TE KARERE O PONEKE



Ko te kai rapu, ko ia te kite.



[VOL I,  MANE, 7 o HUNE 1858, NO. 30]



The "KARERE O PONEKE" is pub-

lished every Thursday morning.

TERMS OF SUBSCRIPTION;- Twenty

Shillings per annum, payable half-

yearly.

TERMS OF ADVERTISING;- Three

pence a line for the first insertion of

all advertisements, and Two pence a

line for every subsequent insertion.

Advertisments wil be continued and

charged for until counter-ordered:

such orders in writing, as also all Ad-

vertisements (in English) will be re-

ceived at the INDEPENDENT Office,

Lambton-quay, on Tuesdays, at any

time before 4 o'clock, p.m.



HE KIWI! HE KIWI!

EHOA MA, e nga kaiwhakangau
Kiwi, tahuri mai. Ko au tenei 
hiahia ana ki etahi Kiwi kia hopukia
mai e koutou—hei te mea ora.

Kei te pai o te manu te ritenga mo
nga utu: otira, ko te utu ano tenei
pai ai au:—

Mo te mea rahi ......... £200

Mo te mea iti ............ 100

Ma te pai o te manu ka whakanuia
ai nga utu, ma te kino ka whakaititia
ai. A, e pai ano kia maha nga kiwi
—kia rua te kau noa atu—e hokoa
katoatia e au.

NA TE PURA.
Poneke,
4 o Pepuere, 1858.



PANUITANGA.

KO TE WAHI o PONEKE.
Te Whiriwhiringa mo te Huparitene.

No te mea, ko tetahi pukapuka,

na te ringa o THOMAS GORE

BROWNE, te Kawana o enei motu o

Niu Tireni, he mea tuhi no te rua

te kau ma waru, o nga ra o Aperira,

no te tau o to tatou Ariki, Tahi mano
waru rau rima te kau ma waru, he mea
hiri hoki ki to hiri o te Kawanatanga
o Niu Tireni, kua tae mai ki ahau ki
a HOANI IRAIHA METE, Rangatira,
te Kai Whakarite mo te mahi whiri-
whiri mo tenei wahi mo Poneke; ako
tona ritenga he karangatanga mai ki

ahau kia meatia e au kia mahia e te
hunga o roto o te Pukapuka-rarangi-
ingoa, kia whiriwhiria mai e ratou
tetahi tangata o ratou, kia mahia ti-
katia, kia mahia ki a te Ture ritenga,
hia tu ai ia hei Huparitene mo tenei
wahi mo Poneke.

NAKONEI AHAU, a Hoani Iraiha
Mete, te Kai Whakarite mo tenei
mahi, na runga ano i nga kupu o tana
pukapuka a Kawana, ka panui i
nga korero nei. Rei te Mane, hei tu
tekau ma wha o nga ra o Hune e ta-
koto ake, hei te awatea tonu, ka tu ai
te hui i te Whare Whakawai Poneke,
hei karanga i tetahi tangata hei Hu-
paritene mo tenei wahi; a, ki te mea
ka tautohea, ka waiho mame a taea
noatia te Mane te rua te kau ma waru
o nga ra o Hune e takoto ake—ko
taua ra tu ai te mahi hoatu poati, hei
te Whare Whakawa i Pone ke, hei era
atu kainga huki kua oti nei te whaka-
rite mo taua mahi. Kei te iwa o nga

haura o te ata o taua ra timata ai te
mahi, kei to wha tonu o nga haora o te
heketanga o te ra mutu ai.

He mea tuhi no tenei rangi, no to
rua te kau ma tahi o nga ra o
Mei, Tahi mano waru rau
rima to kau ma waru.

JOHN F. SMITH

Kai Whakarite mo te

mahi whiriwhiri.



HE HOIHO tenei, he uwha, kei
Orongorongo—he hoiho oma;

ko te taura kei to kaki e mau ana;

tona ahua he roa.

Me korero mai te tangata nona tenei
hoiho ki a te Riripata kei Heretaunga
ki a Wiremu Takara ranei kei Orongo-
rongo, ka riro ai.

Poneke, Mei 31, 1858.



PANUITANGA.

