TE WAKA MAORI.
Hoea te Waka, ha!
O  A O T E A R O A.
KO TE TIKA. KO TE PONO. KO TE AROHA.

NO 17 TURANGANUI, KIHIPANE, NOWEMA 14, 1884. Te utu 
6d.

HOKO NUI 0 TE TAONGA ME TONA TINI O TE
KAKAHU.
NA HORI MOA.
MO TE MARAMA KOTAHI ANAKE.
NO te mea, E hiahia ia au ki te whakawatea i taku
Toa, Hei Takotoranga mo nga Taonga, Hou,
Ehara mai ana i te marama o Maehe Ko Katoa aku 
Taonga, ka tukua ki te Hoko mo te utu iti rawa. Ko ia
nei etahi o ana Taonga.
He kakahu wahine, he kaone wuuru he kaone kara
ma, puuru. He kareko ma he kareko hei hiiti. He
Pairakete ma, he Paraikete raka, kara, he Paranene. He
Peehi moenga, he kori wahine, me tona tino o nga 
kakahu 
wahine.
Ko enei Kakahu i whatua i te Koroni o Niu Tireni, e 
nga 
tino kai hanga kakahu i Kaiapoi, me Rohirena, me
Mohikera, nga kainga mahi o aua kai hanga kakahu.
He Kakahu i ata hangaia mo nga tane menga taitamariki.
He pihi Wuuru, mo te Tarutete, koti, wekoti.
He nui atu te Ingarihi, koti, tuira, tarautete mo te
tangata pakeke mo te tamariki. He nui ata nga tu
kakahu mo te tane kei au. Kai Mahara nga tangata 
katoa.
NO HORI MA.
(I mua na Renata)
KEI KARATITONE RORI, KIHIPANE.

PANUITANGA.
Kia aku hoa Maori katoa.
Tena ra koutou, e hoa ma.
He kupu whakaatu atu tenei naku kia koutou katoa kia
mohio mai koutou e kite ana koutou I ahau e noho ona
e hoko ma I nga taonga kia koutou i te whare e Wiremu 
Atea
kei Kihipana nei, i enei tau etoru kua pahure ake nei. 
I tenei kua mutu taku mahi kia ia. A kua tangohia e 
ahau i
te tari tawhito, o te Rihi Roia te whare hoko taonga 
moku
Ki te haere mai nga tangata Maori ki Kihipana ki te 
hoko
me haere mai ratou ki taku whare toa, i te tuatahi ki 
Matakitaki i nga taonga o roto. He nui nga tahi o taku 
mahi
hoko taonga no reira taku mohiotanga ki nga kakahu me 
nga
taonga o roto. He nui ki tau o taku mahi hoko taonga 
no
reira taku mohiotanga ki nga kakahu me nga taonga e 
paingia
ana e hiahiatia aua e nga tangata katoa. No reira taku 
kupu
kia koutou kia haere mai kia kite aku taonga hou 
katoa, me
hoko i aku taonga, me korero hoki koutou ki a koutou 
hoa
kia haere mai hoki ki te hoko. He taonga pai te taonga 
utu
ngawari, Ko taku whare he toa hoko taonga ki nga 
tangata
Maori me nga tangata Pakeha e rite tona ana ki au raua
erua, tetahi ki tetahi kaore te tangata ke.
Kahore e tukua ke nama ki te Tangata e hoko ana i nga
taonga o tenei whare, ahakoa Pakeha maori ranei, Konei
Kaha ai ahau Ki te whakaiti i nga utu aku taonga.
Ko etahi tou e tuku nama ana na reira I whakapikia ai 
nga
utu. Tena ko nga utu aku taonga Kahore he take i
whakapikia ai.
Haere mai nga tangata katoa ki te titiro i nga taonga 
hou.

HAERE MAI, HAERE MAI, HAERE MAI.

Na ta koutou hoa

NA ARIKI KIWHA.
Kihipane, Tihema 5, 1884.








ÿ

PANERA ME PAERANA.
Timata i te Wenerei, Hune 18.
Mo te moni anake.
He hoko tino ngawari rawa o nga
Kakahu mo te Makariri,
me nga
TAPUTAPU MAITAI.

Ki a maua hoa maori. Kua puare ta maua toa
nui i te Tiata, e mohiotia ana ko te Horo a Panera
me Paerana. E hokoa ana e maua nga tu mea katoa, ki
nga moni iti rawa.
He kakahu, paraikete, nga tuuru
Kamura, pepa mo a koutou whare,
Me te tini noaiho o nga taonga, e rawe ana kia koutou.
E iti iho ana i nga moni e taea ana e era atu toa te 
hoko. Haere mai kia kite tonu koutou. E kore hoki maua
e tono utu mo te matakitaki noaiho, i nga tino 
taputapu
papai, e kitea ai koutou ki reira. A e mohio ana maua 
ka kite tonu koutou, e ngawari iho ana i nga mea katoa
e hoko ana e koutou i mua atu.
He tono atu tenei ki nga Maori, kia haere wawe mai
ki te matakitaki, e koro hoki e roa te whakahaerenga
o tenei hoko. Ka puare te whare i te 9 o te ata,
tae atu ki te 5 i te ahiahi, a ka puare ano i te 7 o 
te ahiahi, tae atu ki te 9.
PANERA ME PAERANA.

