TE KARERE O PONEKE



Ko te kai rapu, ko ia te kite.



[VOL I,  MANE, 6 o HEPETEMA 1858,  NO. 43]



The "KARERE O PONEKE" is pub-

lished every Thursday morning.

TERMS OF SUBSCRIPTION;- Twenty

Shillings per annum, payable half-

yearly.

TERMS OF ADVERTISING;- Three

pence a line for the first insertion of

all advertisements, and Two pence a

line for every subsequent insertion.

Advertisments wil be continued and

charged for until counter-ordered:

such orders in writing, as also all Ad-

vertisements (in English) will be re-

ceived at the INDEPENDENT Office,

Lambton-quay, on Tuesdays, at any

time before 4 o'clock, p.m.



HE KIWI! HE KIWI!

EHOA MA, e nga kaiwhakangau
Kiwi, tahuri mai. Ko au tenei 
hiahia ana ki etahi Kiwi kia hopukia
mai e koutou—hei te mea ora.

Kei te pai o te manu te ritenga mo
nga utu: otira, ko te utu ano tenei
pai ai au:—

Mo te mea rahi ......... £200

Mo te mea iti ............ 100

Ma te pai o te manu ka whakanuia
ai nga utu, ma te kino ka whakaititia
ai. A, e pai ano kia maha nga kiwi
—kia rua te kau noa atu—e hokoa
katoatia e au.

NA TE PURA.
Poneke,
4 o Pepuere, 1858.





WAIRARAPA 
Mira-huri-paraoa o Papawai.

Kua oti e matou ko nga tangata

te whakarite, a kua riro mai i

au na runga mai i te ritenga rihi, te

Mira-huri-paraoa i Papawai.

Ko nga utu mo te hurihanga witi
e rite ana ki o nga mira o Poneke,
ara, he hereni me te hikipene mo te
puhera. Kei te makete hoki te ri-
tenga mo nga utu e hoatu ai e ahaua
mo nga utu witi o kawea mai aua mo
te hoko.

Kia rongo mai nga tangata noho o

te taha ki te rawhiti o te mira, he
huarahi pai tera o anga: mai ana ki to
mira ra te pito ki runga o te kainga o
Te Merihana. Kia rongo mai hoki
nga tangata o Kerei Taone, e kohi-
kohi moni ana ahau hei whakaoti i te
huarahi tika mai i nga paamu-iti o
Wairarapa.

Na TAMATI HUKA.

(Thos, Hooker.)
28 o Hune, 1858



HE HOIHO KUA NGARO

Tokorua oku hoiho kua ngaro-

ka ono marama i te ngaronga.

Ko te ahua e nga hoiho, he ma tetahi,

he mangumangu tetahi. Ko aua

hoiho he tane anake, he hoiho tokata,

he mahi parau hoki. Ko te tohu o te

hoiho, ma, he ma kei te rae. Ko nga

parani o aua hoiho, no tetahi taha

tenei JR, no tetahi tahi tenei H, o

raua tokorua. Ki te kitea e tetahi

tangata me kawe mai ki au, maku

hoatu ki a ia 10 pounds, hei utu.

NA HOANI WAITERE TE HAOHAO.

Turakina,

Hurae 21, 1858.



Whare Utu Moni,
Akarana, Hurae 8, 1858.

KUA pai a Te Kawana kia whaka-
turia enei rangatira Maori,
A RAWIRI WHATINO, o Motupipi,
A ERUERA TATANA, o Parewakao, 
A HEREWINI WIRIANA, o Motupipi,
A MEIHANA o Takaka,
hei Kai Whakawa Maori mo te takiwa
ki Te Aorere.

C.W.RICHMOND
(Na Te Retemana.)



Whare Utu Moni,
Akarana, Hune 28, 1858.

Kua pai a Te Kawana kia whaka-
turia te Rangatira Maori nei,
A TOHI TE URURANGI,

o Ngatiwhakaue,
hei Kai Whakawa Maori mo te takiwa
ki Rotorua.

