Te Karere o Poneke 1857-1858: Volume 1, Number 36. 19 July 1858 |
1 1 |
▲back to top |
TE KARERE O PONEKE Ko te kai rapu, ko ia te kite. [VOL I, MANE, 19 o HURAE 1858, NO. 36] The "KARERE O PONEKE" is pub- lished every Thursday morning. TERMS OF SUBSCRIPTION;- Twenty Shillings per annum, payable half- yearly. TERMS OF ADVERTISING;- Three pence a line for the first insertion of all advertisements, and Two pence a line for every subsequent insertion. Advertisments wil be continued and charged for until counter-ordered: such orders in writing, as also all Ad- vertisements (in English) will be re- ceived at the INDEPENDENT Office, Lambton-quay, on Tuesdays, at any time before 4 o'clock, p.m. HE KIWI! HE KIWI! EHOA MA, e nga kaiwhakangau Kiwi, tahuri mai. Ko au tenei hiahia ana ki etahi Kiwi kia hopukia mai e koutou—hei te mea ora. Kei te pai o te manu te ritenga mo nga utu: otira, ko te utu ano tenei pai ai au:— Mo te mea rahi ......... £200 Mo te mea iti ............ 100 Ma te pai o te manu ka whakanuia ai nga utu, ma te kino ka whakaititia ai. A, e pai ano kia maha nga kiwi —kia rua te kau noa atu—e hokoa katoatia e au. NA TE PURA. Poneke, 4 o Pepuere, 1858. WAIRARAPA Mira-huri-paraoa o Papawai. Kua oti e matou ko nga tangata te whakarite, a kua riro mai i au na runga mai i te ritenga rihi, te Mira-huri-paraoa i Papawai. Ko nga utu mo te hurihanga witi e rite ana ki o nga mira o Poneke, ara, he hereni me te hikipene mo te puhera. Kei te makete hoki te ri- tenga mo nga utu e hoatu ai e ahaua mo nga utu witi o kawea mai aua mo te hoko. Kia rongo mai nga tangata noho o te taha ki te rawhiti o te mira, he huarahi pai tera o anga: mai ana ki to mira ra te pito ki runga o te kainga o Te Merihana. Kia rongo mai hoki nga tangata o Kerei Taone, e kohi- kohi moni ana ahau hei whakaoti i te huarahi tika mai i nga paamu-iti o Wairarapa. Na TAMATI HUKA. (Thos, Hooker.) 28 o Hune, 1858 PANUITANGA. He Hoiho kei te haere i Rangi- tikei nei. E wha nga tau o taua hoiho; ko te ahua he whero. Ehaere tahi ana me tana kuao. Me haere mai tetahi tangata nona tetahi hoiho kua ngaro, ki te titiro: ki te tika nona ka whakaae au kia riro atu i a ia te hoiho nei me tana kuao. Ko nga utu mo te hopuranga, mo te ahatanga ranei, mana ano e whakarite. NA RAUPARAHA TE RINGA Rangitikei, 15 o Pepuere, 1858 KO TAHI TE RAU PAUNA NO TE MEA, Kua tahuti tetahi herehere i te Whare-herehere o Poneke, ko Hoani Wuru tona ingoa, he Pakeha—no te ata o te 7 o nga ra o tenei marama i oma ai. Ki te hopukina taua pakeha, a Hoani Wuru, e tetahi, ka arahina mai ai ki te Kai- tiaki o te Whare-herehere o Poneke, ka hoatu ki a ia, hei utu mo taua ho- pukanga, nga moni, ko tahi nei te rau pauna. NA; KO NGA RITENGA ENEI O TE AHUA O TAUA HOANI WURU: Ko ona tau 44, ko te ikeike 5 putu 8 inihi—he mea ahua karererere te kanohi, e atamangu ana te maka- we; ko nga kanohi, he atamangu- mangu. I tana omanga ai, ko ona kakahu, he puru haikete, he wetikote ahua pango; he tarau koruroi, he potae wairaweki, mangumangu, me tetahi wahi ripona, e roa ana, kei muri. WILLIAM FITZHERBERT, Kai Tuhituhi o te Kawanatanga. Te Whare Tuhituhi o te Kawanatanga, Poneke, 8 Hune, 1858. E AHU ANA Ko Wharekauri, hei te te 15 o Hurae, ko tera kuna papai, ko RERI KEREI, Ko te tohunga tenei ko ARANA.
