![]() |
Te Puke Ki Hikurangi 1897-1913: Volume 1, Number 10. 15 July 1898 |
![]() |
1 1 |
▲back to top |
NAMA 10 WAIRARAPA. KURAE TUREI 5th 1898. \_\_\_\_ Wharangi No. 1 " TE PUKE KI HIKURANGI." • Kia mahara ra ki tou kai-hanga i nga ra o tou Tai-Tamarikitanga, i te mea kahore ano kia tae noa mai nga ra o te kino, nga tau e mea ai koe, kahore aku ahuareka ki enei tau, i te •mea kahore ano kia pouri noa te ra, te mara- •matanga, te marama, me nga whetu, a, kahore ano kia hoki mai nga kapua i muri i te ua. I I te ra e wiri ai nga kai-tiaki o te whare, a, ka piko iho nga tangata marohirohi, ka mutu ano hoki ta ngai kai huri, no te mea he toru- toru ratau, ka pouri ano hoki nga mea e titiro •mai nei i nga matapihi. E nga Tai-Tamariki, le nga Tai-Tamahine, titiro ki nga kupu i ru- nga ake nei, ata whakaarohia e koutou. Kia •marama te ngakau, kia mau te Hinengaro, •ko koutou te rama, mo nga Kaumatua, me Inga Kuia, kua tae koutou ki nga Matauranga nunui, o roto o tenei wa, kua whiti mai nei •te maramatanga, ki runga ia tatau kua pehia te ao, tahito, ki raro io tatau waewae, e taua maramatanga. He Iwi Mohio nui o koutou Tipuna kua ngaro ake nei ki te po ko nga Kaumatua me nga Kuia kahore o ratau matauranga ki nga mea hou o tenei wa, ka mutu ta ratau ko nga mea o mua, ko koutou e aku Tamariki e aku Tamahine kai te whakaakona i roto i nga kura a o tatau hoa noho tata e homai noa nei e ratau mo koutou, tirohia atu e koutou a ratau mahi, nga Tai-Tamariki Taane titiro atu ki nga mahi a nga Taane Pakeha, ahakoa he aha a ratau mahi e mahia nei e ratau i o tatau aroaro e titiro atu nei o tatau konohi e matakitaki kau atu na, ko te mea tuatahi hei whainga atu ko te mahi a o ratau ringaringa e heke nei o ratau werawera, e tuturu nei ki te Whenua, Haunga a ratau mahi e titiro atu nei tatau he pene e arahi ana, ma nga mea tena o koutou e neke atu ki te Waahi hohonu, he tokomaha i karangatia he ruarua i whiri- whiria hopukia i to raro kia mau ai, herea te waewae o muri o to kau ka riro mai te miraka ia koe, e aku Tamariki whakamahia o koutou mahunga me o koutou ngakau, titiro ki mua i o koutou aroaro me te arataki pai ia koutou Parau, kaua e titiro mai ki muri, hei runga i to Patau o konohi ka marama koe e aku Ta- mahine e noho mai nei i roto i "nga Whare Kura akonga matauranga, titiro atu ki nga mahi a o koutou hoa noho tata e mahi na i roto i o ratau Whare me te tiaki pai i a ratau Tamariki i o ratau hoa, Taane me te wa e kawea ai a ratau Tamariki, ki te moe i te wa o te po. Me te ahua o nga kai e hoatu ana e ratau ki a ratau Tamariki, me te ahua o nga mo- enga me te wa e ara ai i te moe o te ata, aku Kotiro, ata whakaarohia tenei e koutou ata irohia he hoa mo koutou kia tau ai te rangi- marie kia korua me to korua Whare katoa, e aku Tamariki Taane kahore nei i tae ki te whakaakoranga Kura, ki te hiahia koe ki te whakamatau i nga mahi a o koutou hoa noho tata e mahi nei i waenganui i a tatau ata haere atu ki tetahi