Te Haeata 1859-1862: Volume 3, Number 7. 01 October 1861 |
1 1 |
▲back to top |
TE HAEATA TE UTU MO TE TAU } KOTAHI 2s 6d} " Tatou ka haere i to Ihowa Maramatanga." { TE MO TE PUKAPUKA KOTAHI 3d VOL. III.] AKARANA, OKETOPA 1, 1861. [No. 7. MARAMATAKA MO OKETOPA. Hei te 4 o nga ra Hua ai te Marama. Hei te 19 o nga ra Kowiti ai te Marama. 1 i Turei 2 Wenerei 3 Tarei 4 Parairei 5 Hatarei 6 Ra Tapu Waiata 30, 31. 7 Manei 8 Turei 9 Wenerei 10 Tarei 11 Parairei 12 Hatarei 13 Ra Tapu Waiata 68. 14 Manei 15 Turei 16 Wenerei 17 Tarei 18 Parairei 19 Hatarei 20 Ra Tapu Waiata 102, 103. 21 Manei 22 Turei 23 Wenerei 24 Tarei 25 Parairei 26 Hatarei 27 Ra Tapu Waiata 120—125. 28 Manei 29 Turei 30 Wenerei 31 Tarei E taia ana Te Haeata i te tahi o nga ra o nga marama katoa. Te utu mo tenei niupepa hia rua hereni mo te Tau te kau ma rua nga niupepa e taia i te tau kotahi. Ko nga tangata e mea ana kia taia o ratou whakaaro ki tenei niupepa, me tuhituhi a ratou pukapuka ki te Kai-Tuhi o Te Haeata, ara ki a Te Patara, kei Onehunga. Ko te tangata e hiahia ana kia taia tona panuitanga ki te Haeata nei, me kawe i tana pukapuka kia Te Wirihana ki te Whare Perehi o "The New Zealander," ma Te Wirihana e whaka- rite utu mo te panuitanga ka taia. TE HAEATA. \_\_\_ AKARANA, OKETOPA 1, 1861. NGA TIKANGA E MUTU AI TE WHAWHAI. NA RONGOMAU. o. Kia tika te Mahara ki te Whenua. Kahore he pai o te whenua takoto kau. Kihai te Atua i hanga i te whenua, hei takoto kau. Kia mahia e te tangata, kia nohoia, e te tangata, te pai ai. I tukua mai o koutou tupuna e te Atua, hei noho i tenei Motu. Mei tika ta ratou noho, mei kore te kino, penei, kua kapi i a kou- tou; nei ra, takoto kau ana te nuinga. Koia nga iwi ke o tawahi i titiro mai ai i ena tau kua mahue nei, i whakaaro ki te nui o te whenua e takoto kau una, ki te torutoru o te tangata e memeha haere ana, na, ka mea, "Maumau te whe- nua mo te takoto kau, me tuku etahi o tatou hei noho" Whakaaro ana a Inga- rani ki ona Mihinare kua tae ke mai, kei haere mai he iwi ke, whakararuraru ai i a tatou, koia ratou i haere mai, hei noho i te whenua, hei tiaki i a tatou, hei wha- karangatira i a koutou. Na, mea ana nga Pakeha, ko etahi o te whenua nei, mo ratou, ko etahi, mo koutou. E tika ana, ina hoki, i tukua mai ai tenei whe- nua e te Atua ki a koutou, kia whakaka- paia e koutou, otiia, kihai kapi i a koutou, koia i tika ai, kia kawea mai tetahi iwi ke, hei whakakapi i tetahi wahi; e tika ana kia haere mai nga Pakeha o Inga- rani, no te mea, no reira nga Mihinare, nga pukapuka, nga taonga, kua riro mai. Otiia, e kore nga Pakeha e mea, kia ta- ngo maori i te whenua, kahore; e mea ana, kia hoko marie i tetahi wahi mona. Ka pai tena : 1 mua, i te haerenga o nga tangata o Iharaira ki Kenana, kihai te Atua i mea kia hokona taua whenua e ratou, kahore; i mea te Atua, me tango noa, me patu noa nga tangata o reira, he iwi kino hoki. Waihoki, i nga tini hae- renga o nga iwi ki nga tini whenua, ki- hai i mea kia hokona. E tango noa ana, noho noa iho ana, riro noa atu ana i a ratou. Tena ko tenei, he tino atawhai no Ingarani ki a koutou, i mea ai, me utu tetahi wahi o to koutou whenua. Otiia, kei mea koutou, kia nui noa atu te utu; kahore, kihai koutou i utu i te- nei whenua. No te Atua ano nga whe- nua katoa, mana e tuku ki tana iwi i pai ai. Nona hoki nga iwi katoa. Kahore hoki he pai o te whenua, na te mahi i pai ai. Hoko ana te Pakeha i tetahi whenua e takoto kau ana. na, e iti ana te utu; oti- ia, ka tahuri ia, ka paamutia tana whe- nua, ka taonetia, ka waputia, ka kaipu- ketia, na, kaiahi ka tino pai tana whe- nua, kaiahi ka nui te utu me ka hokona atu e ia ki tetahi Pakeha ke; otiia, e hara i te utu mo te whenua, he utu ia, mo nga mahi, mo te paamu, mo te taone, mo te wapu, mo nga kaipuke, mo nga mahi katoa, i pai ai tana whenua. Koia ahau ka mea ai, kaua e mea, kia nui te utu, na te Pakeha hoki te nuinga o te mahi, heoti ano ta koutou, he tuku atu i te whenua takoto kau, kia ngawari te utu, kia