2 2 |
▲back to top |
2 TE KARERE O PONEKE. ito te kai rapu, ko ia te kite. MANE, 19 o HURAE, 1858. Kua oti ko i a Kawana te whakaatu nga Komiti whakariterite mo nga whenua rahui o Niu Tirene. Kei raro iho nga ingoa e mau ana. Kua oti noa atu e matou te whakaatu nga tikanga i whakaturia ai enei Komiti. Ko tenei he whakaatu noa i nga ingoa. E kore e mohiotia inaianei te taima e whai korero ai te Komiti mo tenei wahi, mo Poneke, ta te mea kei ta- wahi a Te Kakiki raua ko Te Hutana. Tera ano kei ta raua hokinga maui ka timata ai te mahi a taua Komiti. Ko te Komiti tenei mo nga whenua rahui i Akarana:— KO TE RETEMANA, Ko TE KIHIPONE, Ko TE METE. Ko te Komiti mo nga whenua rahui i Taranaki:— Ko TE KATAWHIRA, Ko TE HARE, Ko TE WAITERE, MINITA. Ko te Komiti mo nga whenua rahui i Puneke:— Ko TE HIRA, Ko TE KAKIKI, Ko TE TANGI, Ko TE HUTANA, Ko TAMIHANA TE RAUPARAHA, Ko MATENE TE WHIWHI, Ko RAWIRI PUAHA. Ko te Komiti mo nga whenua rahui i Katapere, (Kaiapoi):— Ko TE HAMIRITANA, Ko TE PAUENE, Ko TE KAHI. KUA MARENA. No te 7 o nga ra o Hurae i marena ai a Piriki aaua ko Heni. No Wainui raua. Na Riwai Te Ahu i marena. Takoto ana te hakari hei whakareke i te marenatanga. Ki te Kai Tuki o te Karere o Poneke. Pitone, Pa, Hurae 10, 1858. E hoa, Mau enei korero e hoatu kia tuhia ki te Karere Maori kia kite a to HOA AROHA e noho aua ki Nga- motu, mo tana kupu i ki ai e he ana taka kupu. Koia tenei, ko Katatore raua ko tona teina i kohurutia, e Ihaia i nga marama kua pahure ake nei. E ki ana ia, e kore e tika kia rapua he utu mo Katatore, nana nei nga tokowhiti. Ka mea tuku whakaaro na te pake- ke o ratou ki te utu tahae i te whe- nua o tetahi tangata. E te hoa aroha, e mohio ana hoki koe ki ta Katatore mahi i roto i ngatatau e toru i keria ano o ia ho poka matenga mo- na. i tona oranga ka mea tana kupu kia mate ia ki runga ki tona whenua. I a Rawiri, raua ko Paora e whaka- takoto aua i te eka ruri whenua ka rongo u Katatore ka tango ia i tetahi pu, paura, ka hoatu ki a Rawiri raua ko Paora hei whakamate i toua tina- na. No muri iho i tana whakaritenga ture kia tango pu, paura, ona hoa riri kia whakamate i a ia katahi ano tona whakaaro kia whawhai ratou, a, wha- kamatea; ma e Katatore. E te Hoa Aroha, ki toku whakaaro e ki atu nei ki a koe, ki te poka mai tetahi tanga- ta, pakeha ranei, ki te utu tahae i tou hoiho, kau ranei, me pehea tou wha- kaaro mo tenei? E koro koia koe e rapu utu? Kia marama hoki koe ki tenei kapu. 1 ki koe. kia titiro au ki te reta a Waitako Ngatata. I tae atu ano ia ki Otaki raua ko te Honiana. I te rongonga o te Honiana kaore ia i pai kia haere atu, ko Witako i tohe, a, na te Harawira i arai, penei kua tae atu. E hoa, i tae katoa atu nga ta- ngata o Poneke ki te whawhai, a hinga ana te parekura. I muri iho kua mau te rongo kua kihi tahi ratou, a muri iho hoatu ana taua hakari whakamate, a, tahuri ana ratou ki te inu mata i ona toto. Ka mutu. Na RIWAI RAKEIORA. Ki te Kai Tuhi o te Karere o Poneke. Taranaki, Hune 18, 1858. E hoa ma, e oku hoa i waiho atu e au i roto i nga ritenga pai o te Ture atawhai, tena ra koutou katoa, o nga kai pupuru i te tikanga o te Ture. Kia rongo mai koutou ki te tikanga o toku haeretanga mai. Na toku kite mai i te kino ka pakaru ki Okurukuru ka