o. ratau e mohio "aha koe ata ui atu ki a ia i runga i te ngakau ata ki- mi marie tera ia e tohutohu mai kia koe i te huanui mou e haere ai, a tutuki noa ki tou. ora, titiro atu ki mua i to aroaro kaua e tahu- ri ki muri, mo matau mo nga Kaumatua a muri nei, kaore hoki i tae ki nga whakaako- ranga Kura, e nga Kaumatua Taane Wahine, tukua a koutou Tamariki ki nga Kura kua homai mo a koutou Tamariki me titiro atu • tatau ki mua i o tatau aroaro me te titiro atu me te whakarongo ki nga Iwi nuinui o te ao he Kura to ratau tika me to ratau ora, he ahakoa kaore tatau i tae ki nga Kura ako i nga matauranga nunui, engari ki taku maha- ra i taea e tatau etahi waahi o to tatau ora- nga e rua enei pukapuka kai roto i o tatau ringaringa, ko te Kawenata Tawhito, me te Kawenata Hou, pau katoa nga whakaakora- nga e mahia nei i roto i nga Kura. Kaore tetahi naahi matauranga ranei i ma- hue atu i te Iwi nana ana pukapuka, te hoatu ki roto, he whakaaro no era pai kia tatau i tuhia ai enei pukapuka, ahakoa nga painga mo te tinana, mutu katoa, ahakoa mo te wairua, rite katoa, kei roto i aua pukapuka e tohutohu ana i te huanui e whiwhi ai te ta- ngata i te rawa hei oranga mo tona tinana, e tohutohu ana hoki i te huanui e rawa-kore ai te tangata, e tohutohu ana hoki i te huanui e rangatira ai te tangata, i runga i nga mahi pai e whakaata ana i te huanui e hoki ai te tangata kite iti rawa ata e kore nei e hoki ake ano ki tona ahua tuatahi, tenei te tokotoko o Arona, i tipu ra hei rakau nui, ia ratau e kopikopiko ana i te koraha, kua iihi mai ano nga manga ki runga ia tatau. Tena e aku hoa Kaumatua, puta noa nga motu e rua, Aotearoa, me te Waipounamu, me o raua mo- tu ririki. He whakahau tenei naku kia koutou, ahakoa pai mai koutou, kore ranei, kimihia e tatau nga tikanga o a tatau puka- puka, e kiia nei, he Paipera Tapu, ae ka mahi au i enei pukapuka. I tenei wa, ia tatau e noho nei me te wha- kaaro te ngakau ki nga mahi o roto i enei ra, me te titiro iho ki nga mahi o enei ra kua hori ake ki muri ia tatau, me, timata mai i te tau o to tatau Ariki," 1840, e ora ana nga Kaumatua Rangatia me o ratau Iwi me o ratau Hapu, a tenei ano etahi o aua Kauma- tua Rangatira me nga Tai-Tamariki Ranga- tira, kei roto i te Iwi e tu ana i enei ra, Tai- hauauru. Meiha Topia Turoa, ... ... ... ..... Utiku Marumaru, Ratana Ngahina, H. Rangitakoru. Hue Te Huri, Kereopa Tukumaru, Wi Mahuri Te Mataitaua, Kerei Te Panau, Tamihana Te Hoia, Hoani Rangiotu, Roore Rangiheuea, Meihana. Tai Rawhiti;— Teira Tiakitai, Henare Tomoana, Urupeni Puhara Hawaikirangi, Mohi Te "Atahikoia, Otene Meihana,Paora Ropiha, Ihaia Hutana, Heta Matua, Renata Ropiha, Nepe Te Apatu, Ekengarangi Hapu- ku, Pohuka Hapuku, Tangatake Hapuku, Ringanohu Hawaikirangi, Hiraka. Tuhua, Retimana Te Kama, Manahi Paewai, Hanita Te Aweawe, Nireaha.Tamaki,Hori Te Huki, Matina Ruta Tamaiwhakakitea Karaitiana Te Korou, Anaru Te Hawari, Hoani Rangi- takaiwaho, Eruera Turei Rangitakaiwaho, Kiingi