NAMA 7.
HE KUPU
WHAKAMARAMA.

HE KUPU WHAKAMARAMA.
Nama 7.NELSON,                       HEPETEMA, 1898.
EDITOR-REV. F. A. BENNETT.
WHAI-KORERO   A   TE   PIHOPA   O
WAIAPU KI TE HUI I TU KI RAUKO-
KORE, 1898.
KA nui toku koa i ahau ka tae mai nei
ki tenei Hui, kia uru tahi ai tatou i tenei ra
ki te hurihuri i nga mea e nui haere ai te
pai o tenei wahi o te Hahi a Te Karaiti.
No Nowema ka taha ake nei i hoki mai
ai ahau i Ingarani, i te huihuinga o nga I
Pihopa o nga Hahi e whakahoa nei ki to
tatou nei Hahi. Kotahi rau e iwa tekau
ma wha nga Pihopa i tae ki toua Hui.
Tetahi kupu nui o taua Hui, ko te mahi
kua takoto nei te Atua ma tenei Hahi, ara
ko te hora i te Rongopai ki nga wahi katoa
o te ao. Kahore ano tenei mahi kia ata rite
i a tatou. Na konei ano pea i hoki haere
ai etahi mahi pai i roto i a tatou na te
ngakau-kore ki te Kingitanga o Te Karaiti
kia nui haere ki Niu Tirani nei, ki nga wahi
katoa o te ao.
No Pepuere nei ka whakaaturia mai e te
waea te matenga o tetahi o nga Pihopa i
kitea e ahau, ara o Te Herewini, i Pihopa
nei ki nga motu o Melanesia i muri i a Te
Patihana, Pihopa. He take pouri tenei ki a
tatou, otira ki te Hahi katoa.
Tetahi mea hei whakaaturanga maku, ko
te perehitanga o te Kawenata Hou ki te reo
Maori, he pukapuka mama mo te mau haere
me te motu ano nga rarangi o ia upoko, o ia
upoko. Tenei pea ka tata te puta, kua oti
noa atu hoki te perehi.
Kati ena korero mai o tawahi: me tahuri
tenei ki etahi o nga mea e hapa ana i to
tatou nei tawahi o te mara.
Tetahi take nui o te raruraru e pa nei ki
nga tangata o te Hahi, ko nga tikanga a te
tangata Maori mo te marena. I whakaritea
te marena e te Atua i te wa o te harakore
tanga o te tangata, hei mea e whai pai ai
te tangata, kia waiho ai te tane raua ko te
wahine hei hoa pumau, tetahi mo tetahi.
Kua takoto mai hoki i a Te Karaiti ta te
Atua tikanga, "Ko a te Atua i hono ai,
kaua e wehea e te tangata." He tino taonga
tenei kua homai nei e te Atua, ki te mau
ano ia te tangata ki ta te Atua i whakata-
. koto ai. Tena, kia mahue ta te Atua, ka
riro ke te taonga pai hei mea kino; nui noa
atu te raruraru. I he ai etahi, na nga
matua i whakariterite te wahine ma te tama,
te tane ranei ma te tamahine; te waiho kia
kitea to raua pai kia raua, katahi ka whaka-
piri i a raua, tetahi ki tetahi, i runga i te
marena. I he ai ano etahi, he tohe na nga
matua kia marenatia nga tamariki i te mea
kahore ano kia ahua pakake nga whakaaro, e
mohiotia ai te tuturu o to pai o te tane ki te
wahine, o te wahine ranei ki te tane. Na
enei tu tikanga i mawehe ai etahi o te
hunga kua marenatia, i anga ai ki te rapu
hoa i te mea kua mahue te hoa i marenatia
ai. Takahia iho ia te Atua marena, ka rite
te tangata ki te kararehe, ka moepuku noa
iho Te ekenga o tenei he ki runga ki te
tokomaha, ko te whakaae a te tokomaha kia
pera he mahi; te puta he kupu whakahe.
E kore rawa ta te Atua manaaki e tau mai
ki te tangata e pera ana te mahi.
