Te Karere o Poneke 1857-1858: Volume 1, Number 6. 29 October 1857 |
1 1 |
▲back to top |
TE KARERE O PONEKE. Ko te kai rapu, ko ia te kite Vol 1.] TAETE, 29 O OKETOPA, 1857, [NO. 6. The "KARERE o PONEKE" is pub- lished every Thursday morning. TERMS OF SUBSCRIPTION; Twenty Shillings per annum, payable half- yearly. TERMS OF ADVERTISING; Three pence a line for the first insertion of all Advertisements, and Two pence a line for every subsequent insertion. Advertisements will be continued and charged for until counter-orderd: such orders, in writing, as also all Ad- vertisements ( in English ) will be re- ceived at the INDEPENDENT office, Lambton quay, on Tuesdays, at any time before 4 o'clock, p.m. E RERE ANA KI WHAREKAURI. KO te Kuna papai, KO ETA. Ko te ingoa o tona ranga tira, ko HOANI PAREIA. Kia tika ano te hau, hei reira tonu rere ai taua kaipuke. Ko te tangata e hiahia ana ki te eke ki runga, ki te uta taonga ranei, me pai mai ki a PETUNE raua ko HANITA. Te Whare Hokohoko, Poneke, Oketopa 29, 1857. Ko nga tangata Maori kua tango mea i toku Whare hoko taonga i Poneke, na kahore ano i utu, me hohoro ratou te whakarite i aua utu; kei tahuri atu au ki te Kai Whakawa. No te mea, ko nga Pakeha no ratou nga taonga i au, kua pa mai ki nga utu;—heoi ra, ma te homaitanga i era moni ka kaha ai au te utu i era pakeha NA WIREMU TONIKI. Otira, na Mata. Poneke, 17 Hepetema, 1857. KO EKEREHA HE HOIHO TARIONA HE Hoiho papai rawa tenei; ko tona matua tane ko Hamihona —ko te hoiho tera o te Hamona, i utaina mai ra hoki i tawahi. Ko nga tau o tenei tariona, ewha; ko tona kara, he whero; he hoiho whaiti—ata- ahua hoki. Te kau ma rima nga hoi- ho uwha i ekengia e ia i te tau kua pahure nei,—a, hapu katoa ana ratou. Kei Wangaroa e noho ana inaianei— kei te kainga o Te Miti raua ko Re- wana. Hei te tuatahi o Noema, (to marama e takoto ake nei) ka timata ai tana mahi whakaeke. Ko te utu mo te whakaekenga kotahi, e toru pauna, me nga hereni e toru, (Ł3 3s.). Ko te kaari hei nohoanga mo te hoiho ina tukua atu kia ekengia, he kaari papai —he pai hoki no nga karaihe (taru- taru); kotahi te marama e noho ana ki reira kahore he utu,—heoi ano te mea e utua ko te whakaekenga kautanga. Wangaroa, Wairarapa, 1 o Oketopa, 1857. HE KAI HOKO MUKA, ME TE HU- RUHURU HIPI. KO nga tangata o raro iho nei. He nui te utu e homai ana e ratou. Ko te WAHAREI ma. (Worsley & Co.) Poneke, Hepetema 14, 1857. HE HOIHO kei te haereere i Pa- ramapoa, i Poneke nei. He uwha taua hoiho; ko te ahua, he whero; e haere tahi ana me tana kuao, —he miura te kuao. Na! ki toku wha- kaaro noku ake ano tenei hoiho (me tana kuao hoki), otira, he tupato noku kei tango pohehe au i te taonga o te tangata ke, i panutia ai e au enei korero. Tera pea he tangata kua ngaro tona hoiho: heoi ra, me haere mai ia me titiro—koia ranei tenei. A ki te tika ka whakaae au kia riro te hoiho nei (me tana kuao) i taua ta- ngata. Ko nga utu mo te hopuranga, mo te ahatanga ranei, mana ano e whakarite. Na WIREMU RAKIWHATA. (Wm. Luxford.) Hepetema 23, 1857. HE KOURA! KO nga pakeha o raro iho nei, he kai hoko Koura, ki te moni. E nui ana nga utu e homai ana e ratou. Ko te POURA ma, (Wm. Bowler, Son & Co.) Ko enei hoki,— Ko TUATI ratou ko KINIROHI ma, (Stuart Kinross & Co.) Poneke, 17 o Hepetema, 1857. PANUITANGA. TE TIMA WONG WONGA. WHAKARONGO MAI! e koutou, e nga tangata e mea aua ki te haere i runga o tenei Tima. Kia takoto ra ano nga utu, ka tahi ka tika kia eke te tangata ki runga. Ki te mea ka waiho kei muri o te ekenga, te homaitanga, na, ka nui ake nga utu. Na TE TAKANA. (R. J. Duncan.) Poneke, Hepetema 16, 1857.