HE PANUI.
ROPATA WATIHANA ROIA.
I te taha o te Tari o Poata me Korowhata,
Kihipane, E whakahaerea ana e ia nga mahi roia mo te 
katoa.

PANUITANGA.
Ki nga kai tuhi reta mai Apititia mai he hereni ki te 
taha
o te reta tuku mai kia taia i roto i te WAKA MAORI hei
whakakoa i nga tamariki takatakai atu a te pepa nei.

PANUITANGA KI NGA HOA TUHI MAI. 
Ko nga tangata e tuku korero mai ana kia taia ki Te 
WAKA
MAORI. Kia marama te tuhi mai, kia marama ai nga kai 
ta
ki te whakanoho i nga reta. E kore e taia nga reta e 
tukua
mai ana kite kore e tuhia mai e te tangata tona ingoa 
tika 
raro iho o nga korero.

TERMS OF SUBSCRIPTION.
The subscription to the Waka Maori is 6s. per year,
payable in advance. Persons desirous of becoming 
sunscribers can have the paper posted to their address 
by
transmitting that amount to Editor, Post Office Box 
No.
10, Gisborne.

TE UTU MO TE  WAKA.
KO te utu mo te WAKA MAORI i te tau e ono hereni,
me homai taua moni ki mua. Ka tukuna atu te nuipepa i 
te
Meara ki te tangata e hiahia ana me ka tukua mai e ia 
tana
moni ki a te Kaituhi o te Waka Maori. Pouaka, No.10,
Poohitapeta, Gisborne. He pane kuini, He ote moni 
ranei
te moni tika ki te tuku mai te meera. Ko te mea tika
rawa me huihui nga moni o E tangata o te Wahi Kotahi.
Ki te tahi tangata Kaitiaki Toa, Apiha ranei o tana
takiwa mana e tuku huihui mai nga moni. Mo te
whakaaturanga o nga tangata nana nga moni.     

KI NGA KAITANGO I TE WAKA MAORI I TE 
TAKIWA O TURANGA.
E hoa ma, he kupu tenei he whakaatu atu na matou kia
koutou, ki nga kai tango o te Waka o te Takiwa o
Turanga, ki te kore koutou e ki te i a koutou Waka i
te Po tapetu i Kihipane, me haere mai koutou ki te 
Tari o te Terewhone tango ai. Heoi.

TE WAKA MAORI O AOTEAROA.
TURANGANUI,KIHIPANE, NOWEMA 14, 1884.
Ki nga kaitango te Waka enei nga kupu whakaatu,
na kei te mate tonu te rangatira e te Waka nei.
Kei tona kainga tonu e takoto ana. Kahore ano ia
kia tino ora ake i tona mate i pa kia ia i te wa i nga
putanga tuatahi o te Waka, muri iho ka mate ano
te Etita ara te tino kaituhituhi. Ka rua nei nga
marama e takoto mate ana, riro ana ma te tangata
ke hoe te Waka ka mate ware tahi ka ora ware
rua. No hea e rite te whakatauki i te mea ka
mate raua tahi. Ko nga kaitaa kei te ora, ko nga
kaituhi korero kei te mate, ka kore utanga mo te
Waka. Na, runga i tenei aituatanga kua whakaaro
te rangatira o te waka ki waiho kia takoto mo
tetahi takiwa poto, kia tahuri ia ki te whakarite
tangata ke, tikanga ke ranei, kia tika ai ke haere o
te waka e kotiti noaiho ae i runga i te ngaromanga
o nga kaiwhakatere. Heoi, ki te kore e kitea wawe
he tikanga i enei nga ra, kia tae rawa ki nga ra
tuatahi o Nauere ka puta ano. He kai tangata
he kai titoki koke mahia, e tona ringaringa, tino
kai, tino makona.

RAPANA INIA.- O kaimono kua tae mai to reta me nga
panikuini e toru hereni.
KAWERUA POKEA. - O Hokianga kua tae mai to reta me nga
Panikuini e toru hereni.
HONE PETE. - Kua tae mai to reta, me nga pani kuini 
kei roto e wha hereni.
REUPENA TIERE. - O Harataunga kua tae mai to reta me
nga panikuini e ono hereni.
HARE MATENGA. - Kua tae mai to reta me nga panikuini
e toru hereni.
TE MINITA MAORI. - E whakaarohia ana e te Parani,
minita mo te taha Maori, mo te tutakinga o te 
Paramete ka haere mai ia ki Kihipane nei, a tera
pea e ahu atu ki era atu takina o te Tairawhiti ki
te tirotiro i nga mate, i nga ora ranei o ena wahi.
ATERA MAORI. - E kite ana matou ki te Kahiti kua
whakaturia e te Kawana a Hapi, o Kihipane, hei Ateha
mo tenei takiwa. He mea tika rawa tenei ki ta matou
titiro, inahoki ka nui te raruraua i etahi taima,
i te kore Ateha hei hoa mo re Kaiwhakawa tuturu, i nga
whakawa hara Maori. 
ÿ

