He Kupu Whakamarama 1898: Number 12. 01 February 1899


He Kupu Whakamarama 1898: Number 12. 01 February 1899

1 1

▲back to top
HE KUPU WHAKAMARAMA

2 2

▲back to top
HE KUPU WHAKAMARAMA.
Nama 12.NELSON,                              PEPUERE, 1899.
EDITOR-REV. F. A. BENNETT.
TE KOTAHITANGA O NGA
TANGATA KARETI
(Na Reweti Kohere.)
I tera tuhinga o Te Pipi-wharauroa i puta
etahi Kapu ruarua nei mo te hui a nga tan-
gata kareti i tu ki Whakatu. Ko te roanga
tenei o nga korero. He tangata ano kei te
ao nei e mea ana e kore ratau e whaka-
pono i temea kahore rawa e matatau
atu i o ratou hinengaro te tikanga o tenei
mea o te whakapono. Tera ano hoki etahi
tangata Maori, rangatira Maori, e whaka-
hawea ana ki te Whakapono. Ewareware-
ana i a ratou te kupu a Horomona, " Ko te
wehi kia Ihowa te timatanga o te matau-
ranga." Mo konei ta matou mihi mo nga
tangata kareti e hapai nei i te whakapono,
Mehemea ko etahi tangata, i te nuinga o to
ratou matauranga, o ratou rawa ranei, ka
wareware ratou ki te wehi kia Ihowa.
 Ko te toru ano tenei o nga tau o te tu-
ranga o te "Kotahitanga o nga Tangata
Kareti Karaitiana o te Ao katoa." (The
World Student Christian Federation), otira
hira ake i te 85,000 nga tangata kua uru ki
taua kotahitanga. Ehara hoki itemea heoi
ano nga tangata kareti whakapono i te ao
nei—nui noa atu. Ko te timatanga mai o
tenei ope i Amerika, whakawhiti mai ki
Ingarangi, ki Uropi, a inaianei kei nga wahi
kotoa o te ao. Kua uru nga tamariki o Inia,
o Haina, o Tiapani, o nga iwi Pangopango
o Awherika, o te iwi kiri-wherowhero o
Amerika, a no tera tau ka aru nga tamariki
pakeke o Te Aute. Ko te Tumuaki o tenei
Kotahitanga, he tangata no Sweden-he
wahi no Uropi—ko te Tumuaki tuarua he
Tiapani, ko te hekeretari he Marikena, ko
te kai-tiaki moni he Airihi. Kotahi tekau-
matahi nga wehenga inaianei o tenei Kota-
hitanga : i te huinga.o enei wehenga tekau-
matahika tu nei ko te Kotahitanga o te ao
katoa. Ko tetahi o aua wehenga kei Niu
Tireni, hui atu ki Ahitereria I tera tau
kotahi ano te hui a tenei wehenga, i tu ki
Poihakena (Sydney), ko Hamiora Hei raua
ko Reweti Kohere nga tamariki Maori i tae.
I tenei tau i wehewehe nga hui—kotahi i tu
ki Mornington, e tata ana ki Merepana, ko
te tuarua i tu ki Whakatu.    Tokowhitu nga
tamariki Maori i te hui ki Whakatu.
No te Hatarei, Hanuere 14, ka timata te
hui—te mahi tuatahi he pohiri na tangata
whenua. Na to Pihopa me te mea (mayor)
o Nelson te kupu i pohiri. I te Ratapu
kahore he mahi engari na te manuhiri
etahi o nga kauwhau i nga karakia. Toko-
toru o nga tamariki Maori i kauwhau. I te
Mane ka timata ano nga mahi a te hui.
Te mahi o te haora tuatahi he whiriwhiri i
nga tikanga mo te tuku i te Rongopai a Te
Karaiti ki te ao katoa  to te haora tuarua
he hurihuri i nga tikanga e kaha ai te
whakapono o nga kareti; to te haora tuatoru
he ako i nga Karaipiture ara i nga Kupu
Whakarite a Te Karaiti. Te kaiwhakataki
o nga Karaipiture, ko te tumuaki, ko Wil-
liam H. Sallmon. M.A. (Yale). Whaka-
miharo atu te tangata ki te tino pai o nga
whakaata a taua tangata. He maha nga
tangata kahore nei i ahuareka nga Karai-
piture ki te ngakau i nga wa o mua, otira
inaianei i te rongonga ia Hamana, hihiko
ana te ngakau " Whakatakina nga tikanga
o nga Karaipiture . . . ko enei .hei
kai whakaatu moku," Hoani v. 39. Kahore
he mahi muri iho i te tina a tae noa atu ki
te 8 karaka, heoi ano nga mahi he takare,
he ngahau, ara he pikiniki, he haere paihi-
kara, he waiata me era atu mahi I wha-
kaarohia te oranga mo te tinana, me te
wairua. I te ahiahi ka tu he karakia" nui
ki tetahi o nga whare karakia, nui o Wha-
kata. Ko tenei huinga no nga tangata
katoa. E ki ana te whare i te tangata i a
po i a po. I penei te. mahi o ia ia o ia ra
a pau n9a te wiki. I tu ano tetahi komiti
hei whiriwhiri i nga tikanga e pa ana ki te
Hahi Maori. I tetahi po i waiatatia e nga
Maori, me nga Pakeha hoki e matatau ana
ki te reo Maori, te himene reka nei a
"Kawari." I te po whakamutunga i tu te
hui poroporoaki ki te whare tiata nui e
Ahakoa te hui o taua whare kore rawa nga
tangata i emi ki roto. Ko tenei te huinga
tino pai atu. He tokomaha nga tangata i
tu ki te whakaatu i nga painga o taua hui i
pa mai ki o ratou ngakau.
Tino nui atu te manaki a nga tangata o
Whakatu ki ta ratou manuhiri.    Te nuinga

