nga kohurutanga i nga kai whakahaere o
te Hahi. Na, kaore rawa i hoki iho tae noa
ki tenei ra. Kei te tino kaha te tipu, mato-
mato ana ona rau. Ahakoa nga whakatoinga
me nga matauranga o era atu Hahi ki te wha-
kahe, kore rawa e taea: me he mahi na te
tangata kua kore noa atu. Tera pea kei mohio
koe ki te whakawakanga o Riita Muutu i wha-
kawakia mai nei e te Kawanatanga o Amerika,
he whakawa na nga hoa-riri mona, kia kore ia
e tu hei mema mo te Paremeta. E toru nga
tau e haere ana tana keehi ka tino hinga ona
hoa-riri. No te hinganga katahi te kai-hari o
te keehi a te taha whakahe i a Muutu ka
whakaatu na nga minita taua mahi. Na, e
Hapeta Renata me he minita koe e panui nei
i o korero, ko wai ra hei whakarongo atu ki o
korero? I te mea hoki kua kapi tonu a runga
i te motu nei i te Momona. Kei te mohio
katoa matou kia koutou ki nga minita tae atu
ki nga mea kaore ano kia uru mai ki tenei
Hahi. Na, kei te mohio matou he minita to
koutou ingoa. Kaati e whakaatu ana ano koe,
" Rite tonu ta matou iriiri ko te ra Tuawhiti,
otiia kaore he painga o tetahi ki tetahi." Ae,
e pena tonu ana; kaore he huinga tahi tanga
o te tika raua ko te he, pena hoki me te ra-
tapu. Kotahi ano ta tatou ratapu, otiia mohio
tonu matou e hara koutou i nga minita a te
Atua mo taua ratapu. Heoi ano, kua nui
enei kupu, kia ora.
Na P. HOPERE.
Tukupoto, Waikato.
Hanuere 27, 1908.
HE WHAKAHAU.
Ki te Etita o Te Pipiwharauroa.
EHOA utaina atu enei Kupu ki runga ki
ta tatou manu, maana e mau atu ki
nga marae e tau ai ia, hai titiro iho ma nga-
hoa i te ahutanga o nga kupu o tenei wa me
nga whakahaere o enei wa haere ake nei, me
nga wahi o enei wa. Tena tirohia atu te wa i
o tatou matua me a ratou na mahi i riro ai
nga taonga nunui a te pakeha i a ratou, ara
nga kaipuke, me nga hoiho, me nga mira huri
paraoa i aua wa. Ki taku mohio, mei mau
tonu tenei ahuatanga i a ratou tae mai kia
tatou nei, kua rangatira noa ake tatou i tenei
wa. Tena te ahua o naianei, nui atu te uaua
ki te whai; i uaua ai na tatou ano. I ki ai
au na tatou ano, i a tatou tonu taua kaha ki
te mahi e mau ana. Te kitenga o taua kaha
i mohio tia ai, kei te utunga a te pakeha i a
tatou 17/6 mo te eka. Kaore i roa kua oti te
100 eka. Kaore i roa i muri i tenei ka utua
tatou £1 mo te eka, kaore e roa kua oti te 100
eka. I muri i tenei ka utua £1/5/- mo te eka.
Ko nga maori mahi i enei puihi kei te hou ke
ki ro waipiro, ngaro atu te haunga-ahi o nga
moni me taua kaha i mahue iho nei i nga
matua ki nga tamariki, i rite ai te kupu nei,
" He tamariki moumou taonga." I tenei wa,
i te whakahau kia mahi taua i o taua whenua,
kua puta etahi hapu; kei muri mai etahi, kei
te timata etahi; no reira i tika ai te kupu nei,
" Kei te ahu whenua a Ngatiporou." I mea te
Komihana kia kaha te mahi, kaua rawa e pa
atu ki te waipiro, no te mea ko te iwi haurangi
e kore rawa e piki ki runga i te kaha o te wai-
piro ki te peehi ki raro; engari te hunga kaore
nei e pa atu ki tera kai, e kore e hapa to ratou
piki haere ki te rangatiratanga. E hoa ma
whaia tenei tika: kaore rawa i mamao atu i a
tatou: e toru ano tau e whai ana tatou i taua
tika kia mau. Kanui nga tau e moumou ana
tatou i tenei kaha ki waho, kaore ano tetahi
kotahi i puta noa, kei te haere tonu hei pono-
nga ma te pakeha: whakamahia te toenga ou
uaua ki to mea whenua, hei oranga mou me
tau wahine me a korua tamariki me to koutou
whanau. Heoi ra kua oho nga matapo, kua
kore e waha i nga kopa hai kanohi.
Na to koutou hoa aroha,
POPATA PARIOHE.
Te Araroa,
Hanuere 28, 1908.

10 10

▲back to top
TE PIPIWHARAUROA.
