TE PIPIWHARAUROA.
mai i nga tau me te karaihe whakamutunga
i paahi ai i tera tau, a me kite a tinana ranei
nga matua, i mua atu o te whakatapokoranga
ki roto o te kura. Kanui te hiahia o Pata-
whiira kia mohio ia ki nga ingoa me nga
kainga o nga tamariki maori kua kurangia i
mua i Waerenga-a-hika. Me tuku mai o kou-
tou ingoa, me o koutou tau, ra i whanau ai,
kainga, poutapu, hapu. E wha" tekau nga
tamariki e hiahiatia ana mo tenei tau. Heoi.
HAPATA WIREMU.
WHAKAMATAUTAURANGA.
ITE whakamatautauranga mo te mahi
minita ki te taha pakeha i te Tihema
ka hori nei, puta ana tokowaru o Te Raukahi-
katea, ara, a Pine Tamahori i te wahanga III.
me te wahi tuatahi o te wahanga IV.; a Rev.
Wi Paraire Rangihuna i te wahanga III.; a
Eruera Erihana, a Piri Manaroa, a Peni
Hakiwai. a Rika Heke i te wahanga II.; a
Matene Keepa, a Tamati Katene i te wahanga
1; me to ratou kai-whakaako me Rev. F. C.
Long, M.A., i nga wahi e rua o te wahanga IV.
Ko F. C. Long i te puhikaioreore o nga
tangata katoa o Niu Tireni nei i uru ki taua
whakamatautauranga. Na Pine Tamahori te
te tino mahi pakari, kotahi tonu te pu, e rua
anake te takanga ki raro. Ehara i te mahi
tatakimori ake nei te mahi a nga tamariki o
Te Rau i tenei tau. Enei taitamariki e ako
katoa ana ki nga taha e rua o te mahi minita,
taha Maori, taha Pakeha. Takotoru o enei
taitamariki no Ngatiporou, ko P. Tamahori,
ko te Rev. W. P. Rangihuna, me P. Hakiwai;
tokorua mo te Arawa, ko P. Manaroa, me M.
Keepa (no te Pihopatanga o Waiapu enei).
Tokorua no Ngapuhi, ko R. Heke, me T.
Katene (no te Pihopatanga o Akarana enei).
Kotahi no Ngai-Tahu, ko E. Erihana.
HE KUPU WHAKAATU.
HE whakaatu tenei ka tu te hui o Te
Kotahitanga o Te Aute ki Orakei
(Akarana) a roto o nga ra 24 o Pepuere. 1908.
PINE TAMAHORI,
Hekeretari.
TAKUTA MEIHANA, NGATIPOROU.
TE tahi mea whakamiharo atu kua kitea
 e oku kanohi," e kii ana ko Takuta
Meihana, " ko te noho a Ngatiporou e noho
mai na i to ratou kainga. Mai i Uawa a tae
noa ki Whangaparaoa, he rite tonu te haere.
Te tahi noho pai atu ko te noho a nga Maori
o tenei rohe, ara, a ratou mahi whenua me a
ratou mahi paamu hipi. Ko te ahua o te
noho he noho huihui, ara, tau-rite. Ko te
noho tenei e whaia nei e nga tangata whaka-
takoto tikanga o era atu moutere o te ao, a
katahi ano ka tutuki, ina kua kitea nei e oku
kanohi. He rongo korero noa i mua, ina ka
ata hangai mai ki toku aroaro. Kaore hoki he
mahi a te matauranga o te Pakeha i ngaro
atu. Hei a ratou na teihana hipi te nunui,
kaore e taea; ana mihini mai, ana terewhoone
waea, ana rori, ana whare-whakapaipai, ana
whare runanga, ana whare manuhiri, ana aha
ake, ana aha ake. Apopo taua te Pakeha ka
takatakahia ki raro e te maori, ina ka mau te
wehi o te whakahaere a enei morehu o taua
iwi. Otira kua hinga ano taua te Pakeha,
inahoki ra, kei ro wharepapa atahua nga
maori e noho ana o te takiwa o Ngatiporou,
ko nga kirima, kei roto tonu i te whakarihariha
e oke ana. Kaore he raweke a te pakeha i
ngaro atu, anei anake kei a Ngatiporou. Ko
nga tikana o nehe-ra kua hurihia katoa tia atu
ki tahataha, kaore hoki e hokia atu. Kei
konei ka kite ahau i te pai o te whakatipu o
te tangata. Hei te nunui o nga pokihiwi me
nga waewae i te whangaitanga a te mahi. Ko
nga tamariki taane he ahu-whenua katoa.
Haere atu he wahi, he teihana. Kaore he
tangata kore-mahi i kitea e au, pena tonu i
te rua-pi, i te ra e whiti na, te haere a te
tangata i roto i nga teihana, i runga i nga
pukepuke tua ai i te rakau. He mea tuha
marire nga mahi ma ia tangata, ma ia tangata.
Nga kaumatua ki nga mahi ahua mama, nga
taitamariki ki nga mahi taumaha. I rongo
ahau e korero tia ana he kaha ke atu te
wahine maori i taana taane ki te ngaki-kai,
kati kaore au e whakapono ana ki taua korero.
Otira me mea ake au inaianei he tino tika taua
korero. E tahi wahine tino puku-mahi kei
a Ngatiporou, he taane tonu ki te hapai i te
toki raua ko te huuka. Kaore ana tauhinu,
ana manuka, kaore ana rauaruhe, he rite tonu
te karawhiu ki raro katoa takota ai hei kai
ma te ahi. Pena tonu i te tamariki e takaro
na i runga kirikiri te tu o te taane, o te wahine
ki te tu ki te mahi. He hanga rawe ki te
matakitaki, kai-ngakau atu ana tera au ki te
mahi i o ratou taha. Ahakoa mahi ropu tonu

HE KUPU WHAKAMARAMA.

