![]() |
Huia Tangata Kotahi 1893-1895: Volume 2, Number 9. 14 April 1894 |
![]() |
1 1 |
▲back to top |
HUIA TANGATA KOTAHI. NAMA 9. HATAREI, APERIRA 14, 1894. PUKAPUKA 2. Tukua mai te whangai i mua ka rere atu te Manu. E hara i te tika ma te hanga kua utu, i tana Pepa e utu te Pohitangaki te hunga kaore ano i utu. Kote utu mote pepa nei ite tau, kotahi pauna, kite tuku mai te tangata i tana pauna, ite Pohi, me Rehita rawa, ka tuku mai; kote tuhi me penei Kia Ihaia Hutana, Etita o Huia, Hehitingi Nepia. PANUITANGA, Kupu whakamarama ki nga hoa ki te tuku moni mai koutou, mote Pepa nei, me tuku mai i nga moni ota o nga Poutapeta, kaua i nga Fane Kuini, he mea ua ua te homai moni mo nga Fane kuini i konei HATAREI, APERIRA 14, 1894. KOTAHI PUTANGA ITE WIKI KITEA e matou i roto inga Nupepa Pakeha te taenga o te Pirimia ki Ruatoki whakatane E ki ana he nui a te Urewera i hui ki reira, a e kia ana, kua rereke te ahua o te Urewera i to mua ahua, kua tahuri ate Urewera ki te Awhina i te Kawanatanga, a E ai ki te korero o te Nupepa ko taua takiwa i mua, he huinga no nga Roma, ara no nga Hauhau i nga wa o mua, a e kiia ana ano kua mutu nga raruraru i waenga nui ia te Urewera me te Pakeha, kua whai ratou inga ture i hanga e te Kawanatanga. Otira kaore te ngakau i te wha- kae mo enei korero kua tautoko nga Rangatira katoa o te Urewera i te Kawanatanga, Engari pea e maringi ana mai te Au, ote kupu nei i runga i etahi anake o nga Rangatira o Tuhae, Ina hoki e kii ana te Pirimia kia whakae rano te hunga o te Urewera kua tau nei he warati mo ratou kite whaka- mutu i nga raruraru katahi ano ka unuhia te Warati i runga ia ratou. No reira mehemea kei te mau tenei i runga ia ratou me pehea e uru mai ai taua hunga ki roto i te kahui Rangatira tautoko i te Kawanatanga, kua whakaatu ria nei i roto i nga Nupepa Pakeha me te Nupepa Tai Hauauru Mera. Tenei hoki kua kite pea ngahoa i te Reta a te Makarini Tamarau, e mau i te Huia Nama 7 o te 7 o nga ra o Aperira nei e mau i te wharangi tua 4, E whakatu ana i nga tunga hui a Tuhoe i nga ra o Pepuere, e whakaatu ana hoki inga Putake i oti i aua huinga, a ku aua Putake he take e kore e whakaetia kia mahia ki to ratou takiwa, No reira i runga i te nga o nga kupu nei me tona tatu tanga, me pehea tatou e Waiata i te Waiata o te hari, kua puta ake nei k era iwi o te motu nei, Ina hoki konga huarahi ano tenei i puta ake ai nga raru ki waenga nui i te Pakeha raua kote maori i runga i tenei motu i roto o nga ra kua hori, ara, kote hoko me te ruuri, No muri mai nei kote kooti whenua maori, a ka raru ano, aha koa tohe tatou kia puta ki kia hopu o tatou ringa ki te tika, e kore e puta, aha koa puaki mai te kakara o nga whai korero, kia te Urewera i Ruatoki, aha koa hongi atu o tatou Ihu i te kakara i konei, e kore rawa e hipa i te raru. E ngari ka pena ano i te kakara e rangona nei e te Ihu a memehanoa, I te mea hoki kua oti tatou te taiapa e te Ture, ano he taiepa Poaka, heoi ano tate kai tiaki he tango mai ki waho i taana i whakaro ai ko tenei e Patu, a ko enei hei hoko kinga Putia, E kore rawa o tatou kanohi e moe, ara <> tenei whakapaparanga, ka puta mai tenei aue tanga nui kua tima ta tia nei. Kua oti i to tatou manu te wha- kamarama nga tikanga ki era atu iwi, a kua puta te kupu kia wehea to ratou mana ma ratou ano e whakahaere, a, Heaha hoki tatou te whakakotahi ai i runga i tera huarahi, kei mau ana ano te kaha e titiiro ake nei i raro, mete Wai- rua ora