Te Karere o Poneke 1857-1858: Volume 1, Number 28. 17 May 1858


Te Karere o Poneke 1857-1858: Volume 1, Number 28. 17 May 1858

1 1

▲back to top
TE KARERE O PONEKE



Ko te kai rapu, ko ia te kite.



[VOL I,  MANE, 17 o MEI 1858, NO. 28]



The "KARERE O PONEKE" is pub-

lished every Thursday morning.

TERMS OF SUBSCRIPTION;- Twenty

Shillings per annum, payable half-

yearly.

TERMS OF ADVERTISING;- Three

pence a line for the first insertion of

all advertisements, and Two pence a

line for every subsequent insertion.

Advertisments wil be continued and

charged for until counter-ordered:

such orders in writing, as also all Ad-

vertisements (in English) will be re-

ceived at the INDEPENDENT Office,

Lambton-quay, on Tuesdays, at any

time before 4 o'clock, p.m.



PANUITANGA.

MEHEMEA ka hiahia te tangata
ki te tuhituhi reta kia taia ki
roto ki tenei Nupepa mo tuhi mai

"KI A TE PURA,
KAI TUHI o TE KAREKE o PONEKE."

Otira, ma taua tangata ano e utu
nga kapa e rua, e toru ranei, mo te
mera—kia tika ai te kawenga mai.



HE HOIHO NGARO.

KO TOKU hoiho kua ngaro. He
uwha taua hoiho—he whero te

ahua, he ma te ngutu. Kahore ano
i piri te parani. Ki te kitea e te
tangata ka utua e au kia Rima Pauna.
Naku.

Na TAMATI ERUINI MUKAKA.
Waikanae,

 18 o Pepuere 1858.



PANUITANGA.

HE kau enei kei roto i te Kari-
Herehere i Heretaunga e noho
ana.

1 Kau whero, kopu ma, parani WW,
1 Kuao kau, ahua whero, kahore he
parani,

1 Kau, he whero he ma, kihai i
marama tona parani,
1 Kuao kau, he whero he ma, ka-
hore he parani.

Ki te kahore e takoto wawe nga
utu mo te hereherenga i enei kau ka
hokona maketetia hei te Wenerei te
wha o nga ra o Hune e takoto ake—
hei te Kari-Herehere  ano hokona ai.
Na WIREMU KAPETE,

(W. Corbett),
Kaitiaki o te

Kari-Herehere.
Heretaunga, Mei 11, 1858.



MOTE HOKO PUKAPUKA.

HE PUKAPUKA enei kei Otaki,
ara, he pukapuka Karaipiture,

ko te tehi wahi o te Kawenata Ta-
whito; ki te hiahia te tangata ki te
hoko, me haere atu ki a Henare Wi-
remu Taratoa hei Otaki. Ko te utu,
e rua hereni mo te pukapuka kotahi.
Ko nga Upoko enei i roto i taua

pukapuka.

Ko nga kai Whakariterite,

Ko Ruta,

Hamuera 1,

Hamuera 2,

Kingi 1,

Kingi 2,

Ko nga Whakapapa o Iharaira,

Ko nga Whakapapa ano.

H. W. TARATOA.



HE KIWI! HE KIWI!

EHOA MA, e nga kaiwhakangau
Kiwi, tahuri mai. Ko au tenei 
hiahia ana ki etahi Kiwi kia hopukia
mai e koutou—hei te mea ora.

Kei te pai o te manu te ritenga mo
nga utu: otira, ko te utu ano tenei
pai ai au:—

Mo te mea rahi ......... Ł200

Mo te mea iti ............ 100

Ma te pai o te manu ka whakanuia
ai nga utu, ma te kino ka whakaititia
ai. A, e pai ano kia maha nga kiwi
—kia rua te kau noa atu—e hokoa
katoatia e au.

NA TE PURA.
Poneke,
4 o Pepuere, 1858.



HE KOURA!

KO nga pakeha o raro iho nei, he
kai hoko Koura, ki te moni. E
nui ana nga utu e homai ana e ratou.