C.W.RICHMOND



KUA HAERE KE,

Kua tahaetia ranei, tetahi hoiho uha
—he mea whero; he ma te rae; ka-
hore he parani; he ma kei nga. wae-
wae o mua. He mea hoko i a Taieha,
he tangata no Otaki.

Maku e utu te tangata e whakahoki
mai ana i tenei hoiho ki nga pauna
moni e toru.

Na WIREMU TAMATI.
(William Thomas)
o Waikanae.



HE PANUITANGA.

TA te mea kua patua tahaetia e wai
ranei tetahi Puruki, no Hori
Makihati (pakeha), i waenga ngahere
ki tua o Wiremu-Taone: nakonei ka
whakaae atu matou ki nga pauna £25
mo te tangata mana e whaki mai te
ingoa o te tangata nana i patu

Na ROPATA PARAHE,

(Robert Burgess)

ratou ko nga hoa toko-ono.
Poneke, Akuhata 23, 1858.

2
TE KARERE O PONEKE.
Ko te kai rapu, ko ia te kite.
MANE, 6 o HEPETEMA 1858.
KO NGA TURE.
I whai kupu matou i roto i tenei
nupepa i te tau kua pahemo ake mo
te rongonga ki tetahi mahi pai i wha-
karitea iho e Kawana Paraone. Ara,
ko te whakamaori i nga ture katoa o
Ingarani hei akoranga mo koutou mo
te iwi kua whakaae nei kia hapainga
te mana o aua Ture. Moemiti rawa
atu matou i reira. Reka rawa nga
taringa ki taua rongo; ta te mea he
whakapuare tena i te ara o te matau-
ranga. Ko tenei, kua oti taua pu-
kapuka a te Kawana te mahi. Kua
kite o matou kanohi—no naianei ano
i tae mai ai ra runga mai i te tima.
Poto katoa nga Ture ki roto o taua
pukapuka—kanui te marama o te wha-
kamaoritanga. Kei te whakapai rawa
atu matou. Ma te marama ki nga
Ture ka ngaro haere ai te kino i roto i
nga iwi. Ina, ka tika kia panuitia ki
nga kainga maori katoa nga ritenga
marama o nga Ture o Ingarani.
Inaianei kei te mau tonu te Maori
ki etahi o nga ritenga maori onamata
—ritenga kuare nei. Na te anaianei?
Na te kore mohio ra hoki ki nga rite
nga pai o te Ture Pakeha. Kei te
marama tetahi wahi, kei te ngaro te-
tahi wahi; nakonei i mea ai te wha-
kaaro o te tangata maori—He aha
maku enei ture ngaro, engari ano aku
ture maori-—nga matauranga o oku
tupuna. Ka mau tonu ahau ki aua
ritenga—me aha te kuare, ki toku ti-
tiro atu he marama katoa; tena ko te
Ture Pakeha, kowai e mohio ki te tika
ki te he ranei o aua ritenga—ki te pai
ki te kino ranei o ona huarahi tini?
Ka haere au ki te whakawakanga ki te
aroaro o te kai-whakawa Pakeha, ka
rongo aku taringa ki etahi o nga rite-
nga. Ka tahi taku hinengaro ka ma-
hi, ka kimi i tona ahuatanga, poauau
rawa i te kimihanga. Hoki atu au ki
toku kainga ka rongo au ki tetahi tika-
nga ke atu, ka mea te tangata no te
Ture Pakeha tenei ritenga. Tahuri
rawa tuku hinengaro ki te rapu
i tona ritenga—ko tehea ranei e
Hoki rawa mai toku hinengaro i
te kimihanga kaore e kitea. Hoha
rawa i te rapunga, i to korenga
hoki, tahuri tonu te hiahia ki nga ture
o oku tupuna. Ki toku mahara i ma-
rama atu era i o te pakeha. Kotahi
rawa tona huarahi, ko te rapu mu.
Ki au, ko te utu rau te toto he toto ano;
ko te utu mo te whakapae teka he wha-
kapae teka ano; ko te utu mo te wha-
katoe he whakatoe ano; ko te utu mo
te kanga he kanga ano; ko te mu mo
te tahae he tahae ano; ko te utu mo
te tukino he tukino ano. Ko nga
akoranga enei o oku tupuna, a ki toku
whakaaro kati ano he ture moku. E
taea hoki te pehea i te ngarongo o nga
Ture Pakeha?
No roto ha i te kuaretanga o te
ngakau ena ku pu Mehemea e mohio
katoa aua taua tangata ki nga huarahi
maha o te Ture Pakeha, e miharo ra-
