TE KARERE O PONEKE



Ko te kai rapu, ko ia te kite.

 

[VOL I,  MANE, 22 o PEPUERE 1858. NO. 20]



The "KARERE O PONEKE" is pub-

lished every Thursday morning.

TERMS OF SUBSCRIPTION;- Twenty

Shillings per annum, payable half-

yearly.

TERMS OF ADVERTISING;- Three

pence a line for the first insertion of

all advertisements, and Two pence a

line for every subsequent insertion.

Advertisments wil be continued and

charged for until counter-ordered:

such orders in writing, as also all Ad-

vertisements (in English) will be re-

ceived at the INDEPENDENT Office,

Lambton-quay, on Tuesdays, at any

time before 4 o'clock, p.m.



PANUITANGA.

MEHEMEA ka hiahia te tangata
ki te tuhituhi reta kia taia ki
roto ki tenei Nupepa mo tuhi mai

"KI A TE PURA,
KAI TUHI o TE KAREKE o PONEKE."

Otira, ma taua tangata ano e utu
nga kapa e rua, e toru ranei, mo te
mera—kia tika ai te kawenga mai.



PANUITANGA.
KO nga tangata Maori kua tango

mea i toku Whare hoko taonga i
Poneke, na kahore ano i utu, me
hohoro ratou te whakarite i aua utu;

kei tahuri atu au ki te Kai Whakawa.
No te mea, ko nga Pakeha no ratou
nga taonga i au, kua pa mai ki nga
atu;—heoi ra, ma te homaitanga i era
moai ka kaha ai au te utu i era pakeha.

NA WIREMU TONIKI.
Otira, na Maia.



KO EKEREHA 

HE HOIHO TARIONA

HE Hoiho papai rawa tenei; ko
tona matua tane ko Hamihona

—ko te hoiho tera o te Hamona, i
utaina mai ra hoki i tawahi. Ko nga
tau o tenei tariona, ewha; ko tona
kara, he whero; he hoiho whaiti—ata-
ahua hoki. Te kau ma rima nga hoi-
ho uwha i ekengia a e ia i te tau kua
pahure nei,—a, hapu katoa ana ratou.
Kei Wangaroa e noho ana inaianei—
kei te kainga o Te Miti raua ko Re-
wana. Hei te tuatahi o Noema, (te
marama e takoto ake nei) ka timata ai
tana mahi whakaeke. Ko te utu mo
te whakaekenga kotahi, e toru pauna,
me nga hereni e toru, (£3 35s.) Ko
te kaari hei nohoanga mo te hoiho ina
tukua atu kia ekengia, he kaari papai

—he pai hoki no nga karaihe (taru-
taru); kotahi te marama e noho ana ki
reira kahore he utu,—heoi ano te mea
e utua ko" te whakaekenga kautanga.
Wangaroa, Wairarapa,
1 o Oketopa, 1807.



HE KAI HOKO MUKA, ME TE HU-
RUHURU HIPI.

KO nga tangata o raro iho nei.
He nui te utu e homai ana e
ratou.

Ko te WAHAREI ma.

(Worsely & Co.)
Poneke.



PANUITANGA.

HE HOIHO kei te haereere i Pa-
ramapoa, i Poneke nei. He
uwha taua hoiho; ko te ahua, he
whero; e haere tahi ana me tana kuao,
—he miura te kuao. Na 1 ki toku wha-
kaaro noku ake ano tenei hoiho (mo
tana kuao hoki), otira, he tupato
noku kei tango pohehe au i te taonga
o te tangata ke, i panuitia ai e au enei
korero. Tera pea he tangata kua
ngaro tona hoiho: heoi ra, me haere
mai ia me titiro—koia ranei tenei.
A ki te tika ka whakaae au kia riro te
hoiho nei (me tana kuao) i taua ta-
ngata. Ko nga utu mo te hopuranga,
mo te ahatanga ranei, mana ano e
whakarite.

Na WIREMU RAKIWHATA.

(Wm. Luxford.)
Hepetema 23, 1857.



HE KOURA!

KO nga pakeha o raro iho nei, he
kai hoko Koura, ki te moni. E
nui ana nga utu e homai ana e ratou.

