[NAMA 16. O TE TAU 2.]\_\_\_\_\_TE PUKE KI HIKURANGI   OKETOPA MANE 16th 1899.\_\_\_\_\_\_[Wharangi No. 8]
Koi wareware rawa koutou ki te titiro ki tenei wahi, ara ki tenei kupu, ki te nui nga korero ka mau tonu ki te 8 nga wharangi, a ki te iti nga korero ka hoki ano ki te 6 nga wharangi,a me te titiro iho ano hoki ki te Tauira poto onga Ture, ara ki te Ture 1, ko te utu mo te pepa ote "Puke" i te tau, 10/- moai, kaore ite 10/- Pane Kuini, a me te tango hoki a te tangata ite pepa hei te tau anake kaore e hoki iho, heoi kia mau i roto i o koutou ngakau enei kupu. "Te Puke."
KAHORE E TAU TE HEE, KI NGA KAI-MAHI O TE "PUKE," ME To TATAU NUPEPA Mo NGA WHAKAARO, ANGA RANGATIRA TAANE, WAHINE, E TUKUA MAI ANA KIA PANUITIA E "TE PUKE KI HIKURANGI," OTIRA KIA TUPATO ANO KOUTOU, KAUA NGA KORERO KINO.
MARAMA-TAKA O TE "PUKE." Ko nga ra enei hei putanga atu mo te Pepa, i roto i te marama, a, pau noa tenei tau, ko nga ra hei taenga atu ki o koutou Kainga kaore te "Puke" e mohio, engari te poohita-nga atu i konei, e mohiotia ana, koia e whai ake nei:—
Oketopa. Mane, 16, Ki te Turei, 31-Noema. Wenerei, 15, Ki te Wenerei, 30. Tihema. Paraire, 15, Ki te Hatarei, 30.
TAUIRA  POTO. ONGA  TURE  OTENEI PEPA.
(TURE 1.)
Ko te utu mo te Pepa o "Te Puke Ki Hikurangi" i te tau 10/ hereni.
(TUBE 2-)
Ki te tono mai i te Nupepa, me penei te a-hua o te Ingoa ki waho o te kawa. Ki Te Etita.
"O Te Puke Ki Hikurangi."
Box 20 Greytown Wairarapa.
(TURE 3.)  
Ki te tuku moni mai koutou, ko te Tauira ano tena i runga ake nei, hei nga moni oota Poutapeta anake.
(TUBE 4.)
E rua putanga o te Pepa i  roto i te marama. Na Te Etita o "Te Puke Ki Hikurangi."

—A- SUPPLEMENT TO THE "PUKE KI HIKURANGI" NEWSPAPER.
Porangahau. Hepetema 24,1899. Kia "Te Puke Ki Hikurangi"   E  Koro tena koe me to Komiti e whakahaere mai nei i a koe, he nui te whakamoemiti o te  ngakau mo to kaha ki te tohutohu i nga wa ' katoa, engari e kore e mau te pupuri o tohutohu e te tangata, te ahakoa kia. mau tonu ki te ako,  me  kore e penei me te wera i te ahi e mau nei te nawe ma te kukuti o te kiri hei aha ra  i te  ora tonu,  kia pera he ora mo tenei wa" e" ako nei koe he pai tonu kia pera, me aha te kukuti i te ora tonu o tetahi waahi o te tinana.    Kua pera  te ahua o te Whenua i naianei kua wera i te ahi kua whai-nawe, e kore e hoki  atu te Whenua ki toha ahua o mua,  e kore te tangata i wera e hoki  atu ki tona ahua o mua, engari ko nga matauranga katoa me te Pire Poari hei rongoa kia mahu, ko te nawe ko te  kukuti ka mau. tonu  a mate noa. Ehara e Koro hei whakaea noa atu mo to mahi e tohutohu nei koe i a marama,  i a wiki kaore e ea i au to mahi, engari e mohio ana au ki o kupu katoa o te ra ano  i timata ai to haere i te Motu nei tae noa mai ki  tenei   wa,  he  marama    rite tonu ki  oku whakaaro, kaati enei kupu. HE TUPAPAKU. E "Puke maau e tuku  atu kia rongo nga whanaunga e noho ana i nga Rohe katoa o Wairarapa,  kua riro  to ratau    Tipuna   a Meri Heta,  i te 20 o Hepetema  1899,  he whakaatu noa kia rongo.   Heoi kai  te pai tana haere, e haere ana i te huarahi o  te katoa, a,  ka haare  atu ano te katoa i taua huarahi,  he uri ona kua 2 Mokopunatanga. Heoi "E   Puke"   kaore he Whakapapa  o taua Hakui e hoatu koi whakakapi noa i te Pepa, me penei  noa e au.   