2 2 |
▲back to top |
TE KARERE O PONEKE. Ko te kai rapu, ko ia te kite. TAETE, 29 o OKETOPA, 1857. KO TE HUPERITENETI. Kua oti te tatau nga ingoa mo te Huperiteneti. Mo te Petatone, 843; mo te Werehi, 405: ko te nuinga mo te Petatone—ko ia hoki te Huperiteneti mo nga tau o wha e takoto ake nei. No konei tatou ka matau ai e paingia ana ona ritenga e te tokomahatanga; ko te tauhou, kahore i paingia—e kore e matauria ta te tauhou. E nui aua te mahi tautohetohe a nga pakeha i runga o tenei mahi whakawhiriwhiri: ka mea matou kia whakahaerea te whaka- aro o nga tangata mauri ki runga o te tino tikanga. Ma te tangata kia matau ki nga ritenga pai ka tika ai tona whaka- aro; ki te kahore ia e matau, e riro kuare ia i te mahi whakawai ate tanga- ta. Kaua koutou e mea, e kore tenei mea e kitea e te tangata maori. Mana ka rapu ka kite ia. E tokomaha ana nga pakeha kei te kuare. E whakaaro kau ana etahi ki nga ritenga e noho ai ratou ki runga o te kakai, o te inu, kahore te mea ki nga tikanga pai. No konei, ka tupu ai te raruraru, te tutu. Ka mea hoki tetahi pakeha tikanga kore kia paingia ia e nga tan- gata pera, ka tukua nuitia atu ki a ratou nga wai piro, me nga korero whakapati; na ka tutu te puehu, ano he whawhai. E penei ana ki konei i roto i enei ra kua pahure nei—ano te turituri o roto o nga komiti—heoi ra, e rite ana etahi ki nga tamariki e maka ana i te onepu i roto ite kanohi o ratou hoa, kia kaua e ata titiro te kanohi. Kahore ano hoki i mutu. Ka tata nei te whiriwhiringa i nga pakeha mo te Runanga-whakarite-ture. Ka tohe etahi, ka tohe etahi—ka pera me te ngaru o te moana e akina ana e te hau. Hei te Taete, te 5 o nga ra o Noema, ka huihui nga tangata o konei ki te whakarite rangatira mo tenei Taone, mo Poneke—kia te kau ma rua; hei te Taete, te 12 o nga ra, te huihuinga i Otaki, i Porirua, me era atu wahi tutata, kia mua rangatira mo tera; hei te manei, te 9 o nga ra, te huihuinga i Heretaunga, kia rima rangatira; hei te Turei, te 10 o nga ra, te huihuinga i Wairarapa—kia rua nga rangatira. Heoi nga tangata e uru mai ki tenei mahi ko ratou kua tapoko nga ingoa ki roto ki te Puka- puka, rarangi—ingoa. Ko nga rangatira e whakaaetia e te nuinga i roto i tenei mahi, ka waiho hei Runanga whakarite—ture mo tatou. Otira, me rapu marire; kauae whakaponohia nga korero katoa. He maha nga korero tito e haere i roto i enei tohenga. Kia whakama- ramatia te tangata, kia mohio ai ia, kowai ranei nga pakeha pai, kowai ranei E tokomaha haere nga tanga- ta maori e whakarite ana i tenei ture; a ki te pai koutou ki tetahi o koutou hei kai whakarite tikanga o roto o te Runanga, e tika aua Heoi ra, me pehea i te reo kore o roto o tera runa- nga? Engari, ma te reo pakeha ka whai taringa ai, ka whai korero ai, ka rite ai tona mahi. Otiia, ma koutou tenei mea e whakaaro—me whakaako ano i te reo pakeha, kia puare ai nga