Pouri noa iho toku ngakau i toku rongo-
nga, i ahau ka hoki mai nei ki etahi mea kua
nui haere i roto i te iwi i etahi wahi, ara ki
te haurangi waipiro, ki etahi mahi takaro
hoki, e waiho ana hai whakaware mo te
tangata, e kore ai e tau ona whakaaro ki
nga mea hei oranga mo te wairua. Hua
noa kua kitea i enei tau ka mahue ake nei
te kino o ena mea. I mua ake nei kua iti
haere te haurangi waipiro. Inaianei e Mia
ana, ehara i te mea ko nga tane anake, en-
gari ko nga wahine ano, ko nga tamariki e
whakahaurangitia ana, e mahi ana i te tini
noa iho o nga mahi whakarihariha. Kua
rite ki ta Pita e korero ra: "Ka hoki te
kuri ki tona ruaki, me te poaka i horoia ki
tona titakatakanga i ro paruparu.' (2 Pita
ii. 22). E apititia ana hoki ki tena ko
etahi mahi takarokaro a te pakeha, purei
hoiho, purei kaari, kanikani, aha, aha, e
whaia nuitia nei e te tangata, e wareware ai
ia ki nga mahi kua rite mai i te Atua hei
mahi mana. Nui atu toku pouri i ena tu
tikanga. Ko nga mea i tuku ai a Te Kara-
iti i a ia mo tatou, i mate ai ia ki runga ki
te ripeka, e whakanuia ana, e manakohia
ana e te hunga kua iriiria ki roto ki a Te
Karaiti kia waiho ai nga tinana hei temepara

HE KUPU WHAKAMARAMA.
mo te Wairua Tapu. Ma te kaha anake o
te Wairua Tapu ka taea ai te whakakore i
nga tikanga he katoa i roto i a tatou.
tena ano tetahi mea e whakaware nei i te
tangata i runga i te whakapono ki a te
Karaiti, ko te mahi a nga tohunga e mea
nei ma te mana o nga karakia ka ora ai te
turoro. Ahakoa no te Karaipiture, no ta
tatou Pukapuka Inoi ranei, nga kupu e
whakahuatia ana, he rite tonu tana mahi ki
nga karakia a nga tohunga o mua, he taka-
hi i te whakapono ki a Te Karaiti. E pa
tonu ana te matemate ki te tangata, kahore
hoki he pumautanga o te ora o tenei tinana.
Ki te manaakitia e te Atua te mahi rongoa
a te tangata, e ora ake ai te turoro, e pai
ana. Ki te kore ia te turoro e ora ake e pai
ana ano; ina hoki hei te whakaarahanga a
Te Karaiti i te tanana a mua ake nei te ata
tutuki ai te ora o te tinana hui tahi ki to te
wairua.
I whakaaturia ai e ahau ena mea kia kou-
tou, kia hangai ai te titiro ki nga mea i
ahua matemate ai te whakapono i roto i a
tatou, kia puta ai te uaua o te katoa ki te
whakakore i nga mea e he ana. He mahi
uaua; heoi ano te mea e taea ai, ko te kaha
o Te Karaiti, nana nei te ki (2 Kori xii. 9),
" Mana tonu toku kaha i runga i te ngoi-
kore."
Tena ano tetahi mea hei korerotanga
maku, ko te oranga mo nga Minita, i te mea
kua hoki haere nei nga hua o nga Tahua i
kohikohia i mua. Me rapu e tatou he
tikanga e rawaka ai; me kohikohi ano
ranei; me apiti ranei e rua nga pariha kia
kotahi; me pehea ranei.
Ma te Atua tatou e whakahaere, e arahi,
kia kitea ai e tatou nga mea e whai kororia
ai ia, e whai pai ai tenei wahi o tana Hahi.
TE WAIPIRO.
Na Ware Waitai.   Te Aute.
I NGA wa o mua he huhua nga ingoa i
iriiria ki te waipiro, i runga i te whakaaro o
te tini me te mano, tera kei roto i taua kai
tetahi rongoa whakakaha i te tinana, a arai
atu hoki i nga mate huhua e pa mai nei ki
te tangata. Ko etahi enei o nga ingoa he
" wai kaha" he " wai o te ora." Ana atu
te nuinga o ona ingoa.
I aua wa he nui te whakamihi o nga
takuta, me ta ratou ki ano he rongoa pai
rawa te waipiro mo nga rewharewha me era
atu mate.
