![]() |
Te Waka Maori o Ahuriri 1863-1871: Volume 2, Number 52. 27 May 1865 |
![]() |
1 1 |
▲back to top |
WAKA MAORI O AHURIRI "KO TE KO TE PONO, KO TE AROHA. " No. 52. ] NEPIA, HATAREI, MEI 27, 1865. [VOL. II HE KUPU ATU ENEI KI NGA HOA TUHI MAT. Ko Hirini Oke Oke e ki ana he parau te panui a Wiremu o Waipaoa he tangata hoko ia i te witi, i te oti, i te aha atu; e ki ana ao to ratou haerenga atu ki te hoko kaore i tahuri mai raua pakeha. Tenei pea te take i kore ai e tahuri, ko nga utu- he pukeke ra pea no nga utu. E ki ana a Nirai Runga tena nga hanga kua kitea e ia, i ko mai o ta Puketapu, i roto i te takai pukapuka. Engari me haere mai a Nirai ki nga kai ta o te Niupepa pakeha kia taia ki te reo pakeha, kia mohiotia e nga pakeha. Tenei te reta a Ahipene Tamaiti Mate no te Wairoa, he korero i nga tikanga aroha o tona kainga ki te pakeha, te iwi i pohiritia e ratou ki uta; i nga mahi katoa o te pai hoki o taua whenua. Ekore e o ki tenei nuipepa. Tenei kua tae mai nga moni a Pitiera Kopu, raua ko Paora te Apatu, mo a, raua nupepa, —na. te Raka i homai. Ko te 10s. a Kopu mo te tau e takoto mai nei ena, ka timata i a Hune—he he mea hoki kua rite ke atu i a ia tenei tau e haere nei. Ko te 10s. a Paora ta Apatu mo te tau nei ano ena. HE ra whakakake no matou te We- nerei, te 24 o nga ra o Mei nei—ko te ra ia i whanau ai te Kuini. No te tau 1819 i whanau ai; na, kua 46 ona tau i tenei takiwa. Ka kitea te mahi a te hoia i Nepia i taua ra. Haruru ana i runga i te rangi i te pu repo, i te pu maori; hui te pakeha me te maori ki te matakitaki. Nga whare hoko i te taone, tutaki katoa; nga mahi, mahue katoa—he ngahau anake te mahi. E tika ana kia whakanuia tona ingoa, he Kuini atawhai rawa hoki ia; he Kuini whakaaro ki ona tangata kia noho tonu i runga i nga mahi maori; he Kuini whakapono, he Kuini aroha ki nga ta- ngata katoa. He mea kino ki a ia te riri, he mea pai te atawhai. Koi ki nga tangata maori o te motu nei ko au anake, ko te pakeha, e kite ana i te atawhai o te Kuini; kaore, ko tatou katoa. He maha nga tau e kino ana etahi iwi o tenei motu; he maha hoki nga karangatanga o te Kawana ki a ra- tou kia whakamutua ta ratou mahi, kia hoki mai ki roto ki te maru o te Kuini, kia ora ai. Na te aroha hoki i penei ai, ehara i te kaha kore—engari he aroha. Ko te mahi a te Kingi, a te Kau Hau, i enei takiwa kua mahue nei, he tohe ki te whakataka i te inana o te Kuini i tenei motu, me ona ritenga ngaware. Otira ki hai i taea ta ratou i hiahia ai. Na te uaua o etahi o nga tangata wha- O O kaaro tika ki te mahi i te pai i ora ai tatou i tenei takiwa. Mehemea i riro i to te Hau Hau tikanga, penei kua rite nga mahi o tenei moutere inaianei o ki to mua ritenga; e kore e noho ora te tangata, e kore e ta te manawa. Penei hoki e kore e tangi te pakeha ki te maori, e kore e tangi te maori ki te pakeha, he ito taketake tetahi no teta- hi; kite kau ana raua i a raua, kua ta- ngi te patu—a, ko te iwi i hua nga ta- ngata ora, ko te iwi i iti nga tangata ka mato. Ko tona mutunga a iho tena mehemea i taparere i to te Hau Hau whakaaro. Na, ma koutou e whakaaro, he pai ranei tenei ritenga, he pehea ranei ? Otira he oranga ngakau tenei ehara tatou katoa i te Hau Hau; e ai ana ano etahi tiaki i te pai, he whaka "Rauru tanga- ta tahi " i a tatou. Koia ano