ഀ䠀䔀 吀唀刀䔀 吀唀吀唀刀唀⸀ഀഀ㄀⸀ 䬀漀琀愀栀椀 瀀甀琀愀渀最愀 漀 吀䔀 倀䤀倀䤀圀䠀䄀刀䄀唀刀伀䄀 椀 琀攀 洀愀ⴀ ഀ爀愀洀愀⸀ഀഀ㈀⸀ 䬀漀 琀攀 漀爀愀渀最愀 洀漀 琀攀 瀀攀瀀愀 攀 爀椀洀愀 栀攀爀攀渀椀 ⠀㔀⼀ⴀ⤀ 椀 琀攀 ഀ琀愀甀Ⰰ 洀攀 渀漀漀琀椀 漀 琀攀 倀漀甀琀愀瀀攀琀愀 洀攀 瀀愀渀攀 爀愀渀攀椀⸀ഀഀ㌀⸀ 䬀椀 琀攀 栀椀愀栀椀愀 琀攀 琀愀渀最愀琀愀 欀椀 琀攀 琀愀渀最漀 椀 吀攀 倀椀瀀椀ⴀ ഀ眀栀愀爀愀甀爀漀愀 洀攀 琀甀欀甀 洀愀椀 攀 椀愀 琀攀 洀漀渀椀 椀 爀漀琀漀 椀 琀攀 ഀ爀攀琀愀 眀栀愀欀愀愀琀甀 洀愀椀⸀ 䠀攀 眀栀愀欀愀愀琀甀 愀渀漀 栀漀欀椀 欀椀 渀最愀 ഀ琀愀渀最愀琀愀 攀 琀愀渀最漀 愀渀愀 椀 琀攀 瀀攀瀀愀Ⰰ 欀愀 琀愀攀 欀椀 琀攀 眀愀 攀 ഀ瀀愀甀 愀椀 愀 欀漀甀琀漀甀 洀漀渀椀 琀甀欀甀 洀愀椀 欀愀 琀愀欀愀椀愀 琀攀 瀀攀瀀愀 ഀ欀椀 琀攀 琀愀欀愀椀 眀栀攀爀漀⸀ 䬀椀愀 琀攀爀攀 琀攀 琀甀欀甀 洀愀椀 愀渀漀 椀 琀攀 ഀ栀甀愀 欀愀爀攀愀漀Ⰰ 欀椀 琀攀 欀漀爀攀 攀 琀攀爀攀 洀愀椀 欀愀 洀甀琀甀 琀攀 爀攀爀攀 ഀ愀琀甀⸀ 䬀漀 琀攀 甀琀甀 椀 琀攀 琀愀甀 㔀⼀ⴀⰀ 洀攀 甀琀甀 椀 琀攀 琀甀愀琀愀栀椀⸀ഀഀ㐀⸀ 䔀 瀀愀椀 愀渀愀 欀椀愀 琀甀欀甀愀 洀愀椀 渀最愀 欀漀爀攀爀漀 漀 椀愀 眀愀栀椀 漀 ഀ椀愀 眀愀栀椀 漀 琀攀 䴀漀琀甀Ⰰ 攀渀最愀爀椀 欀攀椀 琀攀 䔀琀椀琀愀 琀攀 琀椀欀愀渀最愀 洀漀 琀攀 ഀ琀愀 椀 愀甀愀 欀漀爀攀爀漀㬀 欀椀愀 洀愀爀愀洀愀 琀攀 琀甀栀椀琀甀栀椀⸀ഀഀ㔀⸀ 䴀攀 瀀攀渀攀椀 琀攀 琀甀栀椀 椀 眀愀栀漀 漀 渀最愀 爀攀琀愀 欀愀琀漀愀㨀᐀ഠഀ䬀椀 吀䔀 倀䤀倀䤀圀䠀䄀刀䄀唀刀伀䄀Ⰰഀഀ吀攀 刀愀甀Ⰰ 䜀椀猀戀漀洀攀⸀ഀഀഀഀഀഀ䠀䔀 倀䄀一唀䤀⸀ഀഀ䬀椀 琀攀 琀愀䬀愁琀愀 攀 栀椀愀栀椀愀 愀渀愀 欀椀 琀攀 刀愀眀椀爀椀 欀椀 琀攀 ഀ䠀椀洀攀渀攀㨀 栀攀 渀甀椀 渀漀愀 愀琀甀 䬀愁 瀀甀欀愀瀀甀欀愀 欀攀椀 愀 ഀ愀甀 