Te Waka Maori o Ahuriri 1863-1871: Volume 4, Number 15. 07 November 1867


Te Waka Maori o Ahuriri 1863-1871: Volume 4, Number 15. 07 November 1867

1 1

▲back to top
                         TE

WAKA MAORI O AHURIRI

      "KO TE TIKA, KO TE PONO, KO  TE AROHA. "

No. 15. ]        NEPIA, TAITEI NOEMA 7, 1867. [VOL. V.

HE KUPU ATU ENEI KI NGA HOA

           TUHI  MAI.

TENEI  kua tae mai to pauna (£1) a Ihaka

Whanga. Kia penei te whakaaro a te katoa

katahi ka tika ta tatou mahi. Otira  ho

rangatira a Ihaka Whanga i  ai tona

whakaaro.



KAORE  tahi he korero ma matou i

tenei takiwa. Engari kia hori atu

te nohoanga o te Hupirimi Kooti i

 Nepia i roto i tenei marama kia mutu

hoki nga raruraru katahi ka ata ta-

 huri matou ki te tuhituhi i nga rite-

 nga o te Potitanga (ara te whiri-

 whiritanga) tangata mo 

 nanga o te Kawanatanga; mo te tae

 ki te takiwa e tukua, ai te tangata

 maori ki reira ka mohio komou ki

 nga tikanga.

    

   He  takiwa rawakore tenei kua

 hori nei, kore te moni, kore te mahi,

 kore te aha. Engari ka  marama,

 tenei, ka puta mai te haea a o te ra-

       

 ngi. Inahoki kua whai moni te Ka-

 wanatanga, hei whakamahi i nga

                    o                                                    o

 mahi; tetahi, mea ake tae mai nga

 hoia e rua rau ki konei noho ai; na

 he nui nga moni e whakahaerea e

 ratou i te hokonga kai ma ratou, i te

 aha noa atu. Tetahi ko nga waea

 kawe korero, e mahia mai ana i tera

 moutere whiti mai ki Po Neke haere

 tonu mai ki konei. Kua tae mai tenei

 ki Wairarapa aua waea; ko nga pou

 e mahia atu ana i tenei pito. A te

 otinga ki te tukua mai he korero i

          

 Otakou akuanei rere tonu mai nga

 

 kupu i runga i nga waea i uta, tae

 noa mai ki te moana, whiti tonu mai

 ki Po Neke, rere tonu mai piki tonu

 ki Remu  Taka, heke ki Wairarapa

 tika tonu mai ki Nepia, nei ka tae

 mai ki te tangata mana nga korero

                                      S                            o

 —me   te uira tona putanga  mai.

 Taukiri koe te pakeha!   E ki ra

 koe ko te uira o te rangi hei kawe

 korero mau ! Na ko era hoa o tatou

2 2

▲back to top
                TE WAKA  MAORI O AHURIRI.

Awha, Hauma, haere ki runga Iringaonga-

onga te Tarata, rere tonu Totara Whaka-

kawa, rere tonu Whakapirimata, ka mutu i

reira.



Ko Haimona te Whakarua me etahi

  atu nga  tangata, ko Parawhau

  kei Waipa te whenua.

   Nga rohe, ko te Tumu, haere tonu te

Akeake, te Putanga, te Kaparapara, ko te

rohe tenei ki te Raki.



Ko Erena Ngamako  rae etahi atu

  nga  tangata, ko te Takapu kei

   Waipa  te kainga.

  Nga rohe ko te Awa Whakarawaka te

Tonga; Awa Makurama te Marangai; whe-

nua Papahutiwai te Raro; whenua Puke-

 tutu Hauauru:



 Ko Hemi Matini me etahi nga tanga-

   ta, ko Hikurangi kei Waipa te

   kainga.

   Nga rohe, Te Hikurangi, Toretoreohue,

 Whatawhata, ka marere ki te awa o Waipa,

 Mamere, Piringaiti, Patotahi, Tahuna-a-

 Tawa, ka hoki ki te Hauauru, Okahukura,

 te Rangi Whakaokanga, Herepaenoa, te

 Pikara, ka marere  ki te awa  o Waipa,

 Ruamakamaka, te One Parepare, ka tae ki

 te Hikurangi.