tenei, e ta ma, kia kaha tonu tatou; kia kaha tatou ki te pehi i te kino, ki te wha- kaara i te pai. E mahi ana hoki tatou mo wai hoki? Hua atu mo tatou ano; he oranga mo o tatou tamariki, mo o tatou wahine, mo to tatou motu. Ko tenei, e nga rangatira maori o te motu nei, me hui o tatou whakaaro ki runga ki te pai. Ko au, ko te pakeha, me mahi i te taha ki au, ko koutou me mahi i te taha ki a koutou, ia tangata i tona iwi, ia tangata i tona iwi —kia tao ki te ra whanautanga o te Kuini i tera tau kua kore te kino, kua kore te Mau Hau, kua kore te aha. HE PANUITANGA NA HAMANA TAIAPA MO TANA KORERO TUKU WHENUA. Ko au tenei, ko Hamana, e tuku ana i te wahi piwhi whenua kei roto i tenei kainga i Heretaunga. Tonu ingoa o taua whenua, ko te Mangaroa. Kua hoatu e au ki a te Makarini taua wahi ta te mea he marama- tanga ake noku i au ano tena piwhi. Tenei te take i wehea ai taua whenua i au. Na aku tipuna o mua i tuku taua whenua, i hoatu ki a Hawea te tipuna o te Moananui. Muri iho ki mate a te Rangikawea. Ki hai a Hawea i haere id te ngaki i te mate o taua tangata; riro ana na nga mokopuna a te Rangikoianake nana i ngaki i tona
![]() |
2 2 |
▲back to top |
TE WAKA MAORI O AHURIRI. mate. Ka rua tukunga o taua whenua. Hoki rawa mai toku tupuna i te Wairoa kua riro taua whenua te tuku e Ngatipo- poro; katahi ka whakatika taku tupuna, a Takotoroa, ka haere ki te pa o te Nahu, o Hihipakiterangi—ko te Ti te ingoa o tona pa. Ka tae a Takotoroa ki reira ka ki atu ki a te Nahu: —" I haere mai au ki a koe kia whakahokia mai e koe aku whenua. " Whakahokia toutia mai e te Nahu taua whenua, a te Mangaroa, a Raukawa, a Ngatarawa—hoki katoa mai ki taku tipuna ona whenua. Koia au e whakamarama nei kia kite koutou i taku hoatutanga i taua whenua ki a te Makarini—ka hoatu e au tenei taua whenua ki a te Makarini. He karanga tenei naku kia rongo mai koutou, nga iwi katoa o tenei kainga, i taku tuku- nga i taua whenua. Tenei ka riro ki te moana. HE KAIPUKE WERA I TE MOANA No te 21 o nga ra o Mei nei ka tae mai i Akarana te tima nei a te " Ekemati, " e rere ana ki Po Neke. Na taua tima i kawe mai te rongo o te weranga o tetahi kaipuke nui i te moana—ko te " Paieri Ta " te ingoa. Ko te whakamaoritanga o taua ingoa, he " Whetu Mumura"—he tika tonu hoki tona ingoa; inahoki, mura rawa ia i te ahi, ngaro rawa atu. Nga tana o taua kaipuke kotahi mano, e toru rau, e ono te kau ma tahi. Nga utanga i runga he huruhuru hipi; he matu kau, hipi hoki, he mea tao; he katene whatu kahu nei; he kiri kau, hipi hoki; he aha noa atu. I utaina mai i Pirihipene (Brisbane), he taone i ko noa atu o Po Hakene—engari kei taua whenua ano. E kawea ana aua hanga ki Ingarani, ki reira mahi ai; a, ka whakahokia mai ki te ao katoa hei kahu mo te tangata. No te 1 o nga ra o Ape- rira nei ano ka rere mai taua puke i Piri- hipene. He tokomaha nga pakeha no taua kainga i eke mai i runga; nga wa- hine moe tane, nga mea taka kau hoki, hui katoa ki nga tane ka kotahi rau ma rima takitahi nei—e hoki katoa ana ki Ingarani ki te toro i o ratou matua, i o ra- tou whanaunga. Ka mutu, ka rere tonu mai taua puke nei ki te moana, ka tae mai ki te ritenga o tetahi pito o tenei motu, ki te taha tonga, e wha rau pea maero te pa- mamao atu. Katahi ka matauria iho, aue! he aoahi tenei e whakaputa