PARIHAKA. - Kua tae te whakaaturanga o Takuta 
O Kara kia te Kawanatanga, mo tetahi mate kino
kua pa ki nga tangata Maori o Parihaka. E ki ana 
taua Takuta, e ono tekau ma whitu nga turoro, i kitea
e ia, a e whitu nga tane, kotahi te wahine, e toru
nga tamariki i mate rawa. Ki te mahara iho o taua
Takuta na te kino tetahi o taua kainga, te take i
matemate ai nga tangata. E ki ana hoki ia, he nui 
rawa atu te paruparu o roto o taua pa, a e noho
tahi ana te tangata, te kuri me te poaka. He
tikanga hou koa tenei, inahoki e rongo ana tatou i
mua, he kainga ataahua rawa a Parihaka, kahore ona
kino ona aha. Kati kua whakaritea tetahi pirihimana
me tetahi tangata Maori o Waikato hei kai titiro
i nga tangata o reira, a kua tukuna atu e te 
Kawanatanga nga rongoa me nga kai hoki ma nga turoro.
Na e ki ana a Takuta O Kara he nui te whaka whetai
o Te Whiti raua ko Tohu mo enei mahi atawhai a Te
Parani, minita mo te taha Maori, ia ratou.
TE HAPI. - Kei te mohio katoa pea nga tangata
Maori ki tenei mea ki te Hapi, e whakatipuria nei e
te Pakeha, hei whakakaha mo te pia, hei kinaki hoki
mo etahi atu ona kai. Heoi e kaha rawa ana te tipu
o tenei taru, ki Nui Tireni nei, a e nui te oranga e
puta ake ana ma te tokomaha ina whakatipuria.
He mahi pai ma te koroua, ma te wahine, ma te
tamariki. Kei te whakatipuria nuitia te hapi ki
etahi wahi o Nui Tireni, a kei tera motu, e mahi
tahi ana te Pakeha me te Maori, a h e nui te oranga
e puta ake ana ma ratou i runga i taua mahi. Ko
Waimea me Motueka, nga tino kainga e whakatipuria
ana, a no te tukunga atu o etahi hapi ki Ingarangi e
tetahi Pakeha o Motueka hei whakamatau i nuku
ake te painga o ona hapi i o nga hapi katoa i
whakatipuria ki reira ara ki te kainga nona ake tena 
taru. He aha hoki te mea e kore e tip u ki enei whenua
pai, e kore nei e tino werawera e tino makariri ranei
a he aha ra te take i kore ai nga tangata whenua e
tahuri ki te ngaki i ona whenua momona hei oranga
ake mona.
NGA KOOTI WHENUA. - Kua mutu te noho o te Kooti 
Whenua i te Wairoa a i hoki atu nga Tiati ki
Nepia i tera wiki. Tera ano e tu tetahi atu Kooti
ki Heihitingi, a tetahi o nga ra o Tihema. Hei Kooti
puare noaiho tenei, mo nga tono katoa, ahakoa whenua
papatipau tono wehewe he, tono kai riiwhi tupapaku
ranei. Kua nukuhia ano e te Tumuaki, te Kooti mo
Uawa, ki te rua o nga ra o Tihema. Ko te Kooti mo
Waiomatatini kahore ano i mohiotia te tuunga. Te
take i roa ai tenei Kooti, he tini rawa no nga tono
a he rere ke, tetahi no te ahua o nga tono. Engari
kua tukuna katoatia atu inaianei nga pukapuka o
taua Kooti kia perehitia a ki te taea, e whakaarohia
ana tera e tu te Kooti ki Waoimatatini a nga ra o
Pepuere e haere a ke nei. Te Kooti i panuitia mo te
ono o nga ra o Noema ki Opotiki kua nukuhia ki te
rua tekau o nga ra. Kua kahititia a Puketauhinu
mo taua Kooti ki Opotiki engari e rongo ana
matou ki te tae atu te tono o Ngatiporou kia 
whakawakia taua keihi ki Waiomatatini, tera e
whakaarohia paitia taua tono, a ki te kore e kaha rawa
nga tangata o tera moka ki te pupuri atu ki reira, ka
nukuhia mai ki Waiomatatini nei whakaoti ai.
MEIHA ROPATA. - Kua whakahokia mai ano e te
Kawanatanga nga moni hei oranga mo Meiha Ropata
ara te 300 mona i te tau, i murua nei e te Paraihe.
A kua whakatuturutia inaianei taua moni, mo nga
tau katoa e ora. Ka nui to matou whakapaii
mo tenei tikanga a te Kawanatanga, ki tena kaumatua
nana nei i tautoko i nga ringa a te Kawanatanga,
i nga wa o te raruraru.
HONE WETERE. - Kahore ano pea kua taea e tetahi
tangata, te atawhai nui a Hone Wetere, te matu o
te Hahi e mohiotia nei he Weteiana. I te timatanga
o tana mahi minita, e toru tekau pauna nga moni
i whakaritea moni i te tau. E rua tekau ma waru
pauna i puritia e ia hei oranga mona, e rua pauna i
hoatu e ia ma nga rawakore. I tetahi tau, e ono tekau
pauna i hoatu ki a ia, puritia ana e ia to rua tekau
ma waru, hoatu ana e ia te toru tekau ma rua, a pera
tonu ia tau, ia tau. I te kakenga haeretanga o nga
moni mona i te tau, e rua tekau ma waru pauna anake
nga moni i kainga e ia hoatu katoa ana nga toenga
ma te rawakore. Na e whakaarohia ana i roto
i nga tau e rima tekau e mahi pera ana ia i tae ki te
toru tekau man oauna nga moni i hoatu noa atu e
ia, i runga i tana atawahai ki ona hoa tangata.
TE KOOTI RIKIRANGA. - He maha noa atu nga
korero e putaputa tonu ana i roto i nga nupepa 
Pakeha mo nga mahi o tenei tangata a Te Kooti.
E whakaatu mai ana tetahi korero, e haere mai ana
a Te Kooti ki Turanga nei, ko tetahi e ki ana e ahu
atu ana ki te Wairoa, ki whea atu ranei. Kati e
ohooho tonu ana te ngakau a te Pakeha, a te Maori
hoki i enei tu korero. Ko te whakaaro hoki a te
nuinga e kore e tika kia haerere mai a Te Kooti ki
enei takiwa notemea kei te nama e tonu nga ngakau
o nga tangata, mo a ratou whanaunga i kohurutia 
kinotia e te Kooti, a ki te tae mai ano ia ki enei 
takiwa tera pea e tipu ake he raruraru. No te taenga
atu o te whakaaturanga i runga i enei whakaaro
Kawanatanga ka whakatupato ratou i a Te Kooti kia kaua
ia e haere ma ki te Tairawhiti, ki te Wairoa nei. 
Tetahi e kore e tika kia mau haere ratou ko ona hoa i 
te pu me te patu kei kiia hoki e te tangata he ope 
taua ratou a ka tahuri pea ki te whawhai. Ka tiakina 
ano a ia e te Kawatanga, notemea ku a houhia te rongo
otira me whakarongo i a ki te tohutohu a Kawanatanga.
Heoi kua whakahokia atu e Te Kooti taua kupu kia te
Kawanatanga, e kore hoki ia e haere mai. E ki ana
ia, ehara i a ia ake te hiahia ki te haere mai
ki enei takiwa engari e ahu mai ana i runga i te 
karanga a nga tangata o te Wairoa, a ki tana mahara ko
nga tangata anake o Kihipane ahu atu ki te Tairawhiti
nga mea e mauahara tonu ana ki a ia.