He Hoiho kei te haere i Rangi-

tikei nei. E wha nga tau o taua

hoiho; ko te ahua he whero. Ehaere

tahi ana me tana kuao. Me haere

mai tetahi tangata nona tetahi hoiho

kua ngaro, ki te titiro: ki te tika nona

ka whakaae au kia riro atu i a ia te

hoiho nei me tana kuao. Ko nga utu

mo te hopuranga, mo te ahatanga

ranei, mana ano e whakarite.

NA RAUPARAHA TE RINGA

Rangitikei,

15 o Pepuere, 1858

TE KARERE O PONEKE
Ko te kai rapu, ko ia te kite.
MANE, 7 o HUNE, 1858.
KO TE MAHI WHARE.
KA tahi matou ka mahara e aru ana
te tangata maori, ara, ko etahi, i nga
ritenga pakeha. Ta te mea kua kite
o matou kanohi i te tangata maori e
mahi tahi ana ko ona kamura pakeha,
ki te whakaara whare, hei nohoanga
mona, mo ana tamariki hoki i muri i
a ia. Kua takiruatia inaianei nga
whare papa a nga tangata maori o
Pitone, ano he whare pakeha. E mei-
nga ana mo Honiana Te Puni tetahi
o aua whare, mo Wi Hapi ma
tetahi. Kua ara hoki te whare
a Manihera Te Ngatoro i Ngauranga
—meake oti. Ko te ahua o aua
whare rite pu ki a te pakeha. Ku
ona wini, ko ona tatau, ko ona timere
—ano te pai! Engari ko waho ka-
hore ano i pania ki te peita. E waiho
ana pea kia maroke nga papa ka pei-
tatia ai. Ko reira tino whai ahua
ai—tino rite ai ki to te pakeha.
Ki te kore e pama ki te peita ka
rite ki te tangata e tu kau ana,
kahore ona kakahu—hore rawa e ma-
nakohia e te kai matakitaki, otiia ko
te taunu, "Titiro—ta te rawakore
hoki! " Engari me whakakakahu ano
ki tona kahu ma, ka  ka whakari-
tea e matou ki te wahina ataahua
kua oti te whakakakahu mo te marena
—whakamoemitinuitia ana e te hunga
matakitaki.
A, kei mutu kau i reira te mahi. Ko
roto hoki me whakapai, me whakarite
ki tu te pakeha. Ara, ko nga paki-
tara me whakapiri ki te pepa wha-
kairo. Kei nga whare hokohoko o te
taone aua pepa ra. He maha o aua
pepa, e rere ke ana te ahua tetahi i
tetahi. Heoi, ma te tangata ano e ata
whiriwhiri i tana e pai ai, ka whaka-
rite tonu ai i nga utu—kaua e tango
i runga i te ritenga rongotaima, kei
waiho ia hei take whakapouri ngakau
amua ake.
Me hoko ano i tetahi pihi kariko,
ka hoatu ai ki nga kotiro maori kia
mia hei arai mo nga wini; i tetahi
whariki   pakeha huki hei whariki mo
ano enei ka whakaaro ai ki tetahi peti
hei moenga, ki nga turu, ki nga tepu,
me nga mea hoki mo runga, ko nga
naihi, ko nga paoka, ko nga karaihi,
ko nga tikapu, otira, ko te tini noa atu
o nga mea.
E hoa ma, ka nui te pai! Kia u te
pupuru, kia maro te whai i tenei mahi
hou, ma reira ka whai ingoa ai te iwi
maori
KI te Kai Tuhi o te Karere o Poneke.
Wanganui, Mei, 1858.
E hoa e Te Pura, e te matua aroha,
tena koutou ko nga whanaunga aroha
i roto i te aroha a to tatou Ariki a te
Runga rawa.
E pa, tenei taku korero mo nga
ritenga maori o tenei kainga o Patea.
No Ngatiruanui tenei kainga. Ka kite
au i to ratou whakapono ki nga utua
maori. Te kai whakaatu o taua iwi nei
ki o ratou whakapakoko, ko Tiki-
kaha, no Ngatiporou taua tangata. Ta
ratou mahi he keri kowhatu, he keri
pounamu, te take i keria ai nga ko-
whatu he kowhatu makutu na o ra-
tou tangata tawhito o mua me nga
pounamu no taua takiwa ano. Te-
tahi he patu i nga Taniwha kikokiko, i
nga Ngarara kikokiko. Ka tu taua
iwi ki te mahi i ta ratou keri kowhatu
ka kitea nga kowhatu nga pounamu
tohunga. Ka kitea nga pounamu ka
kitea nga kowhatu makutu ka mate
nga ngarara me nga taniwha hoki.
Ka mahi ratou i te ra tahi, ka ahiahi
ka hoki ki to ratou kainga kia karakia
ki o ratou atua. E toru nga atua o
taua iwi: ko te tino Atua tetehi, otiia,
e rua nga tino Atua, ko te Paihia, ko
te Katorika. Ko to ratou atua
whakapapoko tetehi. Ko tahi tonu te
karakiatanga  o enei atua e toru.
Erangi ano ko to Paihia ki mua,
muri mai ko te Katorika, kei muri i
enei ko te atua maori. Ko te mahi
 
