TE KARERE O PONEKE.
Ko te kai rapu, ko ia te kite
Vol 1.]
TAETE, 24 O TIHEMA, 1857,
[NO. 14.
The "KARERE o PONEKE" is pub- 
lished every Thursday morning.
  TERMS OF SUBSCRIPTION; Twenty
Shillings per annum, payable half-
yearly.
  TERMS OF ADVERTISING; Three
pence a line for the first insertion of
all Advertisements, and Two pence a
line for every subsequent insertion.
Advertisements will be continued and
charged for until counter-orderd:
such orders, in writing, as also all Ad-
vertisements ( in English ) will be re-
ceived at the INDEPENDENT office,
Lambton quay, on Tuesdays, at any 
time before 4 o'clock, p.m.

PANUITANGA.
MEHEMEA ka hiahia te tangata
ki te tuhituhi reta kia taia ki
roto ki tenei Nupepa me tuhi mai
"KI A TE PURA,
KAI TUHI O TE KARERE O PONEKE.'
Otira, ma taua tangata ano e utu
nga kapa e rua, e toru ranei mo te
mera—kia tika ai te kawenga mai.
PANUITANGA.
Ko nga tangata Maori kua tango
mea i toku Whare hoko taonga i
Poneke, na kahore ano i utu, me
hohoro ratou te whakarite i aua utu;
kei tahuri atu au ki te Kai Whakawa.
No te mea, ko nga Pakeha no ratou
nga taonga i au, kua pa mai ki nga
utu;—heoi ra, ma te homaitanga i era
moni ka kaha ai au te utu i era pakeha
NA WIREMU TONIKI.
Otira, na Mata.
Poneke, 17 Hepetema, 1857.
KO EKEREHA
HE HOIHO TARIONA
HE Hoiho papai rawa tenei; ko
tona matua tane ko Hamihona
—ko te hoiho tera o te Hamona, i
utaina mai ra hoki i tawahi. Ko nga
tau o tenei tariona, ewha; ko tona
kara, he whero; he hoiho whaiti—ata-
ahua hoki. Te kau ma rima nga hoi-
ho uwha i ekengia e ia i te tau kua
pahure nei,—a, hapu katoa ana ratou.
Kei Wangaroa e noho ana inaianei—
kei te kainga o Te Miti raua ko Re-
wana. Hei te tuatahi o Noema, (to
marama e takoto ake nei) ka timata ai
tana mahi whakaeke. Ko te utu mo
te whakaekenga kotahi, e toru pauna,
me nga hereni e toru, (Ł3 3s.). Ko
te kaari hei nohoanga mo te hoiho ina
tukua atu kia ekengia, he kaari papai
—he pai hoki no nga karaihe (taru-
taru); kotahi te marama e noho ana ki
reira kahore he utu,—heoi ano te mea
e utua ko te whakaekenga kautanga.
Wangaroa, Wairarapa,
1 o Oketopa, 1857.
HE KAI HOKO MUKA, ME TE HU-
RUHURU HIPI.
KO nga tangata o raro iho nei.
He nui te utu e homai ana e
ratou.
Ko te WAHAREI ma.
(Worsley & Co.)
Poneke,
Hepetema 14, 1857.
PANUITANGA.
HE HOIHO kei te haereere i Pa-
ramapoa, i Poneke nei.  He
uwha taua hoiho; ko te ahua, he
whero; e haere tahi ana me tana kuao,
—he miura te kuao. Na! ki toku wha-
kaaro noku ake ano tenei hoiho (me
tana kuao hoki), otira, he tupato
noku kei tango pohehe au i te taonga
o te tangata ke, i panutia ai e au enei
korero. Tera pea he tangata kua
ngaro tona hoiho: heoi ra, me haere
mai ia me titiro—koia ranei tenei.
A ki te tika ka whakaae au kia riro te
hoiho nei (me tana kuao) i taua ta-
ngata. Ko nga utu mo te hopuranga,
mo te ahatanga ranei, mana ano e
whakarite.
Na WIREMU RAKIWHATA.
(Wm. Luxford.)
Hepetema 23, 1857.
HE KOURA!
KO nga pakeha o raro iho nei, he
kai hoko Koura, ki te moni. E
nui ana nga utu e homai ana e ratou.
Ko te POURA ma,
(Wm. Bowler, Son & Co.)