Ko te POURA ma,
(Wm. Bowler, Son & Co.)
Ko enei hoki,—

Ko TUATI ratou ko KINIROHI ma,

(Stuart Kinross & Co.)
Poneke,
17 o Hepetema, 1857.



PANUITANGA.

He Hoiho kei te haere i Rangi-

tikei nei. E wha nga tau o taua

hoiho; ko te ahua he whero. Ehaere

tahi ana me tana kuao. Me haere

mai tetahi tangata nona tetahi hoiho

kua ngaro, ki te titiro: ki te tika nona

ka whakaae au kia riro atu i a ia te

hoiho nei me tana kuao. Ko nga utu

mo te hopuranga, mo te ahatanga

ranei, mana ano e whakarite.

NA RAUPARAHA TE RINGA

Rangitikei,

15 o Pepuere, 1858






2 2

▲back to top
2
TE KARERE O PONEKE.
Ko te kai rapu, ko ia te kite.
MANE, 17 o MEI, 1858.
No roto o tera Nupepa ka tuhituhi
matou i te ritenga mangere o te ta-
ngata maori e kore ai ia e kake haere
ki runga o te ahua pai. Heoi ra, ko
etahi o nga tangata e mahara ana, e
whai ana i nga ritenga pai o te pakeha.
Kua whai ingoa i roto o te pakeha a
Tamihana Te Rauparaha raua ko Ma-
tene Te Whiwhi mo o raua whare kei
Otaki, mo nga mea o roto, mo
o raua whakaaro kia rite ki nga
rangatira pakeha. Tera ano hoki
etahi atu e pera ana. Na, ka hiahia
matou kia tangohia e te tokomaha
taua whakaaro. Pera hoki me Rawiri
Puaha kei Takapuahi. Kua oti tana
whare—he whare pai. To matou tae-
nga atu ki reira he ahiahi. Ka ana
te raki o roto o te whare—he mea
whakatu i roto o te runanga rama ki
runga o te tepu. He mea arai te
wini i te arai pai. Kapi ana te ruma
i  te pepa—takoto pai ana tetahi
ruma, me tetahi—ko nga ruma o
raro, ko nga ruma o runga. Kei te
kai nga tangata—ko te ti. Tekau o
nga tangata e kai ana. Heoi, me te
pakeha ratou e noho ana ki te tepu—
ko te taro, me te pata, me nga tikapa,
me nga mea katoa e rite ana ki a te
pakeha ritenga. Ka hari matou i te
kitenga o tenei, ka mea ano me tuhi-
tuhi i roto o te nupepa, kauaka ra hei
whakahi mo etahi, otira, hei whaka-
oho mo te nuinga, kia ara ki runga
aru ai i tenei ritenga pai.
Kei mea te tangata, kahore he moni.
Ka oti ano ta Rawiri whare i te tangata
maori—he mea kamura nana. Ka
whai moni ano te tangata mu te aha
ranei e hiahiatia ana e tonu ngakau.
He hoiho ranei, he mira ranei, he poti
ranei, e hiahiatia ana e ia, e kore e
roa ka kitea te moni: waihoki ku
tenei, ma tona ngakau ano e rapu,
e kite ano ia i te huarahi e ara ai tona
whare, e noho ai ia ki runga o ta te
pakeha ahua. Ka pai, e hoa ma, kia
wawe te mea; ko nga mea kino o roto
o te pakeha me whakarihariha—ko te
'-.- .,.a.v«, i.-,-, to -nui oi!,:;! ;;Ti. ku te ai);;,
tango hei taiura mo koutou e rite ai
to koutou honoretanga me tana,
HE KUPU WHAKAMAHARA.
Kei raro iho nga ingoa o nga ta-
ngata kahore ano ratou i whakaea i
nga utu mo nga nupepa o roto o te
awhe tau kua pahemo ake, ara, o Ti-
hema, 1857. Ko te nuinga o nga
tangata kua oti ke te whakarite mai—
no mua noa atu. Tenei ko anei toru-
toru kei te hapa tonu. Nakonei i
panuitia ai, hei tirohanga ma aua
tangata, hei whakamaharatanga ma
ratou. Te whakaaro ai ratou ki te
kore nga utu e takoto, kahore he ora-