atua tangata kei te hura i nga whatu
a nga tupuna, he kai hoki i nga wahi 
tapu. He kai whakawa ano ana, he
katipa ano, he whare herehere ano to
ratou. Tokomaha nga tangata nana te 
putake  o tenei mahi hanga noa iho.
Ko Tamati Te Iao te tino putake o
taua mahi.
E hoa ma, tino kite ahau i te ma-
hinga o enei oku ritenga i o te maori
ahua whakamana i roto i tenei takiwa
nga ritenga   pakeha, ki mua i o ratou
nei aroaro. Ae, kapea ana nga mea a
te kaihanga ki tua i o ratou tuara.
No te 26 o Pepuere ka ka te ahi tahu
o ratou tapu, ka kite hoki tetahi Mi-
nita Katorika, (ko te Wano) i nga
mahi a taua iwi nei. I to ra tonu i
tae ai ia ki reira ka ka te ahi whaka-
noanga o ratou tapu. Otiia, he tini
nga mea kino ke atu i reira ekore e
taea te tatau. Ka mutu.
Mau enei korero e hoatu ki roto
ki te Karere.
Na tou tamaiti aroha,
Na KAREHANA TE WHENA.
Ki te Kai Tahi o te Karere o Poneke.
Manawatu.
E hoa, tena koe. Mau e hoatu kia
taia mai ki te "Karere o Poneke"
nga Poroporoaki a Maka te Momo-
ngo, i tana matenga. He rangatira
ia no Ngatiwhakatere, he tangata ta-
whito, he kaumatua. Tae tonu mai a
te Harawira (Minita) ki te kauwhau i
te Rongopai, rongo tonu ia, tahuri
tonu ki te Karakia, ki te whakarite i
nga Ture o te Atua, u tonu ia ki te
Karakia, a tae noa ki tona matenga.
I te Taite, i te 21 o Aperira, 1858,
i te 12 o nga Haora o te Po, ka puaki
ake tana kupu, "Hei konei ra ete
whanau, i muri nei kia kaha ki te
Karakia; he taonga mo koutou kei te
Rangi, ko nga taonga o te Atua e kore
e pirau. E haere aua au i naia nei."
Uinga na te minita. E haere ana
koe ki whea? Ka ki mai te koroheke
ra. Ki te Rangi, ki te kainga o te
Atua, o nga tangata whakapono tika,
Hiperu 11, 16, Uinga atu, Kowai
tou kai whakaora? Kinga mai, Ko
te Karaiti: ko Ia hoki i mate hei utu
mo aku kino, i maringi mai nei ona
toto na tuna kaokao hei muru i ake
hara. Uinga atu, E hia inu ana
ranei koe ki nga kupu o te Atua, e
hia kai ana? Kinga mai, Ae, e hia
inu ana ahau ki nga mea o te Atua
e hia kai ana ki te Taro o te Oranga.
Heoti ano ka whakamutua te ui a te
monita. Katahi ka Poroporoaki atu,
Haere atu ra e koro i roto i te Puehu
o tenei ao kino. -Kua toro mai te
I Ringaringa o te Atua ki te tango
 atu i te puawai pai, i roto i tana kari.
Ka mutu to Poroporoaki, ka tukua,
ka whakahua te koroheke ra i iaua
inoi mo te Ripeneta.

