![]() |
Te Waka Maori o Ahuriri 1863-1871: Volume 5, Number 10. 11 February 1869 |
![]() |
1 1 |
▲back to top |
TE * O AHURIRI. «KO TE TIKA, KO TE PONO, KO TE AROHA." No. 10.] NEPIA, TAITEI, PEPUERE 11, 1869. [VOL.V. TE HORONGA O NGATAPA. I tera nupepa i ki matou kia korerotia te riri ki Ngatapa i horo ai te pa i mate ai nga Hau Hau o te Kooti. No te taenga atu o te Whitimoa raua ko te Ritimona ki Tura- nga me nga hoia pakeha i mauria mai i Whanganui ka timata tonu te wahawaha kai me nga pu nui e rua hei pupuhi ki te pa, me nga teneti me nga aha noa atu o nga hanga mo te riri. Ko te huarahi he kino rawa, he hiwi poupou, he awaawa hohonu, he ngaherehere, he kino noa iho. I etahi wahi i wahaia i runga hoiho nga hunga, i etahi wahi he mea waha i runga i te tuara o te tangata. He mea keri haere te hua- rahi i te taha hiwi e nga pakeha rae nga maori i nga wahi tino kino. Ko nga kai toro i tukuna atu ki mua, muri mai ko te taua, muri mai ko nga kai waha i nga hunga me ona kai tiaki ano. Otira ma te aha e korero te uaua o te tangata ki tenei tu mahi i te whenua kinokino nei, te nohoanga o te weka raua ko te kiore. Heoi, no te 27 o nga ra o Tihema ka tae atu nga hoia pakeha me nga hoia maori o te Arawa ki Ngatapa, ka tau ki reira ka timata te keri parepare hei nohoanga mo te taua. Ko te pa nei ko Ngatapa he pa kaha rawa. I runga tonu i te tihi o te hiwi e tu aua, e ki ana e rua mano putu te teitei o taua hiwi. E toru nga parepare o taua pa, i roto te- tahi i waho mai e rua, puta noa ki tetahi tahu ki tetahi tahu e taiawhio ana i te pa— te teitei o etahi o aua parepare te kau ma rua putu. Ka titiro atu te taua e mahi ana te Hau Hau i ro pa, e keri rua ana e hanga parepare ana ano hei puhanga mui ki te kai tiki i te pa. E korerotia he whenua kinokino rawa taua whenua. Ehara i te hiwi takoto tika ona hiwi, engari me te wai koropupu te rite; ko Ngatapa e kokiri ake ana tona tihi ki runga rawe o etahi—me te mea he matua ia no te katoa. Ko tetahi wahi o te ngaherehere i runga i taua hiwi kua tuaia e te Hau Hau kua tahuna ki te ahi. He wai ano tona i te taha ki muri atu o te pa, engari i hangaia ki te parepare te ara ki te wai. I mea ano te taua kia ohua rawatia te pa, otira ki hai i taea, he kino no te whenua he tokoiti hoki no nga tangata—he nui ano nga tangata mehemea he whenua pai. Ka mutu, no te 3O o nga ra (te Hatarei) ka tae ake a Ngatiporou ra- tou ko o ratou rangatira ko Ropata raua ko Hotene—he toa taua tena tangata a Ropata. I te ata o te 31 o nga ra ka neke atu te taua ki tetahi pukepuke e tu ana i taua taupae ano e tu nei a Ngatapa—e whitu rau iari te pamamao atu. No tenei rangi ku timata te pupuhi a te Hau Hau, i taiparatia tana pupuhi—otira ki hai i tata nga mata ki nga pakeha, he mamao hoki. Whakahokia ana e etahi o te taha Kuini a po noa—ko te nuinga e whakapai ana i te huarahi i muri i a ratou hei mauranga mai mo ngakai mo nga aha atu. I te awatea o taua rangi ano kua tukuna nga kai toro ki te titiro i te ahua o te hiwi i tetahi taha puta noa ki tetahi tahu. Kitea ana i te taha maui o te pa he pari poupou, ko te whakaaro ia ekore e taea e te Huu Hau te oma ma reira. Katahi ka ohua te pa, i tika te taua na roto i etahi awaawa i te haerenga ki te ohu; engari ko te wahi i te pari i te taha maui kaore