Te Karere o Poneke 1857-1858: Volume 1, Number 20. 22 February 1858 |
1 1 |
▲back to top |
TE KARERE O PONEKE Ko te kai rapu, ko ia te kite. [VOL I, MANE, 22 o PEPUERE 1858. NO. 20] The "KARERE O PONEKE" is pub- lished every Thursday morning. TERMS OF SUBSCRIPTION;- Twenty Shillings per annum, payable half- yearly. TERMS OF ADVERTISING;- Three pence a line for the first insertion of all advertisements, and Two pence a line for every subsequent insertion. Advertisments wil be continued and charged for until counter-ordered: such orders in writing, as also all Ad- vertisements (in English) will be re- ceived at the INDEPENDENT Office, Lambton-quay, on Tuesdays, at any time before 4 o'clock, p.m. PANUITANGA. MEHEMEA ka hiahia te tangata ki te tuhituhi reta kia taia ki roto ki tenei Nupepa mo tuhi mai "KI A TE PURA, KAI TUHI o TE KAREKE o PONEKE." Otira, ma taua tangata ano e utu nga kapa e rua, e toru ranei, mo te mera—kia tika ai te kawenga mai. PANUITANGA. KO nga tangata Maori kua tango mea i toku Whare hoko taonga i Poneke, na kahore ano i utu, me hohoro ratou te whakarite i aua utu; kei tahuri atu au ki te Kai Whakawa. No te mea, ko nga Pakeha no ratou nga taonga i au, kua pa mai ki nga atu;—heoi ra, ma te homaitanga i era moai ka kaha ai au te utu i era pakeha. NA WIREMU TONIKI. Otira, na Maia. KO EKEREHA HE HOIHO TARIONA HE Hoiho papai rawa tenei; ko tona matua tane ko Hamihona —ko te hoiho tera o te Hamona, i utaina mai ra hoki i tawahi. Ko nga tau o tenei tariona, ewha; ko tona kara, he whero; he hoiho whaiti—ata- ahua hoki. Te kau ma rima nga hoi- ho uwha i ekengia a e ia i te tau kua pahure nei,—a, hapu katoa ana ratou. Kei Wangaroa e noho ana inaianei— kei te kainga o Te Miti raua ko Re- wana. Hei te tuatahi o Noema, (te marama e takoto ake nei) ka timata ai tana mahi whakaeke. Ko te utu mo te whakaekenga kotahi, e toru pauna, me nga hereni e toru, (£3 35s.) Ko te kaari hei nohoanga mo te hoiho ina tukua atu kia ekengia, he kaari papai —he pai hoki no nga karaihe (taru- taru); kotahi te marama e noho ana ki reira kahore he utu,—heoi ano te mea e utua ko" te whakaekenga kautanga. Wangaroa, Wairarapa, 1 o Oketopa, 1807. HE KAI HOKO MUKA, ME TE HU- RUHURU HIPI. KO nga tangata o raro iho nei. He nui te utu e homai ana e ratou. Ko te WAHAREI ma. (Worsely & Co.) Poneke. PANUITANGA. HE HOIHO kei te haereere i Pa- ramapoa, i Poneke nei. He uwha taua hoiho; ko te ahua, he whero; e haere tahi ana me tana kuao, —he miura te kuao. Na 1 ki toku wha- kaaro noku ake ano tenei hoiho (mo tana kuao hoki), otira, he tupato noku kei tango pohehe au i te taonga o te tangata ke, i panuitia ai e au enei korero. Tera pea he tangata kua ngaro tona hoiho: heoi ra, me haere mai ia me titiro—koia ranei tenei. A ki te tika ka whakaae au kia riro te hoiho nei (me tana kuao) i taua ta- ngata. Ko nga utu mo te hopuranga, mo te ahatanga ranei, mana ano e whakarite. Na WIREMU RAKIWHATA. (Wm. Luxford.) Hepetema 23, 1857. HE KOURA! KO nga pakeha o raro iho nei, he kai hoko Koura, ki te moni. E nui ana nga utu e homai ana e ratou. Ko te POURA ma, (Wm. Bowler, Son & Co.) Ko enei hoki,— Ko TUATI ratou ko KINIROHI ma, (Stuart Kinross & Co.) Poneke, 17 o Hepetema, 1857. PANUITANGA. TE TIMA WONGA WONGA. WHAKARONGO MAI! e koutou, e nga tangata e mea ana ki te haere i runga o tenei Tima. Kia takoto ra ano nga utu, ka tahi ka tika kia eke te tangata ki runga. Ki te mea ka waiho kei muri o te ekenga, ta homaitanga, na, ka nui ake nga utu. Na TE TAKANA. (R.J.Duncan) Poneke.
