Te Waka Maori o Niu Tirani 1878-1879: Volume 1, Number 15. 04 January 1879


Te Waka Maori o Niu Tirani 1878-1879: Volume 1, Number 15. 04 January 1879

1 212

▲back to top
           "KO    TE    TIKA, KO     TE    PONO, KO     TE    AROHA. "

VOL. 1]      TURANGA, HATAREI, HANUERE    4, 1879. [No: 15.

          

 KO TE MIRA,

KAI    HOKO   TEIHANA, HOIHO, KAU, HIPI, ME

            ERA ATU  MEA PERA,

              KEI  NEPIA.



           KO A. RAHERA,

ROIA, KAI  TUHITUHI  HOKI  NGA  PUKAPUKA

        WHAKARITE  TIKANGA  KATOA.



Ka  haere ano te Rahera ki te Kooti kei Kihipone ina tonoa

                         e te tangata.



    WINIHENI  RAUA KO  PAHITA

    \_\_     (I mua ai ko Ropata Winiheni anake),

———WHARE   AMERIKANA, HANGA   KARETI, KIKI,

        ME  NGA MEA PERA KATOA,

                KEI TENHAOR NEPIA.



  He  kai tuhituhi pukapuka hoki raua hei whakaatu i te utu

me te ahua o aua tu mea.



      WHARE   HANGA  KOOTI, KEI NEPIA.

           KO G. PAAKINA

TE  tangata hanga pai i  nga tu Kooti katoa, me nga

    Kareti, mea nga mea pera katoa. He mea whakarite te

hanganga ki nga mea ahua hou tonu o muri nei. E tu tonu

ana etahi kei a ia hei hoko.





            TEONE  TIKI,

TOHUNGA      PARAKIMETE    NEI, KAI-HANGA

  POROWHITA   HOKI, ME ERA ATU  MEA PER.

  E  ki atu ana ki nga tangata o Kihipone kua oti tona Whare

inaianei, a kua whiwhi hoki ia ki nga Mihini me nga mea

tohunga-tanga katoa e ahei ai ia te mahi i nga mea rino katoa.

Kua  oti hoki tona

             WHARE  HANGANGA KARETI,

A, ka  hanga ia inaianei nga tu Kaata katoa, me nga Terei,

nga Kiki, me era atu mea pera katoa. He tohunga rawa ona

kai mahi katoa. Ko tona

               WHARE  HU HOIHO

kua  oti hoki inaianei. Ka mahia paitia nga hoiho e kawea

mai  ana ki a ia—he tangata hou no Akarana te kai mahi, he

tino tohunga.

              TE       TOA         HOKO



                                 o

             UAWA.





KO   te Toa ngawari rawa te hoko.

                    Haere mai  kia kite!

                    Haere mai kia kite !





        KO          PARAONE                    MA

B  ki atu ana ki nga hoa Maori, heoi rawa te Toa o te Tai

Rawhiti katoa e tomo tonu ana i nga hanga katoa e tau ana

mo  nga Maori; a ko te utu e rite tonu ana ki to Kihipone.



    Tera tetahi ruma kei te taha tonu o taua Toa, he ruma

whakaari i nga hanga mo te wahine.



    E  whakawhetai atu ana te Paraone ma ki o ratou hoa

Maori mo   ta ratou manaakitanga i aua Pakeha o mua iho,

a e inoi atu ana kia manaaki tonu nga Maori i a ratou.



    E  kore e pai te mahi nama; engari, "Ko te patu ki

tahi ringa, ko te whakapuru ki tahi ringa; noho maha ana,

haere maha  ana. "





                M. HAARA,

KAI    HANGA   TERA   HOIHO, HANEHI, KAKA

                  HOIHO  HOKI,

       KEI KARATITONE RORI, KIHIPONE, TURANGA.



  He nui rawa he  pai rawa ana Tera hoiho, Paraire, Whiu

(Wipu  nei), Kipa, Kahu  hoiho, me  era atu  mea  pera.

Tetahi, he Hanehi mo  te Paki hoiho rua nei, Kiapa, Kiki,

Kareti hoki. E  tere tonu ana tana hanganga Tera-pikaunga,

me   nga tu Hanehi katoa mo te Kaata, te Parau, me te aha

noa atu; ko te utu e ngawari rawa ana.



  I a  TE HAARA  e timata hou nei i tana mahi ka tino

whakawhetai atu ia ki nga tangata katoa mo to ratou manaaki

nui i a ia i mua ai, a he ki atu tenei nana ka tohe tonu ia

kia pai tana mahi  ki nga tangata e haere mai ana ki a ia,

kia tatu ai hoki o ratou ngakau.