he tangata i whakanohoia ki reira, ko etahi taha i kapi katoa i te tangata—ko nga pu nui ki mua tonu tu ai. Aua pu repo nei he pu poto- poto marire, he " maata" tona ingoa. He paura ano i roto i ona mata, he mea wha- kanoho ki te wiki—he hanga ka te wiki. Ka puhia ka rere te mata i runga i te rangi me te ka haere te wiki, taka rawa te mata ki ro pa kua tae te ahi o te wiki ki te paura ki roto, nu ka pakaru ka rerere nga mara- mara o te rino ka matemate te tangata. He hanga kino taua hanga, he nui te tangata e mate ana. Nga tangata e ohu ana i te pa no te Arawa e ono te kau, no Ngatiporou e
![]() |
2 2 |
▲back to top |
TE WAKA MAORI O AHURIRI. toru rau e whitu te kau, no te Pakeha e rua rau e wha te kau; hui katoa e ono rau e whitu te kau ma rua—haunga nga apiha te kau ma tahi. Kaore ano kia oti noa nga parepare ka ua te rangi, katahi ka kinokino noaiho i roto i nga awa keri, ka mate nga tangata i te paruparu i te mataotao; me nga hoiho waha kai hoki kaore i kaha i te pahekeheke o nga pikitanga. Heoi, noho tonu te taua i roto i nga parepare taea noa te 3 o nga ra o Hanuere me te pupuhi tonu atu ki te pa. Ka tau tu mata o te pu " maata" ki ro pa ka pukaru ka titiro atu te pakeha e tahuti anu te Hau Hau ki ta- haki—he tokomaha o ratou i mate tonu i ! ro pa i taua hanga. I tetahi puhanga to- korima nga tangata i mate i te mata kotahi —i pa tonu ki te uma o tetahi, ko etahi tokowha e tu tata ana ki a ia i mate i nga maramara rere. Te mahi a te Hau Hau i enei rangi be rere mai ki waho he mea kia puta ia, kua tau hoki te wehi. Otira wha- kahokia ana e nga pakeha o Meiha Pereiha me nga maori ano; hoki rawa atu kua takoto etahi o ratou ki waho—kitea ana e ratou he mate ki ro pa he mate ki waho. He mea kotahi i puta, i oma tahanga tonu. I te ra tuatahi o Hanuere ka karanga atu te rangatira o te taha Kuini (a to Whitimoa) ki nga tangata i ro pa ki te hiahia puta mai etahi tangata tika, me nga wahine me nga tamariki, e pai ana me haere mai ekore e ahatia me tuku kia haere noa atu ki tana haere. Ka whakahokia mai taua karanga e te Hau Hau ki te mata—'ko te utu tena o te pai, o te atawhai. Ka toru nga ka- rangatanga atu ko tona ahua tonu tena Le pupuhi mai. Katahi ka mea te pakeha, " koia koi a koe. " Heoi, kua mutu tenei te ua kua pai te rangi. Katahi ka keria haeretia he parepare ka whakatoronatia whaka-te-pa hei ara mo nga tangata tiki i te pa kia kore ai e tu—he tohu marire hoki i nga tangata. E mahi ana tenei te kai awhi i te pa, tena hoki tera hunga e wha- kauaua tonu ana i muri ki te wahawaha mai nga kariri me nga kai me nga aha noa atu i runga i te ara pahekeheke i te ua, i runga i te hiwi, i runga i te kino noaiho. Heoi no te wha o nga ra o Hanuere ka reia te parepare o waho mai e te Arawa raua ko Ngatiporou me te Wikiriwhi raua ko Ara- peta me o raua tangata, whati ana te Hau Hau ki ona parepare i roto atu. I te ata o te rima o nga ra kua tata rawa atu ki nga parepare o roto te keringa o te pakeha. E mea ana kia keria atu ki raro o te parepare muri iho ka tahuna ki te paura kia pakaru, kia whai ara hei rerenga atu mo te taua ki ro pa. Otira ki hai i noho nga Hau Hau, he wehi anake ki te mate—oma ana. I oma i te taha pari, te taha kaore i tiakina. I puritia haeretia ki te taura i te heketanga. Katahi ka