wa ia, e mutu rawa ki a ia te ahuare-
katanga o a nga tupuna whakahaunga
iho.
Nakonei ra hoki i koa ai matou mo
tenei wahi tika a te Kawana. Ka
tahi ka puare te tatau o te matau-
ranga ki nga Ture Pakeha, ka tahi ka
taea ona huarahi maha e te tangata e
aro ana ki taua mahi.
Otira ekore pea te tokomaha e kite
i taua pukapuka kua oti nei te perehi
mai i Akarana. Ka takitahitia pea
te homaitanga—ka whiwhi pea ko
nga rangatira anake. E kore pea te
kanohi o te tutua e tau ki runga o
taua pukapuka.
He aha koa. ko te nupepa nei
ehara i te mea whakarite mo nga
rangatira anake, otira mo te katoa.
I perehitia te nupepa nei hei tiro-
hanga ma te rangatira , ma te tutua;
roa te kaumatua, ma te tamaiti; ma
te tohunga, ma te kuare; ma te whai
rawa, ma te rawakore; ma te tane,
ma te wahine; ma te nui, ma te iti.
Whakarongo ianei ki tenei kupu.
E mea aua matou nga kai whakahaere
o tenei nupepa, me whakatapu i tetahi
wahi o tenei Karere, hei whakaatu-
ranga i nga korero o roto o taua pu-
kapuka, ara, hei whakaako i a koutou
ki nga ritenga o nga Ture o Inga-
rani " Hira ake hoki te utu o te
whakaaro nui i to nga rupi."
Ngamotu, Akuhata 9, 1858.
E hoa, e Riwai Rakeiora.
Tena koe. Ka nui taku aroha atu
reta i tuhituhia ki Pitoone Pa Hurae
! O, 1858, i taia hoki ki te " Karere o
Poneke,"  19 o Hurae, ka tahi ka tae
mai ki au. E tama, tena tou kupu
patai moku, " Ki te poka mai tetahi
tangata, pakeha ranei, ki te utu tahae
i tou hoiho, kau ranei, me pehea tou
whakaaro mo tenei? E kure koia koe
e rapu utu?" Na, e tama, whaka-
rongo mai, tenei taku kupu mo tena;
ka rapu utu ahau. Otiia e kore ahau
e rapu ki te tangata. E kore e tika
me tangata hei utu mo te hoiho. E
kore e tika me tangata hei utu mo te
kau. E kore e tika me tangata hei
utu mo te whenua. He taonga tapu
te tangata no te Atua. He taonga
noa te hoiho no te tangata. He tao-
nga noa te kau no te tangata. He
taonga noa te whenua no te tangata.
Tena ko tenei hanga ko te tangata,
he taonga tapu rawa tenei no te Atua
E kore nga taonga noa e rite ki tenei
taonga tapu. Ina, e kore e tika kia
tangohia, kia whakamatea te tangata.
mo te kau, mo te hoiho, mo te whenua,
mo te taonga noa. E ngari, ka ho-
kona tahaetia taka hoiho, kau ranei,
whenua ranei, e tetahi tangata ki te-
tahi tangata ke, ka korero atu ahau
ki a raua, ka ki atu, " kaua korua e
e hoko tahae i oku taonga." Na, ka
kure raua e rongo, katahi ahau ka
haere ki te kai whakawa, na katahi ka
tika, ma te kai whakawa e whakaoti.
E tama, titiro ki tenei; na, kei te
hoko Rawiri i te whenua ki a Te Kupa,
pakeha, kei te riri a Katatore;  na
mei haere ia ki a Te Kupa, ki atu ai,
" E te Kupa, kaua e hokona tena whe-
nua e kore ahau e pai," pena kua oti,
kua mahue. E tama, ko to Katatore
he tena, kahore ia i tae ki a Te Kupa.
Na ko te rua o aua he, ko te tuku i te
pu i te paura ki a Rawiri. E. tama,
he tono whawhai tena, he tono mate
mo Rawiri. Na, ko tetahi he ona koia
tenei; ka tae ia ki Tarurutangi, ki te
whenua i tautohe ai raua, ka kite ia i
a Rawiri ma, kahore rawa a ratou pu,
na, me whakarere hoki a ratou, kia
ririte ai, he ringaringa he ringaringa.
Tena ka pupuhi kau i te tangata ka-
hore nei he pu kei tona ringaringa, e
tama, he kohuru rawa tena. Kei te
mea nga pakeha katoa, he kohuru tena
na Katatore. Koia ahau i tuhituhi
atu ai ki a koe kei penei mai tou kupu,