   Tana Hanganga i nga mea pakaru He Pai, he Hohoro.



2 214

▲back to top
              TE WAKA   MAORI  O  NIU TIRANI.

MEHEMEA         e hiahia ana nga  tangata kua oti a ratou

       ingoa te rarangi ki nga pukapuka o te Kooti ki to

tango moni i runga i

     RANGATIRA

     MANUKA WHITIKITIKI

     MANUKAWHITIKITIKI, Nama 1

     MANUKAWHITIKITIKI, Nama 2

     WHATATUTU

     WHATATUTU, Nama 1

     KOUTU

      TAPUIHIKITIA

     PUKEPAPA

     RUANGAREHU.

Me anga mai ti taku tari i Turanganui

                           Na te WUNU,

                                     Kai-hoko Whenua.

  Turanganui, Akuhata 1, 1878.

HE  KUPU  TENEI  MO RUNGA   I NGA RAWA O  TE RIRE

  O TURANGA   KUA  MATE  NEI.



KI    te mea he tono ta tetahi tangata, ahakoa Maori, Pakeha

       ranei, ki runga ki aua rawa a taua Pakeha (ara a Te

Rire) na, he mea atu tenei na nga Kai-tiaki o aua rawa kia

rongo taua tangata tono, ka pai tonu ratou ki te ata whaka-

rite marire i aua tono i runga i tetahi ritenga tika, marama, tia

kore ai e whakaurua ki roto ki nga tikanga o te Ture—ara kia

oti pai ai i runga i te pai.

  Ko  te tangata e mea ana kia tono pera ia, na, me tuku

mai e ia ti au taua tono, me tuhituhi rawa ki te pukapuka

ka tuku mai ai.

                      Naku

                        Na te WAARA,

                               Hoia mo nga Kai-tiaki o nga

                                      rawa a te Rire.





          HENARE WIREMU,

TINO   KAI  HOKO  O  NGA  MEA  RINO  KATOA.

  He  mea tuku mai ki a ia i Ingarani tonu nga mea mahi

paamu  katoa. Kei a ia nga mea rino katoa; me  nga pu,

he mea puru i te ngutu etahi, he purukumu etahi. He nui

nga  ahua o te paura kei a ia, me nga mea katoa mo te tangata

 pupuhi manu.



             KEI HEHITINGI RORI, NEPIA.

           KAI MAHI  PU.



 KUA     whakaputaina mai e te Kawanatanga he raihana mahi

       pu ki a



            ERUETI PAATI.

            Mauria mai ki Kihipone a koutou pu,

                     maua e hanga.



 Ko  nga tu paura katoa kei a ia, he ngawari marire te utu

 \_\_\_\_\_\_\_\_\_»\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_



          KO  HEPARA  MA,

                          KlHIPONE.

 HE      Kai-hokohoko  ratou i te Waina, me nga tu  Waipiro

                            katoa.

   He  Kai-uta mai hoki ratou i nga taonga katoa a te Pakeha.





         KO  TE WAORA MA,

 KAI    HANGA      WAATI, ME ETAHI   TAONGA

                  WHAKAPAIPAI,

              KEI HEHITINGI RORI, NEPIA.



 He  tini noa nga  mea pounamu Maori, whakapaipai nei, kei

                     a  ia—he  iti noa te utu.



             KIARETI   MA

 WHARE HOKO PUUTU HU  HOKI,

                KARATITONE RORI, KIHIPONE.



    Ko  nga tu puuta  katoa kei taua Whare ko te pai ko te iti

  o te utu, e kore e taea, e tetahi atu whare.

    He   whare hanga puutu na aua Pakeha kei Weekipiri

  Tiriti, kei Nepia hoki.

         KO  KEREHAMA  MA;

                     KIHIPONE.

HE     Kai-whakahaere tikanga mo  nga Teihana  whangai

      hipi, mo nga  Kau, Hoiho, me  era atu kuri, mo

nga whakahaere katoa hoki a te Pakeha; he kai uta taonga

mai hoki ratou.

  Hoko ai ano hoki ratou i te Huruhuru hipi ki te moni

tonu, i te Ngako mea  taupa nei, me nga  mea  katoa e

whakatupuria ana e te tangata. Ko nga huruhuru, me era

atu mea e tukuna ana e ratou ki o ratou hoa i rawahi, ka

taunahatia wawetia e ratou ki te moni ki konei ano.

                HE KAI  UTA MAI RATOU

  nga mea tatou e tangohia ana mo nga Teihana whangai

 hipi, me era atu kuri.

