KO TE MANA MOTUHAKE

KO TE PANUI O AOTEAROA MO TE KOOTI WHAKAWA WHENUA MAORI.

HE MEA TA I RUNGA I TE MANA O TE KIINGITANGA MOTUHAKE O AOTEAROA. 

NO. 1    MAUNGAKAWA, KEMURETI WAIKATO, N.Z. NOWEMA 20, 1894          P. 1


HE KUPU WHAKAMARAMA KI NGA IWI O AOTEAROA ME TE WAIPOUNAMU.
 Te Kii Runanga i whakapumautia i te 27 o nga ra o Akuhata, 1893. A, i
Panuitia i te 25 o Mei, 1894. Kia tu he Kooti Whenua Maori Motuhake
i raro i te Mana o te Kiingitanga me te Rangatiratanga o Aotearoa me te Waipounamu.
A, ko te Mana o nga whakahaeretanga katoatanga o taua Kooti, me haere i raro i nga
Ture kei raro i te Minita Tumuaki o nga Kaiwhakawa Whenua Maori, me te Minita o nga
whenua o te Karauna me nga whenua hoki o te Iwi.
W. T. TAINGAKAWA TE WAHAROA
Tumuaki o te Kiingitanga
Tari o te Kiingitanga, Te Kauhanganui,
Mangakawa, Kemureti Waikato, Nowema 15, 1894.                         

p. 2. \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_KO TE PANUI WHAKAWA WHENUA MAORI O AOTEAROA. [Nowema 20, 1894

                          PANUITANGA.————————————————————
            "TURE WHAKAAETANGA  KOOTI WHAKAWA   WHENUA  MAORI O TE TAU 1894."
 HE    Panuitanga tenei kia mohiotia ai ka tu te Kooti Whakawa Whenua Maori ki Ohinemuri a
      te 20 o nga ra o Tihema, 1894; ki te whakawa,— Ara, ki te Ui-ui i te tikanga mo runga i
 te Tono a nga tangata e mau  nei o ratou ingoa i te rarangi tuarua, ki te whenua e mau nei te
 ingoa i te rarangi tuatoru; ko nga rohe kei te rarangi tuawha.
     Ko nga tangata katoa e whai take ana ki taua whenua, me haere ki Ohinemuri a te ra e mau
 iho i runga ake nei.  Ki te oti te whakawa ka puta te Kupu Whakatau a te Tiati ki te hunga i
 kitea te tika e te Kooti ki taua whenua. A, ko to ratou tika ka tiakina tonutia; a, ka whaka-
 putaina atu ano hoki te Karauna karaati o te Kiingitanga o Aotearoa me te Waipounamu ki a
ratou.    Heoi, hei whakapumautanga tena, e kore e  tika tetahi Iwi Hapu Tangata ranei ki te
 haere mai a muri atu ki te whakararuraru.
     I tuhia mai tenei Tono i te 25 o nga ra o Akuhata, 1894.
                               T, K. MAUNGAPOHATU HARAWIRA.
   Tari o te Kooti Whakawa Whenua Maori;                   Rehita Whakawa Whenua.
      Maungakawa Cambridge, Nowema 15, 1894.
                           KUPU  APITI

                                 Tono Whakawa mo nga Take paanga ki te whenua.
 TE Iwi.NOA TANGATA TONO.INGOA WHENUA.NGA ROHE.
NGATITOKANUI.TE Keepa Raharuhi, Timiuha Taiwhakaea, Parati Harawira,PUKEHANGE.TIMATA nga Rohe i Owhakatina, — Ara, i te Raina o Taumatawahine, rere tonu Kii-wiwi,
MEKaru Harawira, Watene Hereki- ;rere tonu te Kauere, rere tonu te Taki. Ka
NGATITARA.uha, Kiri Harawira, Pera Ha-rawira, Hoani Herekiuha, Hoerahuri ki te Marangai, rere tonu Ngakau-repe, Ka huri ki te Tuaraki,, rere tonu Kaupeka.
te Mimiha, Koroneho Hoera, He-Ka huri ki te Hauauru, ka haere tonu i te ra-
rekiuha Muroa, Pera Reweti,ina o Taumatawahine, ka tat ki te timata-
Ngahere Tohuora, Hikaiti Para-nga mai.
•ta, Pakara te Paoro, Kimokimo
Pepene, Marakai Raharuhi, Ta-
ka Wirihana, Watene Taiwha-
kaea, Warutau Mohi, Oka Reti,
Timi Reti, Toro Mohi, Kiingi
Haira, Anaru Haira, Hoera Hi-
rawani, Himiona Hirawani, Pari-
nga Hirawani, Te Mimiha Paku-
kura, Hautupua Poihipi, Turi-
whati Poihipi, Poihipi Hohua, me
etahi atu.
                          PANUITANGA.