haere mai ai te Pakeha hei whakara- ngatira i a koutou. Otiia, tenei te mea e raruraru ai kou- tou, e he ai koutou, ko a koutou he ano ki o koutou whenua. Kahore ano i ata rile te whakaaro o te tangata ki etahi whenua. Koia ahau ka mea ai, kia tika te mahara ki tena. Hohoro te whaka- rite marie i te mea e watea ana. Me» komiti marie, me whakarite marie nga whenua katoa, o ia kainga, o ia kainga. Nga tangata o tenei kainga, e whakarite marie ana i to tera tangata wahi, i to tera tangata wahi, me nga tangata o tera kai- nga, o tera kainga, e pena tonu ana. A kia tuhituhi hoki ki te pukapuka nga ingoa o nga tangata, me nga ingoa o tona kainga, o tona kainga, whakatikaia hoki nga rohe, kia ata takoto. Otiia; kaua e; tautohe; kia mahara, e nui ana U; whe- nua, e nui ana mo tena tangata, e nui ana mo tena,e nui ana mo koutou katoa. E hara hoki te whenua i te tino taonga nui, kia tautohetohe ai te tangata ; koia ahau ka mea ai, ka kore te rite i te komiti ma- rie, me waiho marie, aua e tohe, aua e whawhai, e kore e rile i te whawhai, waino kio takoto tonu ana. Tenei ake pea te rite ai. waihoki, ka haere mai te taua, hei tango i to koutou oneone, tukua
2 2 |
▲back to top |
TE HAEATA. atu, kaua e whakawhatiia, tukua atu, tu- kua atu, e kore rawa e riro. Ahakoa, nohoia ana e ia, ngakia e ia, kaingatia ana e ia, e kore rawa e riro i a ia, tenei ake, tenei ake, heoti ano te whakaaro mou i naianei, ko te tangata hia ora, ho te tangata hia ora, e kore e mate te whenua, e kore hoki e riro te whenua, ienei ake ia te hoki mai ai ki a koutou. Kei te ki mai pea te tangata, "Me pehea ka hoki mai ai. me ka tuku noa ahau i taku kainga." Na, tenei taku whakaaro, ka kore te rite tetahi mea i te komiti, a, e kore ano hoki i rite i te whawhai, na, me komiti nui nga Rangatira. TE HAHI MATUA. Ko tehea te Hahi Matua ? Mea ana te Pikopo, ko te Hahi o Koma te Hahi Matua. Tana kupu tenei, e kauwhautia haeretia ana ki nga wahi katoa. Tana karangatanga tonutanga tenei, nana tonu ano, kei tana " te Hahi Matua." Otiia, e hara, he whakapehapeha nana, e wha- kanui kau ana ia i tana Hahi, he tito hoki nana. Oti, ko tehea te Hahi Matua ? Kei ta matou, te Hahi tuatahi, te Hahi i whaka- turia e nga Apotoro, te Hahi i tupu ai nga mahi katoa kua tutuki mai nei ki a tatou. Ko tehea te Hahi tuatahi ? Ko to Hiruharama te Huhi tuatahi. Titiro hoki ki Nga Mahi a nga Apotoro: i tu te Hahi tuatahi ki Hiruharama, ki ta Nga Mahi, (upoko tuarua). I ki hoki te Karaiti ki ana akonga i tona kakenga ki runga, "Kia kaua ratou e haere atu i Hiruha- rama, otiia kia taria te mea i korerotia i mua e te Matua," (Nga Mahi 1. 4.) Na, tatari ratou ki reira, a puta rawa iho tana i mea ai, ara, ko tana Wairua Tapu. Ka ki ratou i te Wairua, kauwhau tonu iho ana ratou i reira, iriiri ana nga tangata i reira, whakaturia ana te Hahi tuatahi i reira. " Noho tonu iho hoki ratou i tenei ra i tenei ra i te temepara, kotahi tonu ano te ngakau, a whawhati taro ano i ia whare i ia whare, kai ana i a ratou kai i runga i te koa, i te ngakau tapatahi : e whakamoemiti ana ki te Atua, e paingia ana hoki e te iwi katea. Honoa ana hoki e te Ariki i nga ra katoa ki te Hahi he hunga mo te ora." (Nga Mahi 2. 46, 47.• Na, ko te Hahi Matua tenei, ko te tuatahi hoki, ko te Hahi mataati tenei, ta nga Apotoro i whakatu ai. Ko te punu tenei i pupu ake ai nga wai ora e rere nei ki nga wahi katoa. Ko te take tenei i tupu ai te Rata nui nei nana nga manga e whatoro nei ki nga topito o te ao. Ko te whaea tenei, nana nga Hahi katoa; whanau mai ana i a ia nga Hahi o Anatioka, o Koriniti, o Kara- tia, o Epeha, o Roma, o hea., o hea. Puta mai anu te kupu a te Ama i reira, me ana kai whakapuaki hoki, no reira hoki Hiruharama Roma. Anatioka Hurai Panapa Panapa Paora TE KARAKIA WHAKAPAKOKO O TE HAHI O ROMA. Wiwi Paranihi (France) (Mount Anis)
3 3 |
▲back to top |
TE HAEATA. TE IWI O A IA NGA KARAIPITURE NGA MAKAPE HE KORERO TENEI MO TETAHI MAHI MIHINARE KI NGA KARENS Ingarani Burmah
4 4 |
▲back to top |