3 3

▲back to top
HE KUPU WHAKAMARAMA.
o te manuhiri i noho ki roto i o ratou whare
a mutu noa te hui. Te ki a te nuinga o te
tangata kahore rawa he hui i rite ki tenei
te pai—te pai mo nga tinana, i nga mahi
takaro, te pai, mo nga hinengaro, i nga
mahi ma te mahunga, te tino pai mo nga
wairua, i te ohonga o te ngakau ki te whaka-
pono. I te Mane 23 o nga ra ka pakaru te
hui, hoki ana i a tangata i a tangata ki tona
kainga. I tauhou i te tutakitanga, otira i
te wehenga, he taina, he tuakana. Ko nga
tinana kua wehewehe inaianei, otira ko
nga ngakau kei te pipiri tonu kei te honoa
e te aroha o Te Karaiti. E te iwi tatou ka
aru i enei tangata kareti, a " ka mea i a Ihu
hei Kingi."
No te tahi o nga ra o Pepuere nei i tamata
at te kara o Te Aute. Ko nga kaiwhakaako
ko J. Thornton Esq, H. Baker, Ware P.
Waitai, Weihana Teramea. E 61 nga
tamariki kei te kara inaianei. No Ngati-
porou e 27 ; no Ngatikahuhunu, mai i Tur-
anga ki Wairarapa e 8 ; no Ngatiraukawa
e 6 ; no Ngapuhi e 3 ; DO Whanganui e 8 ;
no Ngatitoa e 2 ; no Ngatitahu e 2 : no
Ngatimaniapoto 1; no te whanau-a-Apanui
1 ; no te Pakeha e 8. Engari ko etahi o
enei tamariki e takirua ana o ratou iwi.
Tekaumarua nga tamariki kei te haere mai.
Ahakoa he tino Maori tenei iwi a Ngatiporou,
tino kaha atu ratou ki te tuku i a ratou
tamariki kua tino puta to ratou matauranga
inaianei. E ra ata iwi kaati te mangere ki
te tono i a koutou tamariki ki te kura. I
nga ra onamata te painga o te Maori-
tangata ; kua matotoru taua ki te Pakeha-
tanga i enei ra, kaati kei te matauranga
tonu te tika. Kia tatanga mai!
Ko nga tamariki Maori tenei kua whiwhi
ki te moni a Te Makarini £15 i te tau kotahi
mo nga tau e rau ; ko Earnest Hapata, Te
Aute, no Ngaitahu ; Hori Kerei, Te Aute,
no Te Whanau-a-Apanui; ko Te Mauri
Mauheni, Rangitukia, no Ngatiporou ; ko
Eruera Uruamo, Kaipara, no Ngatiwhatua.
Ko te.toru tenei o nga tau i riro tonu ai
tenei moni i nga tamariki o Rangitukia,
wahi o Waiapu. .Taihoa ra e whakaatu ai
au i nga moni, me nga mahi e tae ai nga
tamariki. Maori ki te tino kara ara kite
University.
I te 22 o. nga .ra o. Pepuere nei ka tu te
hui a te komiti o Te Kotahitanga o nga
