Te Puke Ki Hikurangi 1897-1913: Volume 1, Number 23. 24 January 1899


Te Puke Ki Hikurangi 1897-1913: Volume 1, Number 23. 24 January 1899

1 1

▲back to top

2 2

▲back to top
TE   PUKE   KI HIKURANGI HANUERI TUREI 24th 1899.

Ko Hoturoa. " Hotuhope.. "     " Ko Ue. " Raka. " Kakati. " Tawhao.
" Turongo | Mahinarangi. " Raukawa. " Rereahu. " Kinohaku. " Tangaroakino. " Te Uruopewa. " Maihi. " Pareunuora. " Matau. " Puauea. " Parehikanga. " Kainganui.
'' Te Pahau || Kapu. " Hohaia Te Pahau.
Ko te Arawa te Waka ko  nga Toroirangi te tangata ko tenei ara ano te nei ona. " Rongokako. " Tamatea. " Kahungunu. '• Kahukuranui. " Rongomaipapa. '' Uenukukopako. " Kiritai,
" Hineaupounamu. " Paneunuora l Ngatokowaru. " Matau Parekawhai. " Puanea || Te Rehunga. " Parehikanga.
'' Kainganui.
" Te Pahau.
" Hohaia Te Pahau.
" Raukawa || Mahinarangi
" Whakatere. 
'' Pautu.'
" Huriraroa.
" Te Ahiroa.
" Te Awa.
" Te Ngue.
" Haehaekuku.
'' Te Hakunga. " Kapuraukura I Pahau. '' Hohaia Te Pahau. Muri iho ia Whakatere, ko Takihiku. " Takihiku. " Tamatehura. '' Huitao. " Hae.
'' Ngatokowaru \\ Pareunu. " Matau | Parekawhai. " Puanea  Te Rehunga. " Parehikanga,

3 3

▲back to top
TE.   PUKE    KI   HIKURANGI,    HANUERI TUREI 24th 1899
Matangarara.
Noema 7/11/98.
Ki te Etita.
O "Te Puke Ki Hikurangi."
E hoa tena koe me tou whare katoa, ma nga mahi tika tatou e tiaki, kaati te inihi na e nga Iwi, e nga Hapu o Aotearoa me te Waipounamu, he taonga nui tenei na tatou a "Te Puke Ki Hikurangi," mana e harihari nga korero ki nga Marae o Aotearoa me te Waipounamu, katahi tatou ka kite iho ite ora mo te raiwira, a i te mate ranei e pa ana ki te raiwira, a hei whakaatu hoki kia tatou i nga Ture e mahia ana e te Paremata o te Koroni o Niu Tireni.
Na e nga Iwi e nga Hapu ko to te Pakeha ora tonu tenei, roa tenei taonga tonu e marama ai tenei Iwi te Pakeha, ki nga tikanga katoa, na e hoa ma kaore i ea a te "Puke Ki Hikurangi," 10/- hereni mo te tau, heoi ra he tautoko kau atu i to tatou taonga, ko taku whakairi tenei i to tatou taonga kia tiketike kai pangia e nga rarangi i mua i o tatou aroaro, heoi mau e uta atu enei kupu hei hari atu ma te "Puke Ki Hikurangi". Na te Ari.
Maku e tuku atu te utu mo te Pepa nei 10 o nga ra o Pepuere 1899, ina karangatia e koutou te moni e tika ana hei utu ma te tangata.
Pourewa Raata.
Noema 21 1898.

4 4

▲back to top
[NAMA 23.]\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_TE    PUKE    KI HIKURANGI HANUERI TUREI 24th 1899.\_\_\_\_\_\_\_[Wharangi No. 4
Ki te Etita.
O "Te Puke Ki Hikurangi"
E hoa tena koe me te Iwi katoa i kona, a na aku korero he mea tuku atu naku kia panuitia e koe, mo ranga i te patai a taku hoa Honore Rangatira a Tamaiwhakakiteatera-n^i i panuitia e te pepa nama 1G o te Puke.
1 penei ana kupu, e aku hoa tata i roto ite aroha tenei au tae atu ki toku wairua kai te whakaaro noaiho ki te Pire a te Kawanatanga ara oku whakaaro penei ko e whea rarangi o taua Pire hei painga ki nga Iwi Maori, e noho nei i Aotearoa me te Waipounamu, e whakaritea nei e nga tangata matau a kai te pewhea hoki te titiro a nga Rangatira whakaaro nui, ki enei take e whakaatu nei etahi rarangi o te Pire.
(1.) Kia rahuitia nga morehu whenua (2) kia mutu te Kooti.
(8.) Kia mutu nga roia, (4) kia mutu nga kai whakahaere.
(5.) Kia mutu nga Ateha, (6) kaore he reiti ki runga i nga whenua, be take nui he take pai enei take o taua Pire. Ki taku ki tuturu kaore kau he painga kai ko atu i enei take.
E hoa e Tamaiwhakakitea tena koe koutou ko taua whanaunga i tena takiwa o tatou, kia ora koutou me matou hoki i konei, he morehu katoa tatau he putanga i roto i nga aitua maha tae mai ana ki tenei aitua e haku nei tatau.
E hoa na to patai ahau nei i korero atu ai ka rua nga nupepa o te Puke i haere ai taua patai au, mo etahi o nga take i roto i te Pire Poari, kua whakararangitia ra e au i runga ake nei, i mea koe mo aua take kaore kau he painga kai ko atu whakatuturu ana koe i to whakaaro, ko ena hei tikanga hei pai mo tatau, e whakaatu ana koe kia whai atu ai etahi atu tangata ki aua pai kua kitea na e koe.
Na e hoa ka eke taku korero mo runga ite