MATENGA MOANA.
No tawahi te rongo mai o tetahi mate ki te moana
nui, me te patunga me te kaingatanga o tetahi tamaiti
tane hei oranga mo nga mea pakeke. Mamae ana te 
ngakau ki te rongonga o taua mate. E kawe mai ana 
tetahi kaipuke i Ingarangi ki Poihakena. E wha nga
tangata kei runga, ko te kapene, me nga heramana e 
rua me tetahi tamaiti
ÿ

HE RETA TUKU MAI.
[E kore e tau kia matou te he mo nga whakaaro e nga
kai tuku korero mai.]
Ki te etita o te Waka Maori.
Utaina atu enei kupu ki runga o to tatou Waka,
kia rongo nga iwi e noho nei i nga topito e wha o te
motu katoa ka kawaia Aperahama whare Karakia e
tu ana ki Waipiro wahi o te Tairawhiti a te 11 o
nga ra o Maehe 1885. Haere mai ra e hoa ma, haere
mai ki te Kawanga o te whare mo te ingoa o to
tatou Ariki o Ihu Karaiti raua ko tona Matua.
Haere mai he marama pai hoki tenei hei haerenga
mai mo koutou ara mo te iti mo te rahi.
Na e hoa ma,. kia nui te maua kohanga mai ki te
ingoa o to tatou Matua o Aperhama o ta te Atua
tangata i whakamatautau ai, i mea ai. E Aperahama
e Aperima. Kawea atu to hua tahi tau e aroha
ana a Ihaka hai whakahaere ki te Atua. Kihai hoki i
kaiponuhia e Aperahama tana hua tahi. Koia ra
ka kawaia nei a te tekau ma tahi o nga ra o Maehe
1885. Tae tinana mai koutou ki konei ki Waipiro nei.
Heoi ano ma,
PINIAMINE WAIPAPA
HUTANA TARU.
Na katoa o taua Hapu
PIRIPI WAIPAPA.
Kaituhi.
Waipiro, Oketopa 18, 1884.

