He Kupu Whakamarama 1898: Number 11. 01 January 1899


He Kupu Whakamarama 1898: Number 11. 01 January 1899

1 1

▲back to top
Pipiwharauroa

HE KUPU WHAKAMARAMA

2 2

▲back to top
HE KUPU WHAKAMARAMA.
Nama 11.NELSON,                            HANUERE, 1899.
EDITOR—REV. F. A. BENNETT.
TE PIPIWHARAUROA.
E nga iwi i runga i raro tae mai ki tenei
motu. Tena koutou ! i te ra whanautanga,
o to tatou Ariki, me tenei tau hou, i tae mai
ai hoki tatou ki tenei tau, e hari nei tatou i
enei ra. I runga i te ui a te Etita o Te
Kupu Whakamarama kia kimihia mai he
ingoa mo te manu nei, kitea ake ko Te Pipi-
wharauroa te ingoa pai. Te take i whaka-
pai ai au ki tenei ingoa he maharatanga
ake noku ki a tatou manu kua ngaro haere
nei i Niu Tireni. Heoi ano te mea kei te
hoki mai ko tenei manu anake ko te Pipi-
wharauroa. He manu tino aroha tenei
naku. He manu tawhito, he oha na nga
mea kua ngaro atu ki te po, he oha na nga
tupuna. Ko ratou e kore e hokimai ki a
tatou, engari ko tatou e haere atu ana
ki a ratou. Tena ko te Pipiwharauroa,
ngaro ake a ka hoki mai ano, ki
te whakaoho i te tangata, ki te whakahauora
i nga ngakau.  " He ngaro tangata ora.''
Waihoki e te iwi, ka huaina ta tatou manu
inaianei ko He Pipiwharauroa, ko Te Kupu
Whakamarama ia ka waiho ano, hei whaka-
marama i te ritenga o tana tangi. E wha-
kawhetai ana matou ki a Nikora Tautau
mo ana kupu Whakamarama mo te Pi-
piwharauroa, e whakawhetai ana ano
hoki matou ki o matou hoa aroha,
i tuku mai nei i a ratou na ingoa.
He pai katoa aua ingoa, kahore rawa he
mea e whakaparahakotia, engari ra ki ta
matou whakaaro, e tino whakaae ana te iwi
nui ki tenei ingoa ki a Te Pipiwharauroa.
Heoi e te iwi manaakitia ta tatou mokai, ina
ka tukua atu. Nau mai haere ra e Te Pipi,
ko to tinana i hauwarea, otira ko to reo
kia tioro ; whakaohotia te iwi ki a maranga
ki te whakaaro mo te oranga o te tinana me
te wairua. "Kui, kui! Whitiwhitiora."
(Na Hemi Matenga etahi o enei kupu).
TE KOTAHITANGA O NGA TAMARIKI
O TE AUTE.
(Na Reweti Kohere i tuku mai.)
" Ko Hikurangi te maunga,  ko Waiapu
te awa, ko Ngatiporou te mana.''    No te 19
o nga ra o Tihema 1898 ka tu te hui tua-
toru o te Kotahitanga o Te Aute ki Tau-
mata-o-Mihi, he kainga kei te take o
Hikurangi kei te hukinga o Waiapu, kei
waenganui tonu i tenei iwi nui i a Ngati-
porou. Kahore ano pea etahi o koutou kia
mohio noa kia rongo noa ki tenei kotahi-
tanga hou—he kotahitanga tamariki a ko te
toru tonu tenei o nga tau o tona whanau-
tanga. Ko te whakarapopototanga tenei i
ona tikanga.
1. Hei whakakotahi i nga tamariki °
Te Aute.
2. Hei hapai i te ora mo te iwi Maori
—ora tinana ora kainga, ora hine-
ngaro, ora wairua.
E mohiotia ana e ratou to ratou ngoikore-
tanga otira e mohio ana ratou ki te kaha o
Ihowa, ko Ia nei to ratou tuara. Ko te hui
tuatahi a tenei kotahitanga i tu ki Te Aute,
ko te hui tuarua ki Te Raukahikatea, Tura-
nga, ko te hui tuatoru ki Taumata-o-Mihi
Waiapu. I tu ai ki tenei kainga na runga
ano i te tono a Ngatiporou. Na te Arawa
ano tetahi tono ki a tu ki to ratou takiwa,
engari i whakaarotia ko te takiwa tutata
mai e haere i tuatahi, a tenei te ngakau kei
te noho tumanako atu kia kaha ano te pohiri
a Te Arawa.
He nui te mihi a te hui ki a Eruera
Kawhia he minita, he rangatira no Ngati-
porou, mo te nui o tona kaha ki te manaki
i te hui. I hanga e ia tetahi whare
atahua mo nga tamariki o Te Aute, he
whare i rite, ki o ratou whakaaro. Te utu
o taua whare e £200. Ko nga kai a te hui
ko nga kai a te Pakeha, ko nga moenga e
rite ana mo te manuhiri kaingakau. Ko
nga tamariki ano o Te Aute o ratou na
pononga, na ratou ano i whakatakoto nga kai,
i whakapai te whare, heoi ano ma tangata
whenua ko te tunu anake i te kai. Nga
kaumatua o te ope o Te Aute ko Atirikona
Hamiora Wiremu, ko Hone Tatana, kai-
whakaako o Te Aute, ko Rev. Aata Wiremu o
Te Aute. E 36 pea nga tamariki o Te
Aute e 800 Ngatiporou i hui mai, notemea i
whakamaramatia ki a kaua rawa e nui te
tangata heoi ano ko nga Rangatira, me nga
tangata whai kupu whai taringa. Ruarua
nei nga rangatira o Ngatiporou i ngaro atu.
I reira a Te Hata Pokiha, a Henare Ma-