pukapuka, nga korero, nga tikanga katoa; penei, ka rite tahi te tangata maori ki te pakeha. Kia ahatia hoki te pakeketanga o to matou reo—e riro ano i nga tamariki me ka tukua ratou ki nga kura whakaakona ai; heoi, ma te noho roa ki te kura, ma te mahi tonu, ma te maiatanga, ka riro ai te reo pakeha. E hoa ma, he tino ranga- tiratanga tenei mo o koutou tamariki, e marama ai nga ture o te pakeha, e taea ai te whakarite i nga tikanga o te tare. E hoa ma, he mea pai ano tera, ko te kura. TE TIKINGI AORERE.—Ko te rongo no Aorere e mea ana, kei to ngoikore tonu te tokomaha o nga tangata o reira; ko te kino hoki o te rangi, ko te ua , ko te waipuke,—ko nga arai enei i te mahi keri koura. Ko te mea i noho tonu ai to tangata— hei tiaki i tona wahi whenua, kua tapu i a ia, kei riro i te tangata ke; a, hei te raumate—kia pai ano te rangi —ka mahi ai. Ki to ratou whakaaro, hei reira te kitenga nuitanga. Whanganui, Oketopa, 16, 1857. E TE WHANAU,—Tenei tetahi kupu pai—te kupu a Paora te Apotoro, ki te hunga o Ruma.—Tirohia ko te 12 o Roma—Rarangi 9, " Whakari- harihangia te kino: kia u ki te pai. I tapoko tenei kupu ki roto ki toku ngakau i mua—inamata noa atu. He kupu whakatupato mo koutou ina ku whakaaroa komou te ahua o te tanga- ta—he pakeha ranei—he tangata maori ranei; ko tuku tenei, e te whanau, e hiahia ai—kia mau tonu te noho mana, noho arohanga Maori ki nga Maori, kei whawhai. Ko te whawhai o te Hapu- ku raua ko te Moananui ki tera tai, he whawhai kino rawa, no te mea, he whanaunga tetahi ki tetahi! Kia inoi tatou ki te Atua, kia whakamutua e ia; kia tuhituhia tetahi pukapuka ki a raua kia houhia te rongo o te- tahi ki tetahi. Tenei huki te tahi mea—e ahua tupato ana etahi o nga tangata Maori—a ratou ia e noho ana i te tuawhenua, i nga wahi e kite ouou ana i te Pakeha—e wehi ana kei hengia ratou. Otira, ko te nuinga o nga tangata Maori e kite tonu ana i te Pakeha, ekore ratou e whakapono ki ena korero,—whakaaro tonu ai ratou he horihori ma iho, he korero tamariki —engari me tango i te tikanga o te kaumatua. Na te Matua aroha, NA TE WUNU. Mo te Karere o Poneke. Poneke, 24, Oketopa, 1857. E HOA MA,—Kua tae au ki te Tikingi ki Aorere. Na te Tariana Meiha o nga Pirihi o Poneke ahau i tono kia haere ki te kimi i tetahi o nga kapura o nga Pirihi i oma ki reira. No te 11 o nga ra o Hepetema, 1857 ka rere to matou tima: no te kau ma rua o nga ra ka tu ki Aorere; no te 9 o nga haora o te ata ka u matou ki uta. Moe iho, ao ake te mau i te 13 o nga ra ka haere au ki te titiro haere i nga Tikingi katoa i Aorere: ko te Tikingi tuatahi, ko Aorere; ko tetahi ko A pokare; ko Raepanikare; ko Takata Kare; ko te Mureiha;; ko te Reiti Rewa; ko Aporo-parati; ko Aotaringi; ko tetahi Tikingi kua kitea houtia nei kei Takaka, ko Koua Toki te ingoa. Kua tae au ki nga Tikingi katoa, kaore hoki au i kite ahuarekatanga. Ko te awa i whai koura ko te Reiti Rewa; kua kapi katoa tana awa i te pakeha; ko nga tangata o taua nei e haere atu nei, kaore ano i kite noa i te kanohi o te koura. E aha te pai o taua nei ki te haere ki reira. E matakitaki noa iho hoki; ko nga tangata maori o te tuatahi kaore ano i whiwhi ma ki te rua te kau aunihi., E noho noa iho