T.STARKEY, HUMEKE.
Te taha o te Arapiona Hotera, Nepia.
Ki te tonoa mai e te tangata he hu i au o ia ahua o ia
ahua, ka hangaia e au kia rite rawa, ki nga kiri papai
anake hoki.
No taku mohiotanga ki nga ritenga Maori, ka tika rawa
aku hanga kia rite tonu nga hu mo te tangata.
T.TAKEI.

RUDDOCK AND FRYER.
Whare Maitai, Nepia me Heihitingi.
Kei a mana nga Mihini mahi whenua. Nga pu, Paura, Hota
tingara. Nga tuuk kamura, me nga mea katoa
mo roto i nga whare, o nga ahua katoa. E hokona
katoatia mai ana i nga Kaihanga, no reira ka ahei te 
hoko atu ki nga utu ngawari rawa.
He maha nga Pu puru Kumu, Pu puru atu i te waha hoki,
he kohatu nei etahi, he mea iti etahi.
He parau takirua takitaki ranei nga hea. He Miri 
Kaanga, he Penu Kaanga, he Ponaka mo nga tangata 
haerere, he Kaheru e 3 hereni te ut, nuku ake etahi, 
me nga taonga ke, e nui atu ana i era whare hokohoko
o Nepia hei whiriwhiringa. E rite tahi ana nga utu o
Heihitingi me Nepia.
RATAKA ME PARAEA.

PANUITANGA.
Ko te tari o te Waka Maori kei muri tuta ake o te
Tari perehi o te Terewhone i Kararitone Rori, 
Kihipane. Me ahu mai nga tangata kawe korero mai ki 
taua Tari.

TE KOREROREROTANGA A MAHIKETE MO TE MEREPONA KAPA
1884.
1,000 nga hea i te 10 hereni mo te hoa, a e peneitia
ana te wehewehenga;
Hoiho tuatahi150
hoiho tuarua 75
hoiho tauatoru 50
Etahi hoiho wehewehe 75
Kotahi paraihe moni 20
E rima paraihi moni 50
Tekau ma ono paraihi 80
E wha nga winitanga mo te tikete kotahi.
Ka ahei te tikete kotahi te wini i te paraihi tuatahi
i reihi me nga paraihi moni e toru ano hoki.
Ka tangotangohia nga rota i te aroaro o tetahi komiti 
e whiriwhiria ana e nga kaihoko tikete a ka uru atu 
hoki nga kaituhi o nga nupepa. Mehemea ka tuku tieki
mai i te whanga me apiti mai te kotahi hereni mo te
whakawhitinga. He ota poutapeta te mea pai, kia rua 
hoki pane kuini mo te whakaatutanga korero.
Kei te kapi haere nga rarangi ingoa mo tenei 
korerorerotanga whaihoki kia tere mai nga tono a nga
tangata e hiahia tikete ana.
Me tuhi mai kia,
MUSKET.
Care of J.R.Scott and Co,Box 21, Post Office, GISBORNE

HEI TE 2 O OKETOPA TUTAKI AI.
TE KOREROREROTANGA A JACOB FAITHFUL MO TE HUINGA KI
HAAKI PEI A TE KOANGA 1884.
E 4,000 HEA I TE 10 HERENI.
Hanikapa KoangaHanikapa Pekenga
Hoiho tuatahi250hoiho tuatahi250
hoiho tuarua125hoiho tuarua125
hoiho tuatoru 75hoiho tuatoru 75
Etahi atu200Etahi wehewehe200
 650650
PARAIHI MONI
2 i te 50100
10 i te 20200
20 i te 10200
40 i te 5200
700
KEI TE 110 NGA PARAIHI.
E ono nga winitanga mo te tikete kotahi.
Ki te tangata e utu ana i te 1, e rite ana ki te 17 ki
te 1 tona korenga e wini, i te tangotangohanga kotahi,
tena notemea e ono nga tangotangohanga rota, e hoki 
rawa iho ana nga take kore wini. Ka ahei te tikete 
kotahi te wini i te paraihi tuatahi i tetahi i tetahi 
o nga reihi me nga paraihi
moni e wha ano hoki. Ka tangotangohia nga rotu i te 
aroaro o te Komiti e whiriwhiria ana e nga kai utu 
hea a e uru atu ana hoki nga kaituhi o nga nupepa.
Me apiti mai te kotahi hereni ki nga tieke o te 
whanga. He ota poutapeta te mea pai, kia rua hoki pane
kuini mo te whakaatutanga korero.
JACOB FAITHFUL
Care of N.Jacobs
Box 7, Post Office,
NAPIER.
E pai ana te tango tikete ia Scottie i te Kihipane
Hotera.
ÿ

HOHEPA PEKA
KAIWHAKAMAORI WHAI RAIHANA.
KEI TE TARI O TE WAKA MAORI, KIHIPANE.
E ngawari ana nga ritenga ki nga tangata e tuku
mahi mai ana.