Ko enei hoki,—
Ko TUATI ratou ko KINIROHI ma,
(Stuart Kinross & Co.)
Poneke,
17 o Hepetema, 1857.
PANUITANGA.
TE TIMA WONG WONGA.
WHAKARONGO MAI! e koutou,
e nga tangata e mea aua ki te
haere i runga o tenei Tima. Kia
takoto ra ano nga utu, ka tahi ka tika
kia eke te tangata ki runga. Ki te
mea ka waiho kei muri o te ekenga, te
homaitanga, na, ka nui ake nga utu.
Na TE TAKANA.
(R. J. Duncan.)
Poneke,
Hepetema 16, 1857.

TE KARERE O PONEKE.
Ito te kai rapu, ko ia te kite.
TAETE, 24 o TIHEMA, 1857.
TE PAKANGA I AHURIRI.
KEI raro; iho nei ka kitea te reta a
te Hapuku ki nga rangatira maori o.
tenei wahi, hei tono i a ratou kia haere
atu te whawhai—hei whakakitenga
i to ratou aroha. He tikanga pohehe
tenei. Ki te mea ka whakarongo atu
nga tangata okonei ki taua tononga,
a ki te haere atu ratou ki te taha o
Te Hapuku tu ai, hei hoa whawhai
mona, ka tika ranei: kia meinga tera
he tohu aroha? E kore—ehara tera
i te tohu aroha. Ta te aroha tikanga,
he kawe atu i te rangaimarietanga
kia houhia ai te rongo, Erangi,
waiho kia ratou ano ta ratou mahi,
meake pea ka mutu. Ka uru nga
iwi okonei ki taua whawhai, ka tahi
ano ka toro haere te raruraru me te
riri—ka kapi katoa enei wahi i te kino,
ekore e mutu wawe. He iti koia no
te mate i roto i te hunga maori, i
manakohia ai e ia te whawhai—i mau
aii tona ringa ki te pu hei whakamate
i tona teina? Tena iana, tirohia nga
korero kei tera rarangi o tenei Nu-
pepa. ara te korero matenga tupapaku.
Tokorua nga tupapaku o te ra kotahi!
Na te pu pea i hinga ai? Kao, he
mate turoro nei ano. Ka haere ma-
tou ki nga kainga maori, tona ritenga
ono tenei, he tupapaku to tenei
whare to tera whare, to tenei kainga,
to tera kainga. Mano tini nga maori
o nga wahi nei o Poneke i nga tau
nei kua pahure—inaianei kua torutoru
nei. Aue I ka hemo te iwi maori.
Ka ngaua e te mate—po rua, po toru,
e takoto turoro ana—kua marere !
Ta te maori mahi i nga wiki katoa, he
keri poka hei takotoranga ma ona
tupapaku: "Ka, ngaro a Moa te iwi
nei." E I ka pouri to matou ngakau,
no te matenga nuitanga a o matou
nei teina maori, A, kei to tohe ratou
kia whakanuia te mate i roto i a ratou
—kia apitiria te pu hei hoa mahi mo
nga tini mate o te tinana, kia hinga
ai tetahi i tetahi—kia pirau wawe ai
tenei iwi!
Kati ikonei: ka kite nei koutou i
nga korero o ta Wi Tako reta—e wha-
kahe aua i tera tikanga whakamate,
te whawhai—e whakapai ana i nga
ritenga ahuwhenua, noho aroha,
rangimarie hoki. E Wi, kua riro i a
koe te whakaaro marama. Ae, me
noho koe i to kainga ki te atawhai i
ou turoro, ki te whakatupu hoki i nga
ritenga e ora ai to iwi.
He reta na te Hapuka ki a Wi Tako
ma, kia haere ki te whawhai.
Tihema 14, 185.7.
No Wakatu, ki te Mako,—ki a
Wiremu Tako, ki a Honiana te Pune, 
ki a Ihaia Porutu. E ta ma, tena ra
koutou. Kanui tuku aroha atu ki a
koutou i roto i nga pouritanga o te
ao. E tu ma. he kupu taku ki a koutou.
kia rongo mai koutou. Ko te ture i
whakatakotoria e koutou e nga kai
whakarite whakawa kua pakaru i
Ngatikahunungu, ko ta koutou hoki
tenei e wai nei kia pakaru nga ture.