  Tetahi, he Huka, he  Ti, me nga mea pera katoa; nga tu

 Hinu katoa mo te pani whare ki te peita, mo te raite, mo te

aha noa; nga mea Rino katoa; he Tera hoiho; he Waina, he

Waipiro, me nga tu Kakahu katoa kei a ratou mo te hoko.





              KI NGA TANGATA KATOA.

            E. K. PARAONE,

NONA  te Whare iti iho te utu mo nga hanga katoa i to

     nga  whare  katoa o  te taone—he  Hooro, Paraikete,

Tera-hoiho, Paraire, Puutu, Kakahu, Kaheru, Poke, Kakahu

Hoiho, he Kakano  Kaari, he Paraoa, he Pihikete.



           Haere mai! Haere mai! Haere mai!

        KI A PARAONE ! KI A PARAONE WAIKATO !

                      Turanganui.





  KO ROPITEONE  RATOU   KO TITI MA,

HE       TANGATA    HOKO    KAHU, HUKA, TI, ME

           NGA TAONGA KATOA   ATU.



  He  Potae, he Puutu, he Kahu mo roto, hate nei, aha nei,

me  nga mea whakapaipai katoa mo te wahine.

                      KIHIPONE.



          E tui ana i nga kahu tane i taua whare.

WHARE TAHU PIA, KIHIPONE.



       WIREMU  KARAAWHATA.

                     HE PIA REKA   RAWA.

 E tiakina ana e te Kawanatanga te mahinga o tana Pia kia

                              pai ai.





            KO TAAPU,

 TAKUTA               H. OKO        RONGOA

                   Pukapuka hoki,

             KARATITONE RORI, KIHIPONE.

   He tangata ata whakaranu ia i te rongoa. Ko nga Tino

 Rongoa pai kei a ia e takoto tonu ana.





           ERUINI WUNU,

 KAI  HOKO  WHENUA, KAI   WHAKAMAORI.

                  TURANGANUI.





              KO  TE HIIRI,

 KA1     mahi i nga Mata, Tini nei, me nga mea Rino papa nei,

        me nga mea puru katoa mo te whare, mo te aha noa.

            (E tata ana ki to Puna i pokaia i te rori).

                  KARATITONE RORI, KIHIPONE

                 TITIRO  MAI  KI TENEI !

 KEI     wareware koutou ko te Whare  e pai rawa ana te

                  mahi, e iti ana te uhu, tei a

             W. TARATA

  Kai hanga Kooti, Porowhita  Kooti, he maki Parakimete

hoki. He  hu  Hoiho etahi o ana mahi.

            KEI TE WAAPU A RIRI, KIHIPONE.



 He Paki, he Terei, kei a ia no te Hoko, Kurutete ranei.



3 215

▲back to top
             TE WAKA  MAORI  O NIU TIRANI.

          KO TE PARAONE,

 KAI-WHAKAAHUA   TANGATA,

              KARATITONE  RORI, KIHIPONE.



   Ko  etahi tu ahua te 10s. mo te mea kotahi; te 15s. te

 utu mo nga ahua e ono; ki te mea ka mahia kia te kau ma

 rua ahua, ka te 12 ano herengi te utu. Tetahi tu ahua e 5s.

 mo  te mea •kotahi; ka ono ahua, ka te 10s. te utu; te kau

 ma rua ahua, ka te 12 ano herengi te utu.

   Ka mahia te ahua ka homai  tonu te moni, kaore e pai

 te nama.



 ———————A. W. PARAMOPIRA,

 ROIA, KIHIPONE.



   He tangata haere ia ki te Kooti i Kihipone, i Omana, i

 Uawa, ki te whakahaere i nga mahi Maori i roto i aua Kooti.

 E tae ana hoki ia ki te Kooti Whenua Maori.

   Ke homai nga korero ki a

               TEONE PURUKINI,

 \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_Kai-Whakamaori.



         KO TAMATI URENE

 E    MEA  atu ana kia rongo mai nga  tangata katoa, katahi

      ano ia ka hoki mai i Akarana me ana tini TAONGA

 RAUMATI    he mea ata whiriwhiri nana mo tenei kainga no

 roto i nga tino taonga pai o te koroni katoa, ara he mea



     WHAKAPAIPAI WAHINE,

        NGA  MEA WHATU  KATOA, ME

                   NGA KAKAHU  MO  TE TINANA,



 Ko te utu e rite tonu ana te ngawari ki to Akarana, ki te Kihi-

 pone hoki.



    HE KAHU TANE, HE KAHU  WAHINE  MO ROTO.