TE KAMUPANE RARAWE
A ROPINI HUURU.
PANUITANGA MO NGA KAPA O MEREPONA ME NIU TIRENI,
MO NEMA, 1884.
Kei te puare inaianei mo nga moni 10,000,
20,000 hea i te 10 hereni.
E 404 PARAIHI, A E 7 NGA AHEITANGA MO TE HEA KOTAHI.
Ki te tangat e utu ana i te 1, e rite ana ki te 25
ki te 1 tona korenga e wini a ka ahei te Tikete 
kotahi te wini i te 3110.
MEREPONA KAPA
134 nga Paraihi.
hoiho tuatahi2000
hoiho tuarua 900
hoiho tuatoru 450
Nga hoiha i oma 900
hoiho kihai i oma1750
----
6000

NIU TIRENI KAPA
70 nga Paraihi.
hoiho tuatahi 100
hoiho tuarua 150
hoiho tuatoru 120
Nga hoiho i oma 250
hoiho kihai i oma 650
----
2500

E 200 PARAIHI
2 i te 50 100
6 i te 25 150
6 i te 20 120
40 i te 10 400
146 i te 5 730
----
1500

KA TUTAKI I TENEI O NGA RA O NOEMA.
E 55,000 hea kua hokona e matou, o te timatanga mai.
Ki te tuku tono mai, apitia mai nga pane kuini rua
kapa, kia rua, mo te whakaatutanga korero. He Ota
Poutapeta, Tieki ranei kua meakatia, me te 1 hereni
whakawhiti te moni pai. Mehemea he moni tinana he
noti ranei, me rehita. E pai ana  te tuka mai ki te 
Waea, ki te reta hoki kia rehitatia. E pai ana te
tuka mai ki te Waea ki te reta hoki kua rehitatia. 
Tekau paiheneti e patua ana i runga i nga Paraihi
moni, e wha paiheneti e ana moni mo nga kaiwhakahaere 
e hoko tikete ana, ki nga tangata ranei e tango
pukapuka ana mo te 25 tikete. Ka tukuna noatia atu
ki te meera, nga panui whakaatu i nga tikanga katoa
o mua o naianei mo ko ake ranei ki te tonoa mai.
Me tuku mai nga whakaaturanga a nga Kaiwhakahaere, i
mua mai o te 31 o Oketopa, kei kore e whakaaetia.
Tuhi mai ki a Robin Hood,
Care of T.Stapleto, Box 23S,
Post office, CHRISTCHURCH.
Kia Jubal Fleming, City Baths,
Colombo Street, CHRISTCHURCH, ranei
Kia Mr Adeane,
Kaiwhakahaere mo Kihipane ranei.
N.B. - Ahakoa e tukuna atu ana e matou ki nga Nupepa
puta noa i Niu Tireni nga ingoa me nga kainga o nga
tangata e wini paraihi ana, pera me etahi atu o nga
korerorerotanga e hiahia ana matou kia mohio nga 
tangata tango tikete ia matou, kei te puae noaiho 
nga pukapuka, hei tirohanga ma ratou i nga takiwa 
katoa.

PANUITANGA O TE FIDELITY KAMUPANE MO TE
MEREPONA KAPA.
Ka omakia ki Merepona i te 4 o Noema.
12,000 tikete i te 10s hereni.
133 Hoiho, 195 Niu Tireni Paraihi e wehewehea peneitia
ana:-
hoiho tuatahi1000
hoiho tuarua 600
hoiho tuatoru 300
Etahi mea wehewehe1100
----
Huia katoa mo nga hoiho3000

10 Niu Tireni Paraihi i te 1001000
10 i te 50 500
25 i te 20 500
50 i te 10 500
100 i te 5 500
----
195 ParaihiHuihuinga3000
Huihui katoa nga Paraihi, 6000
E ono nga aheitanga mo te 10 hereni.
328 Paraihi 328
Apiti mai he pane kuini mo nga whakaatutanga.
Me penei te tikanga tuku moni mai:-
1. Tieki Ota Poutapeta Peeke noti ranei.
2. Ripekatia nga tieki apititia mai hoki te 1 hereni
mo te whakawhitinga. Me tuhi ki te nama me kati noaiho
ranei engari kaua e tuhia te ingoa tangata ki roto i 
te tieki. Mehemea ka tuhia te ingoa ki roto, te ota 
ranei ka whakahokia atu ki te kaituku mai.
3. E pai ana te Ota Poutapeta, engari me tuhi ko 
Fidelity Company anake ki roto, a kaua ki tetahi
tangata ake.
4. E kore e whakaaetia nga reta e rehitatia ana, nga
terekarawhi ranei. Me tuhi anake kia Fidelity
Company ,
Care of A.A.CameronÕs Box, 251, Post office,
DUNEDIN.