Ngatuere, Wiremu Whatakorari, Te Angaanga Tapu Kawekairangi, Paratene Matenga, Aporo Kumeroa, Eruha Te Maari- o terangi Karaitiana, Te Whakarato, Wiremu Hutana Whakaka, Hami Potangaroa, Kapene Tunuiarangi. Tena atu ano etahi o nga Kaumatua Ra- ngatira, me etahi atu Tai-Tamariki e wha- kahaere ana i nga mahi o roto i enei ra, e pupuri ana -hoki i nga tikanga o te whakapo- no, nana nei tatau i whiwhi ai ki nga mata- uranga hou, pai atu hoki i nga pai katoa, nana hoki o tatau tinana i uhia ai ki nga ta- onga hou o te ao, e kite nei tatau i tenei matauranga nui, kahore he waahi o te tinana i mahue, hei kai ma te matao, ma te huka, nga kai e kainga nei e tatau, i heke mai i nga motu e tu mai nei i te moana whanui, kowai hoki ka kite i o ratau ahua, me te tipunga o nga kai, heoi ano te mea i kitea e tatau, ko te taenga mai ki konei, kua maoa noatu, ko te kai anake, no konei ka whakaaro ake te ngakau, he mea hou nga mea katoa otenei wa, he oranga nui tenei kua homai mo tatau, nga mea hou katoa e kitea nei e o tatau konohi, e whiwhi nei hoki o tatau ringaringa, na- te Whakapono katea i homai, na te Iwi, he mea nui ano tenei hei whakaarotanga ma tatau, haaunga hoki o tatau rawa me to tatau one- one, kai te marama te takoto o ena kai, nga taha e rua maana e titiro, keia tatau tonu nei hoki raua e noho ana, engari nga tangata nga- ro i roto i te mana huihui. E nga Wahine, e mihi ana au mo koutou kua mau nei ki te huata, me te patu , me te tokotoko, i roto i enei ra, ko koutou hoki te Whare o te tangata i tipu ai ki te ao, e noho mai ra a Hinehauone i te one i Kurawaka, e tu mai ra a Hinenuitepo i te parae i Whiti- naunau, e noho mai ra a Kuini Wikitoria i runga i te Torona ona tipuna i Ranana wahi o Ingarangi, i tuku mai nei i te "Tiriti, hei whakauru i nga Iwi, i nga Hapu, i nga Ra- ngatira Taane Wahine, me nga huihuinga tangata katoa o Aotearoa, me te Waipouna- mu, me o raua motu ririki, me nga whakati- puranga e heke mai i muri ia ratau, ki roto i tona mana huihui, pera hoki me era atu mo- tu nunui, me era atu Iwi nunui Rangatirata- nga, kua taka katoa atu ki roi» ki tona mana Rangatiratanga huihui, kua tae atu hoki tatau, ara a tatau Tamariki, ki te kawe atu i ta ta- tau mihi aroha pono ki to tatau Kuini atawhai, e noho mai nei i runga i ona mano tini tini, ki ana te tuawhenua kapi ana te moana i ona mano mano tua uri uri, a kaore i mahara iho ki tona nui, ki tona tiketike, me tona Ranga- tiratanga, e tu mai ra i roto i nga Rangatira nunui ona Iwi, a ka whakahawea mai kia tatau ki tenei Iwi kore noaiha, kaore i penei, engari i puta-ona roimata, i heke iho i tona waahi tapu, i te panuitanga atu a nga tangata rarahi ki a ia, kia te Kuini Wikitoria, i puta atu hoki tona whakahau kia tukua mai he reta whakautu aroha mana, ma Kuini Wikitoria, mo ta tatau mihi aroha mona, mo Kuini Wi- kitoria, me ana kai whakahaere tikanga, tae ana tetahi o ana kapa aroha mo to tatau oneone; i tuhia ta tatou mihi aroha, e nga Rangatira, e nga Mema o te Paremata o te Koroni, ine nga Wahine Ariki, i tukua atu kia Timi Kara, me ona hoa Minita o te Ka-