He Mokopuna na Kahungunu,  he Mokopuna na  Pinenau, Ko te matua Wahine he uri Atua, he Mokopuna na Hine-te-iwaiwa, kaati noa  i konei. Na Heta Matua. Parenako. Akuhata  1, 1899. Ki Te Etita o "Te Puke Ki Hikurangi" e boa tena koe me ou hoa mahi i to tatau taonga, kia ora koutou me to koutou Kaumatua me Tamahau, tena koutou te  aroha, o a tatau tamariki me o koutou  Iramutu taina.    Tenei aku kupa ruarua utaina  atu ki runga i to tatau "Puke" te Whakapapa o taku tamaiti, o Matua Hamaiwaho. Koia tenei e whai ake nei : — Ko   Rua-i-te-matauranga. ,"    Ruawharo.., "    Rangatira. "    Tupiki. "    Te Puehu. "    Tamarakai. "    Te Aweawe. "    Rangiihia. "    Tutemakohurangi. "    Kuratepa, "    Te Rai-kau-moana. "   Hinerangi. "    Hine-i-te-arorangi. "    Te Hina. "    Te Ngarehu. "    Hoka. "    Tamati. "    Te Hamaiwaho. "    Matua Hamaiwaho. Ko    Ruataratai. "    Ruamano. "   Uenuku. "    Ruatapu. "    Tamarakaiora.     Tamakitematangi. "   Tutewhakaekenuku. "    Tuwhakaekerangi. '*   Pito. "   Kere. "    Korotoi. "   Rongokako "   Tamatea. "    Kahungunu "    Kahukuranui.   Tuarongo.           •      .".   Ranga-i-waho. "    Tapu "   Hoka.*                          "   Tamati. " . Te Hamaiwaho. c   Matua Hamaiwaho. Ko    Rakaihikuroa. "   Hine-te-raraku . "... Rangimatakoha. "    Rakaimoari. ' '    Kahukuramango "    Humarie. "    Tataiaho. "    Tuairau. "    Rakaipa. "   Hikawera. " ' Te Whatiapiti. "    Te Rangiwawahia. "    Hinepa. "    Te Aranui. "    Tangimoana. "    Ruia-i-te-rangi» "    Puakihau. "    Hinetutunawai. "    Te Nonohu. "    Hoka. "    Tamati. "    Te Hamaiwaho. "    Matua Hamaiwaho. Ko    Hinematua. "    Rakai-ka-hewa. "    Te Angatu. "    Te Uanga-o-rangi. "    Hinematika. "    Te Kai-a-punahau. "    Patahanga. "    Te Waiehu. "    Te Kauaha. "    Tatinoia. "    Te Waiehu, kuao. "    Te Riponga. "    Kiriwai. "    Pakuahi. "    Tutohe-nga-rangi. "    Te Raro. v   "    Tamati. "   Te Hamaiwaho. "    Matua Hamaiwaho. Ko   Ira. "    Iwi-pupu. "    Kahungunu. "    Kahukuranui. "    Rakaihikuroa. "    Takapau. "    Ruaio. "    Koura. "    Kiteroa. "    Takinga. "    Tarere. "    Haurarama. "    Hine-ko-naki-hau. "    Kini. "    Rahera. "    Te Hamaiwaho. "   Matua Hamaiwaho. Ko   Rakaipaka. "    Kaukohea. "    Tutekanawa. "    Te Maroiro. "    Haurarama. "    Hine-ko-naki-hau. "'  Kini. "    Rahera. "    Te Hamaiwaho. "    Matua Hamaiwaho. Ko   Rangi-taane. "    Kopu-parapara. "    Toka-tu-moana. "    Te Puehu. "    Te Aweawe. "    Tamarakai. "    Maino. "   Kohunga. . "    Tuwharemoa. "    Tamaraumoa. "    Rangi whakapou. "    Te Aonui, "   Kuratepa. "   Te Rai-kau-moana, „"   Hinerangi. "'   Hine-i-te-arorangi. ^     "    Te Hina. "    Te Ngarehu. "   Hoka. "   Tamati."   Te Hamaiwaho. "    Matua Hamaiwaho. Ko   Kahungunu ano. "    Tahukuri. .    . "    Tauhei. "   Tatawhiwhi.     Kaukirangi. "    Tao-te-rangi "    Wharau. "   Hinepa. "    Te Aranui *'    Puakihau. "    Hinetutunawai    Te Nonohu. •"   Hoka. "    Tamati. "•    Te Hamaiwaho. •"    Matua Hamaiwaho. Ko   Uengarekupango. "    Te Awariki "    Ngaroroa. * '    Tumomoka. •"    Hinepi xt    Te Kura-i-huna-"*'    Hinetauioau.     Tahupare.     Tahu.     Tuarongo.     Rangaiwaho.     