 Nuku iti atu pea i te rima tekau nga tau
inaianei o te tino tahuritanga o te Pakeha
ki te ata titiro i te tino ahua o te waipiro
Heoi tenei ka whakamaramatia ta ratou i
kite iho ai.
I. I pohehetia, he kai te waipiro (alcohol).
He nui nga tangata i mahara he rongoa
whakakaha i te tinana kei roto i te waipiro.
Ena tino kitea iho e he ana tenei whakaaro.
Kaore kau he rongoa whakakaha, whakapai
ranei i te tinana kei roto i te waipiro (alco-
hol). Na koia enei nga waipiro (alcohol).
He wehike, he parani, he tini, he pia. Eo
enei waipiro he mamaoa. Kohuatia ai nga
paare me era atu mea i hiahiatia hei mahi
waipiro. Ko te mamaoa i huri nei hei
waipiro.
Eia ono nga pauna paare ka oti ai kotahi
karani pia. Ko nga mea kei roto i te karani
pia, he hawhe pauna arakohoora, he hawhe
pauna "mea maro," a ko te nuinga atu he
wai—e iwa pauna. Mehemea i hurihia te
ono pauna paare hei rohi—tetahi paraoa pai
atu. Eo tenei i whakawaipirotia, ko te
nuinga o tona painga i rukea noatia atu.
Te moumou i te kai!
II. I pohehetia te waipiro ( alcohol) he mea-
pai hei whakakaha i te tinana.
I runga i te horapatanga o tenei pohehe-
tanga, maharatia ana mehemea ka mahue
taua kai, ka pa mai he mate. Na kua ki
nga tino takuta, aua • nga tangata e kaha
ana nga tinana e pa ki te waipiro. Ahakoa
iti nei i inumia—he mate kei roto. Kaore
e rere tetahi wahi o te tinana o te tangata
ki waho o te whiu a taua kai. Ea he te
manawa ka paihanatia nga toto ka pa m a
he mate ki te mahunga me era atu wahi o
te tangata. Ea makariri me te wiri ano te
tinana,
I maharatia i mua, ma te waipiro ka kaha
ai te ohu ki te mahi. Kati ma te kanohi
tonu e titiro iho te he o taua whakaaro. Ea
mahue te mahi, he mangare, he hauranga
te mea i pahure. Whakarerea ake te wai-
piro, ka kaha ke atu te tinana, me te ma-
hanga ki te mahi. E kiia ana e nga takuta
tino matau, kaore he kahanga e puta mai ki
te tinana ina kai waipiro (alcohol).
III. 1 pohehetia he mea pai te waipiro hei
whakamahana i te tinana.
Bongo ai ano ianei te taringa i etahi
tangata e mea ana " E inu i te wai nei hei
whakamahana i a koe." He whakaaro tino
pohehe tenei. Kua tino kitea e nga tangata
tino matau, kaore te waipiro e whakama-
hana, engari ka tahuri ki te mea i te tinana
kia tino makariri. Kati i te hotoke, ko te
waipiro i inumia ka tahuri hei hoa mo te
tonga hei patu i te tangata. He maha, he
tini nga tangata kua mate i runga i taua
pohehetanga. E kiia ana kua tino tiaki

HE KUPU WHAKAMARAMA.
nga kapene o nga tima haere ki nga wahi
huka (poles) mataki ai Kaore e paingia e
ratou kia mauria he waipiro. Kati nei nga
kupu whakamarama a taihoa hoki e whaka-
oti nga korero mo te waipiro.
(Taria e whakaoti.)
NGA RETA KUA TAE MAI.
Motuiti, Foxton,
27 Akuhata, 1898.
Kia Rev. P. Peneti.
E hoa tena koutou ko te Hahi i a koe na.
I roto i a tatou mahi katoa. Ko te Atua
to tatou piringa, me to tatou Kaha, he kai
awhina e tino tata ana i nga wa o te he.
Mana koutou e awhina i a koutou e mahi
ana i tenei taonga nui. Mana hoki matou
e whakawhai mahara ki te awhina atu ia
koutou.
Kati ena kupu.
Mo to kupu ki nga minita kia whakaaro
ki ta tatou manu, epai ana waiho me
whakaaro atu a tona wa e rite ai,
Mo to tono mai kia whakaaturia atu te
ahua o nga kupu e mahia ana i roto i te
Ariki e nga minita.