whakaaro au ko te putanga mai tenei o te Ahi hei tahu i toku maunga i to Iringaniu e pau ai te whenua mo nga tangata. Katahi au ka wha- kaaro kia haere mai au ki te kawe mai i tetehi wahi o te Ture o te Kawa- natanga i mohio ai au hei atawhai mo toku iwi. Ko taka mahi tenei he kawe i toku iwi ki runga i te Ture o te Kawanatanga kia whakamutua nga mahi tamariki. Kia rongo mai koutou, ka whakaae a Ngamahanga kia uru ratou ki roto i te tikanga o te Kawa- natanga raua ko te Ture, no te mea kei te tangi te ture o te Kawana ki te ture o te whakapono kia tupu tahi rana a taea noatia te mutunga o te Ao. To maua huihuinga ki Haurapari ka tu a Iharaira Tuaparo ki to korero: Whakarongo mai e taku whanau, wha- karongo mai kia whirowhiro kia whi- rowhiro kia kotahi te tikanga, kia kotahi te whakaaro, kei kawea koutou, kei toutoua te wai, kei kawea koe ki te ahi a tera tangata tunu ai, kia waiho ma te ahi e rere mai ki runga i a koe, aua te hara e rere kau atu ki te ahi tangata; kia mau ki te tikanga ko tahi hei atawhai mo te pani mo te ta- maiti. Ka tu nei ano taku kupu—E taku whanau, kati ano he pakanga nui ki a au ku te Aitu anake. Kei runga ko Taituha Tarapangaio —Wha- karongo mai e te whanau, titiro ki nga kupu a nga rangatira nei kia mau te pupuru. Ki te puta mai i a ratou te he mo tatou, kaua e tohungia, kia kaha te tukituki, kei kawea tatou e ra- tou ki te mate. Kei runga ko Apera- hama Ngatawa, ko taua korero ano. Kei runga ko Iharaira Koarapari, ko te Wirihana, ko taua tikanga ano. Ko taku mahi tenei i toku taenga mai ki Taranaki nei, he huihui i nga tangata kia rongo ratou ki te tikanga pai o te Kawana, kia whakarerea nga ritenga kohuru. Ko nga tangata tenei kua oti te whiriwhiri hei hapai i te Ture o te Kawanatanga, ko Hoani Rakeinui- tekapua, no Ngamahanga ki Tatarai- maka, ko Porikapa Te Wariwari, no Ngamahanga ki Parawaha, ko Te Wirihana Whitikaeaea, no Ngama- hanga ki Mokotunu. Na to koutou hoa, Na TAMATI WIREMU UPO HAEPAIA. Ko te Karere o Wakapuaka ki a
3 3 |
▲back to top |
TE KARERE O PONEKE 3 Paremata mo te matenga o Kuini Rangikahiwa:— Hune, 10, 1808. Ki a Tipene. Tena koutou. Kua kite au i tou pukapuka. E ui mai na koe ki te mate o Kuini i pewheatia koia. Tena kia ki atu au, i patua ki te patiti. Kua kite rano koe i te ma- te o Watene—no taua ritenga rano. E moe ana ano matou ka rongo ake ma- tou i te ata i te tangi a te Pere, ka karanga ake ia, E Wi, ka mate au. Ka tahi au ka rongo atu, ka haere atu au. Haere atu au, kua mate ke te tupapa- ku. Ka hoki mai au ki waho. Heo- tiano, ko Watene kei te Whare-here- here ia e noho ana. Heotiano, ka mutu. Ko Wi kei te mate, he nui tona mate. Na to koutou mokopuna, Na MATENGA. Hurae 3, 1858. Ko te karere o Heretaunga ki Po- neke na Matiaha i tuhituhi. E hoa, e te Pura, hoatu aku korero ki te Ka- rere maori. Whakarongo mai ko taku kupu atu tenei no te mea i konei ano au i nga ra o Pitiroi, taea noatia nga ra o Kawana Kerei. E hoa ma, e Wi tako ma, me rapu mai o tatou ingoa i nga pukapuka o Ngauranga . Heoiano ka mutu, Na MATIAHA. Ki te Kai Tuhi o te Karere o Poneke. Aratoetoe, Hurae 6, 1858. E hoa, mau e hoatu aku korero kia taia ki te perehi, hei whakaatu mai i nga ritenga marama o te whakapono e tirohia kautia atu nei o oku kanohi. Titiro