椀渀愀椀愀渀攀椀㨀 欀漀 琀攀 甀琀甀㨀᐀ഠഀ䠀攀 洀攀愀 渀甀椀Ⰰ 欀椀爀椀 渀漀愀Ⰰ ㈀⼀㘀 ഀ䠀攀 洀攀愀 渀甀椀Ⰰ 欀椀爀椀 眀栀攀爀漀Ⰰ ㌀⼀ⴀ ഀ䠀攀 洀攀愀 渀甀椀Ⰰ 欀椀爀椀 瀀愀椀Ⰰ 㐀⼀ⴀ ഀ䠀攀 洀攀愀 渀甀椀Ⰰ 欀椀爀椀 瀀愀椀 爀愀眀愀Ⰰ 㔀⼀㘀 ഀ䠀攀 洀攀愀 瀀愀欀甀Ⰰ 欀椀爀椀 眀栀攀爀漀Ⰰ ㄀⼀㘀 ഀ䠀攀 洀攀愀 瀀愀欀甀Ⰰ 欀椀爀椀 瀀愀椀Ⰰ ㈀⼀㘀 ഀ䠀攀 洀攀愀 瀀愀欀甀Ⰰ 欀椀爀椀 渀漀愀Ⰰ 椀⼀ⴀ ഀ䠀攀 洀攀愀 瀀愀欀甀Ⰰ 欀椀爀椀 瀀愀椀 爀愀眀愀Ⰰ ㌀⼀㘀 ഀ刀愀眀椀爀椀 ☀ 䠀椀洀攀渀攀Ⰰ 欀椀爀椀 渀漀愀Ⰰ ㄀⼀㘀 ഀ刀愀眀椀爀椀 ☀ 䠀椀洀攀渀攀Ⰰ 眀栀攀爀漀Ⰰ ㈀⼀ⴀഀഀ刀愀眀椀爀椀 ☀ 䠀椀洀攀渀攀Ⰰ 瀀愀椀Ⰰ ㌀⼀ⴀ ഀ刀愀眀椀爀椀 ☀ 䠀椀洀攀渀攀Ⰰ 瀀愀椀 爀愀眀愀Ⰰ 㐀⼀ⴀ ഀ䠀攀 䠀椀洀攀渀攀Ⰰ 㘀搀⸀ഀഀ䴀愀欀甀 攀 甀琀甀 琀攀 倀愀渀攀 䬀椀䬀椁 栀攀椀 琀甀欀甀 愀琀甀 椀䬀 愀 ഀ瀀甀欀愀瀀甀欀愀 欀椀 愀 欀漀攀⸀ഀഀ一愀 䠀⸀ 圀⸀ 圀䤀䰀䰀䤀䄀䴀匀Ⰰഀഀ吀攀 刀愀甀Ⰰ 䜀椀猀戀漀爀渀攀⸀ഀഀഀഀ䬀椀 琀攀 栀椀愀栀椀愀 琀攀 琀愀䬀愁琀愀 欀椀 琀攀 倀愀椀瀀攀爀愀 欀椀 琀攀 ഀ䬀愀眀攀渀愀琀愀Ⰰ 洀攀 琀漀渀漀 欀椀 琀攀 䈀䤀䈀䰀䔀 䐀䔀倀伀匀䤀吀伀刀夀 ഀ匀唀一䐀䄀夀 匀䌀䠀伀伀䰀 唀一䤀伀一Ⰰ 䄀甀挀欀氀愀渀搀⸀ഀഀ倀愀椀瀀攀爀愀Ⰰ ㈀⼀㘀Ⰰ ㌀⼀㘀Ⰰ 㐀⼀㘀Ⰰ 洀攀 琀攀 瀀愀渀攀 欀椀䬀椁 椀⼀ⴀഀഀ䬀愀眀攀渀愀琀愀 洀攀 䬀愁 甀瀀漀欀漀 眀栀愀欀愀洀愀爀愀洀愀Ⰰ ㈀⼀㘀Ⰰ ㌀⼀ⴀ ഀ㐀⼀㘀Ⰰ 洀攀 琀攀 瀀愀渀攀 欀椀䬀椁 ㌀搀⸀ഀഀ䬀愀眀攀渀愀琀愀 瀀愀欀甀Ⰰ 洀攀 䬀愁 眀愀椀愀琀愀Ⰰ ㈀⼀ⴀⰀ ㈀⼀㘀Ⰰ ㌀⼀ⴀⰀ ㌀⼀㘀Ⰰ ഀ㐀⼀ⴀⰀ 洀攀 琀攀 瀀愀渀攀 欀椀䬀椁Ⰰ ㌀搀⸀ഀഀഀഀ倀爀椀渀琀攀搀 愀渀搀 倀甀戀氀椀猀栀攀搀 戀礀 䠀⸀ 圀⸀ 圀䤀䰀䰀䤀䄀䴀匀Ⰰ 愀琀 吀攀 刀愀甀 ഀ倀爀椀渀琀椀渀最 圀漀爀欀猀Ⰰ 䈀攀爀爀礀 匀琀爀攀攀琀Ⰰ 䜀椀猀戀漀爀渀攀㬀 一攀眀 娀攀愀氀愀渀搀⸀