ai a ratou mahi, utungia katoa tia ai nga kai-
mahi, tona iti, tona rahi; tona korua, tona
kuia: tona taane, tona wahine. Kaore e ohu
noa iho ana mo te matenga noa iho. Kei te
kaha tonu o te tangata te rahi, te iti ranei o
te utu mona. "More work, more money:
less work, less money," ta ratou tataki. Aha-
koa e whakatipu hipi ana ratou i runga i nga
tikanga o te noho huihui, kaore e pohehe ana
te whakaputanga o nga moni; e whiwhi ia
tangata ia tangata ki nga moni e rite ana ki te
maha ki te ruarua ranei o nga eka i a ia. He
moni tuturu e nei, e haere ano i waho o nga
mahi o nga teihana. Hei konei ka kitea te
kaha o te tinana o te tangata. Ahakoa he
pakupaku te whakatipu o te tinana o nga
taitamariki o Ngatiporou, he pakari ki te
hapai poke, ki te piko i runga i te hipi. E
mate ana te 120, te 150 i te ra i te tangata
kotahi mo te pauna i te 100. Nga paraki o
ratou teihana, me nga papa o ratou whare
noho-anga na ratou ano i tua, i kani. Tena
kai a te peeti, a hamaka, a te aha, a te aha,
kei roto katoa e pukai ana. He hanga ahu-
areka te atahua o roto o nga whare maori, ara
whare pakeha i mahia e te maori mona. Kaore
he mea whakaohooho i te moe a te tangata,
hei te kakara reka ana tera ki te ihu. He ture
taumaha kua whakaturia mo nga kainga ka-
toa. Kaore te mea paru e waiho noa kia
toha haere ana i nga marae, e tahia katoa tia
ki tahataha. He kai-tiaki ano to nga kainga,
ara he pirihimana; tetahi kaumatua autaia
atu ko tena; kaore ana tirotiro ki te tangata;
ahakoa ko wai, ka ripoatangia e ia kia whiua;
Engari te mea nana a Ngatiporou i tino tika ai
na to ratou mema, na Apirana Ngata, kati ka
mahi te roia i taana mahi, tangata i ata paahi
i roto i nga whare wananga, ou o te maori,
oku o te pakeha. Ko toona hoa e awhina nei
i nga hapu o toona iwi ko Te Wiremu o Tupa-
aroa, he uri tenei no Hamiora Wiremu kua
mate ake nei. Ko te Wiremu ki te tuku moni
oni hei awhina i nga maori ki te whakapai i o
ratou whenua, ko Ngata ki te tohutohu haere
i nga mahi. Kati pea i tena. Aue, tau rawa
atu hoki kei te waea korero a te pakeha nei,
ara, kei te terewhoone. Kaore i tataki-mori
mai te haerenga o ta ratou waea, kei Kakariki
te whare timitanga, ko tetahi tonu o nga
ruuma o te whare whakapaipai i noho nei
au Kei taua ruuma ka kaupeka haere te
waea, a puta noa ki nga teihana katoa, tae
rawa mai hoki ki te taonenui o Kihipane nei.
No taku kitenga i tenei, ka tahi au ka mea
iho kia au ano, " Hia hia! Ngatiporou! Ha-
ere i to haere." Mehemea kaore aka mahi,
kua haere au hei takuta mo tenei iwi. Tera
au e ora rawa atu i taua iwi te awhina.
Inahoki ra i rongo tonu au kia ratou e ki ana,
mehemea te tahi takuta ka haere atu ki wae-
nganui i a ratou, ka hoatu noa iho e ratou he
whenua mo taua tangata, mona, mo ana uri.
ake tonu atu. He takuta tonu kei reira,
engari i te nui o tona rohe, kaore e oti pai ana
taana mahi. He po makariri, e hara i te po
raumati, te haere a taua tangata ki nga wahi
tawhiti o tona takutatanga. Te tahi puiaki
atu mo te takuta e tupono te haere ki taua
takiwa hei hoa mo te mea kei reira inaianei.
Tera e maringi tonu mai te moni ki taua
tahake, inahoki te pai o nga Maori. Aue! te
kainga i au e! Kati me ata waiho mo tetahi
atu. He neehi ano hoki te tahi mea e mate-
nuitia ana e nga maori. Mehemea he neehi
toku tuahine kua tukuna e au ki reira. Tera
te takuta, me taana neehi, e tino atamau tia e
Ngatiporou. Ka utua raua ki te moni, kaore
ki te nama, he iwi hoki tenei e utu katoa ana
i a ratou na mahi. Kati ko taku kupu poro-
poroaki kia Ngatiporou, ka tukua atu e au hei
puritanga ma te iwi Maori katoa, " E mahi! e
mahi! e mahi ra!"

NGA KORERO TUKU MAI.
NGA WAIRUA.
Ki te Etita o Te Pipiwharauroa.
TENA KOE. E hoa mau e tuku atu enei
I kupu kia rongo mai a Ngapuhi, ma ratou
e whakahe mai, e pai ana. I te 22 o nga ra o
Akuhata ka taha ake nei, ka haere ahau i
runga i te meera tereina e haere ana ki Tara-
naki, engari e haere atu ana ahau i Otaki, ka
kite ahau i te tahi tangata kaumatua no Nga-
puhi, e hoki ana ki tona kainga. Ka ui atu
ahau kia ia mehemea he tika te korero tara e
kiia nei e kite ana ratou i nga wairua o te
hunga e mate atu nei? Ka ki mai taua
kaumatua, e tika ana taua korero; otira i
penei mai, he pono tonu ra e mara. E mohi-
otia ana ano nga rangatira me nga ware.
Ko nga rangatira kaore e haere i raro o nga
pataka ika, e ngari e whakataha marire ana
ma te taha o te pataka ika: ko nga ware, he
haere noa atu i raro o nga pataka ika. Ka ui
atu ano au, me he mea e kite ana ano ratou i
nga wairua o nga pakehe, ka mea mai, ae.
He wa ano, e haere atu ana ano i runga i te
tereina: no tenei, katahi au ka mea atu, kua
kore au e whakapono ki tena korero; ka mea

TE PIPIWHARAUROA.
tonu mai ia he pono tonu. No reira e ui ana
ahau ki te hunga e noho tata ana ki te Rerenga-
wairua, mo tenei mea nui mo te wairua e haere
ana ma reira. I mahara ahau ko te tinana e
hoki ana ki te puehu, penei me ta Horomona
i ki nei, "Na hoki ana te puehu ki te whenua
ki tona tu o mua, a hoki ana ano te wairua
ki te Atua, nana nei i homai." Kai-Kauwhau
XII.-7. Heoi ma te hunga e mohio ana ki
tenei korero tara e whakahoki mai. E hara
i te mea katahi ano ahau ka rongo ki tenei
mea, he nui noa atu oku rongoronga; heoi
kaore e whakaponohia. E tika ana ano pea
ta ratou na korero. Penei hoki me te ika whai
nei i nga tima e haere atu ana, e haere mai ana
me te Aumiti (French Pass). Henui nga pake-
ha kaore rawa e whakaae he tika te mahi a taua
I kite tonu au i tetahi pakeha, no Murihiku, i ika.
haere tahi atu maua i runga i te tima i whakatu
nei te Poneke. No te taenga atu ki te waahi
e puta mai ai tana taniwha nei, ka mea taua
pakeha, he tito noa taua korero, he mea hanga
na te Uniena Kamupene, kia haere ai nga
tangata i runga i o ratou tima. Ka mea atu
matau he tika rawa tana taniwha, kihai ia i
whakapono mai. No te putanga mai o te
taniwha nei maunu ana te potae o te kaumatua
nei ki te taniwha. Kei te penei hoki toku
whakaaro me to te pakeha nei mo nga korero
wairua o Ngapuhi. Kati i konei e nei kupu.
Motueka,
Hepetema 2, 1907
Na HUTA PAAKA.
NGA KOTIRO E KURANGIA ANA.
Ki te Etita o Te Pipiwharauroa.