                   "TONO WHAKAWA  TUARUA MO WAITAKARURU."
 HE    Panuitanga tenei kia mohitia ai, ka tu te Kooti Whakawa tuarua mo Waitakaruru Poraka
      ki te Hoeotainui a te 26 o Pepuere 1895, ki te whakawa;— Ara, ki te ata Ui-ui i nga tika-
nga o te Tono tuarua a nga tangata no ratou nga ingoa e mau i te rarangi tuarua, ki te piihi whe-
nua e mau nei i te rarangi tuatoru.
     Ko nga tangata katoa e whai take ana ki raua whenua, me haere ki te Hoeotainui a te
ra e mau iho i runga ake nei. Ki te oti te Whakawa, ka puta te Kupu Whakatau a te Tiati ki
te hunga i kitea e te Kooti te tika ki taua whenua. A, ko to ratou tika ka tiakina tonutia; a,
ka whaputaina ano hoki te Karauna karaati o te Kiingitanga o Aotearoa me te Waipounamu kia
ratou.    Heoi, hei whakapumautanga tena; e kore e tika tetehi Iwi Hapu Tangata ranei ki te
haere mai a muri ki te whakararuraru.
     I tuhia mai tenei Tono i te 20 o nga ra o Oketopa, 1894.
                                T. K. MAUNGAPOHATU HARAWIRA,
  Tari o te Kooti Whakawa Whenua Maori,                   Rehita Whakawa Whenua
    Maungakawa Cambridge, Nowema 15, 1894,

 Nowema 20,1894.]  TE PANUI WHAKAWA  WHENUA  MAORI O AOTEAROA.             P.3
                           KUPU APITI

                               "Tono Whakawa  mo nga take paanga ki te whenua."
Te IwiNga Tangata tono.Te whenuaNga Rohe.
Ngatipaoa. iTawai Paraone, me etehi atu. Waitakaruru. i iTe raa e kitea nga rohe i te Mapi ki te aroaro « te Kooti.
                      TE ROHE O TAUHEI

           TURE WHAKAAE TANGA WHAKAWA  WHENUA  MAORl O TE TAU 1894.
     J Panuitanga tenei kia mohiotia ai, ka noho tetehi Ro-puu Kaiwhakawa ki te Hoeatainui, ate 26 o Pepuere,
  1895, ki te whakarongo ki te Ui-ui hoki i ngatikanga:mo runga i te Tono a Ngatitehiko me Ngatiwaikai, mo te
 Rohe wahanga o to ratou whenua ko Tauhei te ingoa; kei waenganui i enei Hapu e rua i nga ingoa e mau iho i runga
 take nei, me Ngatitahuna te Hapu o tetehi taha.
     Ko nga tangata katoa e whai tikanga ana mo taua Rohe me tana whenua hoki me haere ki reira. Ki te Oti te
 Ui-ui ka puta te Kupu Whakatau a taua Ro-puu Kaiwhakawa; heoi, hei tino Whakatuturutanga tena mo taua rohe.
 A, ko tana Whakataunga ka tiakina tonutia, e kore etika enei Hapu e mau iho i runga ake nei, etehi tangata ranei o
 roto i aua. Hapu o tetehi taha o tetehi taha ki te haere mai ki te whakararuraru a muri ake nei.
     I tuhia ma! Tono tenei i te 24 o nga ra o Oketopa, 1894.
                                              T. K. MAUNGAPOHATU HARAWIRA,
   TARI o TE KOOTI WHAKAWA WHENUA MAORI,                               Rehita Whakawa Whenua.
      Maungakawa Cambridge, Nowema 15, 1894.
                           PANUITANGA.