nga mo te nupepa. Ma te puta tika
anake o nga utu a ia tangata, a ia tanga-
ta ka atea ai te whakahaere i to tatou
Karere; ma reira anake e ahei ai te
mahi tonu i tenei perehi.
Kua oti nei te panui, ka tahi pea
aua tangata ka kimi hereni hei wha-
karite—kei taia ano e au a ratou
ingoa amua ake, kei waiho hei ingoa
kino ma ratou,
Ko enei ia nga tangata:—
£ s d.
Hoani Makaho 9 6
Pairoroku te Mahia 9 6
Reweti te Kei 9 6
Watene Kaharunga 9 6
Paora Titapu 6 O
Patara, Piopio 9 6
Karipa 6 6
Rei Te Pukekura 6 6
Himiona   Te Tata 6 O
Hori Tunui 6 O
Matiu te Riri 9 6
Mohi Puketapu 8 6
Teira Te Whetu 9 O
Pera 8 6
Wiremu Takirau
Ihaia Porutu 7 6
Wiremu Te Wairangatira
Apere Te Rangi  3 O
Heta Taura 3 O
Paora Powhatu 3 O
Hui katoa ............ £7 5 6
He tuhituhinga na Wiremu Hipango
no tana haerengia ki Ingarani. 
Wanganui, Hanuere 4, 1858.
Ko te timatanga tenei u to maua
haerenga ko Te Tena (Minita) ki
Ingarani. No te 4 o nga ra o Hanu-
ere ka rere atu to maua kaipuka. Ko
tona ingoa ko te Winita. Ko te ingoa
o te rangatira  ko Hoani Wata. Ka-
me to atawhai hoki o te tuari, o te
mete, onga pakeha katoa o te kai-
puke. Kahore he ngakau whakape-
hapeha ki a ratou. Ka tae mai to
maua kaipuke ki Taranaki, ka rere
whakawaho. No te whitu o nga ra
ka Ratapu matou ki te moana. No
to 14 o nga ra o Hanuere ka Ratapu
ano matou ki te moana. No te Mane
ka tata matou ki te whenua, ka kitea
atu nga kaipuke e rere mai ana, ko-
tahi ki matau, kotahi ki maui. Ka tae
ki te tina ka tata matou ki te ngutu-
awa o Patene Pei. Ka mutu ta ma-
tou tina ka hurihia, ka ahu ki waho ki
te moana—mo te hau i hurihia ai.
Na ka puta mai te kakara o te whenua
ki a matou. Ahakoa kotahi te kau
maero te mamao mai o matou ki waho
ki te moana, tae rawa mai te kakara;
ko te whenua kahore i ata kitea i te
kohu o te werawera o te whenua.
Heotiano, ka rere whakawaho matou,
ka po ka titiro matou i te raiti, ka
kitea atu e kamai ana, ka whakatikaia
atu te ihu o to matou kaipuke ki reira,
ka kitea mai te tima e rere ake ana i
muri o to matou, e ahu ana hoki ko
te taone. Ka karanga atu a Te Teira
ki a Hoani Wata, Tahuna te raiti kia
kite mai ai, kei eke mai ki runga ki to
tatou. Ko te mea tenei i tahuna ai
te raiti, he pouri, e ua aua hoki. Ka
karanga mai a Hoani Wata ki a te
Teira, me huri ki waho ki te moana.
Heotiano, ka hurihia ki waho ki te
moana, ka hoki ano i te Turei ka tata
matou ki uta, kahore e kitea nuitia te
ahua o te whenua i te werawera—aha-
koa tata rawa kahore e ata kitea. Ka
tae matou ki raro iho o te tahunga o
te raiti ka ata kitea te ahua o te
whenua.
, (Ka tera Nupepa   te roanga.)
HE WAIATA AROHA.
He mea tuhi na Wi Tako.
Kaore taku raru i pongia au ki te haere,
Te ata whakakokoa te hua,
Na Pare-waha-tika.
Kia kore rai te tinana,
Ko te niumaka, ko te kanohi,
He pono taku moe,
Ikonei tonu te wairua;
He pere kei te ngutu,
He puna tonu kei te tinana.
He haohao nunui ki a Tokoahu,
Ki hei ra waitirohia, 
Atanga tunou,
Maua ko te reo kia puaki.