![]() |
2 2 |
▲back to top |
![]() |
3 3 |
▲back to top |
![]() |
4 4 |
▲back to top |
![]() |
5 5 |
▲back to top |
![]() |
6 6 |
▲back to top |
TE PUKE KI HIKURANGI. ai nga kaimahi, mo nga utu mo nga kaimahi kia tiakina paitia, mo nga whakariteritenga i nga tautohe i waenganui i nga kaimahi me o ratau Rangatira, mo nga utu ki nga huri, me nga tikanga ano mo nga huri, mo nga Kura ako mahi, mo te whakapuke wai whaka- makuku i te Whenua, mo te kari Kapia me etahi ata tikanga. E maharatia ana he mea tika kia whakari- tea he tikanga hou mo te Kaunihera i te mea e ahua rereke ana te ahua inaianei, ka tonoa atu kia mahia e koutou he Ture kia rite tahi ai te tu o nga Mema, ara kia whakakorea atu i runga ano i etahi tikanga i te tuunga o etahi Mema e tu nei hei Mema a mate noa ratau, hei whakatikatika i te Ture kia kana ai e ta- ea e te hunga iti te whakatu Mema mo te Paremata, a ka tukuna atu kia ata whiriwhiria e koutou tetahi Pire hei whakatikatika pera i nga Ture pootitanga Mema. E ahua tika ana ano te amuamu a te hunga e ki nei e taimaha ana te taunga iho o te Tu- re Pane Kuini ki ranga ki nga Kamupene kari Koura e hiahia ana ki te mahi i era atu tu ahua o taua mahi, i te mea ahakoa a mahi kari Koara anake ana ratau, e meingatia ana kia utu ano ratau i aua utu Pane Kuini, ka tonoa atu kia whakarereketia te Ture kia taea te whakaputa atu taua oranga e tonoa mai nei. I te huihuinga i tera tau o te Hekeretari o Ingarangi mo kga Koroni ratau tahi ko nga Pirimia o nga Koroni, i maharatia tera nga Pirimia e whai kupu ki o ratau hoa Minita kia whiriwhiria he tikanga e taea ai te wha- kangawari nga huarahi e puta mai ai nga taonga e hangaia mai ana i Ingarangi, kua oti te korero aua ti kanga, a e mahara ana aku Minita he mea tika kia ahei te Paremata ki te whiriwhiri i aua take, i runga i to ratau mahara mehemea ka tae, he mea tika ano kia whakangawaritia nga utu Katimauta mo ru- nga mo aua tu taonga, a tera e puta he painga mo Ingarangi me tenei Koroni ano hoki. I te nui haere tonu o nga taonga e tukuna atu ana i konei ki nga wahi ke, a e mahara- tia ana ka tipu te oranga i runga i nga mahi katoa, i te tipu ano hoki te nui o nga taonga e hokona mai ana mo konei, na te kore ua i tenei tau i iti iho ai te hua o te oti me te wi- ti i te Waipoanamu, engari hoki na te nui ake o te utu mo aua hua i ahua ora ake ai ano. E mohio ana ahau tera e ata whirihiria e koutou enei mahi ka tukuna atu mi ki a ko- utou, ka kaha tonu taku mahi whakahoa me taku tautoko i a koutou mahi, a ma te Atua koutou e atawhai, kia puta ai he painga mo tenei Whenua i runga i a koutou mahi, kia ora ai kia hari ai hoki nga Iwi katoa o enei moutere. Kia Purakau. Etita "O Te Puke Ki Hikurangi." Tena koe, kite pai koe tukua atu enei kupu hei titiro iho ma nga iwi maori katoa, o nga motu e rua nei. E nga Iwi, e nga Hapu, e