NGA TANGATA KUA WHAKAMANAIA KI TE KOHIKOHI MONI 
MO TE WAKA MAORI.
Kua whakaae nga tangata e mau iho nga ingoa i raro
nei, ki te whakahoa mai kia matou i runga i te
whakahaerenga o te Waka nei a ki te hiahia te tangata
i era takiwa ki te tango i te Nupepa, ka pai noa atu
ki te  utu i a ratou moni ki aua tangata a mo te 
taenga mai kia matou ka panuitia nga ingoa o nga kai
manaaki me nga moni i utua e ratou.
W.W.Paraone, Uawa, Tologa Bay
J.Finlay, Waitotara
Henare Mc Clutchey, Marahea
Tamati Tautuhi Fox, Tokomaru
E.Pook, Mataahu
J.E.Dalton, Tuparoa
Hori Waaka, Taumata
Hone Mokena, Kawakawa E.C
Wi Pahura, Wharekahika
H.K.Taiaroa, Christchurch
Rapana Inia, Kaikohe, Bay of Islands
A e hiahia ana matou ki te whakarite tangata ke etahi
atu takiwa. Ki te pai mai etahi tangata mo whakaatu 
mai.



ÿ

TIITI me WHARAEA.
TURANGANUI WHARE
HE TNO WHARE PAI 
HE WHARE NGAWARI.

Haere mai e aku hoa maori katoa E mohio 
nei kia au i roto i nga tau ka tekau o te a
Tai Rawhiti o te Tai Tuauru o te Hauauru o te
Hautonga.

6000 ENO  MANO PAUNA TE
UTU ONGA TAONGA.

He Tuira Huiti Kooti Tarau Wekoti, He
Tokena. He Potae me te Hate, Enei mea
Katoa mo te utu e 25s.

KO TE RATA RAUA KO TAUNERE.
Ko te toa tino pai rawa tenei rute o te Taone o
Kihipane mo nga Maori. Hei hokonga
Pouaka, Teepu, Tuuru, Moenga, Mihini tui Kakahu,
Paraikete, me te nui nga atu o nga mea katoa mo roto
o te Whare, Haere mai kia kite i o maua taonga.
LARGE & TOWNLEY 

I. C. TEIRA.
KIA MOHIO MAI AKU HOA MAORI.
Kei au te tahi Tino Haupu nui o nga Tu Tera
Katoa i Kihipane Kei taku Tera i Karatitone
Rori, i te Kokinga o te PEERE TITITI.
Ka taea e au te hoko atu nga Tera me nga
PARAIRE mo te Paki mo te Terei me nga Kakahu mo
te mahi Parau, me nga Tera Peeke me te tini noa
atu i nga mea pera.
I RUNGA I TE UTU O AKARANA.
HAERE MAI KITA KITE.

WIREMU MOKENA.
KAI HANGA TERA, HANIHI.
Haere mai ki te Whare whero (te Pei)
Karatitone Rori, Kihipane.
Kia kite i taku haupu nui o nga Tera me nga
Paraire me nga Haihi me te tini noa atu o nga mea
pera Kawea mai hoki a koutou Tera Tawhito Hanihi
kia Mahia nga Wahi pakaru.

WIREMU TATARE.
KAI RUURI WHAI RAIHANA, KIHIPANE.
Ka ruuritia e ia nga whenua i runga i ritenga ngawari
rawa. Ki te tukua mai nga reta ki a ia ki Kihipane
ka tere tonu tana whakahaerenga i nga whakahaunga mai.

TAUMATA TOA, WAIAPU.
Kua  puare tenei Toa inaianei, a tino Taonga Ataahua
nga mea e hokona ana. He Kakahu, rere ke, rere ke, nga 
ahua.
He ti, he huka, he paraoa me ena tu kai katoa.
A he taputapu maitai ano hoki etahi.
E utua ana ki te moni te poaka, te hoiho, te keka,
te kaanga me era atu mea e hokoa ana.
HORI WAAKA.

HE PANUI.
Kua tae mai a
WIREMU TOORO,
Kai ruuri whai raihana ka Kihipane nei noho ai.
He maha ona tau e ruuri ana ia i nga Whenua Maori i
nga Takiwa o Akarana, a he tino tangata mohio ia ki 
tena
mahi. He tangata whakangawari rawa hoki ia i te utu, 
ki
nga tangata e tuku mahi mai aua mana.

E K PARONE WAIKATO.
Ki oku hoa Maori
Haere mai ki to Koutou, hoa, tawhito kia
PARAONE, Waikato.
Ko ahau te tangata tino ngawari rawata te hoko ki
nga tangata o Kihipane.
E ngawari ana a te Paraone ki nga tangata
whakaaro tika, ki te utu mai, Ko nga tangata
whakaaro kore ki te whakarite, E kawea ki te
whakawa.
Ko nga Taonga ngawari te utu tika i runga i
te pono, Kei au.
HAERE MAI!
KIA PARAONE, WAIKATO.

HE KAMURA.
He panuitanga tenei naku ki nga Maori o te Takiwa
Tairawhiti.
He tangata Maori ahau no Niu Tireni. He tangata matau
ahau ki nga mahi kamura katoa.
Ki te hanga whare, tatau, wini, teepu, tuuru, topa,
me ena ta mea katoa.
Tekau ma waru oku tau i noho ai i runga i tena mahi ki
tetahi tino kamura Pakeha i Katipere.
Kia rongo mai koutou e nga tangata e hiahia ana kia 
hangaia tona whare ki te utu ngawari, ke ahau te 
tangata ngawari te utu.
Ki te hiahia te tangata kia mahia tona whare me tuku 
korero mai ki te etita o te Waka Maori i Kihipane.
H,KINGI TUTEPAKIHIRANGI.
Hepetema 5, 1884.