TE KARERE O PONEKE.
Na te 23 o Aperira, no te 5 o nga
haora o te po, ka moe taua tangata.
E hoa ma, koinei te mutunga pai
mo nga tangata e karakia ana, kia
moe i runga i te whakapono, i te ata
noho, i te rangimarie. Heotiano.
Na to koutou hoa aroha,
NA HENERE HARAWIRA TE HEREKAU.
Ki te Kai Tuhi o te Karere o Poneke.
No Hurunuiorangi, Wairarapa,
Mei 5, 1858.
E hoa ma,
E nga tangata o te Kawa-
natanga, whakarongo mai ki taku
kupu ki a koutou, ara, he mea atu kia
whakaaturia mai nga tikanga o te hoko
whenua e koutou, kia kaua e huna
tetahi wahi o te hoko whenua, o te utu
ranei o te eka; e ngari me whakaatu
mai e koutou e nga kai hoko me nga
kai ruri te tikanga o te utu o te eka,
no te mea e noho ana matou i runga
i te matauranga kore, mo nga utu mo
o matou whenua mo nga wahi e ruritia
ana e nga kai ruri. Ko nga wahi e
tukua atu ana e matou i tenei tau; i te
tau 1858 o to tatou Ariki a Ihu Karaiti,
ko Maungarake. Ko ta matou e pai
nei kia whakamaramatia  nga tikanga,
ki a matou ki nga tangata e whai nei
ki nga tikanga o te Kawanatanga.
Ko nga utu mo te eka mo toku pihi
whenua tekau ma rima herengi nga-
huru ranei herengi mo te eka. Ko
nga tangata e kite nei, e matau nei
ki nga tikanga o te kawanatanga, e
mahi ana ratou i runga i te mohio-
tanga, tena ko te hunga kuware, e ku-
ware ana ano ratou. Ma koutou ma-
tou e ako, inahoki i akona matou ki
te hoko o nga taonga o nga kai me te
pauna taimaha o nga taonga o nga
kai. Waihoki ko te pauna taimaha
o te whenua, kia whakaaturia mai, te
koea maero, te roa, te whanui—nga
patama, me nga iari. Inahoki e riro
pohehe ana o matou kainga, e riro po-
hehe mai ana o tahi o nga moni. Koia
ahau ka mea, nei kia whakaaturia mai
nga ritenga e pai ai nga whakaaro o
nga maori e rite ai ki te whakaaro o
te pakeha, ara, kia tika ai te pauna-
tanga i nga mea katoa, ki tona tau-
maha ki tona taumaha, me tona utu
ki tona utu ano.
Tenei ano ta te poropiti ta Mai
ka VI.11, "Tera ranei e kiia e
ahau he hara kure a ratou e mau nei
i nga pauna hara, i te putea hoki i nga
whakataumaha teka." Tenei ano ta
Mohi Rewitikuha XIX. 35 36. "Kei
he ta koutou whakahaere ina whaka- 
rite i te whakawa, i te ruri ranei, i to
pauna taimaha ranei; i te mehua ra-
nei. Kia tika a koutou pauna, kia
tika nga whakataumaha, kia tika te
epa, kia tika hoki te hine."
E hoa rua, heoi ano taku nei kupu
ki a koutou.
E hoa, e te Pura, mau e hoatu taku
nei korero kia taia ki roto ki te "Ka-
rere  Poneke.''
Na tou hoa,
Na MAIKA PURAKAU.
Ki te Kui Tuhi o te Karere o Poneke.
Waikawa, Mei 12, 1858,
E hoa, Tena koe. Tenei taku kupu
kia taia maiki te nupepa, kia kite ai
aku hoa maori, e noho ana i tenei
pito i tena pito i waenganui, i te taha
ki raro ake nei o tenei motu.
E hoa ma, ka kino tonu ake au ki
nga tikanga he o te tangata maori.
Na, e hoa ma, kia rongo koutou ki o
te maori tikanga i haere atu ai ano i
tonu huarahi, haere tonu rere! te titiro