NGA kotiro maori e kurangia ana. He
kupu ke tenei mo te panui i roto i te
"Pipi" o te marama nei, ara, o Hepetema, mo
te kupu e kiia nei, " Kaore rawa he painga ki te
whakaako i nga kotiro ki te matauranga nui
o te pakeha." Henui nga tangata e rongo
ana ahau ki tenei tu korero, he nui hoki oku
tautohetanga kia ratou. E te iwi, kaore he
taonga i ko atu mo a kotou kotiro, ara, te ako
i te matauranga o te pakeha. E ki ana a
Horomona, "te whiwhi ki te whakaaro nui,
ano te pai! pai atu i te koura: ko te whiwhi
hoki ki te matauranga te mea e tino hiahiatia
nui tia atu ana i te hiriwa." Whakatauki
XVI.-16. E hoa ma! ma te matauranga nui
ka mama noa iho nga mea taumaha, ara, te
mahi kai me te tiaki whare, me te tiaki
tamariki hoki, me era atu tini mahi a te pakeha.
E hoa ma, kaore ahau i tuku i aku kotira ki
te mahi: hawini, engari i tukuna e au ki nga
kura, kei reira hei nga mea katoa e akona ana,
te mahi kai, te mahi whare, tuitui kakahu,
patu piana, waiata etc: ki te mohio o kotiro
ki enei mea katoa e whakahuangia ake nei, e
kore ratou e whakama i roto i te whakami-
nenga pakeha rangatira, no te mea, kei te
mohio ki nga mea katoa. Ko tetahi pai o te
whiwhi o te matauranga nui o te pakeha, e
kore e tahuri ki te mahi i nga mahi kino, ara,
i te mate taane, i te kai-tikareti kaore nei e
tau hei kai ma te tamariki wahine, i te kani-
kani, i te poi, i era atu mahi whakapohehe i
te ngakau o te kotiro maori. Kei roto i te
wahine te tipunga mai o te iwi. Kati e mohio
ana tatou, ki te kai te tauhou i te paipa, tino
haurangi atu taua tangata, wahine ranei: ma
te roa rawa ona e kai ana i te tikareti ka
taunga ai. Ki te kai te wahine hapu i te hika-
reti, ka kai tahi te pepe e noho ake ra i roto i
a ia. Ka waiho tena hei huarahi mai mo te
mate ki roto i te tamaiti ra, a e iwa rawa nga
marama o taua tamaiti e kai ana i te tikareti
a tona whaea. Kei hea ia nei he mea hei arai
atu enei mea kino? Ko te mea tenei hei arai atu
i aua mea kino: tukua a koutou kotiro ki te
kura, kauaka e araitia, no te mea, he oranga
nui tena mo. aua tamariki, mo te iwi Maori
ano hoki. Ma te pai o te whaene, ka pai ai
hoki te tupu ake o nga tamariki. Tena kore-
rotia te toru tekau-ma-tahi o nga upoko mete
tahi o nga rarangi o nga whakatauki. Ko
nga kupu enei a Kingi Remuere, ko te poro-
tititanga i whakaakona ai ia e tona whaea,
me korero te upoko katoa. Hei kona koutou
kite ai i te painga o te matauranga kia whaka-
akonga ki nga kotiro, ko ratou nei hei whaea
mo nga iwi maha, a ko ratou ano hei whaka-
tipu ake i nga tamariki ki te wehi ki te Atua.
No te mea, ko te wehi kia Ihowa te timata-
tanga o te matauranga. Tirohia Whakatauke
I.-7. I runga i tenei tu huarahi, putahi nga
matauranga katoa. Ko te wehi o te Atua,
waiho i mua i a tatau kotiro, ko reira koutou
mohio ai ki te tika o tenei mea o te matau-
ranga-kia whakaakona ki nga kotiro. E hoa
ma, e whai ana ano nga tangata matau ki nga
wahine matau. Ki te whiwhi raua a tahi ki
nga matauranga, pai atu ta raua haere, me te
tupu ake hoki o nga tamariki. E whai ana
nga pakeha matau kia neke atu te pai o nga
tamariki i nga matua. Ka pera hoki nga
tamariki i na whiwhi ratou ki te matauranga,
ka whai ano kia pai atu a ratou tamariki i a
ratou. Ki te penei te haere o te iwi maori, tera
rawa nga uri e tupono ki nga matauranga tino
pai i te aroaro o te Atua, o te tangata hoki.

HE KUPU WHAKAMARAMA.
I whai ahau kia whakaakona aku kotiro ki nga
matauranga nunui o te pakeha, heoi kihai i
taea, i tapahia e te taane i waenganui, kati na
te hangai ki nga tangata to-tika i pai ai. Ko
te tino mea ma tatou ko te whakarongo ki te
mutunga o te mea katoa:—" E wehi ki te
Atua: puritia ana whakahau: ko nga mea
katoa hoki tenei ma te tangata. No te mea ka
whakawakia nga mahi katoa e te Atua, te
mea huna ano hoki, ahakoa pai, ahakoa kino."
Na to koutou hoa.
Na HUTA PAAKA.
Motueka,
Hepetema 2, 1907
TE WHITI.
TE TANGI ME TE AUE.
I ROTO i te whare i tona matenga ko tana
hunonga ano. Haere ana a Tare Wai-
tara ki te whatoro i te rongo " Kua mate a
Te Whiti." Timata tonu mai i taua ra te
whaka eke mai o nga iwi ki te tangi mona.
Puta mai ko mea iwi, ko mea iwi, te taea te
arihana. I taua rangi ano mauria ana tona
tinana ki te Raukura (ki te ruma ra te whaka-
tokotoria ai e ia ana kupu). Wehea mai ana
i reira ki roto ki te teneti. Nga kai tiaki i te
mea mate ko te wahine a Tare Waitara, i te
mahinga me etahi atu o nga whanaunga i nga
taha. Ko nga kakahu o taua tamahine, he
kahu angiangi nei. He whakahaere tera na
nga pani, i tuku iho i nga matua a e haere nei
(mo te ahua o te kai tiaki tupapaku, ina eke
he uhunga, taua). I taua po ano ka hui nga
rangatira o Parihaka ki te Raukura (tona
whare) i tae ano hoki te tamaiti a Tohu ki
reira (kakapai). Ko taua hui he whiriwhiri i
tetahi hei whakapumau haere i nga mahi a
Te Whiti. Ko te whakahaere o te korero i
taua po ka ore i tau ki runga kia noho (tana
tama) ko te tangi ia o te reo o te tangata i
runga, ia Tare Waitara. I meinga ano te
tahi o ratou. Mehemea ki te whaka o tiata
tatau take kiia mai ko wahai, kamea te iwi:
" Ko Tare Waitara hei tango i mua o te kai-
puke." I runga ano i te mea i reira tonu ia i
te aroaro o Te Whiti a taea noa tia tona ma-
tenga. Koia hoki te ringa matau o Te Whiti.
Nga tikanga katoa a Te Whiti koia te kai
whakahaere. Heoi whakaae, ana ko Tare
Waitara. Ehara i te mea ka tu ia ite turanga
o Te Whiti he poropiti, engari he kaiwhaka-
haere kau i nga mahi.
NGA KUPU KORERO.
I te mutunga o te kai ite ata o te Paraire
(22) ka noho ia te marae e te tangata. Here-
wini (he rangatira no Waikanae) ka poroporo
aki ia " Haere atu! Haere atu! Haere atu
wehe atu ia matou, a waiho ake matou i roto
i te pouritanga. Haere atu ki te kainga o nga
matua." Kua riro ki e atu koro! Otira tenei
ano o kupu hei whetu maramatanga mo
matou i tenei tau e haeremai nei. Kua mate
koe otira e ora ana ia i roto i to matou
manawa.