Tena, tirohia e koutou, ina huki ko
Puhara, ko te Watene te Haehae, ko
Hirini Hoekau, ko te whitu i mate ena
tangata i runga o te whawhai. Ko
Paramena i mate i te kohuru, ko te
pakarutanga tena o te ture. Heoi e
ta ma, ka tahi ano ia maua ko te
Hapuku ka whai tikanga atu ki a
koutou, inaianei ano, kia puta to kou-
tou, aroha ki a matou, kia hohoro mai
koutou i roto i enei ra.
Heoi ano.
Na TE KEPA raua ko
Ta HAPUKU.
Na Wi Tako ki a te Hapuku.
Tihema 22, 1857.
Ki a te Hapuku.
E HOA,—Tena ra ko koe. Kanui
toku aroha atu ki a koe. E hoa, kua
tae mai tau roto ki a matou ko te
Heoniana, ko Ihaia Porutu, me nga
tangata katoa. E tika ana au kupa
kia haere atu matou ki tau mahi. E
hoa. tenei taku kupu ki a koe. E
kore pea e tika taku rere atu ki  
runga ki tena mahi hei hoa mahi mou,
no te mea he mate ano enei e takoto
nei—he kohuru, ko Rawiri Waiaua,
kahore matou i tae kia kite i tona
matenga. E mohio ana koe ki tenei
kohuru, kaore i paingia e matou. E
kore au e kaha, engari mau e mahi
tena, ko Taranaki ki tana mahi, ko
Topine o Whanganui ki tana mahi,
: ko au e noho nei, kaore aku mahi,
Kua mutu ke noa atu taku takanga
atu ki roto ki tena mahinga imua.
Inaianei kua whiwhi au ki taku mahi
pai rawa, kuia tenei, ko toku moenga,
ka ara ake au i te ata ka papaki oku
ringa e rua ki te whenua, ka puta mai
i reira he oranga moku, e ai ta te kai
hanga. E hoa, ko tau reta ka tukua
e au kia taia ki te Karere o Poneke kia
kitea ai e nga tangata. Kei mea mai
he wehi noku, kaore, he whiwhinga
ake noku ki enei taonga pai e tirohia
iho nei e aku kanohi, ara, te noho pai,
te ahuawhenua, te mihi atu ki te tira
haere, te mahi kai, te atawhai, te aroha.
Heoti aku kupu ki a koe. E hoa,
mahia nga mahi hua kore o te ao,
kahore ona mutunga, mo ona ritenga
memenge noa iho. Ka mutu.
Na tou hoa,
Na Wi TAKO NGATATA.
HE KAIWHAKAWA.  a whaka-
turia e Kawana Paraone nga tangata
tokotoru, kei raro nei o ratou ingoa
e mau ena, hei Hoa-whakarite-
whakawa ratou ko te kaiwhakawa
tuturu, ara.—
Ko Honi Wetere Ngainu, no Ka-
whia
Ko Wiremu Pukapuka, no Rangi-
tikei.
Ko Noa te Rauhihi, no Rangitikei.
HE MARENATANGA.—No te Mane
te 14 o nga ra o Tihema nei i marena-
tia ai a Tete, te tama a Purokoro
Wainui, no Aramoho, ki a Meri, ho
pani atawhai no Tiatene. Ko Mata.
ongaonga te kainga o taua wahine.
Na Aperahama, te kai whakaako o
Putiki, raua i hohou.
No te Mane, te 21 o nga ra o
Tihema nei i marere ai a PARATA TE
 NUKU, raua tahi ko IHAKA RANI.
He kaumatua a Parata; he pakaru-
hanga toto te mea i mate ai ia. HE
tamaiti a Ihaka—12 pea ona tau—te
ingoa o tona matua ko Aperahama te
I: Rawhi. Kei te takoto tonu nga tupa-
paku, kahore ano i nehua. E rua nga
tangihanga ka tu nei—kei Pipitea
tetahi, kei Pitone tetahi.