3 3 |
▲back to top |
TE KARERE O PONEKE. 3 te mahi—e tiaki i te wai kia mimiti. He mea tuhi noa iho tenei: kei tera tangata ano tona whakaaro, ki te haere ranei, ki te noho ranei. Heoti ano aku korero ki a koutou. NA TAME IRIHANA, Kai Kawe Mera. Manawatu, Oketopa 19, 1857. E hoa, e te Kai Tuhi o te " Karere o Poneke" E HOA,—Tena koe. Ko taku korero tenei ki a koe kia hoatu e koe taku reta kotahi nei kia taia mai ki roto ki te Nupepa, hei titiro maku i te po, i te ao. He nui ake koa no te ngakau kia kite nui ahau i nga ritenga pai hei ahuareka noa ake ma te ngakau kuare; ara, koia tenei e tahuri kau ana te mahunga o te ngakau ki nga ritenga pai, e rapua atu nei e au kia koutou, ki te iwi nana nga mahi pai katoa. Heotiano: Na to hoa noho ao, NA WEPIHA TE RIMUNUI. Aratangata, Manawatu, Oketopa 16, 1857. E HOA,—e te Kai Tuhi o te Karere o Poneke Tena koe. Kua tae mai tau reta ki au kua ki mai koe kia tuhituhi atu au i aku whakaaro, kia tuhia ki roto ki te Nupepa. Kia rongo mai koe, tenei toku whakaaro. E pai ana ahau kia tae mai ki au he Nupepa i roto i enei tau e takoto ake nei. No te mea hoki he nui te pai ki au o taua ritenga. Ko ta koutou whakakitenga mai i nga mea ngaro kia matou ina- ianei, ara, koia tenei nga mea ngaro kia matau, ko nga mea i te makete Tenei hoki tetehi; ko nga korero o nga whenua tawhiti atu i a matou, ahakoa kaore matou i kite i aua wahi, ko nga korero ka kitea e matou, ara, ina taia e koutou ki te nupepa: ko tena tetehi e whakahari nei toku ngakau ki te Karere o Poneke kua tae mai nei ki a matou ki o koutou hoa Maori e noho nei i runga i te mata o te whenua—pai rawa ahau i au e korero ana i nga korero o enei Nupepa. E hoa, e kore au e whakakore atu mo te utu mo aua Nupepa. Kua rongo mai hoki koe i aku whakaaro. Heoti na no nga mea i puta ake i roto i toku nga- kau. Heoti ano: Na to hoa aroha, Na TE WATENE KAHARUNGA, Ki te Kai Tuhi o te " Karere o Poneke" Otaki. Oketopa 2, 1857. E HOA,—I te 5 o nga ra o Hepe- tema ka tae atu au ki Rangitikei kia kite i tera iwi—i te iwi na ratou nei te tuatahi o te kino i roto i te tikanga o to tatou Ture, ara, o te Rongopai o te Karaiti. He mea hou katoa nga kino kua puta nei inaianei—ko Rangi- tikei te tuatahi. E toru aku Ratapu e noho ana i reira ka tino mohio ahau kua pai taua iwi rongo nui te kino, ara a Ngatiapa. Kua kai tahi, kua moe tahi, kua korero tahi, ki a Ngati- raukawa inaianei i roto i enei rangi. Kanui taku koa i te painga o taua iwi, i te korenga o te kino ki tenei taha o to tatou moutere. Heoti ano. Na to hoa, Na