3 3

▲back to top
TE KARERE O PONEKE.
3
Na roto kei hea ake.
Kei taku rangi te hamaruru,
Na koro rai homai,
Ka kite nei au i a Ia,
Mauhikuhiku ai te mapunga o to reo.
He rau tahuritanga kia horomia te huare,
I kai kanohi kau ki te tauranga,
Ka tuku atu na—i.
00-
PUKAPUKA KORERO A NGA RANGATIRA O
NGAPUHI KI A TE KAWANA KI TE
WAIMATE .
E KARA E KAWANA,—Haere mai,
haere mai, e kara, haere mai, e te
manuhiri Turangi:—haere mai ki
runga o te Waimate, ki te matakitaki i
i tenei whenua,—i te whenua o nga
Tupuna.
E hoa e Kawana, tenei ano matou
te titiro atu nei ki a koe, no te mea
ko koe hoki to matou matua; ua ko
tenei, e Kawana, kei a koe pu te wha-
kaaro mo matou kia whakaturia e koe
tenei pito o to matou motu.
Na, kia rongo mai koe; ko te kai-
nga ano tenei i whakatupuria ai te
Pakeha i mua, ko Peowhairangi, i te
orokotimatanga.
Na, ko tenei, e Kawana, kia puta
pu mai to kupu, aianei pu ano, ki te-
tahi taone mo matou ki tetahi tua-
whenua; whiriwhiria marietia e koe
tetahi turanga pai mo te taone, mo
nga kaipuke hoki, kia tae ai nga Tau-
iwi katoa; whakanohoia  e koe he Kai
Whakawa ki reira, kia piri atu ai nga
kai whakawa Maori, me nga Ranga-
tira Maori katoa o nga whakamine-
nga, me nga kai Hokohoko.
E hoa, e Kawana, ko ta matou tino
kupu tenei ki a koe, kia rongo mai
koe, koia tenei.
Na, ko matou, ko koutou—ko matou
kei roto i a koutou,—ko koutou kei
roto i a matou.
Na matou; na nga Rangatira maori
o te whakaminenga ki te Waimate.
11 o Hanuere, 1858.
TA TE KAWANA WHAKAHOKINGA   KI TA
NGA RANGATIRA. O NGAPUHI KORERO KI
A IA I TE WAIMATE.
Te Waimate, Hanuere 14 1858.
E hoa ma, e mara ma, e nga Ra-
ngatira Maori u te whakaminenga ki
te Waimate:—Tena ra ko koutou.
Tenei ahau te whakawhetai atu nei
mo ta koutou karanga aroha nai, i
powhiritia mai nei au ki tenei whenua
Tenei ahau te whakapai atu nei ki
o koutou kupu aroha,—kupu whaka-
whirinaki mai o to koutou pukapuka.
Ko taku whakahokinga ki a koutou
ko te aroha ano, ko te manaaki ano,
ko te ngakau hiahia pono kia noho
tonu koutou i runga i te ora, i to pai;
me te mea atu ano hoki ki a koutou
ko taku tonu tenei e whai atu ai ko
taua ora, ko taua pai, kia mau tonu i a
koutou.
Kei te mahara tenei ahau, me te
hari ano toka ngakau, ko te wahi pu
ono tenei i whakatupuria ai te whaka-
pono ki Niu Tireni; ko Peowhairangi
ano te putake o te marama i whiti ki
te whenua katoa, puta noa puta noa.
Kei te mahara tenei ahau, me te ma-
naaki ano toku ngakau, ko te wahi
tenei kihai i tatangia o te kino, ahakoa
kapi te rangi i nga po kapua, tangi
ana nga hau o te riri, heke ana te toto
—kihai i tae mai ki konei; i tapu tonu
te Waimate.
Ko to koutou kupu mo tetahi taone
kia whakaritea ki tetahi wahi pai kia
taea e nga Iwi katoa; kia tata ki te
wahapu pai mo te kaipuke, e tika aua.