ake nei! Katahi ka huakina tetahi o nga ara ki te riu o te kaipuke; tona putanga ake o te aoahi, te ta nga manawa—hohoru tonu te tutaki iho. Ehara tenei i te kaipuke tuatahi i wera i te ahi i tenei hanga i te huruhuru. Ki te mea ka maku nga huruhuru i roto i nga peke i te utanga ki runga kaipuke, ka pehia iho ki roto ki te kaipuke, ka roa e takoto and ka haere ake te pumahu; nawai ra ka ka torohu noaiho—ma te mea ka nui haere te ka, ka puta te hau ki roto ki nga wahi e tuhera ana o te kaipuke; katahi ka pakaru mai te mura ki waho, ko te matenga tou- tanga ia o te kaipuke. Ekore hoki e mate i te wai; he kiki hoki no te kaipuke, kaore e tae atu te wai ki nga wahi katoa o roto o te kaipuke—engari ko nga huruhuru e pu- mahu katoa ana. Ahakoa, he peke kotahi i maku, tera e pena tonu—mana e toro haere atu te ahi i taua peke kotahi. Na, e maharatia ana i penei hoki tenei kaipuke— he maku no etahi o nga huruhuru i te uta- nga mai ki runga. Heoi, katahi ka titiro nga pakeha ka mate ratou. Te kau nga ra i mahi ai ki te mapu wai ki roto ki te kaipuke hei tini i te ahi—te mate hoki. Tena marire te tu o taua mapu; be mapu kaipuke ano, he ahi mana e huri—ko te wai ka maringi mai ki roto ki te kaipuke i tetahi taha, ka whaka- maringi atu ki te moana i tetahi taha. Ka mutu, kaore tou i mate te ahi, engari ka nui haere; ka pakaru mai te mura ma nga wahi tuhera o te kaipuke. Katahi ka ma- hara te Kapene me whakarere e ia tona kaipuke. Ko te motu ko Whare Kauri tena, e wha rau maero te pamamao atu i te wahi o te moana e rere ana taua kaipuke, E rua nga poti o taua puke kua hikitia e te ngaru i te marangai i tetahi rangi atu, riro- atu ana—toe iho e wha tonu nga poti. Katahi ka eke te kapene me nga wahine, me nga tane ki runga ki aua poti, 88 ratou i eke atu—mahue ki te kaipuke 17 nga tane, kaore ena i o ki runga ki aua poti, Re aroha anake te Meti (to raro iho i a te Kapene) ki ona heramana, ka karanga: — "Ina, ko au hei hoa mo koutou; engari kia kaha tatou ki te mahi i ta tatou kaipuke hei oranga mo tatou. " Katahi ka hoki mai te Meti ki runga ki te kaipuke, ka rere nga poti—e anga ana ki Whare Kauri. Heoi, ka mahue nga tangata nei ki muri hei kai ma te ahi—ko te 20 tenei o nga ra o Ape- rira. Katahi ka mahi aua maia nei ki te tini i te ahi; ki te purupuru i nga wahi tuhera; ki te whakauwhi hoki ki nga hera i whakamakukuria ki te wai. koi puta te hau ki roto, mura ake—he mea kia ka toro- hu tonu ai me kore e hohoro te tae mai ta ratou kaipuke ki uta nei. Ko etahi i ta- huri ki te hanga mokiki hei oranga mo ratou mo te mea ka mura rawa to ratou kaipuke. Po wha ki muri iho ka puta te marangai nui. Ma te aha e korero te ngaru o te moana nui ? Me te maunga o uta te rite ! I te po marama ana te moana i te uira ! Turi ana nga taringa i te whaitiri! Ka rua nga mate mo nga maia nei; ko te ngaru hei whakatahuri i ta ratou kaipuke, katahi; ko te ahi e ka ake ana i raro i nga waewae, me te puia, ka rua. Ko te aoahi, ko te mamaoa hoki, e pahihi tonu ake ana— ko konei tetahi mate. Otira manawanui tonu nga tangata nei—mahi tonu. Ka mutu, no te 11 o nga ra o Mei nei ka tae mai ta ratou kaipuke ki uta i ko atu o Tauranga, i te ritenga o te moutere nei ki Otea. Ka kitea i kona e tetahi kaipuke e rere ana ki Akarana; ka tikina nga tanga- ta i runga e te poti o taua kaipuke. Heoi, ora ana nga tangata nei 17, ki te Meti ka te 18. Nga ra i mahi ai ratou i runga i ta ratou kaipuke, i muri mai o te haerenga o te Kapene rae etahi o ratou i runga i nga poti e wha, e 21 nga ra. Riro kau mai ana ratou ki runga ki te kaipuke nana ratou i kite ka pakaru mai te mura; ka noho ratou,