 Nga mea katoa mo te Hoiho, he Kahu whakapaipai, he Tokena,

 nga Tim* mea rawe a te Pakeha, he Kariko, he Kaone, he Potae,

 he Kiapa, he Potae Wahine, he mea ahua hou katoa, ko te iti

 • te utu e kore e taea e tetahi atu tangata te whai.



           TAMATI URENE,

                 KAI-HOKO     TOA, MAKARAKA.







         TAKUTA PURAKA.

 HE     panuitanga tenei naku, na TAKUTA PURAKA, ki nga

       tangata Maori  katoa o te takiwa o Turanga. E hoa

 ma, tena koutou. Kua tae mai ahau ki konei ki te mahi i nga

mate  katoa o nga turoro Maori. Ko  taku mahi tena i nga

 tau e rima kua pahure ake nei, i au e noho ana i Hauraki i

 Ohinemuri. Ko au te takuta o nga rangatira me nga tangata

 Maori katoa o aua takiwa, ko Te Hira, Tukokino, Te Moananui,

 ara ratou katoa. Kei au nga rongoa katoa hei hoko ki nga

 Maori. Ko  taku whare te whare i nohoia e Paati, kai-hanga

 pu i Kihipone i te rori nui e tika ana ki uta.







  KO  ATENE  RAUA KO WEHITANA

                 (Ko Houra i mua ai).

KO      te Whare ngawari  rawa tenei te utu o Haake Pei

       katoa mo nga Tera hoiho, nga Hanehi, Tera-pikaunga,

me  era tu mea  katoa—he  pai hoki  te hanganga.

           KEI NEPIA, KEI HEHITINGI HOKI

                      (Heretaunga).







         HAERE MAI!  HAERE MAI!

KIA  whiwhi koutou ki te Puutu kaha rawa i te Whare o

      TEKUPA RAUA KO KIRIWHINI.

             (Ko Te Pereki anake i mua ai).

  He  mohio rawa aua Pakeha  ki te tui Puutu, he kiri pai

anake s raua  kiri e tangohia ana. Ko te whare tena e ata

ruritia ai o koutou waewae  kia rawe ai nga  puutu. Ko

te whare puutu whakahihi rawa tenei. He  puutu tere haere

etahi i nga taha; he Puutu Werengitana, he hawhe  Were-

ngitana etahi, he Puutu kore e uru te wai, me nga tu puutu

katoa atu, he mea tatai te waewae, muri iho ka tuia nga pu-

utu. Kia  kotahi tau tinana e takahia ana a raua puutu, e

kore e pakaru.

            KARATITONE RORI, KIHIPONE.

                KIHIPONE

        MIKA PARAOA KOROHU NEI.







 HE    PARAOA  PAI RAWA   kei reira e tuna, ko a W

       Tohu  (Parani nei) o taua paraoa he Kani Porowhita.

         He Tino Paraoa,

         He Paraoa Papapa,

        He Papapa tonu,

         He Witi whangai Pikaokao.







 Me Moni  tonu; me whakarite ke ranei—" Noho maaha ana,

                     haere maaha ana. "

          NA   KINGI   MA.

            NAHIMETI  MA.

       KAI-HANGA WATI, KARAKA HOKI,

KEI      tetahi taha o te rori i te hangaitanga M te Peek

           o Atareeri, Karatitone Rori, Kihipone.



  He  tangata hanga ratou i nga  Wati  pakaru, me   nga

Karaka, me  nga Whakakai, me  nga mea  whakapaipai pera

 katoa.

   He tini o ratou Wati Koura, Hiriwa, mo  te Tane, mo te

Wahine   hoki.

   Kia kotahi tau tinana e haere ana e kore e kino.

  He  nui nga mea whakapaipai katoa kei tana Whare e tu

 ana.







              KO TE METI,

 KAI           TUI         PUUTU, HU        HOKI,

             KARATITONE RORI, KIHIPONE,

         Kei te taha o te Toa o Hame Tiwingitone.







  E  MAHIA   ana  e ia ki te Mihini he taha tere haere ki

nga  puutu  tawhito. E  mea  ana ia kia matakitakina ana

puutu kore e uru te wai, kaore he hononga  o te tuinga, he

mea  rawe ia mo nga tangata Ruri Whenua, me nga tu tangata

pera.



  Ka tuia e ia mo te utu iti nga Puutu me nga Hu mo te

Kanikani, mo te Haere, mo te haere ki te Pupuhi manu, me

nga Puutu tere haere hoki nga taha.



  He Ora mo te waewae, he Rawe, he Ataahua, tana mahinga.

     KO WHERIHI  RAUA  KO PITI.