HOANI MAKAHO. Wainui, Oketopa 16, 1857. E HOA,—e te Kai Tuhi o te Ka- rere o Poneke. Tenei toku whakaaro. He mea hihiri ake na te ngakau kia rapua nga ritenga pai a te Pakeha. Kei ki matou nga tangata Maori na matou ano i whiwhi ai ki nga tikanga pai—kaore, ua te Pakeha. Me te mana hoki o te Kuini ka u mai ki uta nei; homai ana e te pakeha ko te whakapono—whakakitea ana nga hua o te whakapono, ara, ko te noho pai, ko te rangi marie. No reira ka kitea nga mahi nunui a to Pakeha. Ko te Kareti, ka whiwhi tena tangata me tena tamaiti ki tona mohiotanga. Whakakitea mai ana ano e koutou ko nga Mira—ka whai pene matou nga Maori. Na te Pakeha anake nga kai i whai kapa ai. Kaore he kapa i roto i a matou nei kai, i a nga tangata Maori, ara, o te kai nei o te harore, o te hakeke, o te pikopiko, o te herewai, o te koreirei, o te tupua, o te pokota, o te manahau, o te paratewhiti, o te pohue. Titiro koa: kei te whai kapa ranei i roto i enei kai a te Maori? Naku enei korero. Na RAPIHANA TE OTAOTA. Heretaunga, Oketopa 28, 1857. E hoa, e ta kai ta Nupepa. Tena ra koe, koutou ko nga kai whakatakoto Ture, me o taua hoa maori. E hoa ma, ki toku whakaaro he pai rawa ta tenei mea, ta te Nupepa. E whakaae ana mo toku kitenga iho i nga ritenga pai o te Pakeha kua whakakitea mai nei o te Nupepa. Ka mea toku whakaaro, Koia ano, me rapu atu hoki ki tetahi ritenga pai o te pakeha kia whai mohio- tanga ai toku ngakau ki nga mahi nunui o te pakeha. Heoiano ka mutu. Na to koutou hoa aroha. Na INIA RIWA TE TUA. Ki te Kai Tuhi o te "Karere o Poneke. Pitone, Oketopa 7, 1857. E HOA,—He kupu ano tenei naka ki a koutou katoa, ki nga Pakeha, mo to koutou aroha ki a matou; ta te mea he kuri matou imua i runga i to matou nei kuaretanga. Mehemea he pakeha- maori anake, e kore matou e kite i nga painga a te Kuini. I riro mai i a ratou he pu, he paura, he mata; ko nga tini mea katoa o te ao, no te patanga mai o te whakapono; koia ra tenei e mahi nei i runga i nga mahi o te whakapono ki to tatou Ariki, ki a Ihu Karaiti. Heoti ano ena korero. He puha tenei:—Anene te taonga- a—eho, te taonga, a—eho, e te repapae ana te tere a te taonga—tapa- hia, a—eho. Na, ko to tatou taonga kei te papae ano ki a matou, ki nga maori; ta te mea, kei a koutou ano te putake o te mohiotanga; ma koutou ma nga pakeha e whakaatu mai ki a matou ki o koutou teina. Tena ano tetahi kupa kei nga Waiata a Rawiri 19. E ki ana ia e korerotia ana—erangi- rangi te mahi a te Atua, ta te mea nohi e whakaatu ana ki a tatou nga rangi pai, nga rangi kino,—nga po pai, nga po kino. Heoti ano, ka mutu enei korero. NA TAMATI WIREMU TAMAHUA. He reta tenei na te Hapuku ki a Wi Tako Ngatata; e homai ana e Tako kia taia:— Wakatu, Hepetema 17, 1857. Ki a Wi Tako, Kei te mako, Heretaunga. E hoa,—Tena koe. Kanui toku aroha atu ki a koe, ara, mo a taua korero i roto o Heretaunga, i roto i nga tau e toru, e wha. Kaore au e wareware ki a taua korero, kei