E kore e taea e ahau te whakaatu tuturu
i te hua o nga kupu e mahia ana e ahau i
roto i te Ariki, ko te ahua hoki o te tangata,
e rite ana ki nga rangi. I pai tetahi rangi.
Ka kino tetahi. Kati ma nga mea e mohio
tuturu ana e whakaatu te hua o nga kupu
e mahia ana e ia i roto i te Ariki.
Mo to Whakahau ki te Aotearoa kia tapa
atu he ingoa mo to pepa, ara, mo ta tatou
tahi.
Kua Kimi ahau i tetahi ingoa, a kua, kitea.
Ko Rangiatea : me Whakamarama e au
tenei ingoa.
Ko Rangiatea, he Tuaahu. Kei Hawaiki.
Ko tenei mea ko te Tuaahu, he wahi tino
tapu no tenei iwi no te Maori ma nga to-
hunga anake taua wahi e tu, ko ana mahi i
i taua wahi, he Karakia.
Kati, i Te haerenga mai o Hoturoa ki
tenei motu. Ka tikina atu e ia nga oneone
o Rangiatea ka haria mai ki runga i tana
waka i a Tainui. Ka u mai ki tenei motu,
Ka aohia nga oneone ra ki uta hei Tuaahu,
ara ki Kawhia i te takiwa o Waikato. I te
takiwa ka puta a Turonga ka tikina atu e ia
aua oneone i haria mai ra e Hoturoa. Ka
kawea ki Rangitoto i te takiwa ano o Wai-
kato, hei Tuaahu mana. I muri i tena ka
haere a Turonga ki Heretaunga, ka moe i te
wahine rangatira o reira i a Mahinaarangi.
I te takiwa i hoki ai a Turongo ki Waikato,
ka ki iho ki tana wahine, i muri nei, e
whanau to tamaiti he wahine, tapa ki tau
ingoa i pai ai.
Ei te whanau he taane, tapa ko Raukawa.
Ka tata te whanau o Mahinaarangi ka haere
ki Waikato, Whanau rawa, atu i te takiwa
o Patetere, he tane te tamaiti.
Te taenga atu kia Turongo, Ka haria
te tamaiti ki runga i te Tuaahu i Rangiatea,
katahi ka tohia, ara ka Iriiria te ingoa, Ko
Raukawa.
I te takiwa o nga uri o Raukawa ka tae
mai te Whakapono ki tenei motu. Ea
tahuri nga uri o Raukawa ki te hapai i te
Whakapono. Ea hanga he whare hei kara-
kiatanga ki te Atua, Katahi ka tapa te ingoa
o taua Whare e te Rauparaha ko Rangiatea.
Na, ko taku whiriwhiri mo te tikanga o
tenei ingoa ; i mua atu i a te Karaiti e
tataki ana te Rangi ki nga tangata katoa o
te Ao. A, i te takiwa i iri ai a te Karaiti
ki te Ripeha, ka tuhera te Rangi ki nga-
tangata katoa e hiahia ana ki te haere ki
reira, i te mea hoki kaa Rangiatea, Ara, kua
watea noaiho te Rangi kua kore he kai arai
mai.
Kati ko te mahi a ta tatou manu, he
whakatuhera i nga ngakau kua tutakina e
nga mahi o tenei ao; he whakaatu hoki
kua tuhera te Rangi, ara kua Rangiatea.
E hoa e Rev. Peneti kia ora tahi tatau i
nga tini aitua o tenei ao raruraru.
Na to hoa pononga.
(REV.) HONE TERI PAERATA.
Taumarere, Kawakawa,
Akuhata, 25th, 1898.
E hoa e Peneti Tena Koe, Te kai whaka-
haere i te mana e tangi haere nei i tenei
takiwa, tenei kei te nui te whakawhetai, o te
ngakau, mo to mahi e whakamarama
nei, i etahi o nga mea o roto o te Karaipi-
ture, hei mea e oho ai nga whakaaro, o te
tangata e haere ana, i runga i tana tikanga
kuare,
E hoa i ronga kau ahau ki nga Korero,
ote Pukapuka Korero tara a Hirini Paurini,
a kihai ahau i kite, heoi, tenei kei te
hiahia te ngakau ki a kite i te tahi onga
kape, O taua korero tara.