E   MEA   atu ana ki o raua hoa Maori katoa o Turanga kia

      rongo mai  ratou he tangata hoko raua i te Witi, te

Taewa, te Purapura patiti, me era atu mea pena katoa, ina

mauria mai ki  to raua whare i Kihipone. E kore e rahi ake

te moni a etahi Pakeha i ta raua e hoatu ai mo aua tu mea.



  Tetahi, he tangata makete raua i nga Hoiho, Kau, Hipi,

Whare, me  nga  taonga noa atu a te tangata. Ka  hiahia

etahi Maori ki te tuku i etahi mea  pera kia akihanatia, ara

kia maketetia, me haere mai ki a raua ma raua e mahi Ko

raua hoki nga tangata e manaakitia ana e te Pakeha katoa ki

runga ki taua mahi—- he tika hoki no to raua mahi.



         KARATITONE  RORI, KIHIPONE.

              PANUITANGA.



KO    nga Rangatira e haereere mai ana ki Werengitana, a,

       e Mahia ana kia pai he kakahu, mo ratou, pai te kahu,

pai te tuhinga, pai te utu, na me haere mai ratou ki te ta-

ngata e mau nei tona ingoa ki raro iho.

 He  tini noa nga kakahu pai kei a ia; he mea hanga etahi

 nga Koroni, he mea hanga etahi Rawahi.

   ERUERA WIRIHANA,

            TEERA TUI KAHU,

          RAMITANA. KI, WERENGITANA.

4 216

▲back to top
              TE  WAKA   MAORI  O  NIU TIRANI.

           PANUITANGA.



KI NGA TANGATA KATOA E PANGIA ANA E TENEI MEA.

KO    an, ko HIRINI HAEREONE, e mea atu ana kia rongo nga

       tangata katoa e whai take ana ahau  ki etahi wahi

whenua  e kiia ana na Kapene Riri, a e meatia ana kia hokona i

roto i ona whenua  kua  panuitia nei e nga Kai-tiaki o ana

Taonga kia maketetia i tenei marama o Hanuere nei; na, he

whakatupato tenei naku kia mohio  nga tangata hiahia ki te

hoko i aua whenua (Pakeha, Maori ranei) ki te tore e rite wawe

aka tono, i mua mai o te maketetanga, ka kawea e au oku take

ki aua wahi kia whakatuturutia e te ture

  Koia enei aua wahi: —

         1. Makauri.

        2. Matawhero Nama 1.

         3. Matawhero.

         (4. ) Wainui.

         (5. ) Te  Rua-o-te-Aokauirangi.

        (6. ) Whakawhetera, me etahi atu.

                HIRINI HAEREONE.

HE RONGO PAI MO TE  MOTU



Ka toe te moni, kaore hoki he moumou haere o te tangata ki

                          tawhiti.



    ME TIKI TATA KI TO WHARE HE TAONGA MAU.

      KO  R. KOROPURUKA,

E mea atu ana ki nga tangata katoa o nga kainga kei uta kia

     rongo ratou ko  te hoko  ia i te nui  me te tini

                      noa atu o ana

   TAONGA ME ANA KAHU  KATOA

              Mo te utu i hokona ai e ia ano

I ROTO  I NGA  WIKI  E ONO  TONU,

      Timata i te 16 o nga ra o Tihema, 1878.



 He Tarautete pai, hurahura, mo  te

     tangata pakeke, te utu  9s. 6d. haere ake.

 He Tarauete Mohikena... 5s. 6d. 

 He  Tarautete Mohikena  whakapai-

      pai............ 6s. 6d. 

 He  Keti  Huruhuru  pai, he Ka-

      ratea............ 15s. 6d. „

 He Tarautete Huruhuru  pai, me te

     Wekoti......... 15s. 6d. „

 Nga Kapu  mo  te tinana katoa, he

     huruhuru.....;... 32s. Od      

 He Hata Ma......... 2s. 9d. 

 He Hate Katene  Whakapaipai... 2s. Od. „



 He Kaone Wahine, he Kahu mo  roto, me etahi atu taonga, e

            kore e taea te tatau, he iti katoa te utu.



          R. KOROPURUKA,

      WAERENGA-A-HIKA  TOA HOKO TAONGA.

 MASONIC   LIVERY   &  BAIT  STABLES,



                GISBORNE.

   SADDLE HORSES, TRAPS & BUGGIES

                  ALWAYS ON HIRE.



   Horses  can be left at Livery and every care taken of them,

  but no responsibility.

    Good and secure Paddocking.

    Good Accommodation  for Race  Horses and the Best of

 Fodder always on hand.

    Persons sending  Horses to the Bay will, by wiring to the

  undersigned, ensure that they will receive every attention on

  arrival in Gisborne.

