Te Puke Ki Hikurangi 1897-1913: Volume 7, Number 26. 30 November 1912


Te Puke Ki Hikurangi 1897-1913: Volume 7, Number 26. 30 November 1912

1 1

▲back to top

2 2

▲back to top
matenga o   Kingi    Mahuta



Te uhunga kia Mahuta.

3 3

▲back to top
Nama 26 o te tau 2.       Te Puke Ki Hikurangi, Haterei, Noema 30,  1912.

Ngati-Tuwharetoa, Ngai-Terangi,
Ngati-Whiti, Ngati-Kahungunu,
ara, ki te tautoko i te kupu a Te
Heuheu. Otira i patai a Timi
raua ko te Heuheu me haere
Maori ranei tatau ki runga ki te
mate ra, me haere pakeha ranei,
ko te whakautu a nga iwi me
haere pakeha, engari ko te manu-
ka anake e whakatakoto ki runga
i te tupapaku, engari me maemae
ano. Heoi nga kupu o tenei po.
Ka hiki.

I te ata o te  rua  tekau,  i   te
11  a.m.  ka   whakawhiti   atu   i
runga i te paati,  ka  whiti   katoa
nga tangata ki tera  taha,   ko  te
kaute i  tenei  wa   e   whitu   rau
(700).    Ka   haere   ka   kitea atu
te whare rae nga haki e rere ana,
ka kitea mai hoki e  nga  tangata
mahi i nga pu-repo ka timata  te
pupuhi, e rima nga pu i te paku-
tanga  kotahi,  e rua  tekau  nga
pakutanga, a ka  timata  hoki  te
tangihanga   ki   te   maemae,   ka
whakatata atu   ki  te   marae   ka
haere mai te peene  me  te  mahi
tonu ano nga pu-repo  ara   nga
(kenana), he hanga whakaaroha,
a ka tae mai te peene  ki mua
nga iwi ka timata  te  tangi,   ko
tenei peene ko  te  peene  tona  a
Mahuta, ka tae ki te  kokinga  o
te rori, e hangai  atu   ana  ki te
teneti o  te  tupapaku,  e  tu ana
nga hoia Maori i nga taha e  rua
o te rori, i o  ratau rae   tonu   o
ratau ringa e  whakanui   ana  ki
nga whakaeke, ka haere atu  nga
manuhiri i waenganui i nga hoia
ka tae ki te timatanga atu o nga
kai-pohiri, e wha mano  i  tetahi
taha o  te rori  e   wha   mano   i
tetahi taha o nga  kai-pohiri  tae
noa ki te teneti  i  takoto   ai   te
tupapaku, me te  whakahua  ano
i ta ratau pohiri.    " Toia mai  te
Waka," ka mutu  ta  tetahi  taha
ka  riro   i    tetahi.    Ka  haere  a
Matotoru ki te whakatakoto i  te
Manuka ki runga i te  tupapaku,
ka hoki mai  ka  whakahuatia  te
maemae      a      te      tangihanga
Ripiripia, Haehaea; tuakina,
Haparangitia te Upoko o   te
Ngarara kai-tangata  Hue-e.
Koiana tonu te tangi i  roto  i  te
rua haora he  maemae  anake,  a
ka tahi ano ka timata ki te tangi,
nui atu te tangi o Timi  Kara,  o
te Heuheu  Tukino,  o   Teri   Te
Paerata, otira  o   nga   rangatira
katoa me nga iwi,   Ngati-Haua,
Maniapoto, Ngati-Tuwhareto, Te
Arawa,     Ngai-Terangi,     Ngati-
Mahuta, Ngati Koroki, Taranaki,
Whanganui,     Ngatiapa,     Ngati
Kahungunu, Ngatiawa, Te Wai-
pounamu, me te Whare Potae,  i
te taha o te whare o Mahuta e
tangi kapo ana, ka  roa   e   tangi
ana ka tukua nga taonga, ringinga
roimata o nga tangihanga, Ngati
Kahungunu ki Heretaunga, Ngati
Kahungunu ki Wairarapa,  Ngati
Tuwharetoa,   otira   o   te   maha
noatu o nga iwi i  whakaheke ki

4 4

▲back to top
Te Puke Ki Hikurangi, Haterei Noema 30 1912.    Nama 26 o te tau 2.

HAWITI    ME    TAOMANA.
(SAVAGE & SOWMAN.)

Tiriti Nui    ...    Kaatataone.

TE HAAPU iti iho te utu
o nga taonga kei Wairarapa nei,
mo te mahi Tuuru, Toopa,
Iringa whakaahua (framing),
Toroa iringa kahu, Teepu tuunga
peihana wai, Peeti waea, Teepu-
koroihe (covers). Taonga whaka-
paipai, ara, kuihini, kaari kirihi-
mete, taporena whariki, otira nga
ahua taonga katoa mo te whare.

Nga utu o nga Toroa e £2 12s
6d a raro.

" Toroa iringa kahu £4 5s

a raro.

HAERE MAI KI TE MATAKI-
TAKI.

KEI A AU   NGA HUTU
KAHA, PAI HOKI TE   MAHI-
NGA, KO NGA UTU E £3   5s.

(a raro.)

NGA Kaka mo nga haere,
ko nga utu e £2 os. a raro.

Nga MEA katoa e hiahia ana
koutou kei a —

Paaka-

TINO TOA  KAHU,
o  KAATATAONE  nei.

H. H. KARANI.

(G. H. CULLEN.)

(Kereitaone, Wairarapa.)

ROIA-

Tenei au te tangata tika, matau,
pai hoki ki te whakahaere i
nga ahuatanga mahi katoa
a te Roia. Ko taku Tari kei
tawaahi atu o te Whare
o te Etita o te Mareikura.

