Te Puke Ki Hikurangi 1897-1913: Volume 7, Number 4. 15 September 1911


Te Puke Ki Hikurangi 1897-1913: Volume 7, Number 4. 15 September 1911

1 1

▲back to top
     
    " TEPUPUTANGA  KI TE ORA    NUI TANGATA E HAERE ANA KI TE PO, ITI TANGATA I MAHUE AKE KI TE AO NEI "
                                                        "RAUHITIA,  MANAAKITIA."
NAMA 4 O TE TAU 1     CARTERTON, WAIRARAPA, PARAIRE HEPETEMA 15, 1911.


Te Ture Whenua Maori
1909


WAAHI II
TE APERATA KOOTI MAORI


2 2

▲back to top

3 3

▲back to top

4 4

▲back to top

5 5

▲back to top

6 6

▲back to top
 6.                TE PUKE KI HIKURANGI, PARAIRE HEPETEMA 15,1911.    NAMA 3 O TE TAU
       "Te Ranana Pukapuka whakahaere.

                      LONDON  DIRECTORY CO LTD.
          KOTAHI  PUTANGA   i roto i te toru marama. Hei whakaatu ki nga tangata mahi o te ao katoa, kia marama ai te tuku korero ki nga;
                       Ingarihi Kamupene Mahi hokohoko hoki
           I roto i nga rarangi o ia karaihe taonga. Apiti atu hoki ki tenei pukapuka hei whakaatu ki nga tangata e haere ana ki Ranana i nga;—
                              TANGATA TANGO TAONGA
                         me nga taonga e tukua ana e ratau ma runga tima, me a ratau Makete i nga taonga o nga Koroni nei.
                                                    NGA RAINA TIMA.
           Hei whakaatu hoki i raro i nga Wahapu hei rerenga, hei tohu ano hoki i nga taima hei rerenga.
                                   HEI PANUI 1 NGA MAHI TAKIWA.
      o nga Kamupene mahi, hokohoko hoki, i roto i nga tino Porowini o nga tuone, me waenganui ano hoki o nga mahi ahu-whenua o te Kiingitanga
       Kotahi.      Ka tukua atu he kape o tenei pukapuka, ka utua hoki te tukunga atu, mehemea ka tukua mai he Poutapeta Oota mo te moni £1.
 Matenga Tupapaku
                     
 TE MATENGA O WITAKO TANI-
            ORA.

      WAHINE  RANGATIRA O TE  ATI AVA.
   I te wenerei te 6 o nga ra o te mara-
 ma  nei ka hemo a Witako Taniora,
 Tamaahine  a te honore Witako Nga-
 tata, ki te kainga o tona tamaahine o
 Nui, wahine a Hoani Warena (Mrs J.
 Warren), i Pitone. I whanau, a Wita-
 ko ki Waikanae  i te tau 1859, ka 52
 ona tau inaianei, i whakaakotia ia ki
 te kura a H. R. Homu (Holmes,) i Po-
 neke, e noho ana ratau ko ona matua i
 Tanapara  Tiriti, Poneke, i te tau 1876,
 ka marenatia ia kia te Mana Taniora
 o Waikawa,  i roto i te whare karakia
 o Hato Pita, Wire Tiriti, Poneke, (St.
 Peter). I muri iho i to raua marenata
 nga ka noho raua ki Wiawhetu e rua te-
 kau o raua tau e noho aua i reira, ka
 haere raua ki Waikanae  noho  ai, i
 mua atu i tona hemonga ka haramai
 ki te kainga o tona Tamaahine i Pito-
 ne nei, i te matenga o te Honore H.
 K. Taiaroa M. L. C. o Otakou, ia Wi-
 tako katoa nga whakahaere, timata atu
i  Poneke   ki  Otepoti, ki te waahi
hei nehunga  ia Taiaroa he wahine ia
 kua mohiotia e nga Pakeha me nga
Maori, timata mai i te Tai Hauauru
tae noa ki Tai Rawhiti, i te matenga o
Hone  Heke, ka riro na raua ko Wiki
Taitoko meo raua hoa rangatira taane,
wahine, i man te tinana o Hone Heke
kia Ngapuhi ra ano. He nui te pai o
tenei wahine, he manaaki i te tangata
ahakoa Maori Pakeha ranei he rite to-
nu tana manaaki a he uri rangatira ia
no nga  tatai rangatira ona tipuna tuku
iho ki a ia ko ia te huinga o aua toto
rangatira. E  7  ona tamariki kei te
ora, e 8 nga mea wahine , e 4 nga mea
taane, hei ahua enei mona ki tenei ao.
i te tau 1897 ka haere nga hoia Maori
ki te Taimana Tiupiri o Kuini Wikito-
ria, he nui ona kupu poroporoaki ki
nga hoia, a, i haere hoki tetahi ona ta-
ma, a Kuru, hei kai whakatangi Piuka- .
ca nao nga hoia, ka nehua ia ki te waa-
hu i nehua ai tona matua i Pitone, ara
ki te urupa o to ratau whanau, he tino
aui nga tangihanga i tae ki te tangi ki

a ia
 TE MATENGA O ANI NGAPUKE;