    The Veterinary treatment of Horses is a speciality with the

  undersigned.

              \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_E. V. LUTTRELL.



      ROUTLEDGE, KENNEDY & CO.

   COMMISSION                                     AGENTS,



                   Merchants and Auctioneers,

                    NAPIER.

                       NOTICE.



          TO ALL WHOM IT MAY CONCERN.

I HIRINI HAEREONE, hereby give notice that I am in-

   9   terested in certain blocks of land, which I am informed

are about to be offered for sale as the property of the late

Captain G. E. READ, being part of his ESTATE advertised by

the Trustees to be sold during this month of January, and

I warn all intending purchasers (European or Maori) that, un-

less my  claims  be previously  satisfied, I shall take legal

measures to establish the same.

  The following are the blocks to which I refer: —

        (1. ) Makauri.

        (2. ) Matawhero No. 1

        (3. ) Matawhero.

          (4. ) Wainui.

         (5. ) Te Rua-o-te-Aokauirangi.

         (6. ) Whakawhetera, and other blocks.

\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_HIRINI    HAEREONE.

         TAMATI  KIRIWINA,

ROIARA            OKA              HOTERA,

                 MATAWHERO.

  Kei a ia nga Waina  me  nga Waipiro tino pai rawa. \_\_\_



       Ko KOTAPERE HOKANA.

E    MEA   atu ana ki nga tangata katoa o Turanga kia rongo

      ratou kua timata ia i te mahi

           TUI PUUTU, HU HOKI

I tona Whare  Hou  i Ro TIRITI, Kihipone, e tata ana ki te

Paparikauta a Tiki.

  E  mea ana a ia ma te Pai o tona ahua ki nga tangata haere

mai  ki tona whare, ma te Pai hoki o tans mahi, ma te Iti

 marire hoki o te utu, ma reira ia e manaakitia ai e te tokomaha.

  He  pai, he hohoro, tana mahi i nga mea pakaru.

         HAERE  MAI, WHAKAMATAURIA.



    Ko TUKEREU!  Ko TUKEREU !

             PEKA WIWI NEI.



 KO   HONE   TUKEREU  e whakawhetai atu ana ki ona

       hoa Maori o Turanga mo ta ratou mahi e haere tonu

 nei ki tona whare  ki te  hoko  rohi ma  ratou; he reka

 rawa hoki no ana rohi i pera ai ratou. Ka rongo te tangata

 ki te reka o ana rohi e kore rawa ia e hiahia ki nga rohi a

 tetahi atu peka. Kaore hoki  he rongoa i roto i ana rohi e

 mate ai te tangata—tuku hoki ki ana  rarepapi ka heke te

 wai o te waha i te reka. He  Whare  Tina tona whare mo

 te tangata haere kei reira e tu ana te kai i nga ra katoa—



 "HAERE   MAI, E WHAI  I TE WAEWAE   A UENUKU KIA  KAI

                     KOE I TE KAI!"



   Engari me whakaaro koutou ki te whakatauki nei na: —

 "Ko  TE  PATU KI TAHI RINGA, KO  TE  WHAKAPURU KI

, TAHI RINGA; NOHO  MAAHA ANA, HAERE MAAKA ANA !"



   He  tangata hoko hoki a Tukereu i te pititi, me era atu

 hua  rakau, i te hua pikaokao hoki, te pikaokao ano, me te

 taewa, me nga mea pera katoa, ina kawea atu ki tona whare

 e nga Maori. E tata ana tona whare ki te Paparikauta hou,

 nui nei, kei



 \_\_\_\_\_\_\_\_KARATITONE       RORI, KIHIPONE.

          T. WATERWORTH,

  CEMETERY                       MARBLE                 WORKS

                 DICKENS STREET, NAPIER,

   Plans  furnished and executed in any part of the colony

 for all kinds of Tombstones, Railings, Monuments,. Stone

 Carvings, &c.

 ———————H. BEUKERS, ———————



 SHIP  CHANDLER, SAIL AND TENT MAKER, &c,

               POET AHURIRI.

    Always  on  hand—Every   Requisite necessary for Fitting

  out Vessels. All Orders will receive prompt attention.

 —————W. GOOD ————

 PRACTICAL  WATCHMAKER  AND   JEWELLER,

         GLADSTONE ROAD, GISBORNE.



  Clocks, Watches, and  Jewellery, of every description bought,

                   sold, or taken in exchange.

5 223

▲back to top
             TE WAKA  MAORI  O NIU TIRANI.