2 2 |
▲back to top |
TE KARERE O PONEKE. MANE, 22 o PEPUERE, 1858. KO TE KURA. HE tikanga whakatupu matua ta te Kawanatanga. Ka whakaaro te ma- tua i nga mea e tupu ai te pai mo ana tamariki. Ku pera ano hoki ta te Kawana ritenga ki nga tangata maori. Rokohanga mai ana e noho ana ki runga o te kuare ki nga tini mea. Kua kuratia ano kua whakaa- kona e nga mihanere, kua matau ki te korero pukapuka, ki te tuhituhi huki i tona reo maori; otira, tera atu te tini o nga mea e ngaro ana i a ia. Na, ka rite te Kawanatanga mo tenei moutere, kahore i roa i muri iho ka whakaturia nga kura hei whakaako i nga tamariki maori, i nga taitamariki, ki te reo pakeha, me te maha hoki o ana painga. No konei nga whare i hanga ai ki ia wahi, ki ia wahi, me nga kai whakaako hoki i whakaritea. Ka puta te kupu ki nga tangata maori kia tukua o ratou tamariki ki te kura —tukua ana etahi, puritia aua etahi. Ko ratou i tukua, kihai roa te wahi o te kura ka hoha, ka oma—ka hoki ki te kainga maori ki te noho noa iho. Kahore ratou i tokomaha i pumau te noho ki nga kura, ara, ki nga karete. Na te aha? Na te whakaaro tamariki ano, na te whakaaro kore hoki o nga matua. Mei penei nga pakeha, ka rite o ratou tamariki ki o te tangata maori. Ko te mea i rangatira ai ratou, he roa no ratou ki nga mahi kura kia whiwhi ki te matauranga. Rite tonu te ngakau o te tamariki. E kore ia e manawareka ki te mahi ranei o te ringaringa, te mahi ranei o te hinengaro. E rangi mana, ko te takaro noa iho, ko to tutu noa iho, Otira, ekore te pakeha e rongo ki te hiahia o te tamariki—ka whakaaro ia ki nga mea e tupu ai te pai mona. Ahakoa ka tangi i nga ritenga pakeke o te kura, ka whakahokia tonutia ki te kura, a, ma te wanga o te mahi ka ngawari haere ai,—ka manawarekatia ai. Ka tahi ia ka kite i nga hua pai o te kura. Ka maha nga tau i kura ai, kua rite mo tetahi aha ranei ma- hinga mona—ko etahi hei minita, ko etahi hei roia, ko etahi hei takuta, ko etahi hei kamura, ku etahi hei kai ruri whenua, hei aha, hei aha, otira ko (e kura te take i tupu ai nga ri- tenga mo enei mahinga. Koia ma- tou ka mea atu ai ki nga matua tangata maori, me tuku i o koutou tamariki ki te kura—tukua rawatia atu—kia puare mana te taonga o roto o te reo pakeha, me te whika me te aha, me te aha: penei ka kake haere te tikanga mo ratou. Ma te pehea oti ka mohio ai tatou ki te reo o te pakeha? Ki te kure e mohio ki tona reo me pehea ka me ai etahi o koutou mo nga Runanga-whakarite- ture, mo nga komiti katoa o nga ra- ngatira pakeha? Heoi te mea e rite ai te " Kingi Maori," ko nga tamariki kia whakaa- kona, ka waiho ko ratou hei karauna, hei kororia, mo koutou. Penei ekore ratou e mahue ki muri i te pakeha, otira, ka tupu ngatahi, ka rite ngatahi, ka rangatira ngatahi, ka whakakota- hitia. E hoa ma, e te tangata maori me whakaaro ki to matou korero. Kahore ano koutou