TE KARERE O PONEKE.
3
Kaore, e tama, he tangata kohuru,
nana hoki i whakaheke nga toto hara
kore o nga tokowhitu. Me te kupu
hoki o te Atua—"Ko te tangata e
whakaheke nei i te toto o te tangata,
ma te tangata ano ona toto e whaka-
heke, mo te mea hoki, i hanga te
tangata ki te ahua o te Atua."
E tama, tera ke te mea i mea ai
ahau kia titiro koe ki te reta a Witako
Ngatata. Kahore, haunga ano tona
haerenga ki Otaki, huaatu ko tona
kupu mo tenei mate, mo te mate o
Rawiri. I penei ano tana kupa, he
kohuru—ae ra he kohuru hoki.
E tama, me tahuri tatou ki nga ti-
kanga o te Atua, ki nga ture o te Ka-
wanatanga, ki nga mahi o te matau-
ranga, ki nga ritenga o ta whakapono;
ma te penei ka rangatira ai te tangata,
ka rangatira ai ki tenei ao ki tera ao
atu, ka rangatira ai hoki te whenua
katoa.
Na TE HOA AROHA.
Ki a Riwai Rakeiora.
Mo te Karere o Poneke.
Poneke, Akuhata 31, 1858.
E koro e Ahitara,
No te mea kua ahuarekatia
te waipiro e koe ka mea ai koe " ka-
ore au e mutu ki tena kai, ki te rama.'
Ahakoa " tokomaha nga tangata te
kai i tena kai," hei aha tena ki a koe?
"He tokomaha te hunga ka haere ki
runga i te ara warahi e tika ana ki te
mate." Ma tera tokomaha ka wha-
kanuia ranei te mamae o te tangata
ka taka ki te reinga? Heoi ra, he uha
te pai o taku korero ki a koe? inahoki,
ka tohe tonu koe ki te mate. E koro
ka riro koe i te whakarau, ka riro koe
hei pononga mo te rama—mana koe
e whakatupu ki runga o te ahua kino
—mana koe e tono ki tana e pai ai,
—maua koe e kawe atu ki runga o te
haurangi, haurangi noa iho.
Heoi ra, e koro, ka waiho koe hei
arohanga ma te tokomaha. Otira,
kei wareware koe ki te kupu e mea
aua, " ko nga utu o te kino he mate."
Heoi ano taku, na tou hoa aroha,
NA TE PURA,
(Minita.)
Te Aro, Poneke,
Akuhata 23, 1858.
E hoa, mau tenei reta e hoatu kia
E hoa ma, ku nga tikanga tuatahi a
koutou a nga pakeha kahore ano i ata
takoto nga tikanga ki a matou ki nga
maori kai tuku whenua ki te Kawana-
tanga, ara, mo nga whenua e ruritia
ana u nga maori. Ara, ko te tima-
tanga o nga whenua o nga maori ko
Manaia—kaore hoki kia rite nga utu
ki aku ano i karanga ai, no reira au i
mea ai kaore ano kia marama nga ti-
kanga ruri whenua o nga whenua e
hoatu ana ki te Kawanatanga. Heoi
me whakamarama mai ano e koutou
nga tikanga o nga whenua ruri, ara,
nga eka, te whanui, te roa, te koe
maero, te hawhe maero. Kei penei
mai ta koutou ki, me kawe ra i nga
tamariki ki te kura. Ae, e pai aua
tena. Whakarongo mai iaua, e tae
ranei te hokonga o te whenua ki te
matauranga o nga tamariki e kawea
atu ana ki te kura—kaore hoki e pai
nga korero a nga tangata e hoatu aua
ki te Karere, kaore hoki matou e tuhi-
tuhi ana i nga whawhai o to matou nei
whenua, mo nga pihi whenua e tukua
atu ana ki te Kawanatanga; engari
kia marama rawa enei tikanga kino kia
oti nga raruraru, kaiahi ano ka wha-
kaatu mai he tikanga ke. Naku,
Na NGATUERE, o Wairarapa.