3 3

▲back to top
HE KUPU WHAKAMARAMA.
huika, a Wi Paku, a Pene Heihi, a Nepia
Mahuika, a Te Kopa, a Mohi Purei, me era
atu o nga pukorero o Ngatiporou. Kotahi
no Te Arawa ko Hori Tait. O nga kai-
korero o nga tamariki o Te Aute ko Apirana
Ngata, M.A., L.L.B., ko Hamiora Hei, o te
Kareti nui o Akarana, ko Reweti Kohere, o te
Kareti nui o Christchurch, ko Tatere Wi-
repa me Ware Waitai, kai-whakaako o Te
Auta, ko Pita Paka o Taranaki, ko Anaru
Tiweka me etahi atu.
I te ahiahi o te Mane na Mita Hamiora
te kauwhau. Eo tana tino kupu kia whaka-
hokia mai te kingi. I te henga o tona iwi
haere ana a Rawiri i te koraha, kahore kau
he tauranga mona. Otira i hoki ano te aroha
o tona iwi kia ia, karanga ana etahi o ratou
" Whakahokia mai te kingi." Waihoki ko
Te Karaiti te Kingi o Ngatiporou, o te iwi
Maori. I enei ra kei te tutea Ia ki waho o
Tona hahi enga mahi a te tangata. Heoi ra
e te iwi whakahokia mai te Kingi. Koianei
ta nga tamariki nei e whai nei, ara ko te
Karaiti ki a whakahokia mai. Awhinatia
ratou e koutou e nga kaumatua." I tino
mihi a Ngatiporou ki te kauwhau a Te
Wiremu, a mamae ana te ngakau.
Te Whaikorero tuatahi na Pita Paka.
''Nga take mate o te Maori, me nga
Rongoa"; tuarua na Apirana Ngata.
" Nga Taunga o te iwi Maori" ; te tuatoru
na Rev. A. O. Wiremu o Whanganui. "Mo
nga takiwa o Whanganui me Wairarapa;
tuawha na Paraire Tomoana. "Nga To-
hunga Maori"; tuarima na Tuaha Nikora,
" He reta ki nga Pihopa." E rua nga whai
korero kaore i panuitia, engari e tangia ana.
Kaore he kupu whakamarama mo enei
korero, engari ma te tangata tonu e korero te
tino ripoata. Me tuhi kia J. Thornton,
Esq., Te Aute College, Napier.
Kei te tuhia e Ngatiporou he pitihana ki
te kawanatanga kia whakaaetia mai kia
whakaakona nga Karaipiture, ki roto ki nga
kura o to ratou na takiwa. Tetahi take ano
i whiriwhiria i runga i te tono a Ngatiporou
ko te waipiro ; he tono ta ratou kia whaka-
korea atu taua kai i nga Maori. Notemea
mehemea kawaiho tonu ana nga papara-
kauta ki a tu mai ana ka minamina tonu
te korokoro kuare o te Maori. He mea
tika pea kia tonoa te Paremete ki & tukua
mai ki te iwi Maori te mana pooti mo nga
Whare waipiro (local option). Tera ake ano