kau atu, whakarongorongo kau atu nga taringa, e kore e puta te hia- hia ki nga mahinga o te ture, i nga mahinga ate ngakau maori. Heoiano aku korero. Na tou hoa pononga i roto te ture, Na PATERIKI TE RANGITAUKEKE, No Wanganui. Ki te Kai Tuhi o te Karere o Poneke. Te Iwitekai, 5 o Pepuere, 1858. E hoa, Tena koe. He korero taku ki a koe kia taia mai e koe. Koia tenei oku whakaaro, ko nga kainga i au, i Toto i Manawatu nei. Kei waiho oku kainga hei utu hoiho mo ia tangata mo ia tangata atu, kei whakama etahi tangata ona hoiho e riro aua mai ki runga i oku pihi whe- nua. Erangi ki au ake ano te wha- kaaro mo toku wahi Ko te take i penei ai taku karere he hoiho, ko te ingoa o taua hoiho ko Tametiki. Te take o taua hoiho i riro mai ai, a toru ona take, ko nga moni a toku iramutu katahi, ko te mana tangata karua, ko nga tarutaru o to whenua ka toru. Ka tae mai taua hoiho ki a matou ka hokona e matou ki te hoiho wahine. Ka riro mai tana hoiho, ka ki atu ahau, ka mana ano te hoiho o Ngati-te-Ihiihi, whakahokia ki a ratou. Ki ana mai ki au, kahore e tika kia whakahokia ki te iwi nona te hoiho, he utu hoki no to tatou kainga. Muri iho ka tu te komiti a te Iwi nona te hoiho; ka tu a te Kepa, te tangata nona te hoiho, ki runga, ka korero, Tametiki kei whea te Pihi whenua i puta ai koe? Kei runga ko io Peti, ka whakahaahuatia nga ingoa o nga whenua i riro mai ai a Tametiki. Ka rongo ahau ka pu; a taku korero, E he aua, kaua e whakairia tona hoiho ki oku wahi whenua, engari hei nga wahi o to iwi uaua i pupuru te hoiho; tena hei oku wahi, kaore, korerawa atu i au. Ko nga rohe katoa o enei whenua oku kua oti e ahau te tuhi ki te puka- puka. He roa te tupoko ai ki te nupepa. Na to hoa aroha, Na POITETE TE RIU. (He roanga tenei.) KO TE KEIPA KURU HOPE. Na, tenei hoki taku korero ki a koutou, kia rongo mai. I taku hae- renga i a Kawana Kerei ki Ingarangi, a ka tae, korero aua ia ki nga maori, ki tona iwi, ki tana iwi ra i whakapai ai: a, kihai i roa, ka puta te kupu a te Kuini kia haere ia hei Kawana mo Keipa Kuru Hope. Na, ka rere ma- tou ki taua whenua, a ka tae. Na, tae kau ano, ka hui te tini o te pakeha rangatira ki te matakitaki i a Kawana; ki te ui korero atu hoki ki a ia mo tenei whenua, me nga maori hoki; a, ka korerotia e ia te painga o tona iwi. A ka ui atu koki ia ki a ratou mo nga Kawha, mo to reira iwi tupu ako, mo he pewhea ra te kaha o tera iwi ? ka mea mai nga pakeha o reira, "He iwi pai, ho iwi toa hoki," ka mea atu ano hoki ia, " A, me toku iwi ano hoki, he iwi toa." A, na mutu enei uiuinga, ka noho maua i reira—a, e toru nga wiki e noho ana i te taone o Keipa Kuru Hope, ka rite te whaka- aro o te Kawana kia haere ia kia kite i nga pakeha me nga Kawha hoki, a, haere ana maua. Na, ko to maua haerenga nei, i haero ma uta; i ma te hoiho, i ma te kata, i ma te weikena hoki. Na, ka tatu ano maua, ka haere. Ko to haerenga ra, e haere ana i runga i to tangata me nga pa; mahamaha noa ihu o te pakeha i roto i tena whe- nua, matakitaki haere ana huki ki nga tangata whenua o reira. Ko etahi i ma, ko etahi i mangu. A, ka tae ki tetahi taone nai o reira; ko te ingoa o taua pa, ko " Arakoa Pei." A, ka rongo te tini o te pakeha o taua taone; ra, ka puia ki waho, ka haere mai ki te whakatau i