E ta e Ngatuere. Kei pouri noa
to ngakau ki te ritenga o te rironga o
nga whenua i te Kawanatanga—kei
mea to whakaaro he poaunu ta te Ka-
wanatanga mahi. Kao —kei te mara-
ma ano tona huarahi. Me whanga
mane koe, meake koe ka kite i te ta-
kotoranga pananga o a te Kawa-
natanga mahinga ki o koutou nei
whenua. Kua rite nei hoki a Te
Herangi hei kai whakarongo korero
mo nga whenua o tenei pito, hei kai
whakaputa i te tikanga o aua mahi
hoko whenua. Ki te takoto he tetahi
wahi mana e whakatika—ki te ngaro
etahi o nga ritenga mana ano e wha-
kakite.
Na KAI TUHI.
TE WERANGA O AKARANA.
No te Wenerei, no te 7 o nga ra o
te Marama nei. i te mea kahore ano
i puao te ata, e moe ana ano, oho
mauri aua nga Pakeha o Akarana, ka
pate karanga—E, ka wera! ka wera!
ka wera te taone, E kaha ana te hau
i taua wa. he pawhakarua. Na kihai
i taro kua toru te ahi, ngaro katoa
etahi o nga whare i te whateronga
mai a te mura. Te take mai o te ahi
no te Ohipere, paparakauhe, i Hai
Tiriti; taea rawatia te tinei, kua pau
nga whare 50, he kaha hoki, a he ho-
horo no te toro haere o te ahi. Ko
te wahi i toro nei, koia ko te wahi i
tu puputu nga whare o te taone.
Heoi waimarie aua, ko te ua tuku nui
tetahi, ko te kauparenga o te hau te-
tahi, i taua ai te tinei e nga tangata.
Kia kaua te ua, kia kaua e kaupare
ke te hau, penei kua nui noa atu te
wahi o te tuone e pau i te ahi.
Ku Kanara Winiata me nga Apiha
me nga tangata o nga Huia o te Ra-
ngapu 58, kua hohoru iho i te oroko
timatanga, me ta ratou papu tinei
ahi, kei te tinei tena i te ahi; ko
taua hunga hoki kua whakaritea hei
tenei ahi, kihai i taro kua tae hoki
me ana papu tinei ahi ano, kei te
tinei.
I reira ano etahi tangata Maori e
mahi tahi ana ratou ko nga Pakeha
ki te tinei i te ahi, ki te taritari i
nga taonga o ngo whare wera. I
rongo matou, ko Hone Ropiha, o to
Tari Maori o te Kawanatanga nei te-
tahi, ko Enoka Kau, me etahi atu o
Ngapuhi, ko Hunia Waikeri me etahi
o Ngatiwhatua.
Ko nga whare i wera nei, he toa
taonga, he wharo hokohoko te nuinga.
Ko nga utu o nga mea kua pau i te
uhi, e meinga ana, tena e tae ki te
£25, 000 mano pauna. Ko etahi o
aua whare kua oti te Inihua, na, ka
utua e nga runanga Inihua tetahi
 wahi Ko etahi ia o nga whare ka-
i hore i Inihuatia, na, kahore he hoki-
 nga mai ki te hunga nona, ngaro rawa
 atu nga mea o enei i te ahi. Ko etahi
 kua rawakoretia tonutia iho. No te
i awatea o taua ra ano i wera ai, ka ka-
rangatia te runanga o nga Pakeha no-
ho i Akarana, ko te Kawana hei tu-
muaki mo taua runanga; na, ka wha-
karitea e taua runanga etahi Pakeha
hei rapu hei hahau i nga taonga i
wera, ehia ranei, a nowai anake aua
taonga, a whakaritea ana hoki e taua
runanga te kohikohinga moni mo nga
tangata kua wera nei o ratou whare.
Ko nga kupu wakawhetai a nga Pake-
ha u Akarana ka puakina e taua runa-
nga ki a Kanara Winiata ratou ko nga
Apiha me nga hoia mo to ratou mahi