Ko te POURA ma,
(Wm. Bowler, Son & Co.)
Ko enei hoki,—

Ko TUATI ratou ko KINIROHI ma,

(Stuart Kinross & Co.)
Poneke,
17 o Hepetema, 1857.



PANUITANGA.

TE TIMA WONGA WONGA.

WHAKARONGO MAI! e koutou,
e nga tangata e mea ana ki te
haere i runga o tenei Tima. Kia
takoto ra ano nga utu, ka tahi ka tika
kia eke te tangata ki runga. Ki te
mea ka waiho kei muri o te ekenga, ta
homaitanga, na, ka nui ake nga utu.
Na TE TAKANA.
(R.J.Duncan)
Poneke.

TE KARERE O PONEKE.
MANE, 22 o PEPUERE, 1858.
KO TE KURA.
HE tikanga whakatupu matua ta te
Kawanatanga. Ka whakaaro te ma-
tua i nga mea e tupu ai te pai mo
ana tamariki. Ku pera ano hoki ta
te Kawana ritenga ki nga tangata
maori. Rokohanga mai ana e noho
ana ki runga o te kuare ki nga tini
mea. Kua kuratia ano kua whakaa-
kona e nga mihanere, kua matau ki te
korero pukapuka, ki te tuhituhi huki
i tona reo maori; otira, tera atu te
tini o nga mea e ngaro ana i a ia.
Na, ka rite te Kawanatanga mo tenei
moutere, kahore i roa i muri iho ka
whakaturia nga kura hei whakaako i
nga tamariki maori, i nga taitamariki,
ki te reo pakeha, me te maha hoki o
ana painga. No konei nga whare i
hanga ai ki ia wahi, ki ia wahi, me
nga kai whakaako hoki i whakaritea.
Ka puta te kupu ki nga tangata maori
kia tukua o ratou tamariki ki te kura
—tukua ana etahi, puritia aua etahi.
Ko ratou i tukua, kihai roa te wahi o
te kura ka hoha, ka oma—ka hoki ki
te kainga maori ki te noho noa iho.
Kahore ratou i tokomaha i pumau te
noho ki nga kura, ara, ki nga karete.
Na te aha? Na te whakaaro tamariki
ano, na te whakaaro kore hoki o nga
matua. Mei penei nga pakeha, ka
rite o ratou tamariki ki o te tangata
maori. Ko te mea i rangatira ai
ratou, he roa no ratou ki nga mahi
kura kia whiwhi ki te matauranga.
Rite tonu te ngakau o te tamariki.
E kore ia e manawareka ki te mahi
ranei o te ringaringa, te mahi ranei o
te hinengaro. E rangi mana, ko te
takaro noa iho, ko to tutu noa iho,
Otira, ekore te pakeha e rongo ki te
hiahia o te tamariki—ka whakaaro ia
ki nga mea e tupu ai te pai mona.
Ahakoa ka tangi i nga ritenga pakeke
o te kura, ka whakahokia tonutia ki te
kura, a, ma te wanga o te mahi ka
ngawari haere ai,—ka manawarekatia
ai. Ka tahi ia ka kite i nga hua pai
o te kura. Ka maha nga tau i kura
ai, kua rite mo tetahi aha ranei ma-
hinga mona—ko etahi hei minita,
ko etahi hei roia, ko etahi hei takuta,
ko etahi hei kamura, ku etahi hei kai
ruri whenua, hei aha, hei aha, otira
ko (e kura te take i tupu ai nga ri-
tenga mo enei mahinga. Koia ma-
tou ka mea atu ai ki nga matua
tangata maori, me tuku i o koutou
tamariki ki te kura—tukua rawatia
atu—kia puare mana te taonga o
roto o te reo pakeha, me te whika me
te aha, me te aha: penei ka kake
haere te tikanga mo ratou. Ma te
pehea oti ka mohio ai tatou ki te reo
o te pakeha? Ki te kure e mohio ki
tona reo me pehea ka me ai etahi o
koutou mo nga Runanga-whakarite-
ture, mo nga komiti katoa o nga ra-
ngatira pakeha?
Heoi te mea e rite ai te " Kingi
Maori," ko nga tamariki kia whakaa-
kona, ka waiho ko ratou hei karauna,
hei kororia, mo koutou. Penei ekore
ratou e mahue ki muri i te pakeha,