te nuinga o nga korero, engari ra e te iwi ma
koutou ano e ata titiro i roto i nga ripoata.
He nui te hari me te ngahau o tenei hui.
Rite ana te kupu a Rawiri "Ano te pai,
ano te ahuareka o te nohoanga tahitanga o
nga teina o nga tuakana." He tamariki
tenei kotahitanga, na reira ka titiro atu
ratou kia koutou ki nga matua mo ta koutou
awhina, mo a koutou kupu tohutohu. Heoi
e te iwi maranga tahi tatou, titiro ki te
Atua, a " Whakahokia mai te Kingi."
NGA BETA KUA TAE MAI.
Kaitaia, Tihema 26th, 1898.
E hoa e Perere Peneti,
Tena koe, i roto i te Ariki, kia ora korua
ko to mokai e rere nei i roto i nga rohe o te
whenua, o ia takiwa, o ia takiwa. E tino
hari ana ahau i roto i te atawhai o to tatou
Ariki, mo te taonga o Te Karaiti e tuwhai-
na nei e koe, kia iwi, kia iwi, e kore nei e
aroha ki te tuku atu i tetahi kai ma to
Kukupa, e rere haere nei i nga marae, o nga
iwi, whakaaro kuare. Ko te Kukupa, te
tino manu pai o nga mana a te Atua. He
tini nga kupu o te Paipera e korero ana mo
taua manu. Ko te mea hui rawa ia, ko
tona nohoanga ki te tumuaki (mahunga) o
to tatou Ariki o Te Karaiti. Koianei te tino
ahua o te Wairua Tapu, i tona Ingoa " Ko
te tangata kua oti te whakawahi."
Ta Horomona waiata pai, "E rangona
ana te reo o te kukupa ki to tatou whenua."
(Nga Waiata a Horomona 2, 12). E korihi
nei ra te manu nei, e rongo ana i te reo,
otira e purua ana, kei rongo e ahu ana te
whakarongo ki nga. Korero roa iho o tenei
ao e mate ana ki nga reihi, ki reira mau-
mau ai i nga hereni, ki nga hui kuare a nga
rangatira, ki reira maumau ai i te ora mo
te ware, mo te pani.  He patai
tenei kia koe, a ko toku hiahia me whaka-
hoki mai te whakamarama ki au anake, i
runga i te pene i te pepa, ara koia tenei ko
te whika o te kararehe.
Whakakitenga 13, 18. (2) Ko te korero
i a Ruka 21, 25—33. (8) Matiu 21, 48.
(4) Me Ihaia 9, 14, 15. (5) Kenehi 9, 26.
Kia pai te marama o tenei.
Heoi ano, tera au e tuku atu i te kapa ma
ta taua manu.
Na to hoa,
M. TE HARA.
Tupare, Kaipara,
Hanuere 21, 1899.
Kia Rev. P. Peneti,
E hoa, tena koe, te kai tuku mai i te
manu e tangi haere nei i roto i nga marae
kainga o tenei takiwa. No reira he nui atu
te whakawhetai ki te Atua mo tana homai-