whaia e Ngatiporou ratou ko te Arawa. I te ono o nga ra kua hoki mai nga kai whai. Ko te Kooti i puta, engari ko ana wahine tokorua (ana wahine ake ano) i riro herehere mai. Kei hea te mana o te Poropiti ? te ora ona tangata me ona wahine—ko ia e rite ana ki te poaka puihi e oma haere ana ki ro ngahere. I tauria nga taane i mate rawa kotahi rau etoru te kau roa ono. He nui nga taotu, tera ka mate atu ki ro ngahere i te hemo kai i te aha noa atu. Ko Nikora te Whakauaua o Ngatihineuru raua ko Rangiaho, he ranga- tira no te Urewera, kua mate. He nui te whakapai a nga pakeha katoa ki a Ropata Wahawaha o Ngatiporou—he tangata tino tua ki te riri, be tino mohio hoki ki te wha- kaaro ki te whakatakoto ritenga. Ko Hotene raua ko te Wikiriwhi hoki e korero paitia ana e te pakeha. Nga mea i mate o te taha Kuini ko Kapene Paraone me nga pakeha tokowha. No te Arawa ko Heta- raka; no Ngatiporou ko Hori Pourewa, ko Hapata Paingaware, ko Hunia Huapapa, ko Heremaia Taurai, ko Himiona Matahu —mate katoa enei. Nga mea taotu kotahi te rangatira pakeha (Capel) me nga pakeha noa atu tokotoru. Nga maori, no te Ara- wa Ihaia Matunau; no Ngatiporou ko Hohepa Pokino, ko Herewini te Mano, ko Riwai Pakerua. Hui katoa, te kau ma tahi nga mea i mate rawa, tokowaru nga taotu. Ka mutu ra, kia rongo mai koutou nga iwi maori o te motu nei, koi mahara koutou he mahi manawareka ki te pakeha tenei mahi te patu tangata—kaore, he hanga pouri ia. Ta te pakeha e hiahia ana kia noho pai i runga i te ora nga iwi katoa o te motu, kia mahi tahi te pakeha me te maori i nga mahi whakawhairawa i nga mahi whakapai kai- nga. Na te Hau Hau i poka ke he tikanga ke mana me tona mate hoki. Ekore ano e pai kia waiho taua hunga kia mahi haere i ana mahi i roto i a tatou—ara he patu wahine, he patu tamariki kai u, he kohuru, he kai tangata, e ora tonu ana te tangata ka karohia te kanohi ka kainga, ka tapahia, te uma ka tangohia te manawa ka kainga. Tera atu hoki ana mahi kuri ekore e taea te whakahua. Ko tenei e whakapai nui ana ngu pakeha ki nga maori o te taha Kuini— ta ratou whakatikanga i runga i te karanga o te Makarini ki te pehi i enei kino. TUKUMARU KUA HORO. No te rima o nga ra o Pepuere ka tae mai te rongo i Po Neke, na runga mai i te waea, ko Nukumaru kua riro mai ki te Pakeha —no te toru o nga ra o Pepuere i riro mai ai. Ku rua nga ra, te 1 me te 2 o Pepu- ere, i puhia ai ki te pu " maata, " te pu e rere ai nga mata a ka pakaru i te taunga ki ro pa—pena hoki me te mahi i Ngatapa. I te toru o nga ra ka mutu te pupuhi ka whakatika te taha Kuini (ara nga hoia o te Whitimoa me nga Maori hoia o Whanga- nui) ka kokiri ki te pa. No te kitenga mai e rere atu ana nga hoia e huaki ana ki te pa ka tahuti a Titokowaru ratou ko ona tangata ka mahue te pa. Heoi ka tomokia te pa e te Pakeha me nga hoia Maori. E ki ana he pa kaha rawa atu—ko te mano pa o te motu nei i hangaia e nga tangata Maori ekore e rite ki taua pa. Ka mutu ko te omanga o te Hau Hau ka whaia e te Pakeha. Anga ana te Hau Hau whaka- te-taha ki Waitotara, ka whaia e te pakeha
![]() |
3 3 |
▲back to top |