i whakakuaretia e te pakeha, otira, na koutou ano. Kua oti e te Kawanatanga te huarahi kahore kou- tou i pai kia tomo ki roto. Tu noa ana nga whare kura, karanga ana nga kai kura, kahore nga matua i pai ki te kawe atu i o ratou tamariki. Ko te wai marama e rere tonu ana i roto o te kura, kahore nga tangata i whaka- tata ki te inu. Maumau ana te wai pai—maumau te aroha o te Kawana- tanga ki runga o te iwi kuare! Heoi, me whakatika, me inu, kei mimiti te wai. He reta tenei kua homai ki a matou kia taia ki te Karere:— Otaki, 12, Pepuere, 1858. Haere atu ra e taku pukapuka i runga i te muri aroha ki a Takuta Petitona te Kai Whakarite, ara, ki a koutou katoa ko tau runanga. Tenei taku kupu kia ki atu au ki a koe. I to kinga iho rano ki a au kia whakamutua e au taku riri ki taku whaea ki a Ria, mutu tonu ake taku riri i reira. Ko tenei kua tukua noatia atu e au te whakaaro ki taku whaea mo raua ko tana tane ko Henere te Herekau—kei a raua te whaka- aro—ki konei ranei marena ai, ki Mana- watu ranei. Kei a raua ano te whakaaro i tenei takiwa—kahore he ritenga i au. Otira e rongo koe ki ta matou Nupepa me tono atu ki a koe kia whakapakehatia mai tohi wahi, kia whakamaoritia mai tetehi wahi. Heoti ano aku kupu ki a koe, ara, ki a koutou katoa. Na tou tama aroha, Na TE AOMARERE TE PUNA. Kai Titiro i te tika o te kupu o te Aoma- rere te Puna, e pono aua. Na Tamihana te Rauparaha Na Pairoroku te Mahia. Ki te pai koutou kia hoatu ki roto i te Karere Maori o Poneke, me te karere pakeha hoki o Poneke, kia taia mai, e pai ana. Ki te Kai Tuhi o te Karere o Poneke. Rangitikei, 9 Tihema, 1857. E HOA, he kupu tenei ua te Ru- nanga ki te Kawanatanga. E rapu ana matou ki nga ritenga a Waikato mo Potatau. E kimi noa ana matou i te ritenga o taua korero, kahore nei huki e mohiotia ana; erangi mei tuku mai i a te Kuini ka tahi ka tika, tena ma nga tangata maori kahore nei hoki e tika. E hoa, kia kaha tonu koe, kia kite matou, kia mohio matou ki nga riten- ga pai o te Karere Maori. Kanui te marama o te Karere: kanui te hari o toku ngakau. Heoiano: Na WIREMU TE KAIRANGATIRA. Ki te Kai Tuhi o te Karere o Poneke. Otaki, Hanuere, 1858. E HOA, mau e hoatu toku whakaaro kia taia ki te Karere. E hoa ma, e oku whanaunga maori, e whakapai ana au ki te ritenga pakeha, ua te mea huki na te pakeha i homai te whakapono, ka tahi ka whiti te maramatanga ki nga iwi o tenei motu e noho ana i te pouritanga, ara, i te kuaretanga. E hoa ma, ka tika te kupu a Wi Hapi Te Rawhari tua, he penei nga pakeha imua i to ratou kuaretanga mo tatou: ua to ratou kahaki te whakarite i nga ture o te Atua, a ka tahi ka tukua mai e Ia tona matauranga ki a ratou. Kia rongo hoki koutou ki taku kupu wha- kahe mo tenei mea mo te tangihanga tupapaku. Ka haere nga tangata ki te tangi i te tupapaku; ki te mea ka hapa tetahi o ratou i te kai, ka riri. ta te mea kahore he kai i a ia: nokonei ka mea au kia mutu rawa nga tangi- hanga tupapaku; engari ko ana