otira, ka tupu ngatahi, ka rite ngatahi,
ka rangatira ngatahi, ka whakakota-
hitia.
E hoa ma, e te tangata maori me
whakaaro ki to matou korero. Kahore
ano koutou i whakakuaretia e te pakeha,
otira, na koutou ano. Kua oti e te
Kawanatanga te huarahi kahore kou-
tou i pai kia tomo ki roto. Tu noa
ana nga whare kura, karanga ana nga
kai kura, kahore nga matua i pai ki te
kawe atu i o ratou tamariki. Ko te
wai marama e rere tonu ana i roto o
te kura, kahore nga tangata i whaka-
tata ki te inu. Maumau ana te wai
pai—maumau te aroha o te Kawana-
tanga ki runga o te iwi kuare! Heoi,
me whakatika, me inu, kei mimiti te
wai.
He reta tenei kua homai ki a matou
kia taia ki te Karere:—
Otaki, 12, Pepuere, 1858.
Haere atu ra e taku pukapuka i runga i
te muri aroha ki a Takuta Petitona te Kai
Whakarite, ara, ki a koutou  katoa ko tau
runanga. Tenei taku kupu kia ki atu au ki a
koe. I to kinga iho  rano ki a au kia
whakamutua e au taku riri ki taku whaea
ki a Ria, mutu tonu ake taku riri i reira. Ko
tenei kua tukua noatia atu e au te whakaaro
ki taku whaea mo raua ko tana tane ko
Henere te Herekau—kei a raua te whaka-
aro—ki konei ranei marena ai, ki Mana-
watu ranei. Kei a raua ano te whakaaro
i tenei takiwa—kahore he ritenga i au.
 Otira e rongo koe ki ta matou Nupepa
me tono atu ki a koe kia whakapakehatia 
mai tohi wahi, kia whakamaoritia mai tetehi
wahi.
Heoti ano aku kupu ki a koe, ara, ki
a koutou katoa.
Na tou tama aroha,
Na TE AOMARERE TE PUNA.
Kai Titiro i te tika o te kupu o te Aoma-
rere te Puna, e pono aua.
Na Tamihana te Rauparaha
Na Pairoroku  te Mahia.
Ki te pai koutou kia hoatu ki roto i te
Karere Maori o Poneke, me te karere pakeha
hoki o Poneke, kia taia mai, e pai ana.
Ki te Kai Tuhi o te Karere o Poneke.
Rangitikei,   9 Tihema, 1857.
E HOA, he kupu tenei ua te Ru-
nanga ki te Kawanatanga. E rapu ana
matou ki nga ritenga a Waikato mo
Potatau. E kimi noa ana matou i te
ritenga o taua korero, kahore nei huki
e mohiotia ana; erangi mei tuku mai
i a te Kuini ka tahi ka tika, tena ma
nga tangata maori kahore nei hoki e
tika.
E hoa, kia kaha tonu koe, kia kite
matou, kia mohio matou ki nga riten-
ga pai o te Karere Maori. Kanui te
marama o te Karere: kanui te hari o
toku ngakau.
Heoiano:
Na WIREMU TE KAIRANGATIRA.
Ki te Kai Tuhi o te Karere o Poneke.
Otaki, Hanuere, 1858.
E HOA, mau e hoatu toku whakaaro
kia taia ki te Karere.
E hoa ma, e oku whanaunga
maori, e whakapai ana au ki te ritenga
pakeha, ua te mea huki na te pakeha
i homai te whakapono, ka tahi ka
whiti te maramatanga ki nga iwi o
tenei motu e noho ana i te pouritanga,
ara, i te kuaretanga. E hoa ma, ka
tika te kupu a Wi Hapi Te Rawhari
tua, he penei nga pakeha imua i to
ratou kuaretanga mo tatou: ua to
ratou kahaki te whakarite i nga ture
o te Atua, a ka tahi ka tukua mai e
Ia tona matauranga ki a ratou. Kia
rongo hoki koutou ki taku kupu wha-
kahe mo tenei mea mo te tangihanga
tupapaku. Ka haere nga tangata ki
te tangi i te tupapaku; ki te mea ka
hapa tetahi o ratou i te kai, ka riri. ta
te mea kahore he kai i a ia: nokonei
ka mea au kia mutu rawa nga tangi-
hanga tupapaku; engari ko ana