Ka taea e au nga mahi Maori
katoa, e hangai ana ki te
Ture Mahi "Riihi, Hoko,
Mokete Paara moni.

He moni kei au mo te tuku i
runga i nga Taitara motu-
hake.

E hoa ma   kana hei whakarea i

o koutou hiahia me a koutou
TAKE.

He   whakamaharatanga   tenei
naaku na Makiwera Takana Ma
kahana,    tangata   unu   niho   o
Kaatataone, kei  te   tuhera tonu
taku whare.    Haere mai.

5 5

▲back to top
Nama 26 o te tau 2.       Te Puke Ki Hikurangi, Haterei, Noema 30,  1912.

HU RAUMATI.

•••                                                  

Koia  nei te   taima tika hei   whakaa-
rohanga   ki   te tango Putu, Hu  raumati
hoki Haere mai kia KITINA mo te ra
rangi pai, kakama hoki, kei roto i te ro
he o Wairarapa nei. Na matau nga tao-
nga  pai atu, e taea ai te hoko mo te mo-
ni iti, a, & whakapaua ana o matau wha-
kaaro ki te iwi Maori.    HAERE   MAI!

J    KITINA      

"Te hoa o te waewae."    K     tawahi o te

Poutapeta.

Kuini  tiritiMAHlTAONE.

6 6

▲back to top
Te Puke Ki Hikurangi, Haterei, Noema 30,1912.       Nama 26 o te tau 2.

TE RANANA PUKAPUKA

TU-TOHU,

(Kotahi putanga i te tau.)

He pukapuka hei whakahangai i te tuhituhi a nga tangata
whai-mahi, ki nga Ingarihi.

Kamupene Mahi, Hokohoko hoki,

i roto i ia wahanga o te taonga.A, hei tu-tohu hoki ki  nga
tangata e haere ana ki Ingarangi i Ranana me ona rohe katoa
Kei roto ano hoki-i tenei pukapuka te rarangi ingoa o nga

Tangata tango taonga,

me nga taonga e tukutukua ana e ratau, me nga taonga makete onga
Koroni, me o era atu motu hoki.

Nga raina Tima.

Hei whakaatu ki nga tangata e haere ana ra runga tima, i
nga wahapu hei rerenga mona, a, hei whakaatu hoki i nga taima e
rere ai nga tima i tena wahapu, i tena wahapu.

Hei panui hoki i nga mahi o ia takiwa,

a nga tino tangata mahi, tangata tango taonga hoki, me era atu tu
tangata whai-mahi, i roto i nga tino taone nunui, a, i waenganui ano
hoki o nga Takiwa Mahi-ahu-whenua, o te Kingitanga Kotahi.

Ka tukua atu he kape o tenei pukapuka ka utua hoki te
tukunga atu, mehemea ki te tukua mai he poutapeta oota mo te
moni £1.

The London Directory Co.Ltd,
25 Abchurch Lane
London E. C.

7 7

▲back to top
HE   RETA TUKU MAI.

KAATATAONE, Tihema 9th, 1912.
Ki te Honore Ta Timi Kara,—

E te hoa Ho-
nore, tena ra koe i roto i te aroha nui ki te iwi
nui kua mene atu ki te po, mahue ake ko koe
hei haere i nga tahatinga o te motu nei. E
hoa he hanga whakaaroha ki te hunga e mata-
tu ana te ngakau, ki te whakarongo atu ki a
koe e hautu ana i runga i nga Marae o nga iwi,
ka manaakitia to hamumu ka koa noa atu to
ngakau o te hunga i tawhiti, ka puhaina ki
waho to hamumu, ka kikiwa noa atu te nga-
kau i tawhiti.

Ho mihi ake ki to kaha ki te whakahou i te
kupu a o taua matua i ki ai kia Waikato i nga
ra i a Potatau, " Ko te whakahaere mo te
" Kiingi " me tuku mai ki te motu." Ko te
whakautu he kupu kino, a, ko te utu o te kupu
kino a Waikato, " Ka matenga ke koe, ka
matenga ke ratau." Waihoki i tenei ra ko
taua kupu kua tuaruatia e koe, koia tenei to
kupu :—" Whakahokia te Potae o te tangata, e
hoki ki ton Potae," Koia tenei taua Potae, ko
te Ariki o nga Ariki," tuarua, ma te motu e
hanga te kaupapa hei tuunga mo te Ariki o nga
Ariki, heoi, puhaia ana mai e Waikato to
hamumu ki waho.

Kaati, e te Mangai o nga iwi, kua puta to
koha, heoi, kua rite ki ta te Karaiti kupu i mea
ai kia Pita:—" E kore au e mea atu ki a koe e
Pita kia whitu tata, engari kia whitu tekau
whitu. Ko tenei kua nuku atu i te whitu rau
whitu nga whakakahoretanga a Waikato i nga
iwi o nga motu nei, kaati enei kupu, ko te
Ngaru-mutu kei te toe.

He waiata tenei hei whakaroa i aku Kupu.

" Pokarekare ai te Pounamu rama nei,
me aba koa ra i te Ture a te iwi,
tenei ka inumia kia wawe ko te pau
te hanga a te kaki e horo nei ki te
rama rama.

" Kauaka range au e te iwi e whaka-
wehia mai tukua te tamara kia tau ki
roto ra, ki te kai haurangi nahau e te
Kiingi, e kemo noa atu ra ki runga ki
te Kaute Haute."

Heoi kia ora.    Na to hoa,

MEIHA TUNUIARANGI " TAIHOA."

8 8

▲back to top
TE MIRI A TE  " PUKE "


MO TE KIRIHIMETE ME TE TAU HOU.