4 4

▲back to top
HE KUPU WHAKAMARAMA.
tanga i tenei whakaaro kia koe, koutou tahi
ko o hoa.
Kati, he nui atu te pai o nga korero o te
Kupu Whakamarama nei, no te mea e wha-
kaatu ana ia i nga korero katoa o te Hahi
Maori me era atu wahi hoki, a he mea pai
ano hoki hei whakatahuri i te hunga tutu
ki te mohiotanga ki a Te Karaiti, hei wha-
kaoho ano hoki i nga Minita kia takatu
tonu ki te mahi i Tana i pai ai. Heoi te
mihi.
I tu tetahi reihi waka me etahi atu o nga
takaro ma nga Maori ki Takapuna Akarana
i te 23 o Tihema 1898, a tae noa mai ki te
Tau Hoa, Hanuere 4, 1899. Ko nga iwi i
mine mai nei ki reira, no Ngapuhi, no
Waikato, no Kaipara, no Rotorua, a kei
waenganui o te 700 o te 800 ranei nga
Maori katoa, hui tahi ki nga wahine me nga
tamariki.
I te ra o te Kirihimete, ka haere matou
ki te whare karakia Pakeha, (Holy Trinity),
Devonport. E toru nga Paana Maori i
arahina ai nga iwi katoa ki te karakia.
Tokotoru matou nga minita Maori i taua
karakia. Kanui te atanoho o Waikato i
roto i te whare karakia. I te ahiahi i to
matou kainga ano te karakia, i te taha o
Calliope Dock. I te Ratapu o te Tau Hou,
ka haere ano matou ki taua whare karakia,
engari kotahi ano te paana i arahina ai nga
tangata ruarua nei, kaore pea i tae ki te 60,
he ngenge pea no nga turi, no te ngakau
ranei, kaore i rite ki to te tuatahi. I a Te
Atirikona Karaka te Kauwhau a i te mu-
tunga ka whaikorero ano hoki te Pihopa.
Ko te karakia o te ahiahi i te kainga ano.
Ko nga ingoa enei o nga minita i tae mai,
i whakapuaki hoki i te kupu a te Atiia ki
nga Maori i te ata i te ahiahi:—Revs. Matiu
Kapa (Kaikohe), W. Hoete Matete (Hauraki),
Taimona Hapimana (Waikato), Timoti
Kiriwi (Waimate North), H. M. Ruarangi
(Kaipara). Ko nga minita ena o to tatou
Hahi, me tatahi student (Akonga) o Te Rau
College, Gisborne, ko W. K. Tait. Tokorua
nga minita Weteriana—Revs. Hauraki
Paora (Kaipara), Kitohi (Gittos), Auckland.
Heoi ra ki ta matou titiro ki te ahua o
te tangata i roto i nga karakiatanga o nga
ra noa, he nui e hui mai ana ki te karakia,
he nui e noho noa ata ana ki tu ratou nei
noho, he nui e haere ana ki tu ratou hiahia,
he ahakoa ra e rai ana te kairui.
Kati iho nei nga kupa kia koe e te Etita
o Te Kupu Whakamarama. Tenei ka tukua
atu a maua pata witi ruarua nei ko toku