TE KARERE O PONEKE.
3
whanaunga tupu ake e haere kia kite
i te tupapaku ta te mea he aroha
pono ta ratou—e kore ratou e tangi
ki te kai, ta te mea e pouri pono ana
o ratou ngakau ki to ratou tupapaku.
Kei te miharo au ki tenei iwi ki te
pakeha. Ko ratou roimata kei roto i
a ratou e heke ana; nokonei ka mea
au, me penei he aroha mo tatou.
Heoiano; naku, na to koutou hoa,
Na HIPIRINI TAIWARAKI.
Ki te Kai Tuki o te Karere o Poneke.
Papawai, Wairarapa.
1 o Pepuere. 1858.
E HOA,—Tena koe, mau enei kupu
e hoatu kia taia ki te Karere o Poneke.
E hoa ma, whakarongo mai. Kua
huihui nga tangata o Wairarapa, nga
rangatira me nga kai whakaako, ki te
korero mo te raruraru o te Hapuku
raua ko te Moananui—e whakaoti
ranei, kahore ranei—e mutu ranei,
kahore ranei.
Ki toku whakaaro na te Kawana-
tanga tetahi wahi o te he: inahoki, ka
tukua te whenua, ko taua whenua no
te tangata iti raua ko te rangatira.
Riro mai ana nga utu o te whenua,
huna ana te rangatira i te tangata iti,
ki ana ko ia anake te mea nui o te
whenua; na, tau ana te pouri ki te
ngakau o te tangata iti, ka puta tana
kupu, " e, kanui te he o tenei mahi."
Muri iho, tukua ana te whenua o ia
tangata, ki ana," i au anake te whenua,"
whakarongo ana te Kawanatanga ki te
reo o te rangatira, kihai i whakarongo
ki te reo o te tangata iti. Ki au, ma
te tangata iti e tuku tona wahi, kia
mau ai i te utu o tona wahi. Whaka-
rongo ki te Waiata a te tangata iti mo
tona wahi whenua.
Kai kinikini ana te maemae
I au te to tatatia,
Ki wawe au te mate,
Kei noho au i te ao ai rawa he maiori.
Heoiano. Naku, na to hoa,
Na IHAKA WHATARAU.
Kai-Whakaako.
Ki te Kai Tuhi o te Karere o Poneke
Otaki, Pepuere 4, 1858.
E HOA—He kupu tenei naku. Ko
nga tangata pupuri whenua ko Nga-
tiraukawa, ko Ngatihuia. Kia rongo
mai koe. He kaipuke ao tatou te
whenua, ko koutou kei te ata whaka-
haere pai i a tatou. Ko tetahi kei te 
hama i te paraki kei pakaru: mehemea
ka pakaru ka tahuri to tatou kaipuke
ki te wai. Hei ritenga tenei mo te
whenua. Heoti ano.
Na ERU TE MATATA.
NGA HE O TE TAPU MAORI.
Ko nga korero nei mo te Tapu, he
mea ta mai no roto i te Karere Maori
o Akarana. Kei te whakatika atu
matou ki te pono o enei korero. He
pono ra, ko te take tera o nga tini
raruraru o roto o nga Maori, Erangi
me whakarere taua ritenga kuare o
nga tupuna: kua puta nei te mara-
matanga, me whakarere nga ritenga
katoa o te pouritanga. Tena, tirohia
enei korero:—
I ERA atu Karere, kua korero matou
ki tenei tikanga ki te tapu, e mau tonu
nei i roto i o matou hoa Maori. Tena
e whakaaetia e nga kai korero o tenei
Nupepa e waiho ana tenei mea hei
take pakanga, hei take kino; a he
mea ano kua whakamatea te tangata
mo tona takahi i tenei tikanga; a, he
mea ano kua takahi kuare te tangata
i te tikanga, ara, kua poka he ki runga
ki te wahi tapu, muri iho kua mohio
ia ki tona he, a, mate noa iho tana
tangata. Na, ko te take o tona ma-
taku, he wehi i te tapu, tau ana ki a ia
te mataku, pouri ana hoki te ngakau o
taua tangata mo tona he, a, waiho ana