 Ko  Matilda Morgan te tangata, ko

   Mangauika kei Arekehana Wai-

   kato te whenua.

    Nga rohe ki te Marangai, ko te awa o

 Waipa; ki te Raro, ko te raina o te taone o

  Arekehana, me  te  raina ki te tihi o Piro-

  ngia; ki te Hauauru, he raina ki taua mau-

  nga, ahu atu ki te Tonga tae atu ana ki

  Puketihi, ki Mangauika, haere atu i roto i

  te awa o Mangauiki, tae noa ki te awa o

  Waipa.



  Ko Hetaraka Nero  te tangata, ko

    Mangakowhai kei Waipa te kai-

    nga.

    Ka timata te rohe i te puaha o Manga-

  kowhai, he raina tika tae noa atu ki Whare-

  tangai, he raina tika tae noa atu ki Tuapo;

  no Tuapo he raina tika tae noa atu ki Pa-

  rewhakataha, ka haere ki raro i roto i Waipa,

  a tae noa atu ki te puaha o Mangakowhai.



  Ko Hetaraka Nero me etahi atu nga

    tangata, ko Kauae-o-te-Rangi kei

    Waipa  te whenua.

     Nga rohe ka timata i te puaha o te awa o

   Kaniwhaniwha, ka  haere i runga i tenei

   awa a tae noa atu ki te Totara; no te To-

   tara, a tae noa atu he raina tika ki te Ko-

   ngutu awa o Kohangawhirinoa, me Waipa,

   ka haere whakararo a Waipa, a tae noa atu ki

   te Kongutu awa o Kaniwhaniwha me Wai-

   pa.

Ko Hemi Matini me etahi atu nga

  tangata, ko  Parewhakataha  te

  Kumi kei Waipa te whenua.



   Te rohe kei te taha o Waipa, ko te rohe

o tua e hono ana ki te raina o te Kuini.





Ko  Hemi Matini me etahi atu nga

  tangata, ko Waipa  kei  Waipa  te

  whenua.



   Ko te rohe ki te taha Marangai ko te awa

o Waipa, i timata ki te Kumi, ka ahu ki te

Tonga, Parewhakataha; ko te rohe o te taha

ki te Tonga tenei, be raina hangai ki te Hau-

auru, te Haika  Korataiapua, Tuapo; he

raina hangai o te taha ki Hauraro, ka timata

ki Tuapo, tae noa ki Paratawa, ka ahu atu

ki te Marangai, te Tawhiri, te Hapua, tae

noa ki te Kumi.





Ko  Hakaraia te Huaki me etahi atu

   nga  tangata, ko Whaoko    kei

   Waipa te whenua.



   Ona rohe, ka timata ki Raro, ka ahu ki

 te Hau Puhiwaero, te Pukatea, te Rua-a-

 Matakore, haere i raro o te puroa, te Rapo,

 Taurewarewa, Onoke, te Ranga, te Rua-o-

 Moari, Turapa, te Matapihi, Tukamoa-o-

 Hautira, ko Waitarere, ko Puaroa-o- Kero-

 keto, Ruakaka, Taramahoe, te Karokaro,

 ka ahu  ki te Marangai, Waipa, ka tutuki

 ki Puhiwaero.





 Ko Tewi Kingi Takotoroa me etahi

   atu nga tangata, ko te Ongaonga

   kei Waipa te whenua.



    Te rohe te Kuraeitawa mai o Pukehe-

 mo, ka ahu ki te Hauauru, Paepaeruru, ko

 Ahuraro, te Waituhi, ka ahu ki te Mara-

 ngai, Kake Tumutumu, ka rere i roto o

  Waipa, ka  ahu ki te Tonga, ka tutuki ki

  te pou tuatahi, ki Pukehemo.





 Ko  Tewi Kingi Takotoroa me etahi

    atu nga tangata, ko Tunaeke kei

    Waipa te whenua.