hoa wahine, Rata H. Maihi, hei o mai mo
te manu o te Tau Hou Hapi Nuia ! Kia
ora tonu koutou katoa i roto i tenei Tau
Hou, me matau hoki i konei. Heoi ano,
na to hoa.
REV. H. M. RUARANGI.
Te Pourewa, Waikato.
Kia Rev. P. Peneti,
Tena koe. Kua tae mai to tono kia
whakaaturia atu he ingoa mo te manu na e
Aotearoa. Kaati ko koe ano hei Tiamana,
hei whakatau mo te ingoa e rite ana, note-
mea tera ranei ehia nga ingoa e tukua atu e
nga pito e wha o te motu nei. Ina hoki he
ingoa ano taku, ko wai au e mohio kei taku
te tika ka whakaatu nei au i taku me ona
tikanga, me tona pai, me tona mohiotanga,
me tona hononga ki tenei onga ingoa kia
Kupu Whakamarama. Taku ingoa mo te
manu na ko Te Pipi-wharauroa.
Te mahi nui a tenei manu i Ingoanui ai
ia i nga manu katoa a te Maori, na te mea
ko ia te kai-whakaatu o te Raumati ki nga
tangata, i mohiotia ai kua wehe te whitu
kua wehe te waru. Ko tona kainga e ki
ana nga kaumatua onamata ko raro o te
whenua. Hei te wa ka ahua timata ake te
Raumati ka piki haere ake ia ki runga. Eo
tana tangi tuatahi tenei "Kui, kui!" Hei a
Oketopa ka penei tona tangi "Whitiwhiti
ora!" I te mea e " Kui, kui !' ana ano, he
whakaatu tena nana kaore ano i Raumati
noa. Ki te penei tona tangi " Kui, kui,
' whitiwhitiora,' " ' he kupu whakamarama '
tera nana E! he Raumati tenei.
Tenei tetahi waiata onamata mo taua
manu.
" Hei konei tonu au whakamau atu ei ki
| te hau korero mai no te whenua ei."
" He ohomauri au ki te haramaitanga o te
kuaotonga, e wero mai nei kai taku kiri ei."
"Tangi whakaroro ai te tangi mai a te
hakoakoa ki te maire raia e i."
"' Noho noa nei maua ko te meatanga na te
koe-koea, na te pipiwharauroa, i whanake
ai raro i te whenua ei."
" Ka puta ki runga tioro ai he tohu no te
tau he wehenga ki te whitu he wehenga ki
te waru, kawhai atu au ko whakamaenga-
rangi. kuru rawa aku iwi koe whairuhi au
i te moana raia ei."
Kua marama na i te waiata na etahi
tikanga o te Pipiwharauroa. Tetahi korero
tito pea mo taua manu e kiia ana ki te
akona atu e te tangata tona tangi, ka tahuri
ia ki te hutihuti i nga kai. Ko nga ahua
tenei o tenei manu i mea ai au mehua ko
Te Pipiwharauroa, kia tioro ai i te whitu,
kia tioro ai i te waru, kia tiora ai i roto i te
hoi o nga taringa. Heoi ra ahakoa kore e