TE WAKA MAORI O AHURIRI. ka tae ki tetahi pa ki Perekawa ka tuki- tukia nga whare ka tahuna ki te ahi. E mahi ana ki te tukituki ka puta mai te Hau Hau i ro ngaherehere ka pupuhi mai ki a ratou, ka mate o te taha Kuini toko- toru pakeha kotahi te Maori, tokoiwa i tu- a-kiko tokorua i ngaro noaiho, kaore i kitea. I kite atu tokorima o te Hau Hau i hinga O ki te whenua—tera atu nga mea taotu. Ko tenei kua marara ke nga Hau Hau, kua omaoma ki ro ngahere. Kaore e ata mo- hiotia ona nohoanga—otira ekore e ngaro apopo ake nei. E rongo ana hoki koutou ki te omanga o Hawea raua ko te Pakaru o te Rangi i nga riringa Maori o mua. No te matenga o Ngatikahungunu raua ko Ngatiporou i a te Taha raua ko te Rangi- karaanguruangu ka puta mai aua tangata i roto i te mate—ngaro ana a ka kitea ano. Koia hoki tenei ko te rite ano tenei apopo mo Titokowaru; engari ekore pea e tino rite, no te mea kowai hua ai e mau ora a Titokowaru—kitea rawatia atu pea kua mate. RE WHARANGI TUWHERA MA NGA HOA TUHl MAI. Oruanui, Taupo, Hanuere, 1869. Ki A TE KAI TUHI o TE WAKA MAORI. E hoa tena koe. —Mau e tuku atu a matou korero ki te nupepa. He panui- tanga tenei na te komiti o nga rangatira o Taupo, na Ngatituwharetoa i te Aopouri. E hoa ma, te Kawanatanga—tenarakoutou te noho mai i roto i nga raruraru o tenei motu e whakakinoa nei e nga iwi Hau Hau. Tenei ta matou kupu ki a koutou, ta te komiti o Taupo e kimi nei i te mea e mutu ai te raruraru ki a tatou. Ta te mea kua mahue ta koutou kimi i nga ritenga mo te whairawatanga, o te Maori me te Pakeha, a kua ruru ki te whakaaro i te mahi a te Hau Hau e whakakino nei i to tatou motu. Tenei ta matou kupu, kati te aroha ki to kuri kai tawhao i nga mea pai—engari me whiu i roto i nga tau katoa. Tenei te kupu; —" E tupu e te kumara, e ohu e te aruhe. " Koia tenei ra matou tino whakaaro ki a koutou, tukua mai etehi rau hoia, turupa ranei, ki Taupo nei. Whakakiia nga wahi katoa o te motu, whakamutua nga tikini keri moni — ta te mea kei reira katoa te tini o te pakeha. Tahuri ki te hapai i te hoari mo nga tangata whakararuraru i tend motu. Tai- hoa e tahuri ki te rapu taonga, kia mutu te raruraru. Ki ta matou mohio hoki ka nui te tangata ki te mahi i te maara etoru pea haora kua pau te mahi. Whaihoki ko tenei ki te whakatinia te pakeha ki te whiu i nga taru kino etoru pea meneti kua pau te mahi. Kia wawe hoki tatou te atea ki te mahi rawa hei rangatiratanga mo te tangata. E hoa ma ki te puta atu tenei panui ki a koutou kia tere te whakaaro ki nga kupu tika o roto. Anini tahi ana o tatou mahunga i te whakaaronga ki enei tangata kore noaiho. To te mea, kia mohio koutou, katahi ka whakatoaia tenei tangata a Titokowaru; he taurekareka hoki ia na Waikato. I ngaro a Taranaki i mua i a Waikato hui tahi ki nga tangata o Taupo. No te aha ra i puta ai tenei kaha ki a ia inaianei ? E hoa ma tanu- mia nga awaawa, taoroa nga pukepuke kia wawe te marama. Ienei hoki te whaka- hihi kei nga kohi pangare o Taupo nei, hapai here, mahi kupenga nei. Ko nga mea tena e mohiotia ana e ratou, tena ko te whakahihi kaore i a ratou. Ko nga rangatira hoki kua poto mai ki te hapai i te Ture o te Kuini. Kia tere te tuku mai i etehi boa pakeha hei tapiri mo matou kia whakangaromia iho i te rangi kotahi. Heoi ano e nga hoa aroha a matou nei mahara. Ka tukua atu nei kia kite nga hoa pakeha me nga hoa tangata Maori i nga wahi katoa. Na Hohepa Tamamutu Pukeiahua i Tongariro „ Hare Tauteka „ Paurini Karamu „ Te Heu Heu „ Kingi Herekiekie „ Te Kepa Puataata „ Te Reweti te Kume „ Hemopo Hikarahui Otira ekore e taea te tuhi—e toru te kau tangata. Kotahi te koroheke maori i taka ki roto ki tetahi o nga wai puia i Rotomahana i Taupo i nga ra tuatahi o Hanuere-—a mate tonu iho. E korerotia ana hei a Maehe i tenei tau nei ano ka tae mai te tama o te Kuini ki Nui Tirani nei—ara ko te Tiuku o Erini- para i puhia nei i Po Hakene i tera taenga mai ona. Tera pea e tae mai ki Heretau- nga nei. Ki te pera he pai kia hui katoa nga tangata maori ki te whakahonore i a ia. No te taenga mui ki a te Hirawanui o Raukawa i Manawatu te rongo o te kino o Titikowaru i Patea ka tuhia e ia (e te Hira- wanui) tana reta ki a Ngatiraukawa kia kaua e pikitia te Ahu-o-Turanga i Ruahine o te Hau Hau me ka ahu mai ona taua ki Heretaunga nei, engari me waiho taua ara hei huarahi mo nga tamariki rangatira— mo nga pakeha me nga maori. Ka wha- kaae a Ngatiraukawa ki taua pukapuka, a e mea ana taua iwi ekore rawa o tukua mai he taua Hau Hau ma reira. Ko te wha- kaaro o nga Hau Hau o tena tai e pehia ana e Matene te Whiwhi ratou ko Karanama te Kapukai ratou ko etahi atu. E pai ana ta ratou tikanga. Ki te rite tahi te kaha o nga iwi rangatira katoa ki te patu i tenei taniwha kai tangata ka puta ake nei i wae- nga i a tatou penei ekore e roa ka mate.
![]() |
4 4 |
▲back to top |
60 TE WAKA MAORI O AHURIRI. TE KOOTI WHAKAWA WHENUA MAORI. Ko nga whenua i raro nei ka whakawakia i Oruanui (Taupo) i te rima o nga ra o Maehe 1869. Ihakara Kahuao Iharaira Te Puke Ihaia Te Hina me etahi atu Ihakara Kahuao, me etahi atu Mikaere Te Wharerau Matahera Makiha Hakaraia Tamehana Wirihana Te Whakakotuku Pini Tuari Porukoru Pekamu Ruhia Hori Wiremu Hakopa Ahenata Erana Hona Hohepa Hori Parakaia Paranihia Manga Wikiriwhi Aporo Puhirua Wiremu Kepa Parakaia Kerei Rangihiroa Te Kepehana Te Kehu Okiwi Wairangi Te Wetene Te Pairoa Ngahuruhuru Perereka Utuha Petera Te Pukuatua Rewi Tereanuku Nihata, me etahi atu Hamuera Tukurua Eru Ngawaka Hohepa Paraone Hinerau Hamuera Takurua Hunia Takuruo Kua taia nga rohe o enei whenua ki roto ki te "Kahiti." HE WHENUA TENEI KI HAI NEI I OTI I TERA WHAKAWAKANGA. KO NGA ROHE KEI TE "KAHITI" o TERA PANUITANGA. Ngahuruhuru Takerei Te Wetini Pereika Hohepa Raimapaha Wikiriwhi Hori Ratoreka, No. 1, me No. Tamati 2, i te takiwa o Paeroa Kararaina o Rotokakahi. Erana Puhirua Wano Aporo Hutuha Wharepa Hauiti, me etahi atu
![]() |
5 5 |
▲back to top |
TE WAKA MAORI O AHURIRI. HE RETA NA NGATIKAHUNGUNU KI A TE MAKARINI. Hanuere 2, 1869, Wairoa. Ki a te Makarini, —E hoa tenakoe. Na, tenei te korero ki a koe, ko matou kua hoki mai. Ko nga wahi i kiia ai e koe kia taea e matou kua pau katoa i a matou. Ko O rewha tokorima nga tangata o reira i mau i a matou. Ko aua tangata he tangata pai, ko a te Atua tangata i pai ai. Heoi kei au enei tangata. Na, ko te pa ko te Puketapu kahore he tangata; ko te Pa Puni kaore he tangata; ko Turi-o-Tata- ramoa kaore he tangata, ko nga tangata o reira i rere, engari he pukapuka na Te Kooti i mau ki reira. Ka mutu ka tahuna ona pa ki te ahi ka hoki mai matou. Ko te kupu kua tae mai ki a matou no kona (no Ahuriri) na Karaitiana he ki mai ki a Henare mehemea kei Turanga te Whawhai me haere ki reira; ko te tikanga o nga witi