            TURE WHAKAAETANGA  WHAKAWA WHENUA  MAORl O TE TAU 1894.
    E PANUITANGA   tenei kia mohiotia ai,— "Ko te ra hei Whakawakanga mo Whakamarama i panuitia i roto i Te
    Paki o Matariki,. kia tu te Whakawa mo tana Poraka i "te 6 o nga ra o Hepetema, a, nukuhia ana taua whakawa
mo  te 6 o nga ra o Oketopa. Heoi i te nui o nga raruraru o te Kawanatanga i te matenga o Kiingi Tawhiao, ki hai
5 whai ruma te Minita me nga Kai-whakawa Whenua mu te Tumuaki hoki o te Kawanatanga ki te tuku i tetehi o nga
 Tiati o taua Kooti, keia a kore ai e tu taua whakawa i te ra e mau i runga ake nei.'" I tae mai te reta a te Wehou
ma o te 8 o ngara o Oketopa 1894, K te Tumuaki e te Kiingitanga he whakaatu i to ratou kore i pai i te taenga
atu  o te pukapuka hiki a te Hon. A. P. Rongowhitiao, Te Minita o nga whenua e te Iwi, me nga whenua o te Ka-
-rauna; mote 6 e nga ra o Pepuere 1895 ka tu ai taua whakawa. Ko tona hiki, he mea whakahau e te Minita o
nga Kaiwhakawa  Whenua, e te Hon. M. H. Te Pokaitara, i runga i nga raruraru mo te matenga o Tawhiao e mau i
 runga ake nei,— A, e whakaatu mari ana a te Wehou ma kanui to ratou pouri mo te hikitanga ki te 6 o Pepuere, '95.
 Ko ta ratou ra i tono mai ai i roto i ta ratou pukapuka ki te Tumuaki ke te 25 e Oketopa hei tuunga mo te Whakawa
 o Whakamarama me etehi kupu ano  a ratou,  a kua tukua mai taua reta e te Tumuaki ki ahau. "Heoi i te mea
 kua tukua mai he Mana ki ahau mo taua mahi, koia ka panuitia atu ki raro iho nei.
                              PANUITANGA,

          TURE WHAKAAETANGA KOOTI WHAKAWA  WHENUA  MAORI O TE TAU 1894.
 HE   Panuitanga tenei Ka mohiotia ai ka tu te Kooti Whakawa Whenua Maori ki Parawera i te takiwa o Kihikihi a
    ' te 20 o nga ra o Tihema 1894, ki te whakawa.— Ara, ki te Ui-ui i nga tikanga o te Tono a nga tangata e man
mei o ratou ingoa i te rarangi tuarua, ki te piihi whenua e mau nei te ingoa i te rarangi tuatoru, ko nga Rohe kei te
rarangi tuawha.
     Ko nga tangata katoa e whai take ana M taua whenua me haere ki Parawera a te ra e mau iho i runga ake nei.
Ki te Oti te whakawa ka puta te Kupu Whakatau a te Tiati ki te hunga i kitea te tika ki taua whenua. A, ko to
ratou tika ka tiakina tonutia; a, ka whakaputaina atu ano hoki te Karauna karaati o te Kiingitanga o Aotearoa me
te Waipounamu ki a ratou.   Heoi, hei whakapumautanga tena, e kore e tika tetehi Iwi Hapu Tangata ranei ki te
haere mai a muri ake nei ki te whakararuraru.
     I tuhia mai tenei Tono i te 8 o nga ra o Oketopa, 1894.
                                              T. K. MAUNGAPOHATU HARAWIRA,
  TARI o TE KOOTI WHAKAWA WHENUA MAORI,                 Rehita Whakawa Whenua.
     ,Maungakawa Cambridge, Nowema 15, 1894.

              TE PANUI WHAKAWA  WHENUA  MAORI O AOTEAROA:   [Nowema  20, 1894:,
                          KUPU APITI

                                   "Tono Whakawa take paanga kite whenua."'
    Te Iwi       Nga Tangata tono.      '  Te whenua.                  Nga Rohe.