5 5

▲back to top
HE KUPU WHAKAMARAMA.
rite koianei he ingoa, i te mea tonu e whaka-
utu ana i te Kupu Whakahau mai. Tena
kei nga kaumatua pea ta ingoa e taurite
ana
Hei kona ra
Ma te kaha nui o te Atua tatau e tiaki
NIKORA TAUTAU.
Porangahau,
January 4, 1899.
Ki Te Etita o Te  Kupu Whakamarama.
He mea moemoea ki te po i kite ai ahau
ia koe. Tena koe, tena koe, kia ora i roto i
tenei Tau Hou. Kua pahure te Tau Taw-
hito, me ona pai, me ona tini he, kua whiti
mai tenei ko te Tau Hou, Na konei i mea
ake ai, ka tika kia puta te ngakau whaka-
whetai ki Te Atua, Mona i pai ki te tiaki
i te tangata mai o te timatanga o te tau
tawhito, tae mai ki tona mutunga, a taea
noatia mai tenei Tau Hou e takahia ake nei.
Kati i te mea ka tae ora mai nei tatou, ki
tenei tau hou, he mea tika kia puta he inoi
ki Te Atua kia homai he ngakau hou, he
hinengaro hou, ki roto kia tatou, kia kaha
ai tatou ki te mahi i Tana i pai ai.
He inoi atu tenei kia koe, kia tukua mai,
he Whakamarama kia au, ara te pepa.
Ko te parirau mo Te Pepa kei to muri
iho reta rere atu ai.
Na To hoa i roto i Te Ariki.
RUPUHA TE HIANGA.
HE INOI MA NGA TAMARIKI.
1. MA NGA TAMARIKI NONOHI,
Mo te Ata.
E te Atua, nau ahau i tiaki i tenei po i
ora ai ahau. Homai tou Wairua Tapu ki a
au aianei, kia aroha ai ahau ki a koe, ki
nga tangata katoa; kia rongo ai hoki ki
oku matua, ki oku kia whakaako. E te
Atua, manaakitia matou katoa; ko Ihu
Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.
Mo te Ahiahi.
E toku Matua i te Rangi, he whakawhetai
taku ki a koe mo au mahi pai katoa ki a au.
Murua katoatia aku hara o tenei ra.
Whakakahangia ahau i nga ra katoa ki te
whakarere i te kino, ki te mahi i te pai.
Mau. ahau e tiaki i tenei po : manaakitia
hoki matou katoa: ko Ihu Karaiti hoki to
matou Ariki. Amine.
MA NGA TAMARIKI KUA PAHIKA AKE NEI I TE
TEKAU   O  RATOU   TAU.
Mo te Ata.
E te Matua aroha, he whakawhetai taku
ki a koe mo tau tiakanga i a au i tenei po, i
ahau e moe ana; kihai hoki i tukua tetahi
mea kino kia pa mai ki a au. Mau ano
ahau e tiaki i te roanga o te ra. Homai
tou Wairua Tapu ki a au aianei, kia kaha ai
ahau ki te pehi i nga whakaaro kino, i nga
hiahia kino e noho nei i roto i a au.
Whakaangaa tonutia e koe oku whakaaro ki
nga mea o te Rangi, kia mahara ai ahau ki
a koe e kite mai nei i nga mea katoa e
mahia ana e ahau, kia mataku ai hoki i te
hara. Meinga ahau kia rongo ki oku matua,
ki oku kai whakaako, kia akona ai e ahau
nga tikanga pai o roto o tau tare. Manaa-
kitia matou katoa e te Atua ; ko Ihu Karaiti
hoki to matou Ariki. Amine.
Mo te Ahiahi.
E Ihowa, e te Atua tohu, he nui rawa
aku hara o tenei ra, e matau na hoki koe.
Kaua ia koe e riri mai ki a au; engari
murua aku hari ki nga toto o tau Tama, o
Ihu Karaiti, i mate nei moku. Homai ki
roto ki a au he ngakau hou, he ngakau
ripeneta, kia pouri tonu ai ahau ki aku hara;
kaua hoki tou Wairua Tapu e tangohia atu
i a au. Meinga ahau kia noho tupato tonu
ki te wa e mate atu ai ahau. ' iakina ahau
aianei; kaua e tukua tetahi mea kino kia
pa mai ki toku wairua, ki toku tinana ranei;
a, kia ara ake ahau apopo whakakahangia
ahau ki te whakarite i tau e pai ai.
Manaakitia oku matua; oku whanaunga,
oku kai whakaako, kia tae katoa ai matou ki
tou kainga i te Rangi; ko Ihu Karaiti hoki
to matou Ariki. Amine.
III. Mo TE TIMATANGA o TE KUKA.
E te Ariki, e Ihu Karaiti; i rongo koe ki
ou matua, i tou tamarikitanga; araia atu i
enei tamariki te ngakau tutu, te ngakau
hianga ; homai hoki tou Wairua Tapu hei
mea i a ratou kia rongo ki o ratou kai
whakaako, kia whakatupuria ake ai ratou hei
tamariki ma to matou Matua i te Rangi;
kia rite ai hoki ki te tauira i whakatakotoria
ruai ra e koe, e to matou Ariki, e to matou
Kai whakaora. Amine,
PITO-PITO KORERO.
E hari ana matou mo nga korero o te
hui a nga tamariki o Te Aute i tu ki.
Taumata-o-Mihi wahi o Waiapu. E nga
hoa etita o-era atu pepa a taua a te Maori
ma koutou e panui enei korero, ma koutou
ma nga waka nunui e whakawaha ki nga