Kahu Pukoro (he rangatira no Ngatiruanui),
he mea i mahara tia hei whakahaere i nga
mahi a Tohu. Kati no te matenga o Tohu
huri ana ia kia Te Whiti, ki te puna e pipi
ake ana ano te wai. Ka mea ia: " Kua ara
mai te rangi pai, kua mutu inaianei, kua mutu
inaianei, kua pa te marangai ki te kaari nei,
kati kua maroke te rakau. Haere atu ra e
koro ki te waahi ngaro, haere atu, haere atu.
E rua nga rakau o te Motu kua hinga, ko nga
roimata e moumou ana. Ko te ra whaka-
mutunga tenei o te whakahaere maori, ko te
wharangai whakamutunga o te pukapuka kua
tutaki, kua mutu inaianei, kua mutu inaianei!"
Ka tu ake ko Tieki Moeone, he kaumatua
hapai pakanga. I haere ana korero i tawai
haere i a Kahu Pukoro. I poroporo aki ia, i
mea," Haere atu e Te Whiti, kua pumau i a
koe tau whakahaere me te rangimarie ki te ao.
Heoi tenei o iwi te koa nei. Ahakoa ra te pu
repo i mauria mai hei whakaangiangi i Pari-
haka, meinga ana e te mana o Tohu raua ko te
Whiti kia kore e paku, kota raua kupu tenei,
" E te mana o toku atua papanuitia te ngutu o
te pu repo ra kei paku." Tena he aha hoki
kei ko atu o tenei e whaia atu nei? Kati kua
riro to tinana e Whiti, ko o whakahaere me
o kupu e ora ana. Kia mau ki te rangimarie;
waiho nga iwi o te ao nei kia wiri ana, ko te
mana i a o Tohu raua kote Whiti kua tawhio
i te ao nei." Ka tu ake ko Kerei (he pakeha)
rangatira, ki te whakapuaki i to ratou aroha,
ka mihi ia," E mihi ake ana te ngakau mo te
taenga mai kia kite i a koutou, i nga iwi o
Tohu raua ko te Whiti, i nga uri o nga tupuna
i hoe mai ai i Hawaiki." Kati whakamiharo
ana nga mihi a taua pakeha, ano ko ia tetahi
o nga mea e tangi mai ana ki te tupapaku.
I mea ano hoki ia, "Tino tika tenei titiro a
Tohu raua ko te Whiti, ara te wa e whaka-
kotahi ai nga iwi o te ao nei, e rite ai tenei
kupu na, e hoa, e hoa!"
Te Nehunga. No te rua o nga haora o te
Paraire (22) ka whakatakotoria a te Whiti ki
te moenga mo tau. I te wa ka tae ki te urupa,

TE PIPIWHARAUROA .
ka karanga a Taare Waitara, " Kia mahaki."
Timata tonu atu taana korero, " Ko to Whiti
ko tahi tonu taana kupu, ara, "kia tau te 
rangimarie," ko toona tohu ko te piki ina
(raukura), ko te hunga kaore e titi; ana i te
raukura he hoa whawhai era mona." Heoi
whakamarietia ana te kupu a Waitara. Ko te
whakaaro a nga tangata nana ake ano tana
kupu. Ka mea ake tetahi, "Mehemea ki te
whena to whakahaere kaore e tu he tikanga."
I konei ka whakahokia ano e Waitara taana
korero, i tenei wa ka haere ia ka whakama-
rama haere i te tikanga o te piki ma (raukura),
ara, he tohu no te rangimarie, he whakako-
tahitanga mo te mahi pai. Ko Whiupupe te
mea nana i tawai nga korero a Waitara. 1
te mahakitanga o te iwi, ka peke a Ku pe tau
rawa mai i te marae, me te mea ano te ahua
ko nga wa pakanga o mua, ka karanga ia,
"Kore rawa atu a Waitara i tika kia Whaka-
hua i tenei kupu, ara, taana wehenga i te hunga
kaore e mau piki ana. Ko te whakaaro a te
Whiti kaore i penei me ta Waitara e whaka-
aho nei, ara, ko Nui Tireni no nga iwi katoa,
ko te raukura no te iwi Maori. Kaore i
whenei ta te kaumatua, engari, ko Niu Tireni
no te iwi kotahi; ko te hunga pumau ia me
noho ano. Mehemea he mahi tuturu ta Wai-
tara ki te whakahaere i nga mahi a tona
poupou tera e kitea e tatou i te kai-tiaki o te
katoa." Tera ano tetahi wahine i tu ki te
korero, ko Huarei, ka pai tona tu whakama-
taku ana, pai atu hoki ana kupu me ana mihi.
I te wa i tanumia ai maha atu nga pakeha
i haere mai i nga -maori, i tae pea ki te mano
nga tangata i hui mai i te wiki. " Ko. nga
whakaaro o tenei iwi o te Maori kaore e pai
ake ana ki te whakainu i tona hoa, ki te whai
i tona hoa. Kua kitea ra e matou e te iwi
Pakeha i a matou i tae ai ki Parihaka. Ka
ngahau nga maori ki te korerorero kia matou
kei mokemoke. I homai he kai ma matou
ki runga ki nga teepu (nga kai katoa). I
whakamoea matou ki. nga moenga rangatira.
E toku iwi e te Pakeha, kaore pea he mea o
koutou o te. hunga kua kite nei i te atawhai
o tenei iwi o te Maori, e huri atu i tou tuara
ki te Maori a muri akenei? Taku kupu, ki
te kite atu i te Maori a muri ake nei hurihia
atu ko tou aroaro, ka mea atu, e hoa, e hoa.
No te mea ko tenei iwi ko te Maori he iwi no
te maramatanga. Kaua e whera me te. ma-
ngumangu raua ko te Pakeha. I roto i te

motu o raua kainga. I tetahi rangi ka mate
kai te mangumangu, haere ana ki te Pakeha,
ka mea atu, "Kaore ranei koe e aroha mai kia
au, kua  mate ahau i te kai kore." Ka mea
atu te pakeha, "haere atu, ko wai koe?"
Haere ana te mangu me re ngakau tangi i
roto i a ia mona ka mate i te kai-kore. E
whia ake ranei nga tau ka mate kai te
Pakeha nei, katahi ka paohe haere. Haere
atu ko te whare mangumangu, "Haere mai
koe i maui i na a maku koe e whaka-
mama." Ka noho te Pakeha ra, ka ora. Ka-
tahi ka mea atu ki te mangu, "Kei hea te
huarahi e puta ai au ki toku kainga? Haere
ana te mangu ki te   whakaatu i te huarahi.