![]() |
3 3 |
▲back to top |
TE WAKA MAORI O AHURIRI. ki runga ki tetahi kaipuke matakitaki ai ki ta ratou kaipuke e kainga ana e te ahi, pau ake, totohu iho. No te taenga ki Akarana ka kohikohi moni nga pakeha o reira ma ratou—he mea hoki kua rawakoretia ratou, ko o ratou kahu, me o ratou mea katoa, kua pau atu i te ahi. Na, ko nga poti e wha i haere ai te Ka- pene i runga, me nga wahine, me etahi o nga heramana me nga tangata atu, kaore ano kia rongona—kua tae ranei ki Whare Kauri, kaore ranei, E ki ana te Meti ki tana whakaaro e kore e tae, he nui hoki no te marangai i muri nei. Engari kua tukua e te Kawanatanga tetahi kaipuke manu- wao ki, te rapu haere, a Whare Kauri atu. Ki te kitea ka mauria ka whakahokia atu ki nga kainga i Po Hakene, te whenua i rere mai ai. Heoi ra tena—o te moana ona mate. He toa ano ra te tangata mana e haere te waha o te parata. No te Manei, te 22 o Mei nei, ka hopu- ngia a Pahoro Apera e nga pirihi i te taone i Nepia; he rere hianga nona i runga i tona hoiho. Totahi ka mate tetahi wahine pakeha e haere ana i runga hoiho; na te hoiho a taua koroke i whakaoho, he tahuti anake te hoiho a taua wahine. Utua ana e Pahoro i roto i te whare Whakawa kotahi te kau herengi mo tona he. Me tupato nga tamariki maori me ka haere mai ki te taone nei, kaua e hikaka te haere i runga hoiho—he mate tona tikanga, he kino. HE WHARANGI TUWHERA MA NGA HOA TUHI MAI. Mohaka, Mei, 1865. KI A TE KAI TUHI O TE WAKA MAORI. E hoa, tenakoe—ara, koutou ko o tatou hoa pakeha te noho mai na i runga i te mana o to tatou Kuini pai—pai rawa, mana—mana rawa; e tu nei i waenganui o Nui Tirani. Kaore nei e taea e te ta- ngata te whakangaueue—tupu, tupu rawa; mau, mau kita. E hoa ko ta matou ki tenei; ka ngaro matou ki roto ki te maru o to tatou Kuini atawhai—mau, mau tonu; tupu, tupu rawa. Tena ko tenei tangata ko te Hau Hau i haere mai ki konei, he porangi rawa te mahi a taua Hau Hau. He whakakino i tenei motu tenei mahi kino, whakarihariha. Koia hoki tenei, e aku matua e te pakeha, ko taku whakaaro tenei. I puta mai au i roto i te puku o taku ma- tua wahine, kaore aku aha tahi ki taku matua; ara, aku kino. Waihoki, e taku papa e te pakeha, kei te penei au ki a koe me taku aroha ki taku whaea. E hoa he waiata tenei: — E, kia ku u tia au! au! kia wherahia au! au! Kia rere atu te Hau Hau ki tawhiti titiro mai ai, ae! ae! a! E hoa ma kua rongo matou kua riro ta ratou pukapuka ki te tiki i a Waikato; ara, a Ponipata. Koia hoki tenei, tukua atu ki te Waka Maori a matou ki kia kite o matou hoa Kuini i nga wahi o Nui Tirani (ara, i Rotorua, i Taupo) kia katia nga rori ki te " puru o Houmea, o Houtaki, " ara o te Kawana, o te Kuini—he whakatauki tena. Heoi ano. Na te RUNANGA o MOHAKA, Na WIREMU RUTENE raua ko KEREOPA. Waikari, Mei 14, 1865. KI A TE MAKARINI. Tenarakoe. E hoa tenei au kei Wai- kari. I haere mai au kia kite i to taua kaumatua, ia Pikai—kua ngaro atu ia. Ko tana waiata tenei, he tangi mona: — Kaore te hukihuki e