6 6

▲back to top
HE KUPU WAKAMARAMA.
marae tawhiti. He inoi hoki ta matau ki
te iwi Maori nui kia kaha ratou te awhina
i tenei Kotahitanga, ahakoa he tamariki nga
kai-whakatere. Kei te tohe ano a Ngatiporou
ki a ta ki Waiapu te hui a tenei tau, otira
pai atu mehemea ka pohiritia e era atu iwi
ki o ratou na takiwa hoki.
No te 14 o nga ra o Hanuere nei tae atu
ki te 22 tetahi hui a nga tangata kareti o
Nui Tireni nei, hui atu ki etahi no Ahitere-
ria.   He hui tino pai atu, nui atu te ngahau.
Te tino take o taua hui he Whakapono.   Eo
te tangata whakahaere, ara ko ta tumuaki,
he tangata, tino matau no tetahi kareti nui
o Amerika.   Toko-ono nga tamarika Maori,
i taua hui, e toru no Te Aute, kotahi no Te
Raukahikatea, kotahi no Whakatu, kotahi
no Canterbury College.   He nanaki a ano te
Maori! Na Reweti Kohere tetahi whaikorero,
i tetahi hui i te ahiahi na Perere Peneti te
kauwhau.    I   puta ona kupu mo te iwi
Maori.    E   whakawhetai   ana matau kia
Ihowa, mo te Whakaohonga a Tona Wai-
rua i   nga kareti   nunui  kia tahuri ki te
whakapono, a kia mea hold i a" Ihu hei
Kingi."   Hei tera atu tuhinga, nui ai nga
korero mo tenei hui.
A te 3 onga ra o Pepuere nei tu ai tetahi
ahuareka ki Motueka, na nga Maori o reira.
Nga mahi he korero na Peneti mo te ahua
o te Maori, he waiata Pakeha he waiata
Maori, he Rakau Kirihimete (Christmas
tree). Ko tenei i utaina ki te kete Maori,
me era atu mea. Ko nga moni o tenei hui,
mo nga mahi o te Hahi Maori
Hei a Maehe nei ka tu tetahi hokohoko ki
Whakatu (Nelson.) Konga moni e haere ana
hei tuku i te Rongopai ki te ao katoa. Kua
tonoa mai nga Maori kia tuku taonga atu,
i a te Maori mea. Ko nga moni o nga
taonga a te Maori mo nga mahi ano o te
Hahi Maori, kaua e tukua ma tangata ke e
whakangote tatou.
E hari ana o matou ngakau mo te mahara
nui o nga tamariki o Tipene ki ta tatou
manu. Ta ratau whangai mo Te Pipiwha-
rauroa kua tae mai 16 hereni. Kia ora
koutou e nga hoa taitamariki!
E te iwi, e nga kai-tautoko, me nga kai-
korero o tatou pepa, tenei a Te Pipi-
wharauroa me tona kahu hou ka tukua atu
ki o koutou marae. Matakitaki iho. I te •
marae o te whare, he Maori, engari ehara i
o tatou tipuna. No tenei whakatipuranga,
kua pakeha nei te ahua, nga mahi, me nga
kahu. Kei te korero pukapuka etahi o
ratou. Ta tetahi ko te Paipera, e whaka-
taki ana ia i nga tikanga o nga Karaipi-
ture, e korero ana i te Pukapuka o te ora.
Eo tetahi e korero aua i tana pukapuka ia
Te Pipi—wharauroa pea ? Pai atu mehemea
i kitea tetahi tino Maori. Maori te ahua,
Maori nga mea katoa. Otira kei wareware
nga kanohi ki te titiro whakarunga. Tiro-
hia a Te Pipi —wharauroa e tuku iho nei.
E te iwi hoatu he hua rakau mana, hoatu
hoki he tauranga mona, kia huri te taringa
ki te whakarongo ki tana tangi, he manu
ohooho, manakitia ana Kupu Whakamarama.
Huri ake ! hei kona ra 1 !
NGA KAKANO KUA TUKUA MAI,
s.   d.
Rev. W. Goodyear, Maketu        ...    10   O
Bey. & Mrs H. M. Ruarangi, Kaipara   5   O
Nga tamariki o Tipene, Akarana ...    16   O
J. H. Pope Esq., Poneke ...       ...    10   O
Rupine Tiwini, Motueka ...        ...      5   O
Miss Blakiston, Christchurch      ...      8   O
Ma te Ariki tatou katoa e whakakaha ki
te mahi i nga mea e tika ana ki Tana titiro.
Na to koutou hoa mahi,
REV. P. PENETI, Etita,
\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_ Nelson.
Bond, Finney, and Co Printers, Nelson.