        EDWARD  LYNDON,



 AUCTIONEER, LAND AND COMMISSION AGENT,

    PUBLIC ACCOUNTANT & ARBITRATOR,

                                           

                      NAPIER.



    Government  Broker under the Land Transfer Act.

        THE WORKING  MAN'S STORE,



             GLADSTONE ROAD, GISBORNE.

      SAM. STEVENSON, PROPRIETOR.



THIS    is the old-established Shop where you can get your

    GROCERIES, GENERAL STORES, BRUSHWARE,

DRAPERY, &c., of first-class quality, and at prices as low as

any house in town.



  Just Received—A  splendid Assortment of IRONMONGERY,

Colonial Ovens, Spades, Axes, &c.



            A  capital assortment of SADDLERY.

              JAMES               CRAIG



                 (Successor to T. Duncan),

 BAKER AND CONFECTIONER,



                 GLADSTONE  ROAD,

  Begs to announce that he is prepared to supply the people of

Gisborne  with Bread of the Best quality.



           CONFECTIONERY, GROCERIES, &c.

            Wedding  Cakes  supplied to order.



       Suppers, Balls, Soirees, and Parties catered for.

             G. HOUGHTON,

PAINTER, PAPER  HANGER, DECORATOR, &c.,

    GLADSTONE ROAD, GISBORNE (opposite the Royal Hotel).





 Oils, Colors, Glass, and  Paperhangings   of all descriptions

                    always in stock.

         M. HALL,

SADDLER, HARNESS, & COLLAR  MAKER,

            GLADSTONE  ROAD, GISBORNE.

   An  extensive  well-assorted Stock  of  Saddles, Bridles,

Whips, Spurs, Horse  Clothing, &c. Also  Buggy   Pair

 Horse, Cab, Gig, and  Carriage Harness. Pack  Saddles,

 Cart, Trace and Plough Harness manufactured on  the pre-

mises  at   the shortest  notice on  the  Most   Reasonable

 Terms. In  resuming Business, M. H. offers his best thanks

 to the public generally for their liberal support in times past,

 and assures them that nothing shall be wanting on his part to

 give general satisfaction to those customers who give him a

 call.

       EDWIN  TURNER WOON,

NATIVE    AGENT   &  INTERPRETER.



          OFFICES—Cooper's    Buildings, Gisborne.

         J. H. STUBBS,

 CHEMIST, DRUGGIST       &  STATIONER,

             GLADSTONE ROAD, GISBORNE.



                Prescriptions carefully prepared.

       Patent Medicines of  every kind always in stock.



         N. JACOBS,

 IMPORTER         OF   FANCY      GOODS,

        Musical, Cricketing   and   Billiard Materials,

                    Tobacconist's Wares, &c.

 \_\_\_\_\_\_\_\_\_HASTINGS      STREET, NAPIER. \_\_\_\_\_\_\_\_\_



         A. LASCELLES,

 SOLICITOR         &  NOTARY      PUBLIC, NAPIER.



        Mr. Lascelles also attends when  required at the

                      Gisborne  Court.

         J. LE  QUESNE,



COAL   AND   TIMBER    MERCHANT,

               PORT  AHURIRI, NAPIER.



—————————W. S. GREENE,

 AUCTIONEER, Land & Estate Agent, Timber Merchant,

  Valuator, Horse, Sheep, and Cattle Salesman, &c.,

                     GISBORNE.

  AUCTION MART—Next  door to Masonic Hotel.

  TIMBER YARD—Next  Masonic Hall. \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_





IMPORTERS              OF    DRAPERY

               CLOTHING

BOOTS  and SHOES, 





           GROCERS,

                   WlNE  AND SPIRIT

    

               MERCHANTS,





                                   NAPIER.

        GARRETT            BROTHERS, ————

BOOT  &  SHOE WAREHOUSE, Gladstone Road, Gisborne.



 EVERY   description of BOOTS kept in Stock, which,

   for quality  and price, cannot be equalled. Factory,

 —Wakefield-street. Auckland, and Napier.



          WILLIAM   ADAIR,

 GENERAL  IMPORTER OP DRAPERY, IRONMON-

 GERY, OILMAN'S  STORES, Wines and Spirits

 Saddlery, Sewing   Machines, Kerosene, Turps, Paints, Oils,

                      GISBORNE.



                   AGENT FOR

        New  Zealand Insurance Company

        Auckland Steamship Company

         Marshall & Copeland's Exhibition Ale

         The " Wellington" Sewing Machine.



 \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_WILLIAM     ADAIR. \_\_\_\_\_\_\_\_\_

 NAPIER      COACH     FACTORY, NAPIER.

                       NAPIER.