    Te rohe ka timata i Tunaeke, haere i roto

  i te awa, ka ahu ki te Hauauru, Maunga-

  nui, Manga-o-kahu, te Hutiwai, Ngatoka-

  turua, te Whaonga.





  Ko Hakaraia te Huaki me etahi atu

    nga tangata, ko Otamangene kei

    Waikato  te whenua.



     Ona rohe, te Tawaroa, Waikato, Roto-

   ariari, Mangapouri, Pikopiko, Rotomanuka,

   Otumuritai Tumoro, te Tihi-o-Putea, te

   Ikaapo, te Whaanga, Mangaotuka, ka haere

   ki te Tonga, Tirotiro, Puketi, te Ahuopo-

   roa, Tumaro, Tuarawhatiia, Pukekohai, ka

   ahu ki te Hauauru, te Kiritai, Orakei, te

   Totara, ka rere i roto o Waikato, ki raro ka

   tutaki ki te Tawaroa.

3 3

▲back to top
              TE WAKA  MAORI O AHURIRI.

Ko Hakaraia te Huaki me etahi atu

  nga tangata, ko Tokamapuna kei

  Waikato  te whenua.

  Ona  rohe te Arai, te Pohanga-o-Hakari-

mata, te Totara, ka  whati ki te Mara-

ngai, haere i runga i te Kongutu awa o

Tutakohia ka marere ki Waikato, ka whiti

te Arawi, rere tonu Wharikiriki, te Papa

 Ataua, te Kiwi, te Kauri, Whatiti, te Ta-

 waroa, ka marere ki Waikato, ki raro ka

 tutaki ki Aria.



Ko  Hemi Matenga me etahi atu nga

   tangata, ko te Akatea kei Wai-

   kato te whenua.

   Ona rohe ka timata ki te Hau Raro, te

 Pukenui, Otaio, ka ahu ki te Hauauru, te

 Puhipuhi, ka rere i roto i te awa, Tokaa-

 hurei, te Pou-a-Tawai, ka whakaheke ki te

 Tonga, te Ararewarewa, Tikomata, te Tu-

 na, te Akatea, ka tutuki ki Pukenui.



 Ko  William Swanson me etahi atu

   nga  tangata, ko Mangapukatea

   kei Waikato te whenua.

    Ko  Kaipaka, te rohe o tetahi taha, haere

  ki Mangapiko awa. haere atu ki Takatakahi,

  haere atu ki Taumatamurumuru, haere atu

  ki Rekahunui, haere atu ki Tumuakitahuna,

  haere atu ki Whakaironga, haere atu ki

  Ruakotare, e tata ana ki te Awamutu.



 Mehemea  kua oti enei whenua te

    ruri ka kitea nga Mapi i te Kooti

    o te Kai Whakawa tuturu i Nga-

    ruawahia i Waikato.





     HE MOA, —Tenei   te korero kua kitea

  e matou i roto i tetahi o nga nupepa o Ota-

  kou. E  ki ana kua kitea te manu nei te

  Moa  i nga kainga o Ngaitahu—he pono ra- 

   nei, he parau ranei. Tokotoru nga tanga-

   ta nana taua korero. E korero ana ratou

   na te huka ratou i arai ki runga hiwi i roto

  i te hotoke—i te marama kua hori nei, i a

   Hurae. E noho ana ratou i te whatitoka

   o to ratou whare i te ahiahi, e kai paipa ana

 • me te titiro atu ki nga hiwi e whakapae ana

   mai; he ohorere anake ratou i tetahi manu

   nui e haere ana i runga i te tau o te hiwi e

   hangai ana ki to ratou whare. E tere rawa

   ana te oma a taua manu; mohio tonu atu

   ratou he Moa te manu na. Ki hai i roa e

   oma ana ka huri ki tua o te hiwi ka ngaro

   atu. No  te ata ka  piki ratou i te hiwi i

   kitea ai; te ekenga ki runga ka kitea nga

   waewae e takoto haere ana. Te hurihanga

   ki tua ka ngaro i roto i te huka, he huka

   tuku hou no te po nana i tapuke. Ka

   mutu, ki ana aua pakeha he tino Moa ano

   te manu ra, kaore rawa he manu ke i enei

   moutere i pena te rahi. I whakaparau ra-

   tou i mua ki taua manu ki te Moa, no te

   kitenga i tenei taniwha pukaki nui katahi

   ka whakaponohia. Heoi, he pono ranei na

   aua pakeha, he parau ranei.