E hoa. Ko te tahi huihuinga nui. No
matou i te 10 onga ra Akuhata nei Ei Taha-
roa. Ko te Patake o taua huihui he whaka,
puare whare karakia. Toko ono, matou nga
minita i tae ki reira, toko toru nga minita
pakeha.
Ko nga tangata i tae ki reira 120, te
hunga tango hapa 22. Te ohaoha
£4 17s 3d.

HE KUPU WHAKAMARAMA.
E hoa e kitea ana ki runga ki enei mahi
te ngakau kore ote tangata. Ki runga ki
tenei mahi. Kahore he kupu, i tuhi atu ai
ki a koe.
Ma te Ariki koe e whaka  kaha, ki te,
mahi i tana e pai ai ara tatou tahi.
Na to hoa.
(Rev.) T. PAERATA.
Canterbury College, Christchurch,
Akuhata, 22nd, 1898.
KI TE ETITA.
E hoa tena koe.—Tenei kaa taea mai
toku marae iti te rere mai e to manu; a he
nui te mihi ake o toku ngakau i toku rongo-
nga ai i tana tangi whakamarama. E hoa,
kua kitea e koe te rongoa mo tetahi o nga
mate o te Hahi Maori, ara te kore reo hei
whakaatu i tona kahanga, ngoikoretanga
ranei. He pepa ano a tatou a te iwi Maori,
otira e wehi ana aua pepa ki te kaha rawa
to ratou whakawhirinaki ki nga mahi
whakapono. Kia kaha to reo te whakaoho
i nga ngakau o te iwi Maori, e pehia nei,
e romia nei e nga whakaaro me nga mahi o
te ao. Ka tukua atu e au taku kakano iti
nei hei whangai i ta tatou mokai kia wawe ai
tona pakari. Mehemea ehiahiatia ana he
ingoa hou mo ta tatau pepa te ingoa pai ki
ahau ko " Te Whetu o te Ata," otira ma
nga kaumatua e whiriwhiri he ingoa pai mo
ta tatou taonga, Heoi, ma te Kai-hanga
koe e whakakaha.
REWETI T. KOHERE.
Kaikohe, Auckland,
August 15,1898.
Ei te Etita o te Kupu Whakamarama.
TENA KOE,—E koa ana te ngakau mo te
Kupu Whakamarama, Natemea, katahi ano
ka kitea he whakaro, hei putanga mo nga
mahara o nga minita Maori, mo nga ahua-
tanga o nga mahi a nga hoa mahi tahi, i te
maara kotahi a te Atua, e noho ana ia wahi
ia wahi, ora ana te ngakau, ina kite i nga
korero a nga hoa mahi, Hei whakahari ma
te hunga ngakau hari, Hei whakahawea ma te
hunga whakahawea, Pera, me ta Ihaia i
korero ai, Ka titiro atu tatou ki te karakia,
te ai he huhuatanga e minamina atu ai
tatou (Ihaia 53, 2) Otira, na te hanga wha-
kaaro kore taua kupu, he kore e titiro, he
kore e whakaaro, tena koa, mo te aha nga
korero a te poropiti ? Ihaia xi., 6-9.
Mo nga mea ranei i roto i nga Rarangi nei
te tino tikanga o ana korero ? Kao, huaatu,
mo te tangata. Engari, kahore au i te kii
penei, Ko enei Kupu a te poropiti, mo
Niu Tireni anake, Engari, mo te ao katoa,
otira, ahakoa he iti rawa a tatou moutere,
ka pangia e nga tikanga o nga kupu a te
poropiti. E rua nga wahi o nga kupu a Ihaia,
(1) Te wa maka; (2) Te wa rarata. E
whakaritea ana te wa maka ki te wa i noho
wehewehe nei o tatou tupuna i mua atu o te
Rongopai. He aha a ratou mahi ? Mawai
koa e korero, me penei kau atu, He tangi,
he uhunga, he aue, otira ahakoa i roto i te
wa noho wehewehe, ka whakapuaki te poro-
piti i te wa mo te Rongomau, tera ka noho
tahi te wuruhi raua ko te reme, &c. Nareira,
ka mohiotia, mo tatou ke ana kupu, ina
hoki, ko nga mea e korero nei a Ihaia,
Kahore ano ratou i noho tahi noa. Engari
tatou, kua noho tahi, kua kore te wehi o nga
raiona : (ara) o nga hoa riri; (2) Kua mara-
ma tatou i naianei, ko te wa rarata ko te
tena o te Rongomau, ko taua wa koia tenei
e whitingia nei tatou e te maramatanga,
Rar. 9, 2 Koriniti iv. 6. Tena tirohia te
ahua o mua, me to naianei, Ko te ahua i o
tatou matua, me te mea nei i whanau mai
ratou i te makariritanga o te tau.