Kati i mua o to raua wehewehenga, ka patai
atu te mangu," E tama e mohio ana ranei koe
kia au? Ka mea mai tera, "Kaore." Ka
mea atu te nika, " Ko ahau tenei, ko te mea i
parea mai ra e koe i te tatau o tou whare;
kati tenei taaku kupu kia koe, "Ki te hiainu
tou hoa, whakainumia; ki te kiakai, whanga-
inga." I taua wa tonu tae ana te hotonga ki
te manawa o te Pakeha, ka mea, " E tama i
roto ahau i te pouritanga, kei roto inaianei
kei te maramatanga. Ko kona ahau inaianei
ko te kainga o to ora no te orokohanga raano
o te ao. I enei tau e haere mai nei ka tango
ahau i o kupu hei \\vhetu marama moku."
KO te Morehu, ara ko te iwi o Tohu kei to
ratou marae ano, ka Toroanui e tau ana, kei
roto hoki kei Rangikapuia e purumi ana.
Maharatia  atu kua hinga te rakau, kua whati-
whati nga raupo i tona hingainga,' kaore i a
i tamia kau tia, tipu ake ana ano i roto i nga
manga. I porauru te morehu i tona matenga,
kati awhinatia ana ano nga mahi. I nga po
katoa he poi te mea i nga wahine; he whaka-
haere tera i toropapa mai ano i te matenga o
Tohu, Ko te tikanga o taua mahi, he mea
kia waiora ake ai te ngakau o te tangata. I
toku taenga ka kaore ahau ki te whakarongo
i nga poi. Mehemea ki te tata ki te haora
e poi ana, ka terehi katoa nga wahine, me te
panipani ano i a ratou ki te ngarahu pango.
Ko te panipani te tohu pakanga mo nga wa
o mua. Mehemea ki  eke te haora o te poi
ka karangatia nga wahine me nga kotiro ki te
poi. I te mea ka tangi te reo mo te tu, kaore
he mea e whakapeka, ka kitea hoki i reira te
wanawanui o ratou ngakau ki te hapai haere
i ta ratou whakaakoranga. Ko nga poi he
waiata, no roro katoa no nga Karaipiture
pakeha, maori. Ko te ingoa o te Paipera
Maori he Manu." E rua nga tiima o te iwi-
tuturu ake o te pore, ko te Morehu me Tara-
naki. Ko te mahita o te Morehu ko Tohe,
me tona kai-awhina ano me Putara. Ko te
Kakapi to Taranaki, me toona hoa me Tauehe.
E whakamiharo te mahi a enei tangata ki te
whakahaere i ta ratou tiima, ka kitea i tenei
whakahaere e ngakau ora ana ano ratou ki

HE KUPU WHAKAMARAMA.
runga ki a ratou whakahaere. I tetahi po, i
te mea ka tata toku wehi mai i a ratou ka
tuhera te tatau o oku taringa, rongo tonu ake
au i nga kupu korero, ka tu a Kahu, ka
mea, " Ko te manu nei he, Hioi;" he tinana
tona, he parirau, he huruhuru, me nga mati-
kuku. E te iwi, ko ta tatou ngaki e mahia
nei e tatou te manu: ko koutou ko te morehu
te tinana, ko matou ko nga iwi o waho nga
parirau. Ko nga hunga tangata nga huruhuru
me nga matikuku. I te pakutanga o te pu
tuatahi, whati ana tetahi o nga parirau, ma-
tiritiri ana nga huruhuru, engari kaore i mate
te tinana. I te pakutanga o te pu tuarua ka
tu ko te tinana, ara, ko te manawa, mate ana
te tinana, te parirau, nga huruhuru me nga
matikuku. Kati i muri nei kia u koutou te
tinana ki te tu, a ka mate katoa atu hoki
matou no te mea kei kona ke te oranga. Ko
matou mehemea ki te aro tu i te pu, kaore e
mate te tinana. Koianei taku e mea enei,
ki te tu tenei o koutou iwi, kaore koutou e
mate. Mehemea ki te tu ko koutou ka mate
katoa atu hoki matou."
Naku,
Na Te NGIRA KAUIKA,
Kai-tango ripoata o Taranaki.

WHAKATIPU HIPI.
Na HEMI MATENGA, Whakapuaka.
Kia Pine Tamahori,—
Tena koe. Kua tae mai nei tau reta, me te powhiri
a te Kotahitanga kia tae atu au i te Hui ka tu nei i a
Pepuere ki Orakei. Kanui toku koa, tera au e haere
atu, ki te kore e tupono mai e tahi raruraru i taua wa.
Tera ahau e timata ki te tuhi atu i taku mahi hipi i
muri tonu iho i tenei reta. E hara i te tino mohio ki
taua mahi, tera ano nga tangata mohio. Heahakoa
ra. ko taku nei i mohio ai, i mahi ai hoki, ka tuhia
katoa tia atu e au. Ka whatekau aku tau e mahi hipi
ana. Kua retia e au taku paamu i te tau ka taha ake
nei. Kua tae mai te wa o te kaumatuatanga. Me
whakaatu mai te ra e tu ai te hui. E kore au e kaha
ki te tohutohu i te mahi o te hipi. No te matauranga
katoa enei ra, kati ko tenei e tuhia atu nei, ko taku
ano i mahi ai ki konei. Heoi.—HEMI MATENGA.
TOKU timatanga ki te mahi paamu Hipi
E whitu tekau ano aku hipi i te tima-
tanga. Ko nga hipi he hipi pango nga upoko.
Ki taku whakaaro ia i au ka timata he tino
hipi: no muri iho ka kite au he hipi pai ano
mo te kai anake, kaore no te wuuru. Kaore
e mau nga wuuru i te nui o te rakau, o te
rarauhe; ko taku whenua hoki he waahi it
nei nga waahi pakihi, i tae pea ki te kotah
rau eka: he ngaherehere katoa te whenua, no
reira kaore e mau ana nga wuuru. Katahi ka
whakawhitia e au ki te Leicester, he maha
nga tau; kite ana au kei te ma haere nga
huruhuru: ka whakawhitia ano e au ki te
Lincoln: e rua pea nga tau ka whakawhitia
ano e au ki te Romney, a tae noa ki tenei ra.
I nga tau katoa he tua haere tonu taku mahi
i te ngahere, me te whiu ki te karaihe, me te
tahutahu haere i nga waahi rarauhe. Kaore
e waiho noa iho ana te tahi waahi e pau ana
i te ahu, e whiua katoa tia ana ki te karaihe.
Ki te tahunga te weranga, e whiua ana ki nga
purapura karaihe katoa, mo te mate i tetahi
ka ora i te tahi. E whiua ana hoki he karaihe
hei kai wawae ma nga hipi, ko te karaihe e
hohoro te tipu, kei hutia nga putake o nga
karaihe o te hipi. Ki te pau nga karaihe o
tenei pariki, ka whiua nga hipi ki tera atu pa-
riki karaihe: ma te pena tonu e tino tipu ai
te karaihe. Ko te mea tino nui mo tenei
mahi he taiepa  kia maha tonu nga pariki
karaihe. Kaua e roa, ki te pariki kotahi, ka
tuku atu he pariki ano, kia mau ai te ora o
nga hipi, me te piki ake o nga taru hou. Ko
ta te hipi mea pai ko te hou o nga tarutaru.