G. FAULKNOR.

   Every description of Coaches, Carriages, &c., made from the

 newest designs; and also kept in stock.



         VINSEN  &  FORSTER,

                  LATE ROBERT VINSEN,

 AMERICAN            CARRIAGE         FACTORY,

               TENNYSON STREET, NAPIER.

 \_\_\_\_\_\_\_\_Estimates   and Designs furnished.



             GRAHAM    &  CO.,

                      GISBORNE,



 STOCK, STATION AND  GENERAL   COMMISSION

          AGENTS  AND IMPORTERS.



 Cash purchasers  of Wool, Tallow, and all Colonial Produce,

          consigned to their Home Agents for sale.



                      Importers of

              Stock and Station Requirements,

              Groceries and Oilmen's Stores,

             Ironmongery,

              Agricultural Implements,

              Saddlery,

             Wines and Spirits,

             Men's Clothing and Drapery Goods.



         J. H. SHEPPARD & CO.,

 WINE         AND  SPIRIT     MERCHANTS,

              Importers of General  Merchandise,

                         GlSBORNE.





6 224

▲back to top
             TE  WAKA MAORI O  NIU TIRANI.

   KIRKCALDIE   &   STAINS,





             DRAPERS, GENERAL  OUTFITTERS,

                                

                                           IMPOTERS   OF

MILLINERY, UNDERCLOTHING, BABY LINEN, MANTLES, COSTUMES, BALL DRESSES, HOUSEHOLD

       FURNISHING, CARPETS of every description, FLOUR CLOTHS (all widths), LINOLIUM, BILLIARD

                                       CLOTHS, &c., &c.







IN   soliciting the attention of Buyers resident in the country, KIRKCALDIE & STAINS respectfully announce that all orders are

       specially supervised by themselves and  dispatched by the  first mode of  conveyance after receipt of order to all

parts of New Zealand.

                                    

        Patterns forwarded on application, and Details and Styles given descriptive of the Articles mentioned in order.





                                             

  TERMS  OF PAYMENT—5   per cent discount on all cash purchases over £200; 2½ per cent on all purchases over £200, settled

monthly. Accounts rendered quarterly are subject to no reduction.









                      KIRKCALDIE                 &    STAINS,

                          LAMBTON  QUAY AND  BRANDON-STREET,

                                    WELLINGTON.

                                                                                                                                               --

                   P. S. —Dressmaking  conducted on the premises. Mourning orders promptly executed.

                                                                                                                                                                                                      *

              HE PANUITANGA.







     TITIRO    MAI!     TITIRO    MAI!

 KA  puta te Haeata o te Rangi ki Kihipone nei! Kua ara

              nga Kawainga o te ata!—ara, ko

           RENATA       MA





    E HAERE  MAI  ANA  KI KIHIPONE  NEI.

  He tini noa atu a ana

       KOTI, TARAUTETE, WEKOTI,



           KAONE, PARAIKETE, RAKA,

                         POTAE, KIAPA,



  Me  nga tini mea katoa e paingia ana e te Maori. He maka

                  noa tana mahi i te taonga.







  KO TE WHARE  KEI KARATITONE RORI, INA, KEI

      TE WHARE PEKA TAWHITO  A TAKANA.

        PARNELL  & BOYLAN,

IMPORTERS   OF AGRICULTURAL   IMPLEMENTS

                     Of  all Description,

   FURNISHING       IRONMONGERS,

                     GISBORNE.



               Guns, Shot, and Powder.

    BUSINESS  DIRECTORY.





Bread  and Biscuit Bakers and Confectioners—

    HERON, J., Carlyle Street, Napier.

    JOHNSON, J. T., Hastings Street, Napier. (Refreshment

         Rooms).



Engineer and Iron Founder—

    GARRY, J., Hastings Street, Napier.



Fancy Bazaar—

    COHEN, H. P., Hastings Street, Napier.



Fruiterer—

    BENJAMIN, G., Hastings Street, Napier.



Hotels—

    ASHTON, E., Provincial Hotel, opposite the Theatre, Napier.

    BELL, JOSEPH, Crown Hotel, Port Ahuriri.

    YOUNG, JOHN, Rail-way Hotel, Port Ahuriri.



Licensed  Interpreter—

    GRINDELL, JAMES, Gisborne.



Merchants  and General Importers—

     DRANSFIELD  & Co., Port Ahuriri.

    ROBJOHNS, IRVINE & Co., Port Ahuriri.

     VAUTIER, J. H., Port Ahuriri.



 Wood  and Coal Merchants—

     WISHART  & Co., Dickens Street, Napier.

              TE WAKA  MAORI  O NIU TIRANI.