 Ngatitakihiku.  Te Wehou,  Kerekeha me  etehi Whakamarama.     Nga rohe kaore i tuhia ki te  pukapuka tono».
                        atu.                                                   
                         HE PANUITANGA


                                     Te Kauhanganui" Maungakawa, Oketopa 21, 1894.
HE  KUPU atu ki nga Iwi ki nga Hapu me nga Tangata- Katoa o nga Motu e rua nei; Aotea
roa me te Waipounamu.  Ki te tukua mai a Koutou pukapuka Tono Whakawa mo o koutou
whenua  ki tenei" Tari", kia marama te tuhituhi mai. Tuhia ano nga ingoa o nga Rohe o te
whenua.    Mehemea  he  whenua  no te Tangata-mate, kia marama ano te tuhi i te ingoa o
taua tangata i" mate me nga ingoa o ana whenua mehemea ranei" he taonga o taua Tangata;
i mote ra, Kia marama ano te tuhi.   Kia marama  hoki te tuhi mai i" te ingoa i nga ingoa
ranei o nga tangata e Tono ana i aua whenua kia whakawakia, me o te tangata mate hoki
me  ona whenua me ona taonga Hoki" e Tonoa ana kia whakawakia.  Kia marama  ta koutou
tuhituhi", kia marama, ai hoki ana panuitia atu K te P. W. W. MAORI o AOTEA-ROA."'
                                                     M. H. T. POKAITARA
    Tari o te Kiingitanga, Te Kauhanganui Maungakawa;            Minita-Tumuaki Whakawa a Whenua.
        Kemureti i takiwa o Waikato, Nowema 15, 1894.
                          TARI O TE KINGITANGA.

                                         Maungakawa Kemureti, Nowema 15, I89'4.
HE  WHAKAATU  tena kia koutou-katoa e nga Iwi. Ko nga Whenua katoa e hiahiatia-ana kia Riihitia
i raro i nga tikanga o te Ture o te Kiingitanga o te Iwi Maori" o Aotearoa me te Waipounamu,
me tuku ata nga pukapuka whakaatu i to koutou whenua me> to koutou Kahia kia Riihitia me
nga pukapuka  patai mo nga tikanga katoa atu o taua mahi ki a te Hon. A. P. Rongowhitiao. Ko
Ia te Minita o roto i" te Kawanatanga mo taua mahi. Ko Ia hoki te Minita o nga whenua o to
Karauna me nga whenua  o te Iwi ;• maana hoki e haina tona ingoa, kia mau rawa ki raro i nga
pukapuka- me nga. mahi pera ka mana ai awa, riihi i" raro i nga tikanga e te Ture.
                                           W. T. TANA TAINGAKAWA TE WAHAROA.
No. 10.                                                 Tumuaki o  te Kiingitanga.

    HE PANUITANGA KI NGA IWI O AOTEAROA ME TE  WAIPOUNAMU.
                                                           ———«.———

 KIA.   RONGO NGA  Iwi Katoa e noho i nga Motu e rua nei. Ara, i Aotearoa me te
      Waipounamu.    NOTEMEA,—    I Whakahaua e Kiingi Tawhiao Te Aahaoterangi Potatau
Te Wherowhero,  i roto i" tona Kaunihera, i te Kauhanganui o Aotearoa me te Waipounamu.
"Kia Whakawakia nga whenua o nga Iwi Maori e nga Kaiwhakawa e Whakaturia ana e te
Kawanatanga  o te Kiingitanga Motuhake o te Iwi Maori.
  NA,  i te mea e whai  HONORE ana ahau i roto i te Kaunihera o te Kiingi". Koia ahau
ka panui atu nei kia koutou e nga Iwi. "Kua Whakamana a TE UA KARANAMA MAUNGAPOHA-
TU HARAWIRA"' kia Tu ia hei "-REHITA' mo taua Kooti Whakawa Whenua Maori, i" raro i
te  MANA  o KIINGI TAWHIAO.    Na, he whakaatu tena kia koutou, ko nga PUKAPUKA TONO
WHAKAWA   WHENUA  MAORI KATOA, me tuku atu ki a ia ki Maungakawa

                                 W. T. TANA TAINGAKAWA TE WAHAROA,
No. 11                                                        Tumuaki  o-te-Kiingitanga-..