nga Rangatira, e nga Tangata mohio, tena koutou katoa, tenei taku kai ma nga taringa whakarongo, ahakoa mo a tenei wa, ahakoa mo a mua a- ke nei. He whakahe naku mo te take nui e whaka- haerea nei e te Kotahitanga, i roto i nga tau ka waru nei, timata mai i te tau 1892, ara, te tono mana motuhake, ara, Kawanatanga motuhake mo te iwi maori, a, e mea ana nga kai-whakahau o taua tikanga, he mana ano i homai e te "Tiriti O Waitangi," me te ra- rangi 71 o te Ture nui o Niu Tireni 1852. E rua nga taha o taku whakahe, kaore he Mana-motu-hake i homai ki te Iwi Maori i roto i te Tiriti O Waitangi, na, mo te rarangi 71 o te Ture 1852 e tika ana, mo roto anake i nga waahi tino Maori, e wehea atu i roto i Nia Tireni, mo nga tikanga Maori o nga Ti- puna, e hara i te Kawanatanga te whakaha- ere mo nga Iwi Maori katoa i waho o aua waahi i wehea ra hei takiwa tino Maori, te- nei tetahi, kua pahure tona wa e rite ai tera Ture, kaa kore he waahi tino Maori i Niu Tireni, ko te Rohe potae, ara, ko tona Ingoa i mua ko te whenua Kiingi, i wehea i mua hei takiwa tino Maori, e mahi ai te Maori i . ona tikanga Maori, e kore ai e ahatia atu e nga Ture o te Koroni, no reira i kore ai e ; taea te tiki atu i roto i taua takiwa nga Ta- ngata. Kohuru, tahae ranei, no te Tau 1884 ki te Tau 1986, ka taka tena Whenua katoa ; ki taro i ta mana, o te Tare, ka huaina ko te Rohe potae, na, ko te Whenua o Tuhoe kua Rahuitia, i raro i tetahi Ture o te Tau 1896, hei Whenua Maori tuturu, mo Tuhoe ano, kaore he ruri, he Whenua Pakeha ranei i ro- to i te Whenua katoa o Tuhoe, tena kei whe- a tetahi takiwa tino Maori i Niu Tirani, hei taunga iho mo te mana o ta rarangi 71, kore rawa. Mo te "Tiriti O Waitangi," ko te mana Rangatira o te Maori ki ona Whenua rae ona taonga, i whakapumautia ano ki te Iwi Maori, otira ko te mana Kawanatanga i tino mau kia te Kuini mo ake tonu atu, a ko te Maori ka uru tahi ki nga mahi me nga tikanga o te Kawanatanga, kaore rawa he Mana-motu-hake i tau mai ki te Iwi Maori, kore, kore rawa atu, tena oti tirohia, a, whakaarohia iho te waahi tuarua o te rarangi 71, o te Ture nui 1852, e penei ana, ka ahei te Kuini i runga i tana reta tapu (Peitana) ki te whakamana Kawanatanga atu mo taua takiwa; na mehemea he mana Kawanatanga i tau mai mo te Maori i te "Tiriti O Waita- ngi," he aha i ki ai te rarangi 71. ma te Kuini rawa e tuku mai i runga i iana reta tapu, koi ana tetahi tohu, hei tautoko i taku e mea atu nei, kaore he mana Kawanatanga i homai ki ta Maori e te "Tiriti O Waitangi," engari to tatou Rangatiratanga i pumau kia tatou ano, a ia tatou ano taua inana a tae noa ki tenei ra, ma tatou e tono he Ruri, he Kooti, ka peratia, a ma tatou ano e hoko atu e Riihi ranei, ka riro ai ko ta mana tiaki o te Kuini, i whakaritea ra e te rarangi toru o te "Tiriti O Waitangi." i mau tonu t3na kia te Kuini, a ko te Kawanatanga te kai tiaki, a ma ana Kooti komihana e whakamana nga hoko, nga Riihi, ka mana ai, ko te tuarua o aku