KI TE IWI MAORI.
Ki te hiahia koutou ki te hoko paraoa, hopi, kanara, 
tupeka, maati ti, huka, me ena tu mea me haere mai ki
te toa.
HEMI TAIRAWHITI.
Ki te whare e ngawari ana nga utu.

HEEKI.
KAI RUNGA I RARO I TE MANA O TE KAWANATANGA.
KI NGA MAORI O TE TAKIWA TAIRAWHITI.
Kei te pai ahau ki te ruuri i a koutou whenua, ki te 
whakahoa atu hoki kia koutou i na whakahaerea nga
kootitanga o aua whenua.
E pai ana hoki kia whakaritea mo te takiwa e
whakahaerea nga whenua, mo te hoko mo te reti ranei, 
ka utu mai ai i nga moni ki au mo taku mahi.

He mea Ta e Hone Mokiriti i te Tari Perehi o Te
Terewhene Kihipane mo Paratene Ngata te tangata nana
tenei Nuipepa.
Turanganui, Kihipane, Nowema 14, 1884. 

ÿ

TE WAKA    MAORI O  AOTEAROA,    TURANGANUI,    KIHIPANE NOWEMA 14, 1884  7
HOHEPA PEKA. KAIWHAKAMAORI WHAI RAIHANA. KEI TE TARI O TE WAKA MAORI, KIHIPANE. E NGAWARI ana nga ritenga ti nga tangata e tuku mahi mai ana. TE KAMUPANE RARAWE A ROPINI HUURU. PANUITANGA MO NGA KAPA o MEREPONA ME NIU TIRENII, MO NOEMA, 1SS4. Kei te puare inaianei mo nga moni £10,000, ! 20,000 hea i te 10 hereni. Ki te tangata e utu ana i te £1, e rite ana ki te 25 ki te 1 tona korenga e wini, a ka ahei te Tikete kotahi te wini i te £3110. MEREPONA KAPA. 134 NGA PARAIHI. Hoiho tuatahi ... ... ... £2000 Hoiho tuarua ... ... ... 9 Hoiho tuatoru ... ... ... 450 Nga hoiho i oma. (e £33 pea mo ia hoiho) 900 Hoiho kihai i oma, (£1G pea mo ia hoiho) 1750 —— ! £6000 i KIU TIRENI KAPA. 70 NGA PARAIHI Hoiho tuatahi ... ... ... £1000 i Hoiho tuarua ... ... ... 0 i Hoiho tuatoru ... ... ... -"2^ \\ KA TUTAKI I TE  1 O NGA RA O NOEMA. Tuhi mai kia ROBIN HOOD, Care of T. Stapelton, Box 238, Post-office, Christchurch :  Niu Tireni PANUITANGA O TE FIDELITY KAMUPANE, MO TE MEREPONA KAPA. W. W. Paraone, Uawa, Tologa Bay J. Finlay, Waitotara Henare McClutchey. Marahea Tamati Tautuhi Fox, Tokomaru 

       TE WAKA  MAORI, O AOTEAROA, TURANGANUI, KIHIPANE NOWEMA 14, 1884.
    KO TE RATA  KAUA  KO TAUNERE.

KO  TE  TOA  tino pai rawa tenei i roto o te Taone o
  Kihipane, mo  nga   Maori.    Kei  hokonga
Pouaka, Teepu, Tuuru, Moenga,  Mihini tui Kakahu
Paraikete, me te nuinga atu o nga moa katoa, mo roto
o te Whare,  Haere mai  kia kite i o maua taonga.

               LARGE  & TOWNLEY.
          I  C.  TEIRA.

    KIA MOHIO   MAI AKU  HOA  MAORI.
KEI AU te tahi Tino Haupu nui o nga Tu Tera
    Katoa  i Kihipane Kei  taku Toa  i Karatitone
Rori, i te Kokinga o te PEERE TITITI.
   KA   taea e au te hoko atu, nga Tera  me  nga
PARAIRE   mo te Paki mo te Terei me nga Kakahu mo
te Mahi  Parau, me  nga Tera Peeke. me te tini noa
atu o nga mea pera.

      I RUNGA   I TE  UTU  O AKARANA.
         HAERE   MAI KITA  KITE.

               WIREMU     MOKENA.
        KAI KANGA   TERA.  HANIHI.

 KARATITONE   RORI,      KIHIPANE.
 KIA KITE  i taku HAUPU nui o nga Tera me nga
 Paraire me nga Hanihi me  te tini noa atu o nga mea
 pera Kawea  mai hoki a  koutou Tera Tawhito Hanihi
 kia hiahia nga Wahi pakaru.

               WIREMU     TATARE.
   KAI  RUURI  WHAI  RAIHANA,  KIHIPANE.

  
              TAUMATA    TOA,
                  WAIAPU.