Ko ratou, i ngaua e te huka i te po. Ko o
tatou matua i whanau mai i te taha rau-
mati, he iti te ngaunga a te huka. Nareira,
te taenga mai o te Rongopai kia ratou me
te mea nei he putanga no ratou ki te
mahanatanga o te ra, ka mihi, ina te mahana,
nareira tere tonu ta ratou tango i tenei
taonga ma ratou. Ko tatau ko nga tangata
o tenei wa, me te mea nei i whanau i te
Raumati o te Tau, Kahore i pangia e te
makariri, he mahana tonu, nareiri ka nga-
kau kore, ka whakahawea ka whakapono-
kore. Ea aruaru i nga karakia hou, Penei
me te hanga a etahi i rere nei ki te korero
tara a Horomona Paurini. Tena, Pataia,
mai, nawai te Rongomau ? Na te Rongopai
o Ihu Karaiti, i tae tuatahi mai nei kia
tatou, na tau i mea nei, te ai he huhuatanga
o te karakia e minamina atu ai tatou.
Nareira he taonga nui tenei, Huitahi ki te
ngakau tatu 1 Timoti vi. 6. Te mutunga,
E Whiwhi koutou ki te okiokinga mo kou-
tou Wairua (Matiu xi. 29).
Mo to kupu kia tonoa atu kia maha
mai nga pepa. E hoa, e whakama ana
kei whakataukitia mai e Ruangu He
horokai tau e Tamareia, turanga i te Poro-
poro ko Ruanga anake He toa a Ruanga he
wawau a Tamareia, Engari he ka i, tere tonu
te ringa o Tamareia (ara) kei horo ki te kii
kia 10. Turanga i te kohikohi ko Peneti
ana na Matiu Kapa.
E hoa kua tae mai to kupu kia huaina
atu he ingoa mo to pepa. Taku me hua
pea ki te manu nei kia te kotuku, Whaka-

HE KUPU WHAKAMARAMA.
tauki mo taua manu, Kotuku Kaiwhakaata,
parera apuparu, E hara pea te pepa nei i te
parera apu noa mai i nga ahua korero,
Engari he kotuku ata titiro.
NA (REV.) MATIU KAPA.
HE WHAKAHOKI MO NGA PATIA.
Na Nikora Tautau.
Ruka xiii, 6-9. Kia whakamaramatia te
tau tuatahi, tuarua, tuatoru.
Ko tetahi whakamaramatanga e penei ana,
ko aua tau e toru he whakarite mo nga tau
e toru o te Karaiti e kauwhau ana. Eo
tenei kapu whakarite i whakahuatia i te tau
tuatoru o te Karaiti e kauwhau ana. E
toru ano hoki nga tau o te Karaiti e kau-
whau ana ka ripekatia nei.
Na Hemi E Taitimu.
1. He aha te " Tawha " i kia atu ra e
Aperahama kia Raiwi.
Ruka xvi, 26. Taua tawha ko te wehenga
o te pai, me te kino, I tenei ao e noho tahi
ana te pai me te kino. I te ao wairua e
noho wehewehe ana.
(2) Eo wai tenei tangata a Merekihereke,
Kingi o Harema?
Hiperu vii, i. Eo nga korero mo Mere-
kihereke kei a Kenehi xiv, 18-20. Tirohia
hoki Nga Waiata 110: 3. Hiperu v, vi, vii
Kenehi 14,18 : " Te Kingi o Harema."
Eo Harema te ingoa tuatahi o Hiruharama.
" He taro, he waina."   .Hei whakamahara-
tanga i muri mai nei ki te tinana me nga
toto, o te Karaiti.