4
TE KARERE O PONEKE.
tinei i te ahi i wera ai etahi o nga
whare o te taone i puta ano hoki te
kupu whakawhetai ki te hunga tinei
ahi o Akarana nei, mo ta ratou mahi
i reira; ka whakawhetai atu hoki ki
nga Rangatira Pakeha o runga (o
Poneke) mo ta ratou mahi, a ma to
ratou kupu mihi aroha mai ki nga
Pakeha o Akarana kua pangia nei e
te aitua.
Na i reira ano ka karangatia te ko-
hikohi moni, a kihai i roa kua takoto
nga moni a taua whakaminenga £500,
a neke oke.
I tenei takiwa ko nga mea kua oti
te kohikohi mo taua wera noi, £1729
Os. 6d. I uru ano etahi tangata Maori
ki tenei kohikohinga.—Karere Maori.
PUKAPUKA NA POTATAU TE WHE-
ROWHERO KI A TE KAWANA.
Rangiaowhia, Hune 21, 1858.
Naku, na Potatau Te Wherowhero,
ki a Te Kawana—
Tena koe, ka nui toku aroha ki a
koe.
" Nau mai ra, te tuiri o te rangi,
E kai koe i ahau,
E hara koe i te tane, he matua koe noku."
E hoa, kua puta i a ahau te kupu i
korerotia o taua; ko te Whakapono,
ko te Aroha, ko te Ture, hei mahi roa
nga iwi. Heoiano.
Tuhia mai tau pukapuka ki a au.
TE WHAINGA KI INIA.
He tokomaha o matou hoa Maori
kua rongo ki te ingoa o tenei whenua,
o Inia, kua rongo hoki ki te whawhai
e whawhai mai nei nga hoia o Inga-
rani ki reira. Kua rongo ano huki
pea ratou i nga tikanga o tenei whai-
nga, mo te take hoki i timata ai, me
era atu korero ano hoki. Otira kaore
ano pea ratou i tino marama noa, ka-
ore ano pea i ata tika noa o ratou
whakaaro ki aua korero me nga tika-
nga o tenei mea, ka pa tau, he tikanga
korero hoki o ratou i rongo ai. Tenei
matou te whakaaro nei, he tokomaha
nga tangata Maori e rite tahi ana o
ratou whakaaro me o ratou hoa Pa-
keha, hoa Karaitiana hoki, hoa noho
hoki i raro i te maru kotahi—kei te
pera tahi te whakaaro ki o reira rongo
mo nga mea e meatia ana ki reira, ki
te mahi hoki e mahia mai nei hei
whakatau ano i te rangimarie  me te
ata noho ki Inia. Na kona he hari
to matou ki te tuku ki a ratou i tetahi
wahi korero mo tera whenua, mo ona
tangata, mo to Ingarani wahi i whai
tikanga ai ki taua whenua, me nga
putake o tenei wahi e tu mai nei ina-
ianei i maranga ai; ko tenei, waiho
nei hei whakaputanga mo to Ingarani
kaha hei tami i tenei mahi tutu, hei
whiu hoki i taua hunga wawau, kohuru 
nei, i nga Hipoi, na ratou nei te mahi
nanakia rawa te whai hoki ki to te
tangata tukino, puta ke no nga tino
rewera rawa te ahua o a ratou na 
mahi. I
Tena e kite o matou hoa Maori,
ehara te whainga ki Inia i te whawhai
ki te tangata whenua, he iwi pai hoki
ratou, he iwi ata noho, e pai tonu ana
ratou kia tiakina tonutia ratou e te
mana nui o Ingarani, kia noho tonu i
raro i tona maru. Ko to hunga e