3 3 |
▲back to top |
TE KARERE O PONEKE. 3 whanaunga tupu ake e haere kia kite i te tupapaku ta te mea he aroha pono ta ratou—e kore ratou e tangi ki te kai, ta te mea e pouri pono ana o ratou ngakau ki to ratou tupapaku. Kei te miharo au ki tenei iwi ki te pakeha. Ko ratou roimata kei roto i a ratou e heke ana; nokonei ka mea au, me penei he aroha mo tatou. Heoiano; naku, na to koutou hoa, Na HIPIRINI TAIWARAKI. Ki te Kai Tuki o te Karere o Poneke. Papawai, Wairarapa. 1 o Pepuere. 1858. E HOA,—Tena koe, mau enei kupu e hoatu kia taia ki te Karere o Poneke. E hoa ma, whakarongo mai. Kua huihui nga tangata o Wairarapa, nga rangatira me nga kai whakaako, ki te korero mo te raruraru o te Hapuku raua ko te Moananui—e whakaoti ranei, kahore ranei—e mutu ranei, kahore ranei. Ki toku whakaaro na te Kawana- tanga tetahi wahi o te he: inahoki, ka tukua te whenua, ko taua whenua no te tangata iti raua ko te rangatira. Riro mai ana nga utu o te whenua, huna ana te rangatira i te tangata iti, ki ana ko ia anake te mea nui o te whenua; na, tau ana te pouri ki te ngakau o te tangata iti, ka puta tana kupu, " e, kanui te he o tenei mahi." Muri iho, tukua ana te whenua o ia tangata, ki ana," i au anake te whenua," whakarongo ana te Kawanatanga ki te reo o te rangatira, kihai i whakarongo ki te reo o te tangata iti. Ki au, ma te tangata iti e tuku tona wahi, kia mau ai i te utu o tona wahi. Whaka- rongo ki te Waiata a te tangata iti mo tona wahi whenua. Kai kinikini ana te maemae I au te to tatatia, Ki wawe au te mate, Kei noho au i te ao ai rawa he maiori. Heoiano. Naku, na to hoa, Na IHAKA WHATARAU. Kai-Whakaako. Ki te Kai Tuhi o te Karere o Poneke Otaki, Pepuere 4, 1858. E HOA—He kupu tenei naku. Ko nga tangata pupuri whenua ko Nga- tiraukawa, ko Ngatihuia. Kia rongo mai koe. He kaipuke ao tatou te whenua, ko koutou kei te ata whaka- haere pai i a tatou. Ko tetahi kei te hama i te paraki kei pakaru: mehemea ka pakaru ka tahuri to tatou kaipuke ki te wai. Hei ritenga tenei mo te whenua. Heoti ano. Na ERU TE MATATA. NGA HE O TE TAPU MAORI. Ko nga korero nei mo te Tapu, he mea ta mai no roto i te Karere Maori o Akarana. Kei te whakatika atu matou ki te pono o enei korero. He pono ra, ko te take tera o nga tini raruraru o roto o nga Maori, Erangi me whakarere taua ritenga kuare o nga tupuna: kua puta nei te mara- matanga, me whakarere nga ritenga katoa o te pouritanga. Tena, tirohia enei korero:— I ERA atu Karere, kua korero matou ki tenei tikanga ki te tapu, e mau tonu nei i roto i o matou hoa Maori. Tena e whakaaetia e nga kai korero o tenei Nupepa e waiho ana tenei mea hei take pakanga, hei take kino; a he mea ano kua whakamatea te tangata mo tona takahi i tenei tikanga; a, he mea ano kua