Tapu. •    Te Ngarehu. "    Hoka. "'  Tamati. "'    Te Hamaiwaho. "   Matua Hamaiwaho. Ko    Pakiaitu, "    Pakirahi •"    Tumakehua. "    Te Aomatangi ~'    Kahukura. "    Te Amaru. *'    Ruamano •"    Paikea. * '    Whatiura-taka-te-marama •"   Ue-te-koroheke. *'    Tahunui •"    Ira. • •"   Tamati. •"    Te Hamaiwaho "    Matua Hamaiwaho, Heoi ano nga Whakapapa. Na Te Hamaiwaho Tamati HE TUPAPAKU, No te 1 onga ra o Akuhata nei ka mate te Tamaiti Wahine a Kapene  Tunuiarangi, ko Kahia te Ingoa, i mate ki Banana ii waahi o Turanga Lowey Vally,  ko te tamaiti nei e rua tonu nga ra i pa mai ai tona mate, i te ra tuatoru hoki ka hemo ia, ehara i te mea kaore i tae ki te Takuta te tamaiti nei, e rua nga Takuta i tae ai te tamaiti nei, ko Takuta * 'Porete" nae Takuta "Paama" i roto i enei ra e rua, kaati, na runga i te kaha o te mate ki te  tango atu i a ia koia  i riro ai ia i te mate te tango atu, he nui te pouri o nga Hapu o roto o te Awa nei o Wairarapa,  ki te matenga o taua tamaiti i runga i te tangohanga atu i a ia i waenganui i te Iwi, koia nei tonu hoki nga  mete e kiia nei", he mate whawhati-tata,   ki  te   Pakeha   he ,,Heart Disase" he Kotiro Rangatira tenei no runga i nga Tahu Rangatira o Kahungunu, kia ora tatau i roto i te pouri. "Te Puke Ki Hikurangi"

A- SUPPLEMENT TO -THE "PUKE KI HIKURANGI" NEWSPAPER.
Porangahau. Hepetema 24,1899. Kia "Te Puke Ki Hikurangi"   E  Koro tena koe me to  Komiti e whakahaere mai nei i a koe, he nui te whakamoemiti o te  ngakau mo to kaha ki te tohutohu i nga wa  katoa, engari e "kore e mau te pupuri o tohutohu e te tangata, he ahakoa kia. mau tonu ki te ako, me kore e penei me te wera i te ahi e mau nei te nawe ma te kukuti o te kiri hei aha ra i te ora tonu, kia pera he ora mo tenei wa e ako nei koe  he pai tonu kia pera, me ana te kukuti i te ora tonu o tetahi waahi o. te tinana.    Kua pera te ahua o te Whenua i naianei kua wera i te ahi kua whai-nawe, e kore e hoki atu te Whenua ki toha ahua o mua,  e  kore te tangata i wera e hoki  atu ki  tona ahua o mua, engari ko nga matauranga katoa me te Pire Poari hei rongoa kia mahu, ko te nawe ko te kukuti ka mau tonu  a mate noa. Ehara e Koro hei whakaea noa atu mo to mahi e tohutohu nei koe i a marama,  i a wiki kaore e ea i au to mahi, engari e mohio ana au ki o kupu katoa o te ra ano  i timata ai to haere i te Motu nei tae noa mai  ki . tenei   wa,  he  marama    rite tonu ki  oku whakaaro, kaati enei kupu. HE  TUPAPAKU/ E "Puke maau e tuku  atu kia rongo nga whanaunga e noho ana i nga Rohe katoa o Wairarapa,  kua riro  to ratau    Tipuna   a Meri Heta,  i te 20 o Hepetema  1899,  he whakaatu noa kia rongo.   Heoi kai  te pai tana haere, e haere ana i te  huarahi o  te katoa, a,  ka haere atu ano te katoa i taua huarahi,  he uri ona kua 2 Mokopunatanga. Heoi "E   Puke"   kaore he Whakapapa o taua Hakui e hoatu koi whakakapi noa i te Pepa, me penei  noa e au.    He Mokopuna na Kahungunu,  he Mokopuna na  Pinenau, Ko te matua Wahine he uri Atua, he Mokopuna na Hine-te-iwaiwa, kaati noa  i konei. Na Heta Matua. Parenako. Akuhata   1, 1899. Ki Te Etita o "Te Puke Ki Hikurangi" e hoa tena koe me ou hoamahi ito tatau taonga, kia ora koutou me to koutou Kaumatua me Tamahau, tena  koutou te  aroha o a tatau tamariki me o koutou  Iramutu taina.    