   Tera te pikaokao  na tetahi pakeha i

Waipureku  e awhi ana i nga punuka ngeru

erua—arahi  haere ai taua pikao i aua pu-

nuka mehemea nana ake ano. Tenei hoki

tetahi kei Nepia, he  ngeru whaereere he

punuka poaka etahi o ana punuka. Haere

tahi ai aua punuka poaka me aua punuka

 ngeru, moe tahi kai tahi.





   He kupu atu tenei ki nga tamariki maori

 me ka haere mai ki te taone nei. E  kite

 tonu ana matou i etahi o ratou e rere hianga

 ana i runga hoiho i nga rori o te taone nei.

 Mea  ake mate tetahi tangata, tamaiti ranei,

 i tenei mahi hianga. Ko te tuponotanga

 akuanei ki te tamariki i te rori, ekore e

 kaha  te rere ki tahaki, a, ka mate. Ko

 nga tamariki kai waipiro marire nga mea e

 penei ana. Engari me whakarere i ta ra-

 tou mahi koi raru kino apopo ake nei. He

 mea  e whakahengia ana e te Ture tenei

 mahi; ko te pakeha e penei ana i te taone

 ka hopukia, raua tahi ko tona hoiho, ka

 meatia  kia utu ia mo tona mahi hianga.

 Tetahi mea kino ki a matou o taua mahi he

  paru rere ki te tangata haere. He  rangi

  kino, awha nei, i te hotoke, ka pati ake te

  paruparu ki runga ki nga kahu o te tangata

  haere i raro, i te kaha o te takahanga o te

  hoiho—te  whai whakaaro te tangata e haere

  ana i runga te aha. Na, kua puta atu tenei

  te kupu me whakarongo mai koutou, a ka

  whakamutua taua mahi.





    Tenei marire te hanga, he kaipuke e rere

  noa ana i te moana kaore he tangata i ru-

  nga. No  te 17 o nga ra o Hune ka rere

  mai tetahi kaipuke i Taramaho, (Tramsoe);

  ko te Aiteta (Eident) te ingoa o taua puke,

  e rere ana ki  Archangel—ko   Turewhi

  (Turef) te ingoa o te Kapene. Kere ana

  taua puke  a pakaru ana  i te ngaro, i te

  huka hoki o te moana; he huka me te mau-

  nga te teitei e maanu haere ana i te moana.

  Rokohanga  mai e tetahi kaipuke e rere ana

  i taua moana totahi ka totohu. Ka mauria

   nga tangata ki runga ki taua puke i tupono

   mai na, na reira i ora ai ratou. Ka mahue

   atu te kaipuke pakaru ra ka rere tonu te

   puke nana nga tangata i whakaora. Ka

   kotahi te  rangi e rere ana ratou ka kitea

                                            O

   atu tetahi kaipuke e rere ana i pahaki atu i

   a ratou. I runga  katoa nga hera, engari

   kaore he tangata i kitea i runga. Karanga

   noa, karanga noa kia noho mai, kaore hoki;

   kaore hoki he tangata i kitea atu. Katahi

   ka tukua nga poti, ka mau taua puke ka

   eke nga tangata ki runga; te ekenga ki

   runga ka tirotiro noa ki nga tangata, kore

   ana he  tangata. Engari  he nui te wai i

   roto i te tinana o te puke, e whitu putu te

   hohono o te wai. Katahi ka mapua; ka

   mimiti te wai ka kawea ki runga nga tanga-

   ta o te kaipuke pakaru i whakarerea ra i te

   moana, na ratou i whakatere ki uta. Kaore

   ano  kia rongo noa ki te iwi nona te kai-

   puke, me nga tangata o runga i ahatia ranei.