ia e te hoa. Ka ata waiho atu i te puta whakakati, Ki Tokokawau ka whakapae e te riri. E whae ma nei homai nga ure nei ki a hau mau ai Kia whakaturia te awhenga i rangatira, kia tangohia mai. Heoi ano te waiata; he mihi tenei: — " Hei konei ra; kia ata korero, kia pai, kia atawhai ki nga pakeha. Tenei ano taku, —ko taku whenua kia riro ki te Ka- wanatanga. Ahakoa mate au, ma aku tamariki e whakarite i muri i au; ma oku taina e whakarite i muri i au; mau hoki e te Kawanatanga. " Ka mutu i konei Na TOHA. TENEI TE HAU HAU. KUA TAU KI TE WAIROA! i TIKINA MAI, PATUA ! Me pehea e mate ai ? Tona ano ra te whakatauki o raua: — " Ko te PATU i tahi ringa; ko te WHAKA- PURU i tahi ringa. " Koia tena, me pena e mate ai. Na, kia rongo mai koutou ko te whakamaori- tanga tenei. Ko au ko Teoti Wakana te Hau Hau; inahoki, e kiia ana tena hanga te Hau Hau he tohunga mahi i nga mahi katoa. Koia hoki me au, e mea ana au kia waiho au hei tohunga mo nga mahi maori katoa—ara ia, mo nga mahi hoko a te maori ki te pakeha, a te pakeha hoki ki te maori. Ekore e taea e au te korero i tenei panuitanga ngu ritenga kotoa o roto o taku mahi—o te hoko, o te aha, o te aha. Engari me ki atu e au inaia- nei ano kaore e tahuri ke taku kanohi i nga mea katoa—he kai anake naku. He hoko tena, he ko- rero tena, he aha tena—he pai anake ki au. Ko tenei e mea ana au kia haere mai koutou ki au whakamatau. au ai. Taihoa e ki he he, kia kite kou- tou i taku mahi. Tenei nga hanga inaha kua riro mai i au ki te Wairoa hei TAUIRA. Ko aku haone i Nepia ko te WATA, ratou ko KENERE, ko WATA ano—ara ko ratou hei tuara moku. Naku, na TEOTI WAKANA. TENEI TE HANGA! ERIMA nga pouaka TERA TANE, me nga TEKA WAHINE katahi tou ka tae mai ki au—e wahia ana e au inaianei ano. Te utu o te Tera, Tane kotahi pauna, te kau ma, rima herengi —haere atu etahi ki runga ake. Na RAWHE.
![]() |
4 4 |
▲back to top |
TE WAKA MAORI O AHURIRI. PANUITANGA KI NGA TANGATA O TE WAIROA. KO au tenei, ko PERENITIHI o te Wairoa Kai-hoko taonga, e mea atu ana ki nga ta- ngata o konei kia mohio ratou tenei kei au e tu ana hei hoko; — He Huka He Ti He Paraoa He Pihiketi He Paraikete He Raka Me nga kahu katoa ano hoki; ma te aha e ta- tau. Kai au e tu ana nga kai me nga taonga e tau ana mo nga tangata rere kaipuke. KOTAHI PAUNA TE KAU HERENGI HEI UTU. NO roto i nga marama e ono kua hori atu nei. KA NGARO i te parae i Pakohai tetahi HOIHO tu a PONGO WHERO nei; kaore he ma; ko te parara kei te pakihiwi, he penei AL. —natemea i huia tonutia nga reta. Ka hoatu nga moni i runga ake nei ki te tangata mana e mau mai taua, hoiho ki a PAAKA O NEPIA Puiha nei. Nepia, Mei 4, 1865. WHAKARONGO!! E MEA ana a WIREMU RAETEPONE, o Waipawa, ki ona boa Maori kia rongo mai ratou e hokohoko tonu ana ia i te Witi, i te Poaka, te aha noa atu hoki a te tangata maori. Rupeke katoa nga taonga, me nga kai pakehai kei tona whare hanga i Waipawa e tu ana hei hoko. PANUITANGA. KO KAHIKOROWI e mea atu ana ki nga Maori o Heretaunga kia rongo ratou kua timati ia tona mahi hanga tera hoiho nei, paraire hoiho, kara hoiho, me nga mea mo te hoiho to kaata, me nga mea hoiho katoa. Ko tona whare kei te Heekipiri Rori, i te ritenga o te whare pa- rakimeti, i raro mai nei o te Peeke. E mea ana taua pakeha kia whakamatau nga tangata ki tona mahi. Akuanei