Tenei aku kupu ruarua utaina  atu ki runga i to tatau "Puke" te Whakapapa o taku tamaiti, o Matua Hamaiwaho. Koia tenei e whai ake nei : — Ko   Rua-i-te-matauranga. "    Ruawharo... "    Rangatira. "    Tupiki. "    Te Puehu. "    Tamarakai. "   Te Aweawe. "    Rangiihia. "    Tutemakohurangi. "    Kuratepa, "    Te Rai-kau-moana. "   Hinerangi. "    Hine-i-te-arorangi. "    Te Hina. "    Te Ngarehu.       "   Hoka. "   Tamati. "    Te Hamaiwaho. "    Matua Hamaiwaho. Ko   Ruataratai. "   Ruamano, "   Uenuku. "    Ruatapu. : "    Tamarakaiora. •'    Tamakitematangi. "    Tutewhakaekenuku. "    Tuwhakaekerangi. "   Pito. "    Kere. "    Korotoi. " . Rongokako "   Tamatea. "    Kahungunu "    Kahukuranui. . ...   "    Rakaihikuroa.        '.'     "    Tutaetara. . '      Marutauhea. "   Te Aomataura. '"   Te Turuki. "    Hinetekaretai. :    '"'   Hoata. "   Moana. "   Tatu., ".   Tuarongo. .".   Ranga-i-waho. "   Tapu. "   Hoka                           "   Tamati. ." , Te Hamaiwaho. <r   Matua Hamaiwaho.                                                         -Ko   Rakaihikuroa. "   Hine-te-raraku .."... Rangimatakoha. "    Rakaimoari. "    Kahukuramango. "   Humarie. . "    Tataiaho. " " Tuairau. "    Rakaipa. "    Hikawera. " ' Te Whatiapiti. "    Te Rangiwawahia. "   Hinepa. "    Te Aranui. "    Tangimoana. "   Ruia-i-te-rangi. "    Puakihau. "    Hinetutunawai. "    Te Nonohu. "    Hoka, "    Tamati. "    Te Hamaiwaho. "    Matua Hamaiwaho. Ko    Hinematua. "    Rakai-ka-hewa. "    Te Angatu. "    Te Uanga-o-rangi. "    Hinematika. "    Te Kai-a-punahau. "   Patahanga. "    Te Waiehu. "    Te Kauaha. "    Tatinoia. "    Te Waiehu, kuao. "    Te Riponga. "   Kiriwai. "    Pakuahi. "    Tutohe-nga-rangi. "    Te Raro. v  "    Tamati. "    Te Hamaiwaho. . "    Matua Hamaiwaho. Ko   Ira. "    Iwi-pupu. "    Kahungunu. "    Kahukuranui. "    Rakaihikuroa. "    Takapau. "    Ruaio. "    Koura. "    Kiteroa. "    Takinga. "    Tarere. "    Haurarama. "    Hine-ko-naki-hau. "    Kini. "    Rahera. "    Te Hamaiwaho. "    Matua Hamaiwaho. Ko   Rakaipaka. "    Kaukohea. "    Tutekanawa. ' "    Te Maroiro. "    Haurarama. "    Hine-ko-naki-hau. "'   Kini. "    Rahera. "    Te Hamaiwaho. "   Matua Hamaiwaho. Ko   Rangi-taane. ' '    Kopu-parapara . "    Toka-tu-moana. 11    Te Puehu. "    Te Aweawe. "    Tamarakai. "    Maino. "   Kohunga. "    Tuwharemoa. "    Tamaraumoa. "   Rangiwhakapou. "'  Te Aonui.' "    Kuratepa. "   Te Rai-kau-moana. ,"   Hinerangi. "   Hine-i-te-arorangi. "    TeHina, "   Te Ngarehu. "   Hoka. "   Tamati.

A SUPPLEMENT TO THE "PUKE KI HIKURANGI" NEWSPAPER.
PITOPITO    KORERO.
I te Taite i te 12 onga ra o Akuhata nei, ka puta tetahi hau kino, ki te whakaaro iho a te ngakau, katahi ano te hau kino i puta ki Wairarapa nei, ko te Aitua i pa ki Papawai i taua hau, ko te Whare takanga kai o Aotearoa raua ko te Waipounamu, ko te Ingoa o taua Whare, ko Paakewairangi, e mohio ana nga Iwi o te Motu nei ki tana Whare, ara, nga Iwi i tae mai ki te hui a te Kotahitanga i ta nei ki Papawai, ko te rahi o taua Whare e 40 patu te roa, e 80 puta te. whanui, kaati, ka tina mohio mai koutou ki te rahi o tana Whare, ahakoa te rahi o taua Whare, me te kaha hoki, kore rawa i tu i te hau, i hikitia tonutia e te hau, tau rawa ata ko roto i Mangatara, he awa tenei kai te taha o aua Whare, ko nga taonga i roto i taua Whare he Matiini tiri oti witi tanapu, me etahi ata mea e. tiria ana ki taua Matiini, i te takiwa