Tamariki o Te Aute, i whakaritea i te hui i
Taumata-o-Mihi ne titiro i tetahi tangata
hei whakahaere i nga tikanga o to ratou
Kotahitanga i nga takiwa Maori, ara hei
Hekeretari haereere (Travelling Secretary).
I whakataua e taua komiti ko Apirana Tur-
upa Ngata M.A., L.L.B , Roia i Akarana
mo taua turanga. Kua whakaae noa atu a
Apirana kia tu ia mehemea ki te pai te
komiti. Kua riro te tono o te komiti ki a
Apirana. Hei te timataranga o tana mahi
e rawaka ake ai nga korero mona me nga
tikanga o tana mahi. Ehara i te mea e
whakarerea ana e Apirana tona mahi roia.
Tetahi ona whakaaro ki taku rongo kia tu
ia hei mema mo te Paremete a ona ra.
Kaore ano kia tuturu te wahi hei turanga
mo te hui tuawha o to matou Kotahitanga.
E tumanako ana etahi kia tu ki Rotorua. En-
gari ma Te Arawa rano hoki te tono e ahei
ai te haere ki reira. Ko Ngatiporou kei te
tohe kia tu ki te Kawa Kawa. E. kore e
hapa te riro i a ratou mehemea ki te kore
era atu iwi e manako mai. Ma Ngatiporou
nga mahi katoa e manaki! Ta te iwi
nunui pai! Ta te tawa-mapua hanga !
REWETI T. KOHERE.
(Ki nga kura o Tipene, o Waere-nga-
Hika, o Hukarere, Otaki, o Raukahikatea
me era kura ranei, tukuna mai nga korero
o a koutou na kura ahakoa ruarua, hei
whakawahanga ake maku parirau ririki nei
Te Pipiwharauroa.)
ETAHI TAMARIKI MAORI.
Ko ta matou wawata, a ko ta matou inoi
hoki tenei ki te Atua, kia whakaarahia ake
e ia etahi tamariki Maori hei toa, hei kai
arahi, hei kai whakaora i te iwi Maori, e
kiia nei e etahi tangata meake ngaro i te mata
o te whenua. He nui nga tamariki Maori
o Te Aute, o Tipene, o Hukarere, me era atu
kura o taua o te Maori e kore ana e tutuki
pai o ratou mataurangi. He mei tenei e
korerotia ana e te Pakeha e te Maori. E
kore matou e tawai e whakawa ranei i era
tamariki. Eo wai ka mohio atu ki o ratou
mate, ngoikoretanga ranei, i romia kinotia
ai ratou e nga whakawainga o te ao.
Engari ko ta matou, he whakahauora i o
ratou ngakau, he mea atu ki a ratou.
" Enga teina e nga tuakana, maranga,
' whakatangata, kia kaha,' whakawhirinaki
atu ki te Kaha o te Atua."
Otira tera ano etahi tamariki Maori kua
piki haere nga mahi, me te matauranga a