ki te apiapi o te ara, ka tahuri ka mahi
kia pai marire te ara, ka tae ki nga
awa ka mokopeke. He tangata ano i
whakatakoto rakau hei ara whitinga
mona. E hoa ma, na te aha i pai ai
te haere inaianei? na nga mahi pai
o te Pakeha. Nokonei ahau i whaka-
moemiti ake ai ki enei ritenga pai e
takoto nei i toku aroaro.
Na to hoa aroha,
Na KIPIHANA WHANGANUI.
Ki te Kai Tuhi o te Karere o Poneke.
Rangitikei, Mei, 1858.
E hoa, Kua tae mai nga nupepa i
tukua mai e koe ki au.
Whakarongo mai e aku hoa kai
whakawa maori, e mea ana ahau ma
nga tangata whai whakaaro e kawe atu
he korero a te tangata maori ki te
perehi ka taia mai ai ki te nupepa kia
marama nga tangata katoa o nga iwi
te korero i nga rarangi. Kaore hoki
au i te marama ki nga korero a te tini
noa iho o te tangata. He kupu wha-
karite ano tenei naku. Kimi wawe 
ai te kanohi me te whakaaro ka kitea
he tangata kaha, mohio, ka tuku ai
kia mahi i te hoiho tutu kia mate ai
ona whakaaro.
E Ihakara ma, tena ra koutou, E
hoa ma, kei te kauta tonu toku wha-
kaaro ki o koutou kupu marama i puta
mai ki oku taringa i o koutou mangai.
Heotiano, kia mau te kura i nga
tangata e oma ke ana i a tatou.
E hoa, kua kite matou i nga rarangi
korero a Rawiri Puaha, ka nui te ma-
rama. Heoti ano
Na to koutou hoa tuturu,
Na HUNIA TE HAKEKE.
Ki te Kai Tuhi o te  Karere o Poneke.
Poroutawhao, 2 o Mei, 1858.
E hoa, e te Pura, kua tae mai tau
reta ki a au mo taku whakaaro. Ae,
e pai ana au nei ki te pakeha, toku
pai he aroha no tenei iwi no te pakeha
ki a matou ki nga tangata maori, te
pai ra ki oku whakaaro, ko te homai-
tanga o nga ritenga Whakawa, i nga
ritenga o te Runanga.
E hoa ma, ka nui ra te aroha o
tenei iwi. Heoti ano, he waiata tenei
na o matou tupuna.—
Kaore hoki e tenei hanga e paki wa taro
mai nei akiaki  ano taku rongo ki nga ngutu
mai oro o te Rake kei roto kia whakarongo
te Kawau ki oku korero, &c.
Na TAMIHANA MOKAU.
(No te Karere Maori o Akarana tenei. )
TE KORERO MO AHIRIA.
Ka oti nei nga Karaipiture tawhito
katoa te whakamaori, e manako ana
te ngakau, ae, meake tae atu ki nga
ringaringa o te iwi Maori te Paipera
katoa. He nui te korero mo Ahiria e
kitea e ratou i roto i te Paipera, he
nui hoki te korero mo nga Kingi o
i tera whenua. Ko nga Poropiti, a
Ihaia, a Ihikeara, a Nahuma, e tino ko-
rero aua ki Ahiria, na konei i whaka-
aro ai ka tika kia tatakua nga tikanga 
o tera iwi, me to ratou pa nui,
Niniwa.
Kei te hauauru-ma raro  o iti:.: .
rare ana nga awa nui oma; o :-:.,-
mai ana te kahru o aua awai ..
maunga o krarata, a, ka uhu '.''i»
1em;^1^angi-ma-tonga te reranga '.;
vvai, marehe atu ki te tokoru i; .
Pahia. Ko nga ingoa o enei av,,
Up^ratia, kei tetahi taha tera, kei i '
tuanui; kote Takina! tetahi, ko- --
taha marangai. Koinei awa ori; .-
hui aua ki tu awa kotahi i mua «ui <
te mariratanga ki te komoru o Taiki'!
hi, i waonga nui; ka tu i mua, te na