Kia rongo mai. Ko tetahi o aku take
i haere mai ai ahau ki tenei whenua,
he titiro wahi pera, a tenei ake kia
kitea ra ano ka hoki ai au. Ko te
mea pai ki a au kia whakatuturutia
ki te wahi e paingia e te katoa. Te
tahi hoki e pai ai ahau kia meinga
ano hei taone mo te Maori ngatahi
ano ko te Pakeha, kia nohoia e raua
tahi; ko te whare a te Pakeha, ko te
whare a te Maori; ko te paamu o te
Pakeha, ko te paamu o te Maori, kia
kitea ai e te ao katoa. He pono te ku-
pu e kiia nei,—he iwi kotahi te tangata
Maori te Pakeha e noho nei ki Niu
Tireni; kotahi te mana, ko to te Kuini,
kotahi ano hoki Ture.
Ko ahau tenei ko ta Te Kuini Ahua
te whakaae atu nei te whakapai atu 
nei ki a koutou kupu whakahonore ki
a Te Kuini me a koutou kupu whaka-
uru pu ki to Ingarani iwi hei iwi ko-
tahi tatou. Ko te kino ka pahure atu
nei kua wareware aatu; ko mua taku e
titiro atu nei ko nga wa e takoto ake
nei; e mea ana ahau me pai anake
hei hua puta mai i roto i era takiwa.
Heoi ano.
Na to koutou matua aroha,
T. G. BROWNE,
KO TE PUKAPUKA KORERO O NGA RANGA-
TIRA  O NGAPUHI I HOKIANGA KI  A TE
KAWANA.
Hokianga, Mangungu.
Hanuere 13, 1858.
E MARA, E TE KAWANA,
Haere mai, e hari atu ana o ma-
tou ngakau ki to taenga mai, me to
ahua o To Kuini me aua ture i wha-
kaorangia ai matou i nga wa o to pou-
ritanga kua pahure aki- nei; a, na nga
ture o Te Atua o Te Kuini i tuhono-
hono ai nga iwi kia kotahi. Haere o
mai mo te kai whakakororia e kore
e taea te korero ki nga. tikanga
maori, he rongo taketake te ingoa o
tenei huihuinga, he tukunga iho i nga
whawhai inga tutu. Haere mai ete
Matua, o Kawana, kia kite koe i to
iwi tupu ake, i Ngapuhi. No mua ko
te patu maori, tena ko tenei, e kara,
Haere mai, i a Kuini mo tena patu
hou, ko te ture a Te Atua, me nga
ture o Kami; homai ki a matou kia
whiwhi ai matou ki te patu hou hei
pehi i te kino. Haere mai, o Kawa-
na; otira, e kara, e kore e huna atu te
he, tenei ake pea te he mo matou ano;
na, kia rongo mai koe. Ki te tupono
te aitua ki waenga i a matou, me mahi
e koe e matou tahi, kia mahue ai.
Kahore he ngakau minamina o Nga-
puhi, o Hokianga ki te kino, hore ra-
warawa. Mau, e Kawana, matou o
ako ki te Matauranga, kia kaha ai
matou te rehi i te kino; e mea ana
matou ka tino piri nei matou kia kou
i nga wa katua e takoto ako nei. Ko
koe anake te Kawana mo matou, ko
 matou nga rangatiraa hei makanga ku-
i pu mai mau; a, ma matou tau kupu
e whakamana. Kia rongo mai koe,
ahakoa tini nga kingi o tenei ao, ka-
hore matou e pai ki a ratou, horera-
wa horerawa     horerewa   rawa, ko Kuini
anake ano te Kuini me te Kingi mo
matou, ake, ake, mate noa matou.
Heoi ano, na nga rangatira o Hokia-
nga.
Na Makoare.
Te Waka.
Rangatira.
Te Wharepapa.
Moihi Tawhai.
Te Otene.
Wi Waka.