i roto, Mahia ra te mahi kei tara ana te tinana, kei tukua nga tangata marohirohi kia wha- rara, a ka he te mahi. Tenei ano ka tukua ki te Pepa nei nga korero o taua hui. NO HERETAUNGA I panuitia i mua ake nei, ka noho te kooti whakawa whenua maori ki Hehitingi ite iwa o nga ra o tenei marama, engari ite mea kua haere ke te Tumuaki ki Ingarangi nekehia ana mo tetahi ra taihoa nei ka whakaaturia, engari ko te whakataunga o to Poraka o Moteo, ka haere tonu i konei, ku mutu ka haere ki Wai- pawa ite rua te kau ma whitu onga ra kite whakarite ite Wawahanga ote Poraka o Waiko- piro i waenganui ite kawanatanga me nga maori, kote Tiati mote whakataunga o Moteo ko Tiata Patara, ko Hohepa Horomona te Ateha. Kua puta tetahi korero ki roto i te Nupepa Herara o Nepia mote Haerenga ote Tatana te Pirimia kite Urewera, ko taua korero e penei ana: —Kua rongo matou kua whakaae nga maori, kia haere te Pirimia, ki ana wahi e pai ana ite Urewera kia ia a e patai ana hoki te Nupepa Herara, He aha ra te take i whakaae ai nga maori kote Pirimia rawa te tangata mana e haere tenei whenua, a ko Rore Karahi
![]() |
2 2 |
▲back to top |
![]() |
3 3 |
▲back to top |
![]() |
4 4 |
▲back to top |
HUIA TANGATA KOTAHI, HATAREI, APERIRA 14. PANUI. ———*——— TANGATA MATE. Kua hemo A Mita Ngapu, tamaiti a Kehu Te Poa, i hemo kite Kohupotiki i te 31 o nga ra o Maehe nei ko ona tau e waru, he tamaiti wha- kaaro nui, ki nga mahi e whakaritea ana e ona Matua, aha koa te roa ote kura ki Karaiwa ka tae tonu aia i ngara katoa, a i pahi ano aia i nga whakamatau o nga karaihe Tuatahi tuarua. Kinga hoa tuhi mai he moni kua tukua mai hei utu mote Nupepa i te tau— £ s d Tamati Tautuhi........ 100 Te Piwa........ 100 Reupena Erueti........ 100 PANUITANGA. Kinga Iwi katoa ote iwi Maori. E noho Aoteaaroa mete Waipounamu. Kua oti ite Komiti o Huia Tangata Kotahi Nupepa te e mau i raro iho nei. 1. Ko tenei Nupepa, he Nupepa Maori i raro ite kotahi tanga o te Tiriti o Waitangi. E tu ke ana tenei Nupepa nga mana Kawanatanga Pakeha, mo em ata tangata e hua ina nei he Pakeha, 2. E taia ana nga korero o nga hai ina tukua mai. Menga Tongo korero, menga •whanautanga tamariki, marenatanga, menga tangata mate mera ata korero e tika ana. 3. E kore e taia e tenei, Perehi nga korero whaka kino ingoa mote tahi tangata. He mea tino kino hoki tena kinga Perehi katoa ite ao. 4. Me whakaaro nga iwi onga motu nei ki te oranga mo tenei Nupepa. Ara kia rite to whakaro kite ngaki oranga kia whai kaha ai nga kaimahi o tenei Nupepa. 5. Ko tenei Nupepa e timata atu-ana inaianei No reira ka whakarohia ki tenei patanga ite ki te tangata e tono ana, kia tukua atu te Nupepa kia ia. 6. Ko te atu mo tenei Nupepa, ite tau. Kotahi Pauna. Ka tukua tonutia ki te tangata e taku mai ana ite Paana mote Nupepa ite tau. Ko tenei moni he moni iti rawa ara te paana kotahi inga moni e ruke-a noa tia ana e te tangata ite tau kotahi. 7. Kia kaha nga Rangatira nga hapa ia wahi ia wahi o Aotearoa mete Wai- pounamu ki te awhina i to tatou Nupepa. Hei Reo hei taringa mo tatou hei whaka- ata hoki kia tatou inga mahi o to tatou kotahitanga. 8. Kia marama te tuhi mai ate tangata i tona ingoa mete ingoa ote kainga mete Poutapeta hei takanga ata ite Nupepa. 9. Me taiki te tangata i tana Nupepa. Kana e rukea noatia ko to tatou kuare hoki tenei ki a tatou Nupepa ka mata te korero ka riro ata i tetahi tangata ngaro atu. \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_ \_ \_