TE
KARERE O PONEKE.
nui o Niniwa. Kahore i ata rangona
e te tangata nga tikanga me nga ma-
hinga o tera pa, i ngaro i te tirohanga
o te tini, a, taeanoatia  nga takiwa o
enei wahi. I naia tata nei ka kitea
e etahi tangata o te Wiwi, o te Inga
rihi, ka kitea nga kohatu o nga whare.
Heoi; ino te mea i kitea,i reira, ko
etahi tuahu nui i te tuha o te awa. I
nga tau kotahi te kau ka pahure ka
keria enei tuahu e nga pakeha nei, i
houa ki raro to ratou keringa;  a, ka
kitea i reira nga temepara, me nga
whakaahua tangata, me nga wharo
Kingi, me ngu herehere,   me ara atu
mea. Hu tini ke. nga kupu i tuhi-
tuhia ki nga paatu onga wharo teme-
para, me nga wharo Kingi; a, no te
mea, i matau ratou ki te reo tawhito
o tera iwi, ku kitea i reira te tini o nga
mea o Niniwa, o Ahuria. Na o ratou,
korero ka kitea nga tikanga o nga
wa, i nga mano tau 2000, a i nga tau
3000 kua pahure. Ko nga korero i
kitea ki nga paatu o era whare, i rite
ki nga korero e takoto nei i te Paipera
—nga korero o nga Poropiti, me era
atu kai korero.
I te 10 o nga upoko o Kenehi, ekore-
rotia ana, na Nimorata i hanga a Pa-
purona, ki te taha o te awa o te Upa-
rati; no Hema huki tera mokopuna,
a Nimorata. Ko Niniwa ia i te taha
o te awa o te Taikirihi i hanga e Ahua,
te tama a Hema. Ko te timatanga
tera o te korero mo Niniwa. Na 2000
tau o tera korero i mua atu o te wha-
nautanga o to Karaiti. Ka takoto i
te ngaro i nga tikanga o tera pa nui, a
taeanoatia nga ra a Hona te Poropiti,
i nga tau 800 i mua atu o te whanau-
tanga o te Karaiti, E korerotia mai
ana o nga tangata whakapono kore,
he nui te whawhai i mua o nga Ihipi-
ana, me nga Ahirirana; a, ko nga Pa-
keha na ratou nei i kite nga kohatu
me nga whare i raro i te whenua, i
Niniwa, i kite i nga temepara me nga
whakapakoko o nga Ihipiana i rotu i
nga, whare o Niniwa. No konei ma-
tou i whakaaro ai, na tetahi Kingi o
Hipa, i patu a Niniwa, a taea ana taua
pa; a, hereherea ana nga tangata,
whakahaua ana kia hanga o ratou
temepara. 
E ki ana nga korero o te pukapuka
& Hona etoru ana ra i haere ai ia ka
awhio ia ki nga taiepa kohatu o taua
te kau maero te awhiotanga o tera pa. 
I tonoa ia e te Atua, hei whakatupato
i nga tangata, hei ki atu, ki te kore
taua iwi e koingo mo ta ratou kino,
ka whakamatea e te Atua. Na ripi-
neta ana ratou, no reira ka tohungia
e te Atua.
Ko te Kingi i muri iho o tenei e
kitea ana i roto i te korero ko Hama-
niha, nana nei i whakarau nga hapu
o Iharaira kotahi te kau, a kawea ana
ki Ahiria, no nga tau tenei i mua atu
o te whanautanga o te Karaiti 720;
inahoki e takoto i te 17 u nga upoko
o te tuarua o nga. Kingi. Ko Here-
kaia te Kingi o Hura i reira. Ko
Hanakarewi te Kingi o Niniwa i muri
iho i a Haramareha,    i haere mai tera
Kingi a Hanakarepi ki te tau i  Hiru-
harama.I mea ia, kia whakaraua e
ia nga tamariki o Iharaira i tangohia
e te Kingi i mua atu i a ia. Otiia he
tangata pai a Herekaia, a inoi an; i ia
ki te Atua; a tonoa ana e te Atua
tana anahera  ki roto ki te ope o Ahi-
ria i a rut «u e noho noa ana, a, nate
ana i taua anahera, he mea patu nana
18, 000 tangata. Ka oma a Hanaka-
repi i reira, ka ahu ki toua kainga ki
Niniwa, a, patua ana ia e ana tama;