takahi kuare te tangata i te tikanga, ara, kua poka he ki runga ki te wahi tapu, muri iho kua mohio ia ki tona he, a, mate noa iho tana tangata. Na, ko te take o tona ma- taku, he wehi i te tapu, tau ana ki a ia te mataku, pouri ana hoki te ngakau o taua tangata mo tona he, a, waiho ana tona pouri, me tona wehi hei kai rapu utu mo tona takahi i te tapu, mate ana hoki ia. Otira, ahakoa e whakaae ana matou kua mate ano etahi tangata i muri o to ratou taka- hanga i te tikanga o te tapu, kei koutou e whakaae ana mai' '' K}^ ra kaha o te tapu i mate ai; ^'a' "u te manu ranei, na te au" - aK^te kirakia engeri ko te tuko ' -^"ei. Kahoru. nona ki tana i- 'Taate ai' he uhi nona ki te 'ee' he Matapono pu nana o tenei tikanga o ona tu?'' . ,. , ..oa; tau ana te ROU!'! ki tona n"a^' , , ,. . a, mah;ira ana hoki ia e ari ana unga aia te uri o nga, atua. Na enei mea i :;;ato ai, ohura i te mea na te tapu. tio huhu;: kore te whakahua ki nga kino o tenei tikanga tuare, e mohio ana hoki nga oori ki tona kino ; a, te a;i;a poa i rami tona ai inaianei, he whakamana no te ngakau Mauri ki nga tikanga tawhito o o matou tupuna. No naia tata nei i tae mai ai Maori o Taranaki mo tenei mea; e mea ana hoki ki nga tikanga e mahia mai nei e Tamati Te Ito ki taua wahi, hei whakanoa i te tapu, hei whaka- ngaro hoki i nga atua Maori; e meinga ana hoki ko enei atua kikokiko ta take o nga kino i roto i te iwi Maori. Ki to matou era ano e puta mai te pai i roto i tenei whakanoa nei whakaaro kanga tapu, ara, he pai ki te tinana; ma konei hoki ka kore ai he take whawhai mo te hunga e noho tata ana tetahi ki tetahi. Ka takahia pea te wahi tapu i muri nei ekore e kiia ha hara nui, e kore e waiho hei taka pakanga, hei take rapunga utu mo ta tapu kua tuakina. Tenei ano hoki tenei tapu ka wha- kaaturia nei kia koutou, ara, te tikanga wakatapu nei i nga whenua o nga Maori e takoto noa iho nei. Tena ekore ranei e whakaaetia e o matou hoa Maori, e puta ana te pai kia ratou ina nohoia o ratou whenua e te Pakeha? Ko te hunga kaore nei i tata ki nga kainga Pakeha to tino mohio ana ki tenei. Ka nohoia o ratou whenua e te Pakeha, katahi ka whai makete mo nga kai, ekore ? hoha, e ngenge, i te roa o te ka"' i,., . . .^enga, na te mea huki ka riro i na . '- ... .a Pakeha o to matou nei wani 1^ o whakahokinga ma'- ^a "A a' te taonga o te ? ' ku ^&tou ko "a nei e rato.- - ha kua matenuitia kore e u, Ki to te ture rinenga, e pa . tika kia noho pokanoa te ^Keha ki runga ki nga whenua o nga , Mahri: na konei i mea ai, mu ""A tetahi wahi ki te Kuini, kia tupa ai te pai ki tetahi wahi ki te Kuini, kia tu- pu ai te pai ki tetahi i reto i to rato^ noho tata. Tena, me whakaaro ra ki tenei e nga hoa Mahri. He aha ki ma te pai o nga tini eka e takoto hua ua kura noa Hie nei inaianei, kaore ne; i ^ nohoia e te ^keha, e te Mahri rana i ? E puta ana koia hu pai ki a ia, ; he taonga ramai: o riro ma; ana koia ] v1e ""anoarno ona !"ma"ki i ena! whenu, «u Kaora pea. Hi noa "ke nei ano t e wahi e Hokia anu; ko te nuinga. . ^ takoto koraha ana, i ianei tau, i tene tau ; a, ku io ahua o to tangata noni te whenua karo i eke ^9 ' t(^ "A tupuna, kaore nei! kite i ta '?