4 4

▲back to top
4
TE KARERE O PONEKE.
TE WHAKAHOKINGA O TE KAWANA KI TA
NGA RANGATIRA  O HOKIANGA.
Te Kohukohu, Hokianga,
Hanuere 13, 1858.
E mara ma, e nga Rangatira o Ho-
kianga, tena ra koutou. Tenei ahau
te huri nei, to whakawhetai atu nei ki
a koutou, mo to koutou karanga aroha
ki a au ka tae mai nei ki to koutou awa
pai ki Hokianga.
Ko ahau tenei, ko to Te Kuini
ahua, te whakaae atu nei, te whakapai
atu nei ki a koutou kupu whakaho-
nore, ki a koutou kupu whakapiri mai
ki te Kawanatanga o Ingarani; ara,
ki nga kupu e takoto nei ki to koutou
pukapuka, ki nga kupu hoki a nga
rangatira i whakapuakina mai ki toku
aroaro i tenei ra,
Ekore e wareware i a au, ko nga iwi
o Hokianga nga tino hoa aroha o te
Pakeha o mua iho ano. Ekore au e
wareware ki nga tohu aroha o tenei
iwi, kihai ra i waiho i runga i te kupu
anake, erangi, kitea nuitia ana ona
tonu aroha e te ao katua.
E tino whakaae atu ana ahau mo
koutou pu tenei ingoa, ko nga tama-
riki aroha o te Kuini ko ona tangata
pu ake hoki. E tino whakaae ana
ahau ki to koutou kupu whakauru mai
ki to mahi whakahaere i nga ture tika,
ki te pehi hoki i nga kino o te whenua,
ka okioki tonu toku whakaaro ki runga
i a koutou me te mahara ano toku nga-
kau ka rite pai i a koutou a koutou ku-
ku ka homai nei kia au—kei te matatu
tonu toku titiro ki nga Rangatira ki
nga Kaiwhakawa Maori hei hoa mahi
hei whakakaha i a au ki te mahi pai
kua tukua mai ki taku ringa e to tatou
Kuini. Ko tenei, me puta i konei to-
ku whakawhetai mo to koutou mahi
hapai i te ture i nga takiwa kua pahure
ake nei, me to koutou whakauru, wha-
kamana hoki i ta koutou kai whakarite
whakawa pakeha.
Kei te hari toku ngakau ki tenei
whakakitenga ka kite atu nei au ki era
hoa oku, he kanohi he kanohi, ka
korero atu nei he mangai he mangai,
ka rongo atu nei ki o ratou korero pai,
aroha. Kei te matau pu ahau, ahakoa
ara he kino, ma enei hoa oku e korero
nai nei ki a au, ma ratou e pehi, ekore
e tae ki te nui, ekore e tutuki ki te
roa, kua taea e ratou. E matau pu
ana toku hinengaro, ekore e hoki te
iho ano, heoi te iwi i mau tonu tona
tikanga atawhai ki te pakeha o te tima-
tanga iho ano; kahore he tikanga ke
atu maua ki te pakeha ko te atawhai
anake.
Heoi ano taku kupu ka a koutou, ko
toku ngakau aroha pu, ka whakapua-
kina ata nei, me toku whakawhetai
aku mo to koutou aroha nui ki a au i
runga i te tikanga o te whakamanu-
hiri; ko tenei, ekore e wareware i a
au taku haerenga mai ki Hokianga,
ake nei ake nei; me taku manaaki
aroha ki a koutou hoki ekore e mutu.
Heoiano. 
Na to koutou matua aroha,
Na Te Kawana T. G. BROWNE. 
KI a Makaore,
Te Waka,
Rangatira,
Te Wharepapa,
Moihi Tawhai,
Te Otene,
Wi Waka.
Ki nga rangatira  katoa o Hokianga.  
(Mo te Karere Maori o Akarana)