4 4

▲back to top
HE KUPU WHAKAMARAMA.
e tino hari ana o matou ngakau mo tenei.
Ko etahi o enei tamariki kua puta ano to
ratou Whakapono,   kua  kitea e ratou  te
peara utu nui, me te timatanga o te matau-
ranga pono, ara te wehi ki a Ihowa
Kua rongo katoa te tangata kia Apirana
Ngata.    I tona haerenga ki te kareti nui
whiwhi ana ia ki enei tohu—ite B.A.; M.A.;
me te L.L.B.; a inaianei kua tu ia hea tino
roia.    Ko Ngatiporou tona iwi.    Eo Hami-
ora Hei raua ko Reweti Kohere kua tata
ano hoki te whiwhi ki te tohu B.A.   Kua
puta a Tutere Wirepa raua ko Pita Paka i
te whakamatautauranga e ahei ai raua te
uru ki te kura takuta i Otepoti (Dunedin).
Ko ta raua whakaaro ina waimarie mai, kia
tu raua hei takuta mo te Maori.   Tokorua
nga tamariki o Te Aute kei roto i tetahi
whare rongoa (Chemist)  i Whanganui e
akoana, ko Teneti Tomoana raua ko Gregor
McGregor.    Ko Riwai Hiwinui o   Ngati-
porou kei te kara a te Pihopa o Whakatu e
ako ana hei minita.   Ko ia mo te turanga o
Perere Peneti, etita o Te Pipiwharauroa,
hoa awhina o te minita o tetahi o nga
whare karakia nunui o Whakatu, minita
hoki   o   nga   Maori   o te Pihopatanga o
Whakatu.     Ko Aperahama Tamihere, ko
Timutimu Tapeta, ko Hakaraia Pahewa, ko
Hemi Huata, ko Katene Manahi, he tama-
riki no Te Aute,   kua   whakapangia   hei
minita inaianei.    Ko Karaitiana   Ratapu
kua mate.    Ko Taimona Hapimana, me
Hare M.  Ruarangi i Tipene e kura ana, a
kua minita  inaianei.     Ko Te   Tuhi,   ko
Piripi Rakena, me Hauraki Paora o Three
Kings (Weteriana) kua minita.   Eo Henare
Kohere kei Whakapuaka,  kei te Kainga o
Hemi Matenga e ako ana ki te mahi paamu.
Ko Horomona Koko he hoa i a no tetahi
Pakeha mahi toa kei Hehitingi.   Eo Ware
Waitai raua ko Weihana Teramia nga kai-
whakaako Maori o Te Aute i tenei tau.    He
wawata ano tenei na o matou ngakau kia
whakaturia he Maori ano hei kai-whakaako
mo etahi o nga kura Maori  Ko Rihi Poata
raua   ko   Tirita   Ratema  etahi   tamariki
wahine kei te whakaako kura.    He Toko-
maha ano kei nga .mahi tari,  ko etahi he
hawhekaihe Pakeha rawa, ko W Prentice,
Nepia ;   Tirongo Paora, Hauraki;   Huia,
Akarana  Hori,  Emera,   Akarana ;  John
Thomson,  Akarana; Ko Tamehana Peta,
Hehitingi; me Hori Hotene, Whakataane,
he parakimete.   Eo J. Papakakura, me J.
Cassidy, kei te  whare whakarewa rino i
Onehunga ; ko Ben Marshall, me W. Mor-
gan he kamura. ko Alfred Butt, he tangata 
perehi no tetahi o nga nupepa o Akarana ; i
