HE KUPU WHAKAMARAMA.
i te pakutanga mai o te rongo i roto i nga
Niu pepa kua mate a Meiha Keepa.
E kore e taea te korero i konei nga mahi
nunui katoa a tana tangata. I runga i tona
aroha nui ki tona iwi Maori, hapainga nuitia
ana ia hei rangatira ingoa nui, hei upoko
whakahaere tikanga hei painga mote iwi.
Ko te kupu a nga Niu pepa pakeha mona e
penei ana :—" He tangata maia, he tangata
piro pono ki ona hoa, he mahaki ki ona hoa
riri." Ko ta ingoa o Meiha Keepa kua
rangona nuitia e nga iwi e rua o enei
moutere, mo ana mahi maia me tana toa i
nga wa o te pakanga. No tana kaumatua-
tanga, ka mutu nei nga pakanga, ka
tau nei te rangimarietanga ki te tangata, ka
kimi ano ia i nga huarahi o te pai mo te
taha Maori. Ko tona ingoa e rangona
nuitia ana i roto i nga mahi katoa a te
Whakakotahitanga. He nui hoki tana
awhina i roto i nga ra kua pahure ake nei i
nga tikanga katoa o to tatou Hahi.
No mua i kiia ai e nga iwi e tae ana ki
Whanganui ko Putiki te pou o te whakapono.
Ahakoa i runga i nga pakanga i nga
raruraru i taka atu te whakapono, no roto i
enei tau kua pahure ake nei kua rite ano
taua kupu mo Putiki, ko te pou ano tenei o
te whakapono. Na te aha ? Na te nui o te
manaaki a taua kaumatua i nga tikanga o te
whakapono. He nui hoki nga manaakitanga
a te Atua i taua kaumatua, me tana kainga, i
me tana iwi.
He Rangatira tenei i kaha rawa ki te
turaki i nga wai whakahaurangi katoa. I i
roto i enei tau maha kua pahure ake nei
kaore rawa te waipiro e tata mai ki a ia, ki
te marae ranei o tona kainga. E ki ana nga
Niu pepa pakeha ahakoa i tae ki te 1,500
nga Maori i huihui atu ki te tangihanga,
kore rawa i kitea te haurangi ki reira tutu
ai.
Titiro e te iwi ki tenei mahi. Kua waiho
tenei ahuatanga o te tangihanga hei whaka -
miharotanga ma nga mano tangata i tae atu
ki Putiki. He mea whakahouhou rawa ki
te rangatira pakeha te inu waipiro i nga
tangihanga. E ngu rangatira Maori titiro
atu ki a ratou hei tauira mo nga tikanga e
rite ana mo te rangatira.
I te nehunga i a Meiha Keepa e kiia ana i
tata ki te 11,000 nga tangata i tae atu ki te
urupa ki te kawe atu i to ratou aroha.
Heoi, haere ra e koro e, haere, haere.
Ahakoa kua ngaro atu koe i a matou, ko o
mahi tenei te haere nei, ko o kupu tenei te
maharatia iho nei. Haere. Haere. Ka po
i ngaro atu koe i runga i nga mahi kino a
tenei ao, ka mamae tonu ai te ngakau mou;
ko tenei, he tangata whakapono, he pononga
na te Ariki, kua tae atu koe ki te ao marama
ko matou ia i whakarerea iho ki te ao pouri.
Ko o purapura i tou ai, tenei, ka whai hua i
muri i a koe. Ka tika mou nga kupu a
Paora. " Ahakoa mate ia, e korero ana ano
ia " (Hiperu 11, 4).
"TE PUKAPUKA A MOMONA."
(Na te Kerehi i tuku mai.)
Nohea mai taua pukapuka? Tenei te
utu atu mo tenei patai—korerotia iho, ka
mohio koe, he tito katoa taua mea, he
nukarau na te tangata.
Eo Hohepa Mete e ki ana he mea kite
nana tenei pukapuka i roto i te whenua he
mea tohutohu mai na tetahi anahera ki a ia
i te 22 o nga ra o Hepetema 1823—Na, no
te 22 o nga ra o Hepetema ano 1827, ara e
wha tau ki muri, e ki ana ia ka homai te
pukapuka ra e te Anahera ki tona ringa
tonu.
Otiia tenei ke te kupu pono mo te mahi a
Hohepa Mete—I te tau 1809 ka noho te
tangata ra a Horomona Paurini he minita
ki Harema Hou, Ohio. Amerika, he tangata
matau taua, tangata Whakaaro ana te
tangata ra me tuhituhi e ia tetahi pukapuka
korero tara—me ki e ia nga iwi Maori o
Amerika ko nga iwi kotahi tekau o Iharaira
kua marara a e ngaro nei. Ka tuhi tuhi te
tangata ra i tana pukapuka, e toru tau e
mahi ana. a ka oti, huaina iho e ia te ingoa
"Ko te Tuhituhi i kitea." Tokorua nga
tino tangata i roto i taua korero tara, ko
i Momona raua ko tana tamaiti ko Moroni
i I te tau 1812 ka tukua e Horomona Paurini
i tana korero tara ki a Te Patehona kia taia
ki te perehi, otii kihai ano i oti noa ka mate
a Horomona Paurini—muri iho ka mate ko
I Te Patehona. I konei, ka riro te tuhituhi
i ra i te kai-mahi a Te Patehona ko Hirini
Rikitona te ingoa, na, nukarautia ake e
I tenei tangata raua ko Hohepa Mete, he mea
i kite taua pukapuka i roto i te whenua. Na,
ma nga kupu tonu a te wahine, me nga
whanaunga, me nga hoa o Horomona
Paurini e whakaatu mai te mahi tito rawa a
Hohepa Mete raua ko Hirini Rikitona.
I na te kupu a Hoani Paurini teina o
Horomona Paurini he mea oati nana—Kua
korerotia e au Te Pukapuka a Momona,
whano rite katoa nga korero me nga ingoa
o roto ki era i roto i te pukapuka korero tara
a taku tuakana, ki taku titiro iho ra, ki te
pukapuka a Momona ko te pukapuka tonu a
taku tuakana a Horomona Paurini ko nga
loading...