Mehemea he whenua tarutaru, ara, ta te
maori karaihe te Pouaka (kia maua nei) me
tahu tonu taua karaihe maori na ki te ahi, kia
ngawari ai nga tupu ka kai te hipi, e kore ano
hoki e paru te hipi i taua karaihe. Mo te
takiwa katikati, ko te mea nui ko te wehe-
wehe i nga wuuru, te mea pai, te mea ahua
kino, me te mea kino rawa: me wehe te kopu,
me -wehe nga paru o muri o te hipi. Kia
mutu rawa te mahi ka kohikohi ai i nga mea
papai ki toona peke ano. Ki te mutu te kuti-
kuti, me wehewehe nga hipi wahine, hei wha-
katipu kuao: me kohi i nga hipi nunui nga
tinana, hei nga mea e rua niho, tae atu ki te
ono niho: ki te hipa atu, me whakamomona
era, ka waiho ai mo te makariri, ko te wa tera
e nui ai te utu. Me tuku ki te tahi pariki nui
te kai. Ki te hokona i muri tonu iho o te
kutinga ka iti te utu; ko te wa hoki tena e
nui ai te hipi a ia tangata, a ia tangata. Ki
te hokona e koe o hipi i muri iho o te hiaanga,
kua kore he mea mau hei hoko; no te mea ko
te huruhuru mo te Raumati, ko te tinana o
te hipi mo te Makariri. Mo te tipi i nga hipi,
ka mutu ano te katikati, me tipi rawa, katua,
kuao ranei, kia mate katoa ai nga kutu. Ko
te mea nui tera ko te patu i nga kutu hipi.
Ki te kitea ano e koe e kutu ano e mau ana,
me tipi ano i a Maehe ranei i a Mei ranei;
ma te ma o te hipi ka ora ai te tinana o te

TE PIPIWHARAUROA.
hipi. Ki te kitea e koe te tahi hipi kaore i te
tino ora, hopungia, tirohia. Ki te kite koe i
tetahi mate ranei e mau ana ki te tinana, ki
nga huruhuru ranei, patua. Ki te kite koe i
to hipi kua puta te ngakau ki waho, patua.
Ki te nui nga hipi mate pera me enei kua
tuhia iho nei, me hoatu ki roto i te pariki, ka
tiki i te kai tirotiro hipi. He pai katoa nga
rongoa, kei te tangata ano te whakaaro mo Ie
nui o te rongoa, kei te ahua ano hoki o nga
hipi, kia nui iho ranei te wai, kia iti iho ranei.
Mo te mate i nga waewae o te hipi, me titiro
nga waewae, me huhi nga matikuku ki raro o
te kapu o te waewae, me tapahi aua matikuku,
kia ma te paru. Kei te mohio koutou ki te
rongoa mo tenei mate. I toku kainga nei, i
mate aku hipi i te na mate, no nga hipi taane
e hokona mai ana e au, ka tipu ki aku hipu,
he mea whakaaro noa iho naaku, kaore au i
hoko rongoa, engari i kawea e au ki te moana.
Me whakahoki mai ano, kia toru, kia wha
ranei pera tanga. Me kawe mai ki tetahi
waahi maroke, ara, onepu. Kia kotahi ra ka
maroke nga waewae, ka tuku ai ki te whenua
nui haere ai, ki nga waahi maroke ano kohi.
I penatia e au, a kore rawa he mea mate, ora
katoa aku hipi. E riro ana i au te utu o nga
whakamatakitaki o nga hipi papai, mo te
wuuru, mo te momona. No toku retinga ki
te pakeha ka tipu ano taua mate. Ko ana
hipi he marino, he hipi e tipungia nui tia ana
e taua mate. Kei te rongoa ki a ratou nei ano
rongoa. I korerotia atu e au taku mahi, kaore
ia i whakamatau i taku mahi. Ko nga hipi
marino, he hipi pai mo nga waahi maroke,
ara, hiwi, maunga ranei; kia noho hoki i roto
i nga waahi taiapa, he kaha no te haere ki nga
waahi maunga. E hara i te mea ko te hipi
anake. I whakatipu ano au i te kau, me te
mahi ano i te pata, me te whangai poaka. No
mua enei mahi, no muri mai ko te mahi
peeketera, me te mahi poaka. Ko nga mea
enei i mahia e au i toku tai tamarikitanga.
Kua tae mai nga taru o Tura (ara, te hina),
ko te mate te whangaa ake nei. Ko te take
tenei i mutu ai taaku mahi hipi. Ko te mea
tino nui mo -tenei mahi mo te mahi hipi, kia
kamakama, kia moata, ki te tirotiro i nga hipi.
Kia manawanui te tangata. Kaua e titiro ki
te ahua o te hoa e mau ana i nga kakahu
papai. Kei te haere mai te wa e kite ai koe i
te pai o te haere, hei te ahua o te kai-mahi,
he ahua mo te tangata. Kei te kite tatou i
te kupu i roto i ta tatou Karaipiture, " Ko ia e
whakaiti ana i a ia, ka whakanuia." Kua tino
kite au i te tino tikanga o taua kupu. Ka
mutu i konei.
Na HEMI MATENGA.
HE PANUI MO NGA KURA I TE AUTE,
I HUKARERE.
KI nga matua o nga tamariki o nga
Kura i Te Aute, i Hukarere, otira
ki te iwi Maori katoa. Tena koutou.
He whakaatu tena ki a koutou i te mate
o enei kura e rua. Kei te mohio koutou ki
te oranga o enei kura, ko te whenua o te
kura i Te Aute. Tetahi mea hei whakapau
moni. ko nga mate o nga whare, o nga mea
hoki o roto. Ko nga moni e hua ake ana
i te whenua inaianei e pau katoa ana i nga
mea hei oranga mo nga tamariki, mo nga
Kai-whakaako. I mua ake nei, i te mea e
ora ana a Te Wiremu, Atirikona, ko ia ano
te matua o enei kura e rua. Kia kitea
kautia te mate, kakama tonu te puta o tona
whakaaro, kua kore hoki te manukanuka.
Tenei tetahi mate nui kua kitea inaianei,
ko nga whare o te kura i Te Aute kua he i
te pirau o nga papa raina (he kahikatea
hoki) kua pirau hoki nga toetoe o te tuanui.
Tera atu ano etahi mate. Kua tirohia enei
mea e te kamura, kua ata taua nga moni e
oti pai ai, tae rawa ki te £1000. Te hiahia
o nga Trustees, ko nga whare kia whaka-
orangia, otira no hea e oti? Kua kore nei
hoki he moni. E kore e ahei kia whaka-
mutua rawatia te kura o nga tamariki a
taka noa te tau, kia whakahokia nga tama-
riki ki o ratou kainga, kia whakamararatia
nga kai-whakaako, kei ngaro rawa enei
taonga nui o tatou, nga kura i Te Aute, i
Hukarere. Tera ano ia tetahi huarahi hei
tirotiro ma koutou, ko enei kura kia whaka-
ritea ki nga kura penei o nga tamariki
Pakeha, ara kia puta i nga matua he moni
mo ia tamaiti, mo ia tamaiti, haunga ano
ia nga moni e puta ana inaianei mo nga
kakahu o nga tamariki, mo etahi atu mea
hoki. Kei nga kura Pakeha e tae ana kite
£45 te  utu mo te tamaiti i te tau. Kauaka
pea e pera rawa mo nga tamariki Maori ki
enei kura, engari me whakahoki ki te £10
ranei mo te tau, ki te hia ranei; me whaka-
ngawari hoki te taha ki nga tamariki a te
iwi nana i momotu te whenua hei oranga
mo te kura. Mehemea e peneitia ana he
tikanga, tera pea e taea te momotu e nga
Trustees tetahi wahi iti hei itereti mo
tetahi moni e namaia hei whakaora mo
nga whare.