^^ me ona taonga, ma ona ta ta a? -i ' ... ta ^^ < * 1^6.^* "?a eanga e whakaatur. <' a" Matu o tena toi.;»- . ^^ ta te
4 4 |
▲back to top |
TE KARERE O PONEKE. tae hoki ki o ratou hoa Pakeha, ki nga mahi tohunga, ki nga mahi pai. Me he mea e whakaaro ana koutou he pai te tukunga iho o tenei mahi, ara o te whakanoa i tenei atarangi i te tapa Maori, he aha hoki i waiho ai te tapu o te whenua kia mau tonu? He aha koia te whakarongo ai nga hoa Maori ki o matou kupu, e hiahia ana matou kia whiwhi ratou ki te pai, kia whakarerea nga whakaaro pohehe me nga tikanga kino, a, kia ahuwhenua ratou, kia whiwhi ki te taonga, kia noho ki te maru o to tatou nei Kuini pai. Mo te Karere o Poneke. Heretaunga, Pepuere 12, 1858. E HOA MA,—Kua korerotia e ahau nga nupepa katoa o te Karere Maori. Kei te pai etahi o nga korero; otira ko etahi kahore ano i tino pai. Nate tangata whai whakaaro etahi o nga reta, otira ko; etahi he mea tuhituhi noa ete tangata e hiahia aua kia kite i tona ingoa kua oti te ta i roto i te nupepa, ahakoa kahore he tikanga i roto i tana reta. Me tuhi tuhi a kou- tou whakaaro—he mea pai tena; otira kia pai te whakaaro, kia whaka- maramatia hoki nga kuware e te hunga mohio. E mea aua pea te tangata e tuhi tuhi noa ana i tana pukapuka, ahakoa kahore he tikanga kei roto, a e tono ana i tana pukapuka kia taia, na reira e whakanuia ai tona ingoa e nga tangata o tona pa. Ma reira ranei ka whai honore taua ta. ngata? E mea ana ahau, kahore: ka titiro nga tangata ki nga tikanga nui, ki nga tikanga pai o nga reta, a ma reira, ma te pai o te tikanga, ma te nui o te mohiotanga, ka whakanuia te ingoa o te kai tuhituhi. Kei ki koutou, ma te tanga o koutou ingoa e whai honore ai koutou. Kahore ra;—otira, na te mohiotanga, na te marama o nga tikanga ka whai honore ai koutou. E rite ana tenei whakaaro kuware ki tenei KORERO TARA. (FABLE 2.) Ko te Kaihe kua whakakakahuria ki te. kiri o te Raiona. Tera ano tetahi Kaihe e noho ana i tona parae. Ka rongo ia ki te reo o te Raiona e tangi ana; a i kite hoki a i nga kararehe katoa e tana «na e oma ana kei hopukia e te Raiona. I ki tana " ano te pai o te Raiona! rongo kau ana nga kararehe ki tona reo ka wehi, ka oma katoa ratou!"— na, i aia e whakaaro pena aua, ka kite ia i te kiri o tetahi Raiona kua patua e nga tangata o tana kainga; a ka whakaaro ia kia whakakakahuria ia ki taua kiri Raiona. Na i pena ano ia, a i haere atu ia me te kiri Raiona kua oti te kakahu. I tona hokinga atu ki ana hoa i te parae, ka kite ratou i a ia i tawhiti e haere mai aua, a i mea ratou " aue! he raiona te haere mai na!" ka wehi ratou, a ka oma. Ka kata te Kaihe, a ka oma ia ano ki te hopu i tetahi o nga kararehe: otira i a ia e kata aua katahi ka rongo nga kararehe ki tona reo, he reo kaihe, ehara ia i te reo nui o te Raiona. Ka mea ratou " He kaihe! he kaihe !"