a tu Kawana; ko nga mea i noho atu i te taone, i hui tera ki te whare e tae atu ai te Kawana; a, tutaki ana tenei ki a te Kawana, na, ka tangi te umere a te kai whakatu ki a Kawana, hoki tahi ana me Ka- wana ki te taone; a porua ki reira, ka haere ki Kereama taone, kei te tuawhenua; ko te ingoa o te whenua ra, ko " Te Paranatia,"—ara, ko te Rohe ko te whawhai nei tera. Na, ka haere, u, porua e haere ana, ka tae ki taua whenua; a, rongo kau ano te taone ra, ko te Kawana tenei e haere nei, na, tahi ano ka whitiki te hoia— ki te karanga hoki i a ta Kawana. Na, ko tera, ko tu pakeha maori nei, kei te huarahi tera o haere mai i runga i te hoiho, ki te whakatau i a Kawana—a, tutaki pu i te ara;—he oti £.110, whakatangihia ake ki te ume- re; hoki tahi ana i a Kawana ki te taone. A, te mea ano ka whakatata ia ki to taone, titiro rawaho ki te hua- rahi e haere atu ai ia ki te tapokotanga atu ki to taone, e hara! kiki tonu i te hoia; o tu aua hoki i reira, ki te whakapai ki a ia. A, roa rawa ki reira e noho ana, ka haere mai te tino kai ngarahu mo nga hoia o taua whe- nua kia kite i a Kawana. Na, ka mea atu a Kawana ki a ia; "E, he tangata taku kei au nei, he maori, no Niu Tirene." Ka tahi ia ka mea atu ki a
4 4 |
▲back to top |
4 TE KARERE O PONEKE. Kawana; " E hiahia ana au kia kite iaia; tikina atu." Na, ka tahi a Kawana ka haro "i:^ ki a au, 'ti;.". moa mai ki a au. " E tp.^T.n, o hi;:hi^' aria te 1^angatira hoia kia kite i a koe." Ka tahi au ka haer^ RI'.i kia kite i o ia; ka tae atu, .ka Kite i a ia ; mihi ana mai, mihi atu ana hoki a" .—ka moa mai ia kiapu; "E pewhea a;.!', to". pa, me tau titira haki ki t^1i^'i vh;enu;i ?"" i Ka mea atu au, " E ai ^'a, (; kino I ana; etira, ho tau kaainga ake ano taku e piu ai." Ko te ingoa o tenei tangata, ko Rangatira Hakihona. Ka mea mai ano ra ki a au; " e hiahia ana ranei koe kia kite i nga Kawha?" Ka mea atu au; " Ae, e pai ana au kia kite i a ratou." Ka mea mai ia, "Ae, ma tatou e haere kia kite i a ia ratou." A, ka mutu a matou nei ko- rero, ka hoki au ki waho o te ruma. A, e rua ake nga ra ka rewa mana, haere ake nga rangatira, kotahi tekau; haere ake nga hoia hoiho, e rua tekau; haere i raro, e rima tekau; huihuia- katoatia, kotahi rau; haere ake nga kata me nga weikena, e toru tekau. Na, ka tahi maua ka haere, a, ka tao maua i ki tetahi pa hoia: ka u to maua puni ki tera pa,—ka moe; a, ao kau ake te ra, ka hapainga, a, ka tae maua ki te taone o Powhata. Kahui tera ki te powhiri ki a Kawana; he tini te hoia o ia kaainga; a, he maha hoki nga tangata whenua o reira. Ko te ingoa o tana iwi, he Whingo. Ko te rohe tona tenei o nga kaainga whawhai. Ko taua iwi, kua uru ki roto ki nga pakeha whawhai atu ai ki nga Kawha. Na, ka rongo tetahi mi- nita, a Te Eriwhi, ho mihinare no te Weterione; ka mea ia kia Kawana; " Arahina mai to tangata ki toku whare Karakia, kia kite ia i nga tangata me nga rangatira hoki o tenei iwi." A, i te Ratapu, ka haere matou, ka tae ki tona kaainga; roko- hanga atu o matou, kua rupeke ke tera ki roto i taua whare karakia noho ai, tatari mai ai i nga Kawana toko- rua, i a Kerei i a Hakihona. Ka to- mo matou ki roto, ka tu katoa taua iwi ki runga ki te whakapai mai ki nga Kawana tokorua. E rua maero te mataratanga ki waho