ko. Hemi Thorpe, he kai-ruri whenua.
Tokotoru nga tamariki Maori wahine kei te
mahi i roto i nga hohipera. Ko te tamaiti
a Renata Tangata, o Ngapuhi kua tino
mohio rawa. Kei te hohipera nui tonu ia o
Akarana. Tokorua nga mea kei te hohipera
nui o Nepia. He tino mahi pai tenei hei
ako ma nga tamariki wahine Maori, ara te
ako ki nga tikanga o te tiakituroro. He
nui nga tangata Maori e mate ana, ehara i
te mea na te kore rongoa, engari na te kuare
o nga kai-tiaki. Ko Tamati Poutawera
ano tetahi tamaiti Maori i puta pai tona
matauranga. He maha nga tau i noho ai
ia ki te Tari Kooti Whenua Maori i Poneke.
Ko ia te kai-whakamaori i etahi turanga o
te Kooti Whenua Maori. Ko Ngapuhi tona
iwi. He tangata kaingakau ia na nga
Pakeha o Poneke. I tino mamae o matou
ngakau i tona matenga i te tau 1897.
Ko te tikanga o ta matou whakaatu i nga
mahi a enei tamariki, ehara itemea hei
whakapehapeha, hei whakariterite ranei i
tetahi kura, ki tetahi kura, kahore, engari
he whakaatu ki te Maori kia kaha te tuku i
a ratou tamariki ki te kura. Eora ai tatou
te Maori, ma te kura ma te Whakapono.
Ehara hoki itemea he whakahawea tenei ki
era atu tamariki kahore nei o ratou ingoa i
whakahuatia. He tokomaha nga tamariki
Maori, kei te whakatipu kararehe, kei te
mahi paamu, kei te mahi hoki i era atu
mahi pai, hei oranga mo te tinana. Kahore
matou i te mohio ki o ratou ingoa katoa.
Heoi ra e te iwi whakaarohia enei tamariki,
I me to ratou kaha ka kaha hoki te tono i a kou-
tou tamariki ki te kura, Kia pau te uaua ki te
kimi oranga mo ratou, He kupu whakamu-
tunga pea ma matou ki o matou hoa kua
tuhia nei nga ingoa, me kupu Karaipiture :
" A, nga mea katoa e mea ai koutou mahia
ngakautia hei mea ki te Ariki, a ehara i te
mea ki nga tangata." E te iwi, e te rahi,
e te iti, kua rongo nei koutou ki te mohio-
tanga o enei tamariki, kaua o koutou ngakau
e pouri, e tamate, i te mea e kore pea
koutou e whiwhi ki enei matauranga o
te Pakeha, kua whiwhi nei enei tamariki.
Tera ano te tino matauranga e riro mai i
nga tangata katoa, ahakoa ko wai te tangata.
Tenei matauranga, ko te matauranga i kiia
ra e te Karaiti ko te oranga tonutanga. " A
ko te oranga tonutanga tenei, kia matau
ratou ki a koe . . . .kia Ihu Karaiti
ano hoki . . . ." Hoani 17.8. Ko
tenei matauranga ehara ma te matauranga
o tenei ao e riro mai ai i te tangata, engari
ma te ngakau mahaki. " I taua wa ka oho
a Ihu, ka mea, He whakawhetai atu taku ki