tona pouri, me tona wehi hei kai
rapu utu mo tona takahi i te tapu,
mate ana hoki ia. Otira, ahakoa e
whakaae ana matou kua mate ano
etahi tangata i muri o to ratou taka-
hanga i te tikanga o te tapu, kei 
koutou e whakaae ana mai' '' K}^ ra
kaha o te tapu i mate ai; ^'a' "u te
manu ranei, na te au" - aK^te kirakia
engeri ko te tuko ' -^"ei. Kahoru.
nona ki tana i- 'Taate ai' he uhi
nona ki te 'ee' he Matapono pu
nana o tenei tikanga o
ona tu?'' . ,. ,
..oa; tau ana te ROU!'! ki tona
n"a^' , , ,. .
a, mah;ira ana hoki ia e ari ana
unga aia te uri o nga, atua. Na
enei mea i :;;ato ai, ohura i te mea na
te tapu. tio huhu;: kore te whakahua
ki nga kino o tenei tikanga tuare, e
mohio ana hoki nga oori ki tona
kino ; a, te a;i;a poa i rami tona ai
inaianei, he whakamana no te ngakau
Mauri ki nga tikanga tawhito o o matou
tupuna.
No naia tata nei i tae mai ai
Maori o Taranaki mo tenei mea; e
mea ana hoki ki nga tikanga e mahia
mai nei e Tamati Te Ito ki taua wahi,
hei whakanoa i te tapu, hei whaka-
ngaro hoki i nga atua Maori; e meinga
ana hoki ko enei atua kikokiko ta
take o nga kino i roto i te iwi Maori.
Ki to matou era ano e puta mai te pai
i roto i tenei whakanoa nei whakaaro
kanga tapu, ara, he pai ki te tinana;
ma konei hoki ka kore ai he take
whawhai mo te hunga e noho tata ana
tetahi ki tetahi. Ka takahia pea te
wahi tapu i muri nei ekore e kiia ha
hara nui, e kore e waiho hei taka
pakanga, hei take rapunga utu mo ta
tapu kua tuakina.
Tenei ano hoki tenei tapu ka wha-
kaaturia nei kia koutou, ara, te tikanga
wakatapu  nei i nga whenua o nga
Maori e takoto noa iho nei. Tena
ekore ranei e whakaaetia e o matou
hoa Maori, e puta ana te pai kia ratou
ina nohoia o ratou whenua e te
Pakeha? Ko te hunga kaore nei i
tata ki nga kainga Pakeha to tino
mohio ana ki tenei. Ka nohoia o
ratou whenua e te Pakeha, katahi ka
whai makete mo nga kai, ekore ?
hoha, e ngenge, i te roa o te ka"'
i,., . . .^enga,
na te mea huki ka riro i na . '-
... .a Pakeha
o to matou nei wani 1^ o
whakahokinga ma'- ^a "A a' te
taonga o te ? ' ku ^&tou ko "a
nei e rato.- - ha kua matenuitia
kore e u, Ki to te ture rinenga, e
pa . tika kia noho pokanoa te
^Keha ki runga ki nga whenua o nga
, Mahri: na konei i mea ai, mu ""A
tetahi wahi ki te Kuini, kia tupa ai te
pai ki tetahi wahi ki te Kuini, kia tu-
pu ai te pai ki tetahi i reto i to rato^
noho tata. Tena, me whakaaro ra ki
tenei e nga hoa Mahri. He aha ki ma
te pai o nga tini eka e takoto hua ua
kura noa Hie nei inaianei, kaore ne; i ^
nohoia e te ^keha, e te Mahri rana i ?
E puta ana koia hu pai ki a ia, ; he
taonga ramai: o riro ma; ana koia ] v1e
""anoarno ona !"ma"ki i ena! whenu, «u
Kaora pea. Hi noa "ke nei ano t e
wahi e Hokia anu; ko te nuinga. . ^
takoto koraha ana, i ianei tau, i tene
tau ; a, ku io ahua o to tangata noni
te whenua karo i eke ^9 ' t(^ "A
tupuna, kaore nei! kite i ta '?^^
me ona taonga, ma ona ta ta a?
-i ' ... ta ^^ < * 1^6.^*
"?a eanga e whakaatur. <' a"
Matu o tena toi.;»- . ^^ ta
te