  Ko  te kai i runga, he nui te kai.

4 4

▲back to top
                  TE WAKA MAORI O AHURIRI.

                            WHARANGI PANUITANGA..

  He  nui nga, ika pakupaku nei me te ina-

nga te rahi e puta ana mai i roto i nga puna

wai kua  werohia nei e nga pakeha ki te

whenua i Miani, me tera hoki i te whare o

Mekemare  i te Awapuraho. No roto i te

whenua aua ika, he awa rapea i raro; tera

pea tona putanga ki te ao—kei hea rand.





  HE TARAU UTU NUI. —He mangumangu

tangata whenua no Merepana (Melbourne)

nana i kite tuatahi te koura i taua whenua.

He  iwi kuare noaiho taua iwi, nga mangu-

mangu  o taua whenua. Titiro ana taua

tangata, nunu nei te koura i kite, ki tona

rangatira pakeha e tatau ana i ana moni

koura, katahi  ka ki  atu  ki te ariki; —

"Tenei taku kohatu whero kua kitea e au,

rahi noa ake i ena mea katoa e tauria nei e

koe. Mau e homai ki au tetahi tarau hoi

utu  katahi au ka haere ki te tiki'' Wha-

 kaaetia atu ana e te ariki, katahi ka riro te

mangumangu  nei; te hokinga mai ka homai

ki te ariki te kohatu koura kua kitea e ia.

Riro mai ana ki te ariki mo taua kohatu i

tana hokonga e rima manu e whitu te kau

ma  whitu pauna e wha herengi me te hiki-

 pene !  Katahi marire te tarau i nui ai te

utu!

   TENEI TE TAONGA!



 TENEI   te taonga kei au e tu ana, ara

   ko aku tera hoiho, ko aku paraire,

 ko te tini noa atu o nga tianga mo te

 hoiho, mo  te kaata. He mea kawe

 hou mai no Ingarani, naku ano i kara-

 nga atu kia tuia, mai mo toku whare

 hei hoko ki nga, rangatira o Heretaunga.

   E tuia ana nga tera, me nga mea ka-

 toa o te hoiho i ienei whare.

                Na HOURA.

 WHAKARONGO  TE TANGATA

          HAERE!

 MEA     ake, hei te tuatahi o nga ra o

      Hurae, ka tu tetahi whare Papari-

 kauta maku i tua mai o te arawhata i

 Tutaekuri. He  ingoa mo  taua whare

 ko te POROWINIHERA HOTERA.

 Ko nga patiti o aku pataka (ara nga tai-

 epa kai ma te hoiho) kua oti te tiri ina-

 ianei—no  Ingarangi mai nga kakano.

 Ko nga kai o taku whare mo te tangata

 haere  ekore au e  pai kia kino, kia iti

 ranei—taku  e pai ai kia ora rawa te ta-

 ngata koi ngau tuara ki au. Tetahi ko

 te WAKA MAORI  nuipepa ka puta tonu

 mai ki taku whare hei korero ma koutou.

   Ka e mea ana au kia haere mai kou-

 tou ki taku whare whakamatau ai me ka

 haereere koutou ki te taone.



  Haere mai  e whai i te waewae o

          Uenuku kia kai koe i te kai.



         Na HEMI AHUONE.

   TENEI TE HANGA!

TENEI RAWA ANO TE HANGA!

HAERE     mai te tane, haere mai te

   wahine, haere mai  te tamariki,

haere mai te katoa, ki te ora mo o kou-

tou waewae !  Kei au nga PUUTU

KAHA, te mea roa, te mea poto; te

mea  matotoru, te mea rahirahi; te mea

utu nui, te mea utu iti; te mea tane, te

mea wahine. Haere mai tirohia.

  Ko  taku whare kei tetahi taha o ta

rori i te ritenga ki te whare hoko rongoa

i Nepia, i ko mai o te Peeke.