5 5

▲back to top
HE KUPU WHAKAMARAMA.
a koe, e Pa, e te Ariki o te rangi o te
whenua, no te mea kua huna e koe enei mea
i te hunga matau, i te hunga mahara, a
hurahia atu ana ki nga kohungahunga." "E
te tangata he pai ano te matauranga, nga 
rawa o tena ao, otira mehemea kahore te
matauranga ki te Atua, he horihori kau enei
mea katoa. ' He aha hoki te pai ki te
tangata, ki te riro i a ia te ao katoa, a ka
kore he ora mona ?" Kore, kore rawa atu
he painga.
(Na Reweti T. Kohere i tuku mai.)
TE NGAHAU A NGA MAORI O
MOTUEKA.
I te 3 o nga ra o Pepuere ka tu te ngahau
a nga Maori o Motueka. Nga mahi o taua
ngahau he hokohoko taonga Maori, taonga
Pakeha, he whaikorero, he whakamatakitaki
whakaahua he himene Maori, he waiata
Pakeha. Ko nga moni i puta mai i tana
mahi i riro hei awhina i nga mahi a Te
Ariki mo te Hahi. Maori, hei whangai i
tatatou "Manu." I tino whakamoemiti,
nga Maori o Motueka, mo te taenga atu o
Miss Keith, o Miss Williams, me nga tama-
ki o te Aute ite mutunga o ta ratou hui iri
Whakatu) kite awhina i ta ratou mahi. Eo
nga taonga he mea whakamiri ki runga ite
rakau mete utu ano o tena mea o tena mea.
Ko nga whakaahua me te whaikorero na
Peneti mo nga waka me nga whakairo
Maori. Ko nga waiata, me nga himene, na
nga tamariki o Te Aute i tautoko. Ko nga
moni i puta mai i tana po £12 6s. Ahakoa
iti taua mahi tino manaakitia ana e Te
Atua. Waihoki e te iwi kia maia kite kimi
tikanga e puta ai te iwi Maori kite marama-
tanga e whakakororiatia ai hoki to tatou
Ariki e katoa.
Te Aute, Napier,
11 Maehe, 1899,
Ki a Ngapuhi, ki nga Iwi Maori katoa o te
Pihopatanga o Akarana,
E hoa ma,
I taku kitenga i te panuitanga o nga
moni tahua whangai mo o koutou Minita,
puta ana toku aroha i te iti o aua moni.
Me te mea nei ko nga moni tonu o te tima-
tanga mai ra ano i te oranga o o tatou
kaumatau nana nei i hua tenei mahi, kaore
ano ma tenei reanga tangata. I tera takiwa
e rahi ake ana nga itareti mo te moni, £10
i te tau mo te £100, me te matarahi ake te
I putanga nui. Ko tenei, kua heke haere te
itareti ki te £4 10s, i te tau mo te £100 o
nga moni tahua ; ko te aha ianei e ora ?
Kati, he wero tenei naku i a koutou kia
tahuri ki te kohi moni hei tahua apiti i nga
moni o o koutou Pariha, mo etahi mahi hoki
a te Hahi. Kia takoto i a koutou te £2000
ka hoata ai e au kia £1000 hei apiti.
Ehari i te mea e ora rawa nga mahi i enei
moni, he aha koa, hei timatanga, ka waiho
ai hei mahi ano ma tatou.
E hoa ma, ka tata te pau nga whenua o
te motu nei te hoko e koutou ki te moni hei
kai ma koutou; kaore ano he tikanga moni
mo nga mahi a te Kaihanga i te tangata, i
te whenua.
Na to koutou hoa aroha,
na TE WIREMU, ATIRIKONA:
Gisborne, Pepuere 24, 1899.
Ki te Etita.
E hoa, tenei tetahi maka hei whakaaro-
hanga ma koutou ko nga kaikorero o tena
nupepa. Ata whiriwhiria, a e kore pia e
ngaro ia koutou tona whakamaramatanga.
Koia tenei:—I nga ra o mua whakawha-
nau mai ana tetahi wahine i tana tamaiti
ki enei whenua a tatou nei, Awhinatia i
tona itinga, whakangotea ana a arohaina
nuitia ana e - ia, tena no te tipunga
o nga niho o tana tamaiti ka tahuri ia ki te
ngau i te u o tonga whaea nana nei ia i
whakatipu. Kowai te whaea, kowai te
whaea, kowai te tamaiti whakaaro kore
nei?
H. PEKA.
PITO PITO KORERO.
Kua rongo matou i nga kupa whakamihi
mo ta tatou mokai, mo Te Pipiwharauroa.
Kei te tioro tonu tana tangi, ahakoa e
whakatata ana tenei ki te hotoke. Ho ta
matou tino hiahia ia ko ona parirau kia tipu
i runga i te hua o te kakano, ara i. te nga-
wari mai o te ngakau o te tangata ki te
tuku mai i o ratou aroha.
Te £12 6s Od te hua o te ahuareka a nga
tangata o Motueka. E £6 no nga taonga o
te Rakau Kirihimete, ko te toenga no te
whaikorero a Perere Peneti mo nga mahi
whakairo o te Maori, no nga waiata hoki a
nga tamariki o Te Aute. Nga tino kai
whakahaere o tenei mahi ko Karani Wi
Katene raua ko Pare Paaka. E toru pau-
na ta ratou moni kua homai hei oranga mo
Te Pipiwharauroa. He mea pai tenei hei
tauira ma era atu o matou hoa.