—a ka hoki ratou, ka tangohia tana kui raiona, ka wana atu ki a ia, ka maka atu hoki ki waho o te parae. E hoa ma, kei rite koutou ki te kaihe nei:—kei mea koutou, ma te tuhituhi noa i te pukapuka ki te karere Maori ka rite koutou ki te tangata mohio: kei kataina hoki koutou e nga tangata o nga whakaaro kei roto kei nga reta. Heoti ano. Na to koutou hoa aroha; Na te HUTANA. NGA RITENGA. O TE HOKOHOKO. NGA KAI O TE MARA. Witi, 6 hereni, 7 hereni, mo te puhera (62 pauna.) Paraoa, 16 hereni, 19 hereni, mote rau pauna. Papapa Witi, I hereni 3 pene, mo te puhera (20 pauna). Paraoa tuatoru, 10 hereni mo te rau pauna. Kanga, 17 hereni, 19 hereni, mo te puhera (56 pauna). Taewa hua hou, 10 hereni, 12 hereni, mo te rau. Ooti, 7 hereni, 8 hereni, mo te puhera (40 pauna). NGA KAI KINAKI. Piwhi, 4 pene mo te pauna. Kiko Hipi, 4 pene, 5 pene, mo te pauna. Kuao kau, 5 pene, 7 pene, mo te pauna. Poaka ora, 3 pene, 4 pene, mo te pauna. KO ERA ATU MEA. Pata (hou) 10 pene, mo te «a Pata (tote), 7 pene, 9 pene, mo te pauna. Hua heihei, 2 hereni mo te kau ma rua. Poaka whakapaoa, 9 pene, 1 hereni, mo te pauna. Tiihi. 1 hereni mo te pauna. Pipipi, 6 hereni, 9 hereni, te mea kotahi. Kuihi, 4 hereni, 6 hereni, te mea kotahi. Parera, 4 hereni, 5 hereni, takirua. Heihei, 4 hereni, o hereni takirua. Muka papai, 20 hereni mo te rau pauna. HE KIWI! HE KIWI!! EHOA MA, e nga kai-whakangau Kiwi, tahuri mai. Ko au tenei e hiahia ana ki etahi Kiwi kia hopukia mai e koutou—hei te mea ora. Kei te pai o te manu te ritenga mo nga utu: otira, ko te utu ano tenei e pai ai au:— Mo te mea rahi ......... £200 Mo te mea iti............ 100 Ma te pai o te manu ka whakanuia ai nga utu, ma te kino ka whakaititia ai. A, e pai ano kia maha nga kiwi —kia rua te kau noa atu—e hokoa katoatia e au. NA TE PURA. Poneke, 4 o Pepuere, 1858. PANUITANGA. HE HOIHO kei te haere i Rangi- tikei nei. E wha nga tau o taua hoiho; ko te ahua he whero. E haere tahi aua me tana kuao. Me haere mai tetahi tangata nona tetahi hoiho kua ngaro, ki te titiro: ki te tika nona ka whakaae au kia riro atu i a ia te hoiho nei me tana kuao. Ko nga utu mo te hopuranga, mo te ahatanga ranei, mana ano e whakarite. NA RAUPARAHA TE RINGA. Rangitikei, 15 o Pepuere. 1858. HE HOIHO NGARO. KO TOKU hoiho kua ngaro. He uwha taua hoiho—he whero te ahua, he ma te ngutu. Kahore ano i piri te parani. Ki te kitea e te tangata ka utua e au kia Rima Pauna. Naku. Na TAMATI ERUINI MUKAKA. Waikanae, 18 o Pepuere, 1858. I taia tenei Nupepa i te perehi o MEKENIHI raua ko MIUA, i Poneke;