Ki te Kai Tuhi o te Karere o Poneke.
Rangitikei, 
Aperira 19, 1858.
E hoa,—
Mau enei kupu e hoatu
kia taia mai. E hoa ma, e o matou
hoa maori. Tena koutou. E hoa ma,
kua kite matou i nga korero a te Pura,
ara o te Nupepa, o mea ana, ko nga
wahi takoto noa me hoko. E hoa ma,
tera ano tetahi kararehe maori te
haere noa iho ra i runga i te wahi
takoto noa, kahore he rongoa, a haere
noa atu te tangata maori ki te kimi
kai maua i nga wahi takoto noa; ina-
hoki he whenua nui a Rangitikei.
Kahore ano i kapi i te pakeha a
Whanganui, a ia wahi, a ia wahi. Ko
nga wahi e purutia ana he wahi iti.

E hao ana mai o koutou whakaaro kia
pau katoa. Ehe ana tenei. Tirohia
kei nga Mahinga a nga Apotoro I, 20.
Na to hoa,
Na KEREOPA TOKOAHU. 
KI te Kai Ta o te Karere o Poneke.
Tutakina, Pepuere 17, 1808.
E hoa,
Tenei aku kupu ruarua mau e
hoatu kia taia mai ki te perehi. E
hoa ma, e oku whanaunga, Tena ra
reta i roto i te Nupepa—titiro ana au,
kanui te pai. Tenei te kupu a to tatou
Ariki a Ihu Karaiti kei nga mahi a
nga Apotoro, kei te Tahi o nga Upoko,
kei te rua o nga rarangi. Titiro ana
au ki te ritenga o tenei kupu kanui
taku wehi.
Ko nga iwi o whakapai ana ki nga
ngutu kau kahore he putake: tena ko
Rangiaohia he putake nui, ara, ko te
whenua. Aue! te pai noa iho o te
mahi a tera iwi. Heoiano:
Na to hoa aroha,
Na UTIKI TE ANGI.
NGA RITENGA O TE HOKOHOKO.
NGA KAI O TE MARA.
Witi, 7 hereni, mo te puhera
(62 pauna)
Paraoa, 18 hereni, 19 hereni, mo te
rau pauna.
Papapa Witi, 1 hereni 6 pene, mo
te puhera (20 pauna).
Paraoa tuatoru, 10 hereni 11 mo te
rau pauna.
Kanga. 11 hereni, mo te puhera
(56 pauna).   
Taewa hua hou, 8 hereni, me
te ma.
Ooti, 6 hereni, mo te puhera
(40 pauna).
NGA KAI KINAKI.
Piwhi, 3 pene mo te pauna.
Kiko Hipi, 3 pene, -5 pene, mo te
pauna.
Kuao kau, 5 pene, 6 pene, mo te
pauna.
Poaka ora, 4 pene mo te pauna.
KO ERA ATU MEA.
Pata (hou), 1 hereni 2 pene mo te
pauna.
Pata (tote), 9 pene, 11 pene, mo te
pauna.
Hua heihei, 2 hereni mo te kau ma
rua.
Poaka whakapaoa, 9 pene, 1 hereni,
mo te pauna.
Tuhi, 1 hereni mo te pauna.
Pipipi, 6 hereni, 9 hereni, te mea
kotahi.
Kuiki, 4 hereni, 6 hereni, te mea
kotahi.
Parera, 4 hereni, 5 hereni, takirua.
Heihei, 4 hereni, 5 hereni takirua.
Muka papai, 20 hereni mo te rau
pauna.
I taia tenei Nupepa i te perehi o
MEKENIHI raua ko MIUA, i Poneke