6 6

▲back to top
HE KUPU WHAKAMARAMA.
I tu ano tetahi Rakau Kirihimete ki Wai-
kawa, Picton, ko tetahi, ki Wairau.
I rongo matou kua hoki mai a Rawi raua
ko tona hoa ki Niu Tireni. I haere raua ki
Ingaranga, ki Ahitereria, ki te whaikorero
haere i nga mahi a te Maori. E kiia ana
he tangata pai ia ki te reo Ingirihi.
Mehemea e hiahia ana era atu oatatou
pepa ki te kape i etahi korero o Te Pipiwha-
rauroa, ara a Te Tiupiri, a Te Puke ki
Hikurangi, a Te Paki o Matariki, me era atu
pepa ranei, he tono tenei na matou kia penei
tia te whakaatu. " He mea kape mai i Te
Pipiwharauroa."
He tono tenei na matou ki te Iwi Maori
katoa, ki nga kaumatua ki nga pukorero, ki
a tukua mai hei mauranga ma Te Wharau-
roa, nga whakatauki a taua a te Maori, me
ona tikanga ano hoki. Ma tenei tikanga
kai noho nga whakatauki i roto i te puka-
puka, hei ako ma matou ma nga tamarika.
I roa ai te putanga o tenei kape ote
Manu nei, he ngaronga atu note Etita ki
ana mahi kauwhau haere i te Rongo Pai ki
nga takiwa o Whangarae Te Hoiere, Wairau,
Waikawa, Kaikoura.
Kanui te koa o nga kai-whakahaere o te
pepa nei mo te urunga mai o Reweti Kohere
hei Etita tuarua mo ta tatou pepa. Kei
Turanga ia e noho ana inaianei kei te Ruaka-
hikatea.
He nui nga. tono kua tukuna mai kia
whakanuia ta tatou pepa. E hoa ma e kore
e taea, engari mehemea ka nui ake nga
kakano hei oranga katahi pea ka taea.
Mehemea i rite katoa nga kainga ki Motueka
te awhina, kua nui noa atu.
Wairau. He panui tenei, na nga tangata
o Wairau kia mohiotia ai e nga tangata e
haereere atu ana e noho ana ranei i Wairau
kua puta te kupu a te Komiti o Wairau kia
noho to ratou kainga i raro i nga ture i
hanga ai e te Komiti. Ko tetahi o nga ture
e penei ana, "Ko te waipiro kia kaua e tae
atu ki roto ki te rohe i whakaritea ai e te
Komiti." Tera ano nga whiu kua whakari-
tea mo ia hara, mo ia hara.
I runga i te whakaaro nui o nga tangata
o Wairau ki a ratou tamariki, kimihia ana
he tikanga e kitea ai tetahi Hamonia (Har-
monium) hei ako i nga tamariki ki te waiata
Hei te 3 o nga ra o Aperira ka tu ta ratou
mahi ki Blenheim, ara nga mahi ngakau
a te Maori hui atu ki nga taonga Maori i
hanga ai e nga wahine hei hokohoko. Ko
nga moni e puta ana ko tetahi wahi hei hoko
i taua taonga, ko tetahi wahi hei awhina i
nga. mahi e kimihia nei hei painga mo te
iwi.
NGA KAKANO MA TA TATOU MANU.
£   s. d.
Hana Paaka, Motueka ...       ...O   5   O
Hare Paaka         ,,       ...       ...O   5   O
Wi Katene                  ...        ...O   5   O
Kohikohi a nga tangata o Motueka300
Rev, H. Williams, Te Rau, Gis-
borne      ...       ...       ...O 10   O
Hakopa Kahi, Kaikohe ...       ...010   O
Wharepapa Whatanui Te Whaiti026
Eruera Rota, Kaiapoi    ...        ...O   2   O
Hoani Hape Te Au, Kaiapoi    ...O   5   O
Hare Te Rangi, Waitangi       ...O   2   O
Henarata Kohere          ...        ...O   3   O
Hoani Matiaha, Gisborne        ...O   2   6
Rawiri Karaha, Gisborne       ...O   1   O
Ma te Ariki tatou katoa e manaaki.
Na to koutou hoa mahi,
REV. PERERE PENETI, Etita.
\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_.\_\_\_\_\_\_\_\_Nelson.
Bond, Finney & Co., Printer Nelson,