5 5

▲back to top
[NAMA 23.].\_ \_\_      \_ TE   PUKE    KI  HIKURANGI,    HANUERI TUREI 24th 1899\_\_\_\_\_[Wharangi No. 5] \_
Waipawa.
Noema 3 1898.
Kia Purakau e hoa tena ra koe, otira koutou katoa, ko nga tangata o roto o tou Whare, ma te Atua koe e tiaki heoi te inihi atu kia koe, e hoa he Inoi atu tenei naku kia koe kia tukua mai e koe ta tatou pepa kia rere mai kiau, ara, "Te Puke Ki Hikurangi," kia tae mai ra kiau ka tuku atu ai te moni, e rite ana mo te toru marama, e hoa tukua mai ta tatou nupepa, kia tae mai kiau i roto ano i nga ra o tenei marama, kua tae atu ano taku reta tono atu ki ta tatou pepa, kaati kaore pea koe i kite i taua reta aku he he pea no taku reta, ara, no te poutapeta na reira pea koe i kore ai e kite i taua reta aku heoi e hoa tukua mai te nupepa kiau he nui no toku pirangi kia ki te au i nga korero o tena tai, heoi tena ra koutou katoa katoa tukua mai ki Waipawa nei.
Na Rukiruki    Eraihia.
Otama-Kuaotunu. Tihema 18 1898.
Kia Purakau Maika e boa tena koe he patai te take i tuhi atu ai kia whakamarama-tia e koe nga Pepa i tukua mai e koe kia hau i runga i te mea e wha anake kua tae mai kia ahau nga nama o aua Pepa, tuatahi 15 16 17 18 kei whea te nama 19 20 e hoa i roto i te panui e ki ana e rua putanga i te marama na reira ma hara tonu ahau e ono Pepa i te toru marama, ki taku mohio no te toru o Oketopa taku tono na reira ahau i tuku atu ai i taku reta, kua tae atu na kia koe kia utaina atu ki runga i to tatou manu mau e whakamarama mai mehemea e he ana taku tuhi atu i naianei. Heoi ano. Na Pene Paiura.

6 6

▲back to top
[NAMA 23]\_\_\_\_\_TE   PUKE    KI HIKURANGI HANUERI TUREI 24th 1899.\_\_\_\_\_\_[Wharangi No. 6
HE PANUITANGA.
"TE PUKE KI HIKURANGI." KEREITAONE HANUERI 24 1899.
E nga whanaunga e noho mai ra" koutou i nga pito e wha, me waenganui o tatau Motu, e noho nei tatau te [wi Maori, tena ra koutou, nga Taane, nga Wahine, nga Tamariki, nga Kaumatua, me nga Kuia, i roto i te tau hou o to tatau Ariki o Ihu Karaiti, kua mutu te tau tawhito, me ona ora, me ona male, kua timata tenei te tau hou, me ona ora, me ona mate, ko wai ka hua, ko wai ka tohu, engari kote whawhai o te ngakau kia taea atu ano e tatau tera tau hou e tu mai nei, heoi ma te Atua tatau e tiaki, kia kite ai tatau i nga mahi pai atawhai, a to tatau Ariki heoi te mihi.
He Panuitanga tena kia mohio mai koutou mo te korero i panuitia e "Te Puke Ki Hikurangi," i te nama 8 wharangi 6 e ki ana taua kupu o tetahi waahi o te rarangi tua rima, me tiaki tonu o koutou Pepa, tae noa ki te tau, ka whakahoki mai ai kia whaka-paiperatia, ka whakahoki atu ai, engari mau ano e utu te Pane Kuini mo te tukunga mai, me te whakahokinga atu, kahore he utu mo te mahinga,'otira me titiro ano e koutou te tino rarangi, kia marama ai koutou, otira ko taua rarangi 5 i te wharangi tua 6 kua wha-kakorea e te Komiti o te Pepa, i rung i te timatanga mai o tenei Pepa ko te Kotahitanga te rangatira na ana nga whakahaere o te Pepa, he roa te takiwa o nga kai mahi o tenei Perehi e whanga haere ana ki nga tikanga heoi kihai i tae mai, na, e hoa ma, kua tino tuturu te hoki mai o tenei Pepa ki roto ki te ringa o Tamahau Mahupuku, me ona kai-whakahaere i raro i tona mana, na konei e hoa ma kahore e taea te whakarite taua kupu, na konei ka whakakorea taua whakapaiperatanga.
Heoi ano na to koutou hoa. Purakau Maika Etita.