ko Ihaiarana te tama ana i Kingi i
muri i a ia.
E mea ana te korero o tetahi puka-
puka o te Apokaripa, ko Humi taua
pukapuka,—e mea ana taua pukapuka,
i muri iho o Ihaiarana  a, ka ara tetahi
Kingi nui, ko Nepuketanara te ingoa.
Ehara tera i a Nepukaneha, te Kingi
o Papurona; na ko taua tangata 100
tau i mua atu o te kingitanga o Nepu-
kaneha. I ara te pa o tera whenua i
a ia, i patua e ia nga Miri, a horo ana
to ratou pa. I tonoa atu e ia he ope
ki Huria i runga i te mana o tana
rangatira mano, i a Horoparairi,   he
toa rongo nui; a, mate ana tera
rangatira mano i te wahine Hurai, i a
Humi, i tapahia e ia te matenga. No
te matenga o te rangatira  o te ope, ka
whati tatou, a, ka patua haeretia.
Muri tata iho i tenei, ka hiahia te
Kingi o Mina kia utua te matenga o
tona papa, i patua nei e Nepuharo-
ana. Ka ara te taua, ko te Kingi o
Papurona te hoa, haere ana ki te
tau i Niniwa. No Nahuma te poro.
piti i korero, tera e horo a Niniwa i
tona awa i te Taikarihi, (upoko 11 6.)
Ku te Kingi o Niniwa i tenei takiwa,
ko Hanipinapara; ko tona ingoa, he
whakatauki na te tangata, mo te kakai,
 tata hapai ki nga Mina, no reira ka
tahuri ki te raka hakari ki ana hoia;
ki te tuku waiua, a haurangi noa ra-
tou. I te po ka puta te taua o nga
Mina, a peia haeretia ana ki te pa.
Erua nga tau i tu ai te ope o nga
Miria i waho o te pa o Niniwa;  kihai 
i taea taua pa e nga Miria; nawai ra
ka pupuke ako nga wai o te awa, horo
i ana te taiepa kohatu o taita pa, erua
maero me te awhe te roa o te pakaru
i reira ka, tika ki te kupu o Na11^:;n;.^,
('(.e 1 1 o inga ngoko 10 o ngu r;!.ran!gi.)
ku panri nga. mur.i o 1'^';". ;a!i.,.h.i;:. k;i-
i ina o '.e na. (^..>11;k>>i1:;^ ana. i ki'!!'..''!.
; e ia Ki:; ai a!ia kunui, ra ana hiriv;:.!,.
;ue «ua 'utonga Kakoa ; harre ea kini
te Mingi, ihe ana, v^^i^,;^ne, u;e u;!;;.
"^a!:^;^.1^iki ki riho ki :u 11U>^;^ii!g;^ o HIIA
kani a, niu ana hii i va a, na' ^"a 5. ainga, a,
pau k;;,ea i te ai)! nau;! i whaki; hau,
kia i.a,i1^.^na. (^a1)U!u:1. 1 i 1. 1.}.) ea,
hore ana a Niniwa i ta ia'.! i "..mia ata o.
te ^.a.ru.;hi, i;!)!.!.
NGA ;^^T;^;X^ O Ta i^;K^,)i1<.)!v1).
NGA KAI; O TI-: .'^AKA..
!I"t.i^, 7 hereni, ao te ])^1'!1!.'ri^
(152 [inana.)
I^'a^^<i11i^, ia hereni, 11) hereni, ;;!o tu
rau pauna.
^>'.^^1^^i^ ',vi!'!., 1 heni;)! (.5 pene, mo
te pi.i;hr;i (2.) pauna).
[',iroio" /('.',' ^1.i1^tt., Ia hereni 11 'no te
ra?. '^:a.h.ria..
A'.-? rea, 1'. hereni, mo te puhoru
(Oa pai<!;a)\_.
Tunga, turi tioi'., ai herk".i, me
te rai'..
Ona, (i hereni, mu to pehera
(41' ea ;i na).
-N"a,v KAI KI:;AKA.
i'^1t^h'^. 3 [H;!ii; mo to pau^!!.
Kiko Hipi; «a ueue, -3 pene, niu to
pauna.
Ah.«o kui, -') v,wa, (i pehi:', 15.1'i te
pau;; a.
Poaka, ora 4 pene mo te pauna.
Ko ERA ATU MEA.
Pata (hou), I hereni 2 pene mo te
pauna.
Pata (tote), i) pene, 11 pene, mo te
pauna.
Hua heihei, 2 hereni mo te kau ma
rua.
Poaka whakapaoa, 9 pene, I hereni,
mo te pauna.
Tiihi, 1 hereni mo te pauna.
Pipipi, 6 hereni, 9 hereni, te mea
kotahi.
Kuihi, 4 hereni, 6 hereni, te mea
kotahi.
Parera, 4 hereni, 5 hereni, takirua.
Heihei, 4 hereni, 5 hereni takirua.
Muka papai, 20 hereni mo te rau
pauna.
I taia tenei Nupepa i te perehi o
MEKENIHI raua ko MIUA, i Poneke.