4 4 |
▲back to top |
4 TE KARERE O PONEKE. te mahara tonu ahau i nga tau katoa. ..............................E hoa, kua he ahau—kua. rongo mai pea koe. Ko te putake o taku he, he haere- nga noku ki runga ki to taha, ki to te pakeha, he huna i toku ingoa kia ngaro. E ta e kore e ngaro; he tangata ke ka uru mai ki tenei he, mahi ai, ka tahi ano ka ngaro toku ingoa. Tena, ki toku whakaaro maku anake e mahi toku he, a taea noatia te otinga, ina, e kore e ngaro toku ingoa. Ko toku hoa riri e haere ana ki te tutu i nga iwi katoa hei riri moku, ara, hei patu i au. E haere ana toku hoa whawhai ki te hoko pu, ki te hoko paura, maua, hei pupuhi moku. Tena ko au e kore au e tuhituhi pu, paura, e kore au e pai, ta te mea, ko toku ture inaianei no to taua koka, no te Kuini. ............ ........................ Naku na to hoa aroha, Na HAPUKU NGARUHE. Ki te kai Tuhi o te Karere o Poneke. Otaki, Io o Oketopa, 1857. E HOA,—mau pea e hoatu taku mahi ki roto i te Karere Maori, no te mea, ko taku mahi tuatahi tenei, i akona ai ahau. Naku, Na HENARE WIREMU TARATOA, Kai Whakaako-Kura. MO TE HANGA REWENA. He Hupi (Hops.) He Huka (Sugar.) Kia rongo mai koutou e hoa ma, otira, e nga wahine. Ki te mea, ka hiahia koutou ki te hanga rewena, me whakaeke te paata ki runga i te ahi, ka hoatu ai he wai ki roto, kaua ki te paata nui rawa, engari, hei te paata ahua iti, hei te hopane. Kaua hoki e wehewehea te hoatutanga o nga mea ki roto i te paata, engari, kia kotahi tonu te hoatutanga to te wai, to te hupi, to te huka. Ki te mea, ka hu te paata, kaua e tino whakaroaina. Ko te tohu tenei kia totohu iho nga hupi ki raro i te paata, otira, e rima meneti o te hunga, ka tango mai ai ki tahaki kia mataotao. Ki te mea ka nui rawa te kaha o te hupi, me hoatu ano he wai matao ki roto, kia rite ai hoki te kaha o te hupi raua ko te huka, otira, me whakamatau iho ano te reka; kaua hoki e tino wha- karekaina rawatia; kaua hoki e waiho tonu ki roto i te paata, engari, me ringiringi ki roto i nga patara, me pokepoke hoki etehi paraoa kia ririki nei, ka hoatu ai ki roto i nga patara; kaua hoki e ringihia weratia te rewena ki roto i nga patara. Engari, kia penei me to te miraka mahana. Otira, tataritia ano nga hupi i te tuatahi, hei reira ka hoatu ai ki roto i nga patara. Kia kiki hoki te putu; me puru hi te kaaka, ara, ki te puru pa- keha. Me he mea, e kore e kiki te puru, e kore hoki e kaha te rewena. Ko te tikanga hoki tenei. I te ra i utuutuhia ai nga patara, i whero tonu te rewena. Ki te mea, ka rua nga ra, kua ma. Kia rongo mai koutou he tohu tenei mo te rewena pai, kaha; no te mea, he kiki no te puru, koia i ma ai—e kainga ana hoki e te rewena nga paraoa o roto i te patara, ua reira hoki i hohoro ai te ma. Ko te tohu tenei o te rewena kino. Ki te mea, ka mau tonu te whero o te