kei a korua. Na e hoa, whakarongo mai ki taku kupu, mau te ki kia puta tonu mai i roto i tou waha mehemea kei a koe tenei ki—kia mate rawa ake hoki tatou i o tatou oranga, a nau. Ka mutu tena kupu. Na, kei konei matou e noho ana e tiaki ana i nga whakamataku o nga tangata o tenei kainga o te Wairoa. Heoi, mau e titiro iho ki tena kupu, mau e whakaatu ki a Noa i nga korero nei, a ka hohoro tau whaka- hoki mai i tetahi reta ki a matou. Ka mutu. Na te Moananui „ Renata „ te Hapuku „ Paora „ te Muera Na matou katoa ko te iwi. KUA MATE. I OROWHENUA, i nga ra tuatahi o Hanuere nei, a te Whata Nui te tuatoru o nga ta- mariki tane o te Whata Nui Tohe; kauma- tua o Ngatiraukawa i to ratou hekenga mai i Maungatautari. He toa riri taua kaumatua i nga riringa a Ngatiraukawa ki a Waikato i mua; a ka mate nei ratou i a Waikato ka heke mai ki Manawatu, ki Otaki, ki era atu kainga i te takutai Hau- auru Matenga—i whai mai i a te Raupa- raha ma, me tona iwi i a Ngatitoa. Ko te whakahemonga tenei, te mea kua mate nei, o nga tamariki a taua kaumatua. Tokorua i mate i mua, ko te Tahuri ko te Haua. Ko ena tokorua i riro herehere mai i a Ngatikahungunu i tetahi riringa o Ngati- raukawa i te Puketapu i Tutaekuri nei— ko to raua papa ko te Whatanui i puta. No muri no te mutunga o te whawhai ka wha- kahokia e Ngatikahungunu aua tamariki tokorua ki to raua iwi. E NGATIKAHUNGUNU ! TI- TIRO MAI! TENEI nga keihi hanga kei au, he mea tae hou mai. Ko te tangata e hiahia ana ki te kai reka, ki te hanga pai, me haere mai ki au hoko ai. Kaore he mea i kore i toku whare, kua kite ra ano hoki koutou. Kua rongo hoki kou- tou ki te whakatauki na; —" Haere mai e whai i te waewae o Uenuku kia kai koe i te kai. " Koia hoki tenei, e rite ana au ki a Uenuku o te Rangi. Ekore e taea te tatau i nga hanga o toku whare. E taea ranei te tatau i te kiri- kiri o tatahi ? Ko te rite hoki ia. Engari me haere mai kia kite. Me haere mai me "te whakapuru ki taki ringa, me te patu ki tahi i ringa. " Na TATANA. TENEI TE HOKO NGAWARI KEI TE TOA O TE HUTANA RAUA KO TE EAWINI KUA kite koutou i to maua whare nui i Nepia kua tomo tonu nei i te hanga. Ekore e taea te tatau i nga hanga katoa o to maua whare. Kua kite ra hoki koutou kore rawa tetahi mea e ngaro ana—te mea rahi, te mea paku, te kakahu, te kai, te aha noa atu. E utaina tonutia mai aua i Inga- rani o maua hanga i runga i nga kai- puke katoa o rawahi e u mai aua ki Nepia. Kua puta te rongo ki nga pakeha katoa o Heretaunga ki te pai o nga hanga o tenei whare—ko ta ratou whare hoki ia e mui mai nei ratou ki te hoko. Ko nga kahu tane e tuia aua i tenei whare. Ko te tangata e hiahia ana kia ata tau ki toua tinana he kahu mona me haere mai ia ki a maua. Haere mai whakamatauria. Na te HUTANA raua ko te EAWINI. Nepia, Akuhata 29, 1866. TENEI TE TAONGA! TENEI te taonga kei au e tu ana, ara ko aku tera hoiho, ko aku paraire, ko te tini noa atu o nga hanga mo te hoiho, mo te kaata. He mea kawe hou mai no Ingarani, naku ano i kara- nga atu kia tuia mai mo toku whare hei hoko ki nga rangatira o Heretaunga. E tuia ana nga tera, me nga mea ka- toa o te hoiho i tenei whare. Na HOURA. He mea ta na HEMI WURU, i te whare ta o te Haaki Pel Herara, ki Nepia, i te Taitei i nga rua wiki ' katoa—tena rua wiki, tena rua wiki.