whakahe, mo te Kawanatanga maori, mehemea ka tu he Kawanatanga, ka tino mate kino rawa atu te maori, ara kaore he moni hei awhina e kiha ai te Kawanatanga maori, otira, kamahia he ture hei whakatau takoha, e tonoa ai nga moni Keiti taake kia utua ki te Kawanatanga maori, me nga ture hei pupuri i nga mana o nga whenua kia ratou, ka rua nga moni takoha e utu ai te maori, ki te Kawanatanga maori ki te Ka- wanatanga Pakeha hoki, mo ana Rori me nga Reriwa, me nga Waea, nga Meera nga Kura, nga Piriti, nga Waapu, ngi Hohipera, me nga Hoia tiaki i Niu Tireni, me ona ma- hi katoa e kitea nei e tatou, tena ko te aha e ora ka pata ki te iwi muri, i to ratou Kawa- natanga maori, kaore rawa he tangata hei utu mai i te ai patai, e kore hoki e taea te whakaatu mai, ina te ora, he mea, he mea, engari ka taea te ki mai e koutou, ko nga kai whakahaere anake ote Kawanatanga maori, me ana kai mahi e ora i nga moni takoha, hei utu mo ratou, tenei ano tetahi, mawai e homai taua mana Kawanatanga ki te maori, otira i rongo au kua kohia he moni hei hae- re ki Ingarangi kia te Kuini, kaati, e penei ana, ma te Kuini e komai taua mana, kaati, me ki atu ano au, kore rawa he mana pena ia te Kuini, notemea kua homai taua inana Kawanatanga e te Kuini, ki te Kawanatanga o Nui Tireni, ko te Paremata te upoko o te Kawanatanga, ko te mana tiaki anake mo ona Koroni katoa, tenei ano tetahi, he Ture e kore e tae noa atu tetahi kupu ahakoa reta; waea ranei, tangata ranei, kia te Kuini, me- hemea ka haere noa atu, engari ma te Kawa- na anake o Nui Tireni e tuku atu, ka tahi ka tae atu ki te aroaro o te Kuini, a ka whaka- arohia hoki, otira mo te mana Kawanatanga, kaore he mana pera ia te Kuini. Henare Tomoana: Tena, ki te whiua tenei Pire e te Paremata, ka taea ranei te tu- ku atu ki Ingarangi, ma to reira Paremata e paahi. Te Pirimia: Ko te Paremata o konei te tino mana mo nga mahi katoa e pa ana ki tenei koroni. Kaore a Te Kuini, te Kawana- tanga ranei a te Kuini i Ingarangi e pa mai kinga Ture e whakahaerea aria ete Paremata o Niu Tireni Heoi ta Te Kuini he whakakore, he whakaae ranei i te Pire ina tukua atu ki a ia. Kei a i& te mana nui, no te mea ka taea e ia te whakakore tetahi Ture i roto i nga tau e rua i muri iho i te ra i paahiti ai taua Ture. Na mo te Kiingi maori, ehara i te mea e tu ana i runga i tona tikanga o taua Ingoa Kiingi, e whakatete ana ki te mana o te Kuini, kaore, engari he Ingoa Rangatira a- nake, mo te Tangata i meatia e te Iwi hei upoko mo te Iwi Maori i raro ano i te mana o te Kuini, be noho Rangimarie tana be aro- ha, whakahoatahi ki nga Iwi e rua, mehe- mea ia i ahu ki runga i te tikanga ote Kiingi, ka whakatete atu ki nga Ture ote kuini, H totoro atu nga ringa o te Ture ki te peehi tana, Heoi ano i hua-kore ai tena tikanga noho motu ke atu ki waho o nga tikanga Kawanatanga, a no naianei kaa ki te tata kua ura taua mema me taua Pire kei roto i Paremata, ahu rawa ake ki te huarahi ma ma kua tureiti, ara, kaa