TE KARERE O PONEKE.
tae hoki ki o ratou hoa Pakeha, ki
nga mahi tohunga, ki nga mahi pai.
Me he mea e whakaaro ana koutou
he pai te tukunga iho o tenei mahi,
ara o te whakanoa i tenei atarangi i te
tapa Maori, he aha hoki i waiho ai
te tapu o te whenua kia mau tonu?
He aha koia te whakarongo ai nga
hoa Maori ki o matou kupu, e hiahia
ana matou kia whiwhi ratou ki te
pai, kia whakarerea nga whakaaro
pohehe me nga tikanga kino, a, kia
ahuwhenua ratou, kia whiwhi ki te
taonga, kia noho ki te maru o to tatou
nei Kuini pai.
Mo te Karere o Poneke.
Heretaunga, Pepuere 12, 1858.
E HOA MA,—Kua korerotia e ahau
nga nupepa katoa o te Karere Maori.
Kei te pai etahi o nga korero; otira
ko etahi kahore ano i tino pai. Nate
tangata whai whakaaro etahi o nga
reta, otira ko; etahi he mea tuhituhi
noa ete tangata e hiahia aua kia kite
i tona ingoa kua oti te ta i roto i te
nupepa, ahakoa kahore he tikanga
i roto i tana reta. Me tuhi tuhi a kou-
tou whakaaro—he mea pai tena;
otira kia pai te whakaaro, kia whaka-
maramatia hoki nga kuware e te hunga
mohio. E mea aua pea te tangata e
tuhi tuhi noa ana i tana pukapuka,
ahakoa kahore he tikanga kei roto, a
e tono ana i tana pukapuka kia taia,
na reira e whakanuia ai tona ingoa e
nga tangata o tona pa. Ma
reira ranei ka whai honore taua ta.
ngata? E mea ana ahau, kahore: ka
titiro nga tangata ki nga tikanga nui,
ki nga tikanga pai o nga reta, a ma
reira, ma te pai o te tikanga, ma te
nui o te mohiotanga, ka whakanuia
te ingoa o te kai tuhituhi. Kei ki
koutou, ma te tanga o koutou ingoa
e whai honore ai koutou. Kahore
ra;—otira, na te mohiotanga, na te
marama o nga tikanga ka whai honore
ai koutou.
E rite ana tenei whakaaro kuware
ki tenei
KORERO TARA.
(FABLE 2.)
Ko te Kaihe kua whakakakahuria ki
te. kiri o te Raiona.
Tera ano tetahi Kaihe e noho ana i
tona parae. Ka rongo ia ki te reo o
te Raiona e tangi ana; a i kite hoki
 a i nga kararehe katoa e tana  «na
e oma ana kei hopukia e te Raiona.
I ki tana  " ano te pai o te Raiona!
rongo kau ana nga kararehe ki tona
reo ka wehi, ka oma katoa ratou!"—
na, i aia e whakaaro pena aua, ka
kite ia i te kiri o tetahi Raiona kua
patua e nga tangata o tana kainga; a
ka whakaaro ia kia whakakakahuria
ia ki taua kiri Raiona. Na i pena
ano ia, a i haere atu ia me te kiri
Raiona kua oti te kakahu. I tona
hokinga atu ki ana hoa i te parae, ka
kite ratou i a ia i tawhiti e haere mai
aua, a i mea ratou " aue! he raiona te
haere mai na!" ka wehi ratou, a ka
oma. Ka kata te Kaihe, a ka oma ia
ano ki te hopu i tetahi o nga kararehe:
otira i a ia e kata aua katahi ka rongo
nga kararehe  ki tona reo, he reo kaihe,