hei te kitenga i te pai o te mahi, i te iti o te utu, ka hokihoki tonu mai nga tangata kia mahia e ia o ratou tera. WHAKARONGO MAI. ME haere mai nga maori, me nga manuhiri puta mai ki Nepia nei, ki taku whare ma- takitaki ai ki aku hanga hou. Ara ko nga TERA. WAHINE; ko nga TERA TANE; nga PA- RAIRE; he papai anake, he iti ano hoki te utu. Tenei hoki nga Hate, nga Tarautete, nga Koti, nga Ringi, nga Piwhi, me nga aha noa atu. Kei taku whare enei hanga e tu ana, ko te whare e tu ana i tetahi taha o te rori i te toa hou o te Hutana. Na RAWHE. HAERE MAI KI TE MATAKITAKI. PANUITANGA. HE pakeha hoko i nga kai maori nga tangata kua tuhia nei nga ingoa kiraro iho—ara, i te witi, i te aha noa. Ko te WATA ratou ko KENERE ko WATA ano. E RUA PAUNA HEI UTU. KUA HAERE atu i nga parae i te ritenga ki te arawhata i Tutaekuri, tetahi HOIHO RAHOPOKA WHERO; e 5 putu te teitei; ko te parani he penei kei te pakihiwi maui J C; he huruhuru ma e whakauru ana ki roto ki runga ki te pakihiwi maui; be ahua poto te waero me nga huruhuru o te kaki. Ko te taringa katau he mea titore. Kua hungia katoatia nga waewae. Ko te tangata mana e mau mai taua hoiho ki a te MIRA i te Heekipiri Rori i Nepia nei ka utua ki nga pauna e rua. Whare Hoko i Waipureku I HUAINA EO TE AKA O NOA. NO te mea kua tae hou mai he nui nga hanga ki a te NOIHU o Nepia nei, no konei ka mea ia me kawe atu ki Wai rureku etahi hei hoko ma nga tangata o reira, pakeha, Maori hoki. Ko etahi enei ara; he Tera, he Paraire, he Kipa, he Pata me nga mea rino katoa, he Puutu, he Kai, he Kahu, he aha noa atu. He mea kaiwhiri anake ano enei hanga nana. Ko te utu, rite tonu ki to te Taone—kaore he whakakakenga. KIA Momo Ko ERUERA PATITANA TE KAI HOKO. He Whare takotoranga Meera ia. TOA HANGA HOU. TENEI kua hangaia houtia taku Toa hanga i te Heekipiri Rori i Nepia; kua whakanuia tenei kia o ai aku hanga hou ki roto. Hou te whare, hou hoki nga hanga, Ekore ano e taea e au te tatau i nga hanga; ko nga hanga katoa ia kei au, kaore he moa i mahue. Ko te utu kei tona ritenga tonu, he ngaware tonu. Ma koutou e haere mai ki te matakitaki. Kia mohio koutou ki te whare, kei tona turanga ra ano i tetahi taha o te rori i te whare Kawanata- nga nei i Nepia. E rua nga matapihi o te whare inaianei hei matauranga ma koutou; kotahi tonu ia te matapihi i mua ai. KIA MOHIO KOUTOU, KO TE WHARE O NOIHU. TURANGA TERA HOIHO. E MEA ana a HOURA, kai hanga tera nei, ki nga tangata Maori o Heretaunga kia rongo mai ratou e haere tonu mai ana ki a ia nga uta- utanga tera pai o Ingarani mai. He mea whakarite marire e kia hangaia mai ano; ehara i te mea hanga noa. Ko te ritenga o te utu e ngaware ana. Tuitui tonu ia i te mea pakaru, me ka mauria mai ki a ia. Heekipiri rori. PANUITANGA. KO aku hanga i taia atu nei au na runga mai i te kaipuke i a te NEPIA kua pau tenei te hoko—ekore hoki e toe i te papai o aua hanga. Ko tenei he taonga hou enei kei au i tenei takiwa na runga mai i etahi kaipuke maha; ekore e taea te tatau. Ko taku karanga ano i mua ra, koia ano tena; ka kore te moni i a koutou, ahakoa tena. me haeremai ano koutou ki te matakitaki—tena te rangi e kite ai koutou i te moni ka hoki mai ki te hoko. E hiahia ana au ki te hoko taewa; ma te tanga ta e whai taewa ana e haere mai ki taku whare maku e hoko. Na te HATANA.