Ko te ra i mate ai a Parata Te
Nuku, no te ata i te wha o nga haora,
i te 21 o nga ra a Tihema,
1857. Kua riro atu ia me tona tira

TE KARERE O PONEKE.
ko raua anake ko tana mokopuna ko
Ihaka Rani. No taua ra ano i mate
ai raua. "Ko tenei tangata ko
Parata, he tangata noho pai noa iho,;
ekore ia e hamumu i toua tamariki-
tanga iho rano. Ko te pai o tenei
tangata kua mate nei, ko te pouri kua
waihoki a matou waihoki matou, koia
tenei, ko te matenga o Parata i tenei
mate kino. E hara i te mate tutoro;
ko tenei mate he pakaruhanga toto,
ko te mate tenei o Parata kua riro
, «tu ia ki te aroaro o te kaihanga i
toua tinana me tona wairua. E pa!
E Horo ma, timata mai to koutou,
taina tena te haere  atu na ki a
koutou. Heoti, e hoa e Pura; mau
taku reta e hoatu kia taia mai ki te
Karere o Poneke mo te matenga o to
taua matua, o Parata. Heoti.
Na tou hoa,
WI TAKO NGATATA.
Ki te Kai Ta o te " Karere o Poneke."
Heretaunga, Tihema 11, 1857.
E HOA,—He korero tenei naku.
Kua pirau katoa nga taewa a nga
maori, a nga pakeha, i te waipuke
nei. Heoiano, ka mutu ikonei.
He Waiata:—
Kauakaua e rorautia, ki te korero,
Waiho kia noho ana kia roaiara
I te hurihurihanga, i te whakarongaoiho.
Kia waiwai nehea mari te hau u te tipua,
Te Anene a te Atua,
E nonope, kai nonei i ahau
E hoa ma, e pai aua nga tikanga
pakeha. Rokohanga mai matou nga
maori e noho kuare aua. E pai aua
nga tikanga pakeha—nana i homai
nga taonga ki tahaki nei, ki Poneke
nei,— uaua nga moni i homai ki ta-
haki nei. Ka mutu.
Na KARENA. TE WHIA.
Ohara, Tihema 15, 1857.
Tenei aku korero kia hoatu kia taia,
hei korero ma oku hoa maori, mo nga
tangata e korerotia aua i runga i nga
whenua o te Kuini, ara ki Heretaunga.
Kia. mohio te tangata ki nga ritenga
o Heretaunga: ko ratou whenua i O-
hara i to homai noa mai na te Kuini,
kaore, he mea utu na ratou, engari
kei tito whakahe kau te tangata ki
Heretaunga .
Ko te ritenga tenei o te marama-
tanga kei Heretaunga, ta te mea ko
ratou whenua kua nuitia ki te Kuini.
Heoti ano.
Na TE ROU.
Ki te Kai Tuhi o te Karere o Poneke
Wanganui Tihema 3, 1857.
E hoa ha mea atu tenei kia hoatu
o koe aku korero kia perekitia i tenei
wiki e haere ake nei, kia kite oku
hoa. E hoa ma, tenei toku korero i
toku haerenga ki te kawe i toku mera
ki Wanganui, i tetahi o nga  o
Tihema, i te Turei o te wiki nei. I taku
haerenga ka moe au ki Rangitikei: i
te tonu o nga haora o te po ka haere
au, a watea noa atu i au i taki mai o 
Turakina. I te ono o nga haora ka
tae au ki Turakina. Ka tae au ki reira,
ko te waipuke e tere ana, a ka rere
mai hoki te wehi o te waipuke ki toku
tinana katoa—whakaaroaro whakaaroaro  kau ana ki
tetehi whitinga mo maua ko toku
hoiho ka hihiri ake ano taku wha-
kaaro, tena koa me whaka matau e au
te wai nei, ka tahi auau ka unu i okuoku
kakahukakahu ka eke ki taka hoiho toku
Mera me oku ka waiho i uta, ka-
tahi maua ka kau, ka taka atu ki waho,
kua rewa nga waewae o taku hoiho, ka
tino tae atu ki waenga nui;; katahi ano
te tinana o te waipuke ka puta mai.
TirohiaTirohia atu—tu ana te aniwaniwa,
haere mai hoki te rakau i roto ka tau
noa mai temai te mataku ki au. KatahiKatahi ka
whakina maua ko taku hoiho, ka tero
maua, a ka kite ake tahu hoiho i te
auha rakau e teretere mai ana. Katahi
taku hoiho ka wehi, katahi te ihu o
taku kararehekararehe ka ku monaku mona ki rotoroto ki te
wai, katahi au, ka mahara mahara ka mate
mau nei ki to wai; katahi au ka rererere
ki raro, ka teretere haerehaere  maua nei na te
wai tonu—i kawe atu, ka te nga wae-
wae o taku hoiho;; nana au i to atu
ka eke eke ki uta. Ka haere ki te kainga
o Pimihi i te kaore hoki au i korero
ki aua pakeho, noho noa iho no te
mea kua tau mai te ngenge noa iho
ki au.