        Tikina mai, patua !

            Na te WURU,

                    Kai tui puutu.

     PANUITANGA.

TENEI    au  te tangata tawhito kei te

    whare hoko  i ko mai o te Papari-

kauta o te Kemara i te huarahi putanga

mai ki te taone. Ko te



  WHARE O RANANA

te ingoa o  taua whare. Tenei nga

TERA, nga PARAIREI, nga WIPU,

me  nga aha noa atu, mo te tane mo te

wahine. Katahi tonu  ka tae mai enei

hanga i Ingarangi. He hanga  pai rawa.

aua hanga, e iti ana hoki te utu. Engari

ma  koutou ano e haere mai kia kite, kia

mohio koutou.

                Na RAWHE.

HE PANUITANGA  KI NGA RA-

  NGATIRA O HERETAUNGA.



 TENEI ka tu taku whare hou i te rori

 i   e haere mai nei ki Nepia i te taha,

 ki waho atu o te wharo paparikauta e

 te Kira—hei toa hoko Parau, Rakuraku,

 me nga mea ahu whenua katoa. Tetahi,

 ko nga mea katoa mo te hoiho to kaata,

 mo te kau to terei hoki; me nga mea

                                                                                    O

 rino katoa mo te hanga whare, mo te

 taiepa, mo te keeti, mo te aha noa atu,

 He tini noa atu hoki etahi mea kei au 6

 takoto ana, he Toronaihi, he Naihi noa

 nei, he Kaui, he Waru kamura, me nga

 mea katoa atu o te mahi kamura. Tera

 hoki etahi hanga tu ke kei au e tu aua, e

 kore e taea te whakahua.

   No  taku tahuritanga ki tenei mahi

 ki te hokohoko ka ki au kia pai he

 hanga ki taku whare kia ngaware hoki

 taku boko. Na, kua pono; kua kite

 katoa nga pakeha o Nepia i te pono o

 taku ki. Tenei taku hanga hou ka tata

 te tae mai i Ingarani, he mea tapahi

 tarutaru kai hoiho nei. Kaore ano kia

 kitea he hanga  pera i tenei kainga;

 katahi ano ki au nei—he hoiho maua e

 to haere i waenga.

     Me haere mai koutou ki te whakama-

 tau Id taku whare, a ka kitea e koutou te ke o

 te taonga ka noko atu,

        Na PARAKIRINI TAKIPATA.

5 5

▲back to top
              TE WAKA  MAORI O AHURIRI.

                        (WHARANGI PANUITANGA. )

   WHAKARONGO  MAI.



TENEI  au to koutou hoa tawhito te

X   noho nei maua ko WIREMU kei te

WHATAAPUKA. Kai  te hoko tonu

maua i nga hanga me nga kai e hiahiatia

ana e te tangata maori; —ara, he huka,

heti, he tupeka, he raihi, he paraoa, me

te mano kai atu.

  Ko  nga kahu; —he koti, he paraikete,

he tarau, me nga kakaha  tane katoa.

me nga kakahu wahine katoa.

  E  tangohia ana hoki e maua nga kai

e whakatupuria ana e nga maori; ara,

he kaanga, he witi, he taewa, he aha

noa atu.

    Haere mai ki te tangata tawhito.

       Na WIREMU raua ko KENERE.

   Nepia, Pepuere 26, 1867.

  WHAKARONGO  MAI



 KO au ra ano tenei ko NOIHU kei

  Nepia nei ano e noho ana, e hoko-

 hoko tonu ana i te taonga. Kua tae

 mai koutou ki toku whare, kua hoko

 koutou i aku hanga, kua mohio koutou

 ki te ahua. Engari tenei nga mea hou

 kaore ano koutou kia kite.

   Ko nga tupeka o taku whare he mea

 kua  oti te tapahi, kua oti te mirimiri—

 he huri nana i tapatapahi, e tu nei kei

 roto i taku whare. He tupeka pai rawa,

 he reka; te mate tapahi, te aha—ko te

 puru tonu, kai tonu.