ehara ia i te reo nui o te Raiona. Ka
mea ratou " He kaihe! he kaihe !"—a
ka hoki ratou, ka tangohia tana kui
raiona, ka wana atu ki a ia, ka maka
atu hoki ki waho o te parae.
E hoa ma, kei rite koutou ki te kaihe
nei:—kei mea koutou, ma te tuhituhi
noa i te pukapuka ki te karere Maori
ka rite koutou ki te tangata mohio:
kei kataina hoki koutou e nga tangata
o nga whakaaro kei roto kei nga reta.
Heoti ano.
Na to koutou hoa aroha;
Na te HUTANA.
NGA RITENGA. O TE HOKOHOKO.
NGA KAI O TE MARA.
Witi, 6 hereni, 7 hereni, mo te
puhera (62 pauna.)
Paraoa, 16 hereni, 19 hereni, mote
rau pauna.
Papapa Witi, I hereni 3 pene, mo
te puhera (20 pauna).
Paraoa tuatoru,  10 hereni mo te
rau pauna.
Kanga, 17 hereni, 19 hereni, mo te
puhera (56 pauna).
Taewa hua hou, 10 hereni, 12
hereni, mo te rau.
Ooti, 7 hereni, 8 hereni, mo te
puhera (40 pauna).
NGA KAI KINAKI.
Piwhi, 4 pene mo te pauna.
Kiko Hipi, 4 pene, 5 pene, mo te
pauna.
Kuao kau, 5 pene, 7 pene, mo te
pauna.
Poaka ora, 3 pene, 4 pene, mo te
pauna.
KO ERA ATU MEA.
Pata (hou) 10 pene, mo te «a
Pata (tote), 7 pene, 9 pene, mo te
pauna.
Hua heihei, 2 hereni mo te kau ma
rua.
Poaka whakapaoa, 9 pene, 1 hereni,
mo te pauna.
Tiihi. 1 hereni mo te pauna.
Pipipi, 6 hereni, 9 hereni, te mea
kotahi.
Kuihi, 4 hereni, 6 hereni, te mea
kotahi.
Parera, 4 hereni, 5 hereni, takirua.
Heihei, 4 hereni, o hereni  takirua.
Muka papai, 20 hereni mo te rau
pauna.
HE KIWI! HE KIWI!!
EHOA MA, e nga kai-whakangau
Kiwi, tahuri mai. Ko au tenei e
hiahia ana ki etahi Kiwi kia hopukia
mai e koutou—hei te mea ora.
Kei te pai o te manu te ritenga mo
nga utu: otira, ko te utu ano tenei e
pai ai au:—
Mo te mea rahi ......... £200
Mo te mea iti............ 100
Ma te pai o te manu ka whakanuia
ai nga utu, ma te kino ka whakaititia
ai. A, e pai ano kia maha nga kiwi
—kia rua te kau noa atu—e hokoa
katoatia e au.
NA TE PURA.
Poneke,
4 o Pepuere, 1858.
PANUITANGA.
HE HOIHO kei te haere i Rangi-
tikei nei. E wha nga tau o taua
hoiho; ko te ahua he whero. E haere
tahi aua me tana kuao. Me haere
mai tetahi tangata nona tetahi hoiho
kua ngaro, ki te titiro: ki te tika nona
ka whakaae au kia riro atu i a ia te
hoiho nei me tana kuao. Ko nga utu
mo te hopuranga, mo te ahatanga
ranei, mana ano e whakarite.
NA RAUPARAHA TE RINGA.
Rangitikei,
15 o Pepuere. 1858.
HE HOIHO NGARO.
KO TOKU hoiho kua ngaro. He
uwha taua hoiho—he whero te
ahua, he ma te ngutu. Kahore ano
i piri te parani. Ki te kitea e te
tangata ka utua e au kia Rima Pauna.
Naku.
Na TAMATI ERUINI MUKAKA.
Waikanae, 
18 o Pepuere, 1858.
I taia tenei Nupepa i te perehi o
MEKENIHI raua ko MIUA, i Poneke;