Aotahi mano nga tau o te ingoa o Mere-
kihereki e ngaro ana whakahuatia aua ano
e Rawiri i te 110 o nga Waiata hei tauiri
mo te Mihaia. Kotahi mano hoki nga tau
i muri i a Rawiri ka whaka huatia e Paora i
tana pukapuka ki nga Hiperu; he whakaatu
nana ko te tohungatanga o nga Riwaiti kua
whakakorea atu.
Eo te take i whakaritea ai a Merekihereke
ki a Te Karaiti iroto i nga Hiperu:—(1) To-
korua raua he tohunga, ahakoa kaore raua
i uru ki roto ki te turanga o nga Riwaiti.
(2.) I nui ke ake raua i a Aperahama.
(3.) Ko te timatanga me te mutunga o
raua tahi, kahore i mohiotia.
(4.) Tokoroa raua, ehara i te mea he
tohunga anake, engari he Kingi no te Tika
no te Rongomau.
E hoa ma, e kitea ana ki konei tetahi
o nga kupu whakahe mo nga tikanga pohehe
a nga Momona.
Ko te tohungatanga o Merekihereke e mau
tonu ana. Hiperu 7, 8. He tangata tapu
rawa tenei, kaore i whakaritea he tangata
hei tango i tona tohungatanga, no te mea e
mau tonu ana tona tohungatanga me tona
oranga; Na konei hoki i whakaritea ai ki a
Te Karaiti. I pokanoa te tikinga atu a nga
Momona i tenei tohungatanga. He mea
tapu rawa tenei, Kaore i whakaritea hei
hapai ma etahi atu. Tokorua ano raua
mo tenei, tohungatanga, ko Merekihereke
ko Te Karaiti. Katahi ka tikina atu e nga
Momona ka whakanoaina te mea tapu rawa
nei. Na te pohehe, na te kuare pea, u a
ratou. Kaore rawa he kupu Karaipiture hei
whakatika i ta ratou tangohanga mai i te
tohungatanga o Merekihereke.
PITO-PITO KORERO.
1. Katahi ano ahau ka hoki mai i te toro
i nga tangata o Kaikoura o Wairau, o Wai-
kawa, o Whangarae. E ono aka wiki e
ngaro atu aua i Nelson. Nakonei i roa
ai te putanga o ta tatou pepa. Hei muri
tata i tenei (nama 7, ka rere atu ai hoki te
Nama 8 ki o koutou marae.
2. He maha nga tangata e tona ana kia
tukuna atu etahi kape o te Nama 1, 2 me te
3, o te pepa nei He whakaata tenei, kua
kore aua nama i toe. Kua pau katoa te
tuku atu ki nga tangata i tono mai mo aua
nama.
3. He maha nga kape o ta tatou pepa e
tukuna atu ana ki etahi o koutou. Kaua
hei kaiponuhia, kaua hei moumouria,
Tuhatuhaina atu ki o koutou hoa.
4. No te matenga o Rev. Hetaraka Warihi
(minita Weteriana o Wairau) ka huihui nga
Kai-whakahaere o te Hahi Weteriana i
Akarana. Takoto ana ta ratou motini me
tuku a ratou mahi i roto i te Porowini o
Whakatu ki te Hahi o Ingarangi whakahaere
ai.
5. Kua tae te Kai-titiro o nga Kura Maori
ki te whakamatautau i nga tamariki o te
kura i Whangarae. Nui atu tana whakapai
mo te kaha o nga tamariki me o ratou Kai-
whakaako ki ta ratou mahi. Kei te kimihia
he tikanga inaianei, kia tu ai tetahi whare-
kura tuturu ki Whangarae.
6. No nga ra whakamutunga o Hepetema
ka tu te ngahau a nga tamariki o tu Kura
Maori o Kaikoura. He waiata ta ratou
mahi. Nga • moni i puta £11. Ko enei
moni hei hoko Hamonia (harmonium) mo to
ratou kura.
7. Hei a Okepota (nama 8) ka perehitia
ai nga kohikohi. Kua kore i uru ki tenei
pepa.
Ma te ariki tatou e manaaki e tiaki.
Heoi ano,
\_\_\_\_\_\_Na REV. P. PENETI, Nelson.
Boud, Finney, & Co., Printers, Nelson,