  Kei tetahi taha o te rori i te Whare

         o te Kawanatanga i Nepia.

              Na ERUETI NOIHU.

         Nga Koihi e huaina ana na

      KAPE                  MA.



  KATAHI ano ka puta mai enei tu Koihi

   ki konei. Era koihi i mua e mutu

 mai ana i Waipawa tana haere. Ko enei

  koihi ka haere tonu atu ki Waipukurau.

  Hei te Turei te S o nga ra o Oketopa ka

  timata te haere atu i Nepia aua Koihi i

  waenganui o  te whitu o te waru o nga

  haora o te  ata; a ka penei tonu i nga

  Turei katoa.

    Te utu mo te tangata eke ki runga mo

  te haerenga atu mo te hokinga mai ranei,

  koia enei: —

  Ka haere atu i Nepia ki te Papa-

    rikauta i te Arawhata hou i Nga-

    ruroro, te hokinga mai ranei... Ł0 4 O

  Haerenga Hawheraka...... O 6  O

       „     Pakipaki...... O  8  O

       „    Te Aute...... O  12  6

       „     Kaikora...... 014O

       „    Waipawa...... O 15  O

       „     Waipukurau...... 1  O  O

    Ka  hoki mai i Waipukurau i te ata o te

  Parairei i waenganui o te ono o te whitu o

  nga haora—penei  tonu i nga Parairei katoa.

            Na A. PITA MA,

                      Nga tangata nana.

 TENEI TE HOKO NGAWARI

         KEI TE TOA O TE

HUTANA  RAUA KO TE EAWINI.



KUA     kite koutou i to maua whare

     nui i Nepia, kua tomo tonu nei i

te hanga. Ekore e taea te tatau i nga

                                                                                                         O

hanga katea o to maua whare. Kua

kite ra hoki koutou kore rawa tetahi

mea e ngaro ana—te mea rahi, te mea

paku, te kakahu, te kai, te aha noa

atu. E utaina tonutia mai ana i Inga-

rani o maua hanga i runga i nga kai-

puke katoa o rawahi e u mai ana ki

Nepia. Kua   puta te rongo ki nga

pakeha katoa o Heretaunga ki te pai o

nga  hanga o tenei whare—ko ta ratou

 whare hoki ia e mui mai nei ratou ki

te hoko.

   Ko nga kahu tane e tuia ana i tenei

 whare. Ko te tangata e hiahia ana kia

ata tau ki tona tinana he kahu mona

 me haere mai ia ki a maua.

       Haere mai  whakamatauria.

          Na te HUTANA    raua ko te

               EAWINI.

   Nepia, Akuhata 29. 1866.

6 6

▲back to top
                TE WAKA   MAORI O AHURIRI.

                          WHARANGI PANUITANGA.

TENEI!  TENEI!! TENEI!!!



TENEI te take o te tohungatanga kei a

 maua!   Ko  te tangata e hiahia ana

kia hangaia  paitia tona tera me anga

mai ki a maua. Ka tukua mai e te

tangata tana tera pakaru, tana aba ranei,

kia tuia e maua ekore e taro ka oti, to-

na otinga me te mea hou tonu te kaha.

  Tenei kei a mana nga Tera hei hoko,

nga Paraire, nga Kipa, nga Wipu, nga

aha atu. Ko  to maua whare kei te taha

o te Peeke o Niu Tirani i Nepia nei.

    Haere  mai whakamatauria.

      Na KAHIKOROWI raua ko POIHI.

HAERE MAI  TIROHIA TE 

        TOHUNGA!



HE   tokomaha ano nga maori e kitea an

      i taku mahi Parakimete i te Whata:

puka; otira tena ano pea etahi kai te koi

ano e mohio. Taku mahi Be hanga 

pakaru, he hanga  parau whenua, he 

hoiho, he parani kau, hoiho ranei, me 

mahi parakimete katoa atu.

   Me haere mai koutou ki te whakama

tau i taku mahi, i taku utu hoki.

       Na HEMI KATERAORA