whawhaitia nei e Ingarani, he pono
ngai tahuri mai ki te kohuru i tona
ariki, he pononga ngakau kohuru ia; i
atawhaitia  paitia, muri iho ka whaka-
tika ka tahuri ki toua rangatira nana
nei ia i atawhai, i whangai, i whaka-
kahu, i whakamau tona ringa ki te
patu. Mea ana taua pononga kohuru,
me ohorere  tana tahuri ki te patu i
toua rangatira kia riro ai te mana o
te whenua i a ia. Heoi, hua kitea
nei kihai i taea tana hiahia, heoi ano
tana i whiwhi ai, ko te whiu anake, ko
tetahi wahi o te mu tika mo tana mahi
whakatupu nanakia.
E hara te whawhai i te wahi wha-
kahari ki Ingarani. Heoi te mea e
pa ai ia ki tera mahi, ma era atu e
maka mai te he, he karo kau tana, he
mea ranei nana, he whakaora, he
awhina i te iwikore, kei tamia e te
hunga kaha, penei hoki me te wha-
whai ki Ruhia i mutu tata ake nei. I
tiki ai te mau patu inaianei, he mea
hoki me i taea ta taua hunga nanakia,
tutu ra, kua whakatika nei, penei tau
ana te kino me te raruraru ki te iwi
nei, ki te tangata whenua o Inia i tu-
kua mai nei e Te Atua ma Ingarani e
tiaki e whakahaere i runga i nga ti-
kanga pai, a waiho ihu to ratou he hei
he mo Ingarani, nana i mangere, ki-
hai i kaha ki te arai atu, ki te pehi i
taua hunga tutu.
Ka tika kia tino whiua rawatia era
nanakia kohuru, hei utu mo a ratou
wahi kohuru, mahi kino whakahara-
hara ki nga wahine me nga tamariki
hara kore i mau i a ratou i te tima-
tanga o to ratou whakatikanga; e pai
ana ano hoki kia puta to Ingarani inoi
ki Te Atua ki te kaha kia homai e Ia,
kia toa ai ia, kia kaha ai ki tenei mahi,
ki te takitaki i tenei hara nui.—Ka-
rere Maori.
NGA RITENGA O TE HOKOHOKO.
NGA KAI O TE MARA.
Witi, 8 hereni, me te hikipene,
mo te puhera (62 pauna.)
Paraoa, 24 hereni, mo te rau pauna.
Papapa Witi, I hereni 3 pene, mo
te puhera (20 pauna).
Paraoa tuatoru, 15 hereni mo te
rau pauna.
Kanga, 8 hereni me te hikipene
mo te puhera (56 pauna).
Taewa hua hou, 8 hereni mo
te rangatira.
Ooti, 6 hereni, me te hikipene,
mo te puhera (40 pauna).
NGA KAI KINAKI.
Piwhi 3 pene mo te pauna.
Kiko Hipi, 4 pene, mo te pauna.
Kuao kau, 5 pene, 6 pene, mo te
pauna.
Poaka ora, 4 pene mo te pauna.
KO ERA ATU MEA.
Pata (hou), 1 hereni me te hikipene
mo te pauna.
Pata (tote), 1 hereni, mo te pauna.
Hua heihei, 2 hereni mo te kau ma
rua.
Poaka whakapaoa, 1 hereni, 4 pene
mo te pauna.
Tuhi, 1 hereni mo te pauna.
Pipipi, 6 hereni, 9 hereni, te mea
kotahi.
Kuihi; 4 hereni, 6 hereni, te mea
kotahi.
Parera, 4 hereni, 5 hereni, takirua.
Heihei, 4 hereni, 5 hereni takirua.
Muka papai, 20 hereni mo te rau
pauna.
I taia tenei Nupepa i te perehi o
MEKENIHI raua ko MIUA, i Poneke,
NIU TIRENI.