i te taone o Powhata. Ko te Karakia ia, kua mutu noa atu i mua atu o te ma- tou taenga atu; a, ka roa to matou Ka whakarongo matou ki a ratou, a ka mutu; ka tahi ka timata te ko- rero a to Kawana ki a ratou; ka wha- karongo taua iwi ra ki a Kawana. (Tena te roanga.) NGA RONGO O TAWHITI. Kua manu ki te moana te tima nui o Tuanr; ui pi; ko (.e 100 692 puta; ko to ^;;"^'1U:^1'>u $3 -pu;'.!. Whao mate a Pouu^pa*^a te kotiu- ru, no Roma nga tangata! whakanga- kau nei ki te kahura i a ia. Kua oti te waikawa to Kingi o Inia, kua whiua e te Ingarihi ki te moutere noho ai. Ko nga moni o tetahi peke i riro i te korero tinihanga o tetahi keia,— £20, 000. Ko te pakanga a Haina raua ko Ingarangi kahore ano i oti noa, kotahi i pa nui o Haina kua horo. Kua tae mai nga nupepa whakaatu o te hurihanga ru ki Nepara, haere ake nga tangata i mate, 30, 000; haere ake nga whare i hinga 50, 000. Ko nga tangata o Imu,—te whenua e whawhai mai nei ki Ingarangi,— 60, 000, 000 Te Whetu o te Tau. Ki te Kai Tuhi o te Karere o Poneke. Otaki, Hurae, 1858. E hoa, Tena koe. Me tuku atu taku reta kia taia ki te Karere hei whakahoki ake i nga kupu a oku hoa aroha, maori. E hoa ma, kei te hoha ahau ki te ritenga o a koutou korero i roto i nga nupepa. Ki te kawe matau koi te tangata, me mahi tonu iho e tena ta- ngata e tena tangata. Akuanei pea ko nga ngutu kau i kaha, kaore e kaha te tinana me te ngakau ki te hapai i aua ritenga o io pakeha. Ko nga tangata noa iho kei te aweke i nga nupepa, inahoki ko etahi kei te kawe matauranga, ko etahi kei te tito. E hoa ma, kia pai ra te mahi, kaua o whakapohehetia to taua mahi. He oti ano na to koutou hoa aroha, Na HAPE TE HOROHAU. KUA HAERE KE, Kva ta!1aeti;^ rai;':'!, tetahi hoiho uha —1;" 1^;;. ahi.';-!.) ; tio ma tu rai? ; ka- hora I;" ai.:';;.;!;; au 1:1^ hei nga '.-.'r,ie- a;i» o au. i T e ai:'.-; hoko i a Taiepa, ho t;;:iuk?a no Or;'' i. Maku e utu te i «.i 15 ia a e T/I1&k£hoki ir.hi ana i tenei hoiho ki nga pauma ui o 51 i e toru. Na aiv.r:v.v TA:MATI. (^vi11iaa^ '.['homai) PANUITANGA. KO taku Puruki to kata kua ngaro. He parani ano tona. Ko tetahi o nga taringa-roa kua whati—e haere taringa kotahi ana. Tona kara, he whero; he ma kei te kopu, kei nga kaokao. HOKI HEREWINI. Heretaunga, 10 o Hurae, 1808. NGA RITENGA O TE HOKOHOKO. NGA KAI O TE MARA. Witi, 9 hereni, mo te puhera (62 pauna.) Paraoa, 22 hereni, 24 hereni, mo te rau pauna. Papapa Witi, 1 hereni 6 pene, mo te puhera (20 pauna). Paraoa tuatoru, IO hereni 11 mo te rau pauna. Kanga, 9 hereni, me te hikipene mo te puhera (56 pauna). Taewa hua hou, 9 hereni, me te rau. Ooti, 8 hereni, mo te puhera (40 pauna). NGA KAI KINAKI. Piwhi, 3 pene mo te pauna. Kiko Hipi, 4 pene, mo te pauna. Kuao kau, 5 pene, 6 pene, mo te pauna. Poaka ora, 3 pene mo te pauna. KO ERA ATU MEA. Pata (hou), 2 hereni mo te pauna. Pata (tote), 1 pene, mo te pauna. Hua heihei, 4 hereni mo te kau ma rua. Poaka whakapaoa, 1 hereni, 4 pene mo te pauna. Tuhi, 1 hereni mo te pauna. Pipipi, 6 hereni, 9 hereni, te mea kotahi. Kuihi, 4 hereni, 6 hereni, te mea kotahi. Parera 4 hereni, 5 hereni, takirua. Heihei , 4 hereni 3 hereni takirua Muka papai, 20 hereni mo te rau pauna. I taia tenei Nupepa i te perehi o MEKENIHI raua ko MIUA, i Poneke, NIU TIRENE.