puts nga Whenua Raupatu, me te nuinga o nga Whenua o Nifl Tireni, kua kore hoki nga Whenua o Waika! i whakahokia ra e nga Kawanatanga o nu ki te Kiingi me ona Iwi, a kaore i paingia ratou, heoi ra ko te mea pai mo te Kiingi Maori, me noho ia ki te Kaunihera o te Koro ni, ki reira tono ai i ana i pai ai mo ton Iwi, otira mo te Pire kua takoto atu nei ki te Whare ia Henare Kaihau, ehara i te Pire pai mo nga Iwi o nga motu nei, engari ano mai rohea mo te takiwa o Waikato, tera pea e marama engari e mohio ana tatou, takoto taua Pire ki te Whare a ngaro atu kia reira, pera ano me te Pire tono i te mana mo- tuhake, Heoi enei kupu, na e nga Rangatira o t9 Kotahitanga whakahaerea te Iwi ki nga huarahi marama, ara, ki te ata titiro i nga mate tika o te Iwi Maori, me tono ano ki te Paremata o Niu Tireni me te mahi whiri- whiri whakatikatika i nga Ture e pa, ana kia tatou a me korero ki nga Minita, me Pitiha- na ki te Whare Paremata, a tera e taea he ora» mo nga mate e mohiotia ana he mate tika, kaati te whai i te mana motuhake, i te Ka- wanatanga mo te maori, he mate tona tukunga iho o tena taha, ko nga moni kua kohia mo te haere ki Ingarangi, puritia hei awhina ia koutou mo te rapu i nga mate tika ki konei au >, kei maumauria aua moni ma nga Tangata haere ki te matakitaki kau i tera taha o te ao, me ona Wahine o reira. I Heoi ano. I Paratene Ngata. O Ngatiporou. 1/7/98. 1 Makarika Waipiro Bay. I May 28th 1898. Ki te Etita I O "Te Puke Ki Hikurangi." Tena koutou te Komiti Honore, e mea atu ana au kia tukua mai e koutou tetahi nupepa ki au kia tae mai maku e tuku atu te 10/ kia koutou ara ki te Etita o "Te Puke Ki Hikurangi." Heoi ano na ta koutou hoa aroha pono. Na Hori Te Mataku. Papawai. Hurae 6th 1898. Kia Hori Te Mataku e hoa tena koe mo tou whare katoa, heoi te raihi, tenei to tono kua tae mai kia tukua atu he pepa kia koe. ae, e pai ana ka tukua atu. Heoi ano. Purakau Maika Etita. Makarika Waipiro Bay. Mei 28th 1898. Ki te Etita O "Te Puke Ki Hikurangi." E hoa utaina atu enei kupu toru toru ki runga ki te Puke na, tenei tetahi Mihini pokai Waea taiapa kua oti ia maua ko Harry Hascet kaore hoki taua mea i kitea i mua atu katahi ano ka kitea taua tu mihini pokai I waea taiapa kati kanui te koa o taua Ranga- I tira mo taua mihini ko te Ingoa o to maua I Rangatira. I T. E. Sherewood. Esq TAUIRA POTO. ONGA TURE O TENEI PEPA. (Ture 1.) Ko te utu mo te Pepa, o "Te Puke Ki Hi- kurangi." i te tau 10/- hereni, mo te ono marama e 5/6, mo te toru marama e 3/- hereni. (Ture 2.) Ki te tono mai i te Nupepa, me penei te ahua, o te Ingoa ki waho o te kawa. Ki te Etita o "Te Puke Ki Hikurangi." Greytown Wairarapa (Ture 8.) Ki te tuku moni mai koutou, ko te Tauira ano tena i runga ake nei, hei nga moni oota Poutapeta anake. Na te Etita o "Te Puke Ki Hikurangi." Re mea atu tenei kei pouri mai koutou mo te korenga o koutou Ingoa e puta atu i tenei Pepa, ara o nga mea i kohi nei, me nga mea i tono tae atu ki nga rongo korero.