Na nga TRUSTEES O TE AUTE.
Nepia, Hanuere, 1908.

HE KUPU WHAKAMARAMA.
HE PANUI
KI TE IWI MAORI I TE PIHOPATANGA O WAIAPU
Tahua Oranga mo te Pihopa.
E HOA MA,
Tena koutou. He kupu whakamahara tenei ki a komou mo te Hui i tu nei ki
Turanga i te tau 1863, mo te kohi hoki o taua Hui e £500  Ko te timatanga tena o te
tahua oranga mo te Pihopa o Waiapu. Na koutou te timatanga, kua whakanuia hoki e
te Pakeha—a ka nuku ake i nga tau e 40 kahore ano kia tino rite hei oranga mo to tatou
Pihopa.
I puta te kupu i te Hinota i tu nei ki Nepia i tera tau kia putate uaua o nga tangata
katoa o te Pihopatanga kia oti rawa taua mahi i timata na i a koutou. I whakaturia hoki
tetahi komiti, tokotoru nga minita, tokorua nga mangai reimana, hei whakarite i taua mahi.
I mea mai taua komiti maku e whakaatu ki a koutou, ki te iwi Maori tenei mahi ma tatou.
Ko te moni e hapa tonu ana £14, 000, kia hanga ai he whare mo te Pihopa, kia
tino rite ai hoki he oranga mona. I timata i a Mei ka hori nei te mahi a taua Komiti;
£2018 5s£2018 5s od  te moni ka riro i a ratou inaianei. Kua whakaaria e te Pihopa ratou ko
etahi o ona whanaunga ma ratou e £7000; ara ma ratou e hoatu takitahi te pauna hei
tapiri ki te pauna i hoatu e tetahi tangata. Heoi kia tapiritia te £2018 5s. od. a te Pihopa
ma ki ta te Komiti, ka £4036 10s. od. te kohi katoa. Ko te toenga £8073, ara e £4036
10s. od. ma te Pihopatanga katoa, e £4036 10s. od. ma te pihopa ma.
I ata korerotia tenei mea e nga Minita Maori i tae nei ki te Hinota i Nepia i tenei
wiki ka hori nei. E mea ana hoki ma tou tera te mea pai kia tu tetahi kohi mo tenei mea
i te Hui Topu ka mine nei kei Manutuke a te 9 o nga ra o Pepuere, 1908. Kia tukua ki nga
Minita, ki nga mangai reimana o ia pariha, o ia pariha tetahi mea kia makaa atu ki taua
kohi, kia kitea ai e te pakeha to koutou mahara, to koutou aroha ki to tatou Pihopa.
 Ko te tino hepara hoki te Pihopa mo tatou katoa, mo te taha Maori, mo te taha
pakeha. Mo tatoukatoa ona mahara, ona whakaaro, mo te taha Maori mo te taha pakeha.
He karanga hoki tenei na o koutou hoa pakeha kia uru ano koutou ki tenei kohikohi: kia
whakaotia paitia ai e te katoa te mahi i timata na i a koutou i mua. Ma te Atua e manakai
tenei whakaotinga.
Na to koutou hoa,
na HAPATA WIREMU.
Te Raukahikatea,
Oketopa 10, 1907
NGA TE ETITA.