rewena i roto i nga ra e toru, e wha ranei, e kino ana, no te mea, kaore e kiki te puru. Ko te kaha hoki, kua riro, me te werawera o te wai; ma te mahana hoki ka noho ai te kaha i roto i te patara. Me mehua te Wai, to Hupi, te Huka. Kia rongo mai koutou, ko te mehua mo to wai, kia hawhe te peere; ko te Huka, kia kotahi pauna, me te hawhe (1½); ko te Hupi, kia wha aunihi (ounces). Mo te Pokepokenga. Ki te mea, ka hiahia koe ki te poke- poke paraoa, hei te ahiahi o te Paraire ka hanga i te rewena: me pauna nga paraoa, kia 4 pauna paraoa; me ruru te patara, kia hawhe e riringi atu ki roto i nga pauna paraoa e wha, me hoatu ano te tehi wahi wai mahana, kia iti. Kaua hoki e hanga to rewena ki roto i te rihi, i te paata ranei, engari, ki roto i te tini peere, a, peere rakau ranei, kia rewarewa noa iho, kia penei me te Rerepi. Ka hoatu ai ki te taha o te ahi, a, ao noa te ra; hei reira, katahi ka pokepoke. He pai ano te taewa ki roto i tenei tu rewena. Ko te ingoa o tenei rewena, ina meatia ki roto i te patara, he Ihi. H. W. T. NGA MEA I TE MAKETE. Poneke, 29 Oketopa, 1857. NGA KAI o TE MARA.—Taewa, 6 he- reni, 7 hereni, mo te rau; karata,, me te Tanapa, 8 hereni mo te rau; Puka, 1 hereni me te hikipene mo te kau marua. NGA KAI KINAKI Kei te tuturu tonu te utu mo te piwhi, mote kiko hipi hoki- Te utu mo te Poaka ora e rima pene mo te pauna; kuao kau, 7 pene, 8 pene, mo te pauna. Kanga, 10 hereni 3 pene, mo te puhera. Ko ERA ATU MEA,—Pata (hou) 1 hereni, I hereni 2 pene, mo te pauna; Patu (tote) 1 hereni, mo te pauna; Hua heihei, 2 hereni, mo te kau ma rua. Poaka whakapaoa (Ingi- rihi), 1 hereni 4 nene, I hereni 8 pene, mo te pauna; Poaka Wha- kapaoa (Niu Tirene) 1 hereni mo te pauna. Tuhi, 1 hereni, 1 hereni 4 pene, mo te pauna; Pipipi, 6 hereni, 9 hereni, te mea kotahi; Kuihi, 4 hereni, 6 hereni, te mea kotahi; Parera 3 hereni, 5 hereni, takirua; Heihei 3 hereni, 4 hereni, takirua; Muka papai, 20 hereni mo te rau pauna. PANUITANGA. MEHEMEA ka hiahia te tangata ki te tuhituhi reia kia taia ki roto ki tenei Nupepa me tuhi mai "Ki A TE PIWA, KAI TUHI O TE KARERE O PONEKE." Otira, ma taua tangata ano e utu nga kapa e rua, e toru ranei mo te mera—kia tika ai te kawenga mai. PANUITANGA. HE HOIHO tenei kei roto i te Kari Herehere i Heretaunga e noho ana. Toua kara, he whero; he pango nga waewae; kahore he para- ni; e rite ana tona ahua ki to te kuao —e toru pea ona tau. Kua roa te noho i roto i tenei kari, kahore ano tona tangata, i puta mai: nokonei kua oti te whakarite kia hokona taua hoiho ki te Makete, hei te Wenerei te wha o nga ra o Noema e takoto ake, ki te kore e puta wawe mai tona tangata ki te whakarite i nga utu mo te hereherenga. Na WIREMU KAPETA, (William Corbett.) Kai Tiaki o te Kari Herehere. Heretaunga, Oketopa 29, 1857. I taia tenei Nupepa i te perehi o MEKENIHI raua ko MIUA, i Poneke NIU TIRENE.