   Kua mate a Ani Ngapuke, te rua o
 ona ingoa ko Reneti. He tamahine
 na Ngatuere  Tawhirimatea. 1 mate
 ki Kaatataone (Carterton) Wairarapa;
 i te rua o nga ra o Hepetema nei; be
 nui te pouri ona tungane ona matua o-
 na tamariki ona mokopuna, mo tona
 matenga a he nui te tangihanga i ta-
 ngihia ai ia e ona hapu. Ko  tetahi
 tenei o nga wahine rangatira o Waira-
 rapa nei. He wahine  manaaki i te
 tangata, manaaki i nga oope haere,
 manaaki i ona hapu, i ona tamariki,
 tae noa ki ona mokopuna. Kua kau-
 matuatia ana tamariki whangai, kua
 whanau tamariki hoki, He nui nga
 huarahi mai o tenei wahine i roto i
 nga tipuna, ia Kahungunu, ia Rongo-
 maipapa iaTuri, ia Tamatekapua ia
 Whatonga:—
   Ka moe a Whatonga ia Reretua:
   Ko Tautoko.
   „  Rangitane.
   „  Kopuparapara.
   „  Kuaopango.
   „  Uengarehupango.
  „  Hamua.
   „  Wahatuara.
   „  Hinerautekawa. ka moe ia Raka-
imaroa:  Ko  Pikihauariki  to  mua,
  Ko  Korakotaiwaha to muri iho.
   „ Pinenau  to muri iho. Ku moe
a Korakotaiwaha ia Hineumu ko te Ra-
ngi whakaewa, ka moe a te Rangiwha-
ewa ia Hinetarariki Ko Tamahau ka
meo ia Hinerangi, ko Raetea raua ko
tona tuahine ko  Hinetearorangi, ka
moe  a te Raetea  ia   Horahanga
ko Tangatakau ka moe ia Tohi, ko Ta-
rewa, ko Tawhirimatea, ko Ngatuere.
ko Ani Ngapuke, ko te rua ona ingoa
ko Reneti.
  Heoi ano kaati nei ona whakapapa,
e tukua atu inaianei, no te whitu o
Hepetema nei ka nehua.
  Heoi haere ra e kui, ki o tipuna ki
e iwi katoa, ki te kainga tuturu mo ta-
tau, waiho ko te pouri ki muri nei rae
;c aroha.
            Heoi ano,
    na Te Puke-Ki-Hikurangi.



   HE  WHAKAMARAMA.
 Ko  te take i kore ai e tere te puta a
u o te koutou Maunga i tenei putanga .
he raruraru ki te neke ia te "Puke" ki
ona ake turanga, heoi kia ora koutou.
              No te "Puke"
 NGA TAIMA O NGA TEREINA MO

  WAIRARAPA;
   Te tereina i te ata mo Poneke. Ka
 haere mai i:-
   Mahitaone  i te 7,80. i te 9,45, i te
 (3,18. o te ahiahi.) Ki Wuurupere  i
 te 6,30. i te 11,43. i te (6.0) o te ahi
 ahi.

   Kaatataone i te 7 57. i te 10,20. o te
 ata, i te 4,15. o te ahiahi. Ki Wuuru-
 pere i te 11,11. o te ata, i te 4,25. o te
ahiahi, me te 8,32, ka noho tenei tere-
 ina i Mahitaone ka mutu.

   Ko tereina i Mahitaone ki Wuuru-
pere o te 6,30. o te ata. ka mau   te
Ekiperehi o Akarana ki Paamutana,
ko te tereina i Kaatataone ki Wuuru
pere o te 11,11. o te ata, ka mau te
Nepia Ekeperehi ki Wuurupere.
  Nga tereina hoki mai i Poneke ki
Wairarapa   nei, kei te;-             o
   7,45. 10,15- o te ata, kei te 4,35.
ka  hiahi.

  NGA HAORA  MAHI O  NGA
      POUTAPETA.         i

  Ko nga Tumuaki Poutapeta; ko A-
karana, ko Otautahi ko Otepoti me
Pokeke e .tuhera ana enei Poutapeta
i te 8 o te ata ki te 8 o te ahiahi.
  Ko era atu poutapeta katoa e tuhera
ana i te 9 o te ata ki te 5 o te ahiahi.
  Mo te hiahia o te tangata kia mohio
ki enri ahuatanga, nae titira ki nga,
Post & Telegraph    ."
      Nga  Waea, (Telegrams)


Niu Tireni 



     NGA TAUIRA
           
Nga Ture o tenei Pepa

         TURE 1.
 Ko  te utu nao te pepa o te "Puke" i
B tau tekau 10/- hereni.
           TURE 2.

    Ki te tono mai i te pepa me pea
 te ahua o te tuhi mai i te ingoa ki wa
 ho o te kawa:——
      Ki te Etita o te "Puke ki Hiku
 ngi." Box 5, CARTERTON.

                 TURE    3.
   Ki te tuku moni mai koutou ko
 tauira ano tenei i runga ake nei,
 nga moni Poutapeta Nooti anake (]
 sal Notes.)

          TURE 4.
   E rua nga putanga o te pepa i r
 i te marama.

                TURE   5.
   Ko  te pepa tuatahi e tae atu ki
 tangata me tuku tonu mai te 
 kia ora ai to koutou maunga.

          TURE 6.

i  Kei te Etita te tikanga mo te pan
 i nga korero e tukua mai ana kia 
 hitia e te Puke.

          TURE 7.
   Kia tupato, kaua nga korero kino
 tukua mai kaore e panuitia e te Pu


     NGA RA PUTANGA
  Kei te 15 me te ra whakamutunga
 o ia marama nga ra putanga o te pe
kaore e mohio a te Puke ki nga ra
tae atu ai te pepa kia koutou, engari
te poohitanga atu i konei, koia tenei
runga ake nei.
           Na   te Etita.


  He mea ta he mea panui na H.
A. Tuhokairangi, i raro i nga wha
haere a Purakau Maika i te Tari pe
hi o Rowse, High st, Carterton.

  Printed & Published by  H. &
Tuhokairangi (Andrew  Bros,) un<
the direction of Purakau Maika Editor
at their Registered Printing Office
  High  Street, C A R T E R T O N
        September 15, 1911,..