 E Raharuhi Taunehu, e Ruka, e Te
Hata Kiwara, e Apiata Teiritawai, e Areka-
hanara Temuera, e Mokena Whatuira, me
etahi atu, whakaaturia mai o koutou pouta-
peta tuturu. Mehemea kua neke atu he
waahi he me whakaatu mai; mehemea ranei
kua hemohemo me whakaatu mai.
NGA HUA KAREAO MA TA TATOU MANU.
£1.—R. H. Te Huia, Poari Riwai.
10/-- Henare Pereto, Ihaka T. Kaituhi.
5/- B. Keys, H. W. Stevens, John King,
Eugene Sullivan, Rev. Wiki te Paa, Tame
Tipene, Pita Pokiha.
2/4 Henare Aperahama.

TE PIPIWHARAUROA.
ഀ䠀䔀 吀唀刀䔀 吀唀吀唀刀唀⸀ഀഀ㄀⸀ 䬀漀琀愀栀椀 瀀甀琀愀渀最愀 漀 吀䔀 倀䤀倀䤀圀䠀䄀刀䄀唀刀伀䄀 椀 琀攀 洀愀ⴀ ഀ爀愀洀愀⸀ഀഀ㈀⸀ 䬀漀 琀攀 漀爀愀渀最愀 洀漀 琀攀 瀀攀瀀愀 攀 爀椀洀愀 栀攀爀攀渀椀 ⠀㔀⼀ⴀ⤀ 椀 琀攀 ഀ琀愀甀Ⰰ 洀攀 渀漀漀琀椀 漀 琀攀 倀漀甀琀愀瀀攀琀愀 洀攀 瀀愀渀攀 爀愀渀攀椀⸀ഀഀ㌀⸀ 䬀椀 琀攀 栀椀愀栀椀愀 琀攀 琀愀渀最愀琀愀 欀椀 琀攀 琀愀渀最漀 椀 吀攀 倀椀瀀椀ⴀ ഀ眀栀愀爀愀甀爀漀愀 洀攀 琀甀欀甀 洀愀椀 攀 椀愀 琀攀 洀漀渀椀 椀 爀漀琀漀 椀 琀攀 ഀ爀攀琀愀 眀栀愀欀愀愀琀甀 洀愀椀⸀ 䠀攀 眀栀愀欀愀愀琀甀 愀渀漀 栀漀欀椀 欀椀 渀最愀 ഀ琀愀渀最愀琀愀 攀 琀愀渀最漀 愀渀愀 椀 琀攀 瀀攀瀀愀Ⰰ 欀愀 琀愀攀 欀椀 琀攀 眀愀 攀 ഀ瀀愀甀 愀椀 愀 欀漀甀琀漀甀 洀漀渀椀 琀甀欀甀 洀愀椀 欀愀 琀愀欀愀椀愀 琀攀 瀀攀瀀愀 ഀ欀椀 琀攀 琀愀欀愀椀 眀栀攀爀漀⸀ 䬀椀愀 琀攀爀攀 琀攀 琀甀欀甀 洀愀椀 愀渀漀 椀 琀攀 ഀ栀甀愀 欀愀爀攀愀漀Ⰰ 欀椀 琀攀 欀漀爀攀 攀 琀攀爀攀 洀愀椀 欀愀 洀甀琀甀 琀攀 爀攀爀攀 ഀ愀琀甀⸀ 䬀漀 琀攀 甀琀甀 椀 琀攀 琀愀甀 㔀⼀ⴀⰀ 洀攀 甀琀甀 椀 琀攀 琀甀愀琀愀栀椀⸀ഀഀ㐀⸀ 䔀 瀀愀椀 愀渀愀 欀椀愀 琀甀欀甀愀 洀愀椀 渀最愀 欀漀爀攀爀漀 漀 椀愀 眀愀栀椀 漀 ഀ椀愀 眀愀栀椀 漀 琀攀 䴀漀琀甀Ⰰ 攀渀最愀爀椀 欀攀椀 琀攀 䔀琀椀琀愀 琀攀 琀椀欀愀渀最愀 洀漀 琀攀 ഀ琀愀 椀 愀甀愀 欀漀爀攀爀漀㬀 欀椀愀 洀愀爀愀洀愀 琀攀 琀甀栀椀琀甀栀椀⸀ഀഀ㔀⸀ 䴀攀 瀀攀渀攀椀 琀攀 琀甀栀椀 椀 眀愀栀漀 漀 渀最愀 爀攀琀愀 欀愀琀漀愀㨀᐀ഠഀ䬀椀 吀䔀 倀䤀倀䤀圀䠀䄀刀䄀唀刀伀䄀Ⰰഀഀ吀攀 刀愀甀Ⰰ 䜀椀猀戀漀洀攀⸀ഀഀഀഀഀഀ䠀䔀 倀䄀一唀䤀⸀ഀഀ䬀椀 琀攀 琀愀䬀愁琀愀 攀 栀椀愀栀椀愀 愀渀愀 欀椀 琀攀 刀愀眀椀爀椀 欀椀 琀攀 ഀ䠀椀洀攀渀攀㨀 栀攀 渀甀椀 渀漀愀 愀琀甀 䬀愁 瀀甀欀愀瀀甀欀愀 欀攀椀 愀 ഀ愀甀 椀渀愀椀愀渀攀椀㨀 欀漀 琀攀 甀琀甀㨀᐀ഠഀ䠀攀 洀攀愀 渀甀椀Ⰰ 欀椀爀椀 渀漀愀Ⰰ ㈀⼀㘀 ഀ䠀攀 洀攀愀 渀甀椀Ⰰ 欀椀爀椀 眀栀攀爀漀Ⰰ ㌀⼀ⴀ ഀ䠀攀 洀攀愀 渀甀椀Ⰰ 欀椀爀椀 瀀愀椀Ⰰ 㐀⼀ⴀ ഀ䠀攀 洀攀愀 渀甀椀Ⰰ 欀椀爀椀 瀀愀椀 爀愀眀愀Ⰰ 㔀⼀㘀 ഀ䠀攀 洀攀愀 瀀愀欀甀Ⰰ 欀椀爀椀 眀栀攀爀漀Ⰰ ㄀⼀㘀 ഀ䠀攀 洀攀愀 瀀愀欀甀Ⰰ 欀椀爀椀 瀀愀椀Ⰰ ㈀⼀㘀 ഀ䠀攀 洀攀愀 瀀愀欀甀Ⰰ 欀椀爀椀 渀漀愀Ⰰ 椀⼀ⴀ ഀ䠀攀 洀攀愀 瀀愀欀甀Ⰰ 欀椀爀椀 瀀愀椀 爀愀眀愀Ⰰ ㌀⼀㘀 ഀ刀愀眀椀爀椀 ☀ 䠀椀洀攀渀攀Ⰰ 欀椀爀椀 渀漀愀Ⰰ ㄀⼀㘀 ഀ刀愀眀椀爀椀 ☀ 䠀椀洀攀渀攀Ⰰ 眀栀攀爀漀Ⰰ ㈀⼀ⴀഀഀ刀愀眀椀爀椀 ☀ 䠀椀洀攀渀攀Ⰰ 瀀愀椀Ⰰ ㌀⼀ⴀ ഀ刀愀眀椀爀椀 ☀ 䠀椀洀攀渀攀Ⰰ 瀀愀椀 爀愀眀愀Ⰰ 㐀⼀ⴀ ഀ䠀攀 䠀椀洀攀渀攀Ⰰ 㘀搀⸀ഀഀ䴀愀欀甀 攀 甀琀甀 琀攀 倀愀渀攀 䬀椀䬀椁 栀攀椀 琀甀欀甀 愀琀甀 椀䬀 愀 ഀ瀀甀欀愀瀀甀欀愀 欀椀 愀 欀漀攀⸀ഀഀ一愀 䠀⸀ 圀⸀ 圀䤀䰀䰀䤀䄀䴀匀Ⰰഀഀ吀攀 刀愀甀Ⰰ 䜀椀猀戀漀爀渀攀⸀ഀഀഀഀ䬀椀 琀攀 栀椀愀栀椀愀 琀攀 琀愀䬀愁琀愀 欀椀 琀攀 倀愀椀瀀攀爀愀 欀椀 琀攀 ഀ䬀愀眀攀渀愀琀愀Ⰰ 洀攀 琀漀渀漀 欀椀 琀攀 䈀䤀䈀䰀䔀 䐀䔀倀伀匀䤀吀伀刀夀 ഀ匀唀一䐀䄀夀 匀䌀䠀伀伀䰀 唀一䤀伀一Ⰰ 䄀甀挀欀氀愀渀搀⸀ഀഀ倀愀椀瀀攀爀愀Ⰰ ㈀⼀㘀Ⰰ ㌀⼀㘀Ⰰ 㐀⼀㘀Ⰰ 洀攀 琀攀 瀀愀渀攀 欀椀䬀椁 椀⼀ⴀഀഀ䬀愀眀攀渀愀琀愀 洀攀 䬀愁 甀瀀漀欀漀 眀栀愀欀愀洀愀爀愀洀愀Ⰰ ㈀⼀㘀Ⰰ ㌀⼀ⴀ ഀ㐀⼀㘀Ⰰ 洀攀 琀攀 瀀愀渀攀 欀椀䬀椁 ㌀搀⸀ഀഀ䬀愀眀攀渀愀琀愀 瀀愀欀甀Ⰰ 洀攀 䬀愁 眀愀椀愀琀愀Ⰰ ㈀⼀ⴀⰀ ㈀⼀㘀Ⰰ ㌀⼀ⴀⰀ ㌀⼀㘀Ⰰ ഀ㐀⼀ⴀⰀ 洀攀 琀攀 瀀愀渀攀 欀椀䬀椁Ⰰ ㌀搀⸀ഀഀഀഀ倀爀椀渀琀攀搀 愀渀搀 倀甀戀氀椀猀栀攀搀 戀礀 䠀⸀ 圀⸀ 圀䤀䰀䰀䤀䄀䴀匀Ⰰ 愀琀 吀攀 刀愀甀 ഀ倀爀椀渀琀椀渀最 圀漀爀欀猀Ⰰ 䈀攀爀爀礀 匀琀爀攀攀琀Ⰰ 䜀椀猀戀漀爀渀攀㬀 一攀眀 娀攀愀氀愀渀搀⸀