Ka roa au e noho ana i reira, ka
kitea atu hoki te Piriti kua pakarutia
mai e to wai.
No te tekau o nga haora ka whiti
au, haere ana au ka tae ki Wangaehu
 Ko te tino mato rawa hoki tera i au, ka
waiho taku hoiho i reira, katahi au ka
haere  i te waewae ka tae au i te rima
o nga haora ki Wanganui.
He oti ano ka mutu.
Na te KAREHANA TE WHENA.
Te Kai kawe o te Mera
Ki te Kai ta o Te Niupepa o Ahuriri.
Tenei matou kua rongo, kua puta
mai he korero i roto i tau nupepa mo
te whawhai e whawhai nei matou kia
Te Hapuku, mo te piringa ata hoki o
taua whawhai ki te taha pakeha. Nau
i ki, hei roto i ta matou kakari, ka puta
ake he mate mo koutou, he ngaronga
hoki mo o koutou taonga. E whaka-
puta ana koe ki te mahi a te Moana-
nui ki nga pakeha; me he meakei
runga i a matou katoa nga mahi a to
tangata kotahi—a, mea tonu iho koe,
kia tikina he hoia hei tiaki i a koutou.
E pai ana. Na koutou ena wha-
kaaro; e takoto ke ana a matou.
Whakarongo mai! Kahore he
mate mo koutou i a matou. E maha-
ra ana koe, he koanga rawatanga no
matou te whawhai e mea ai matou kia
rua rawa nga hoa kakari mo matou—
ara ko te pakeha raua ano ko To
Hapuku? Kahore; kati ano ta ma-
tou whawhai, kia matou anake ano;
ko koutou, ko nga pakeha, kia noho
pai i waenganui i a matou.
E kure matou e pai kia tahuri atu
ki te kohuru i te iwi nana i whakakita
mai nga tikanga pai ki to matou kainga.
Inahoki,—rokohanga mai matou e te
pakeha, e noho he ana; nana i tohu-
tohu mai etahi o nga tikanga pai kia
matou, ka pai ai matou. No te
oranga o a matou kaumatua, ka ako
mai ratou ki a matou, ka mea  " Ki
te aro-hoko te pakeha i to kainga nei,
kia pai koutou: ahakoa iti te utu, aha-
koa hikipene noa, tangohia toutia:: ko
te pakeha tonu hei utu mo to tatou
kainga; kai kona anake ano he rawa
mo tatou."
Na, ko ena kaumatua kua mate, otira
ora tonu aua i roto i o matou ngakau.
Ko nga pakeha e noho ana i tenei
kainga, he oha no aua kaumatua:
kua rangatatia kia matou; e aroha
ana toki matou ki nga tirohanga
kanohi o a matou kaumatua.
Heoi, ka patu au i toku matua i te
pakeha, me ahu mai i hea he tikanga
maku?
Tetahi, mehemea e whawhai ana au
 ki a koe, kowai i hua ai, e riro e

TE
KARERE O PONEKE.
te mutunga; e huhua ana huki au
tangata, au pu, au paura. Kaore—ko
ta matou e pai matou, kia noho tahi
tatou i te kainga i kia ai hei kainga
mo tatou; kia mahi tahi ai tatou i nga
mahi whakarangatira i te tangata:
koia tenei, he mira paraoa, he mahi
kai, he whangai hipi, he aha atu, he
aha atu. Mehemea ka tahuri matou
kia koutou, he papuni tonu atu ta ma-
tou i te ora mai o enei nga pai kia
matou. Ka mutu.
Kotahi hoki ta matou korero kia
koutou; ko ta koutou whakahe ki a
Te Moananui. E tika aua. Otira,
ko to Moananui ano a Te Moananui;
ko matou ano matou. Ka he tena
tangata ki a koutou, ko te hokinga
iho o tona he, kei a ia ano; ka he
matou kia koutou, kei a matou ano
te tukunga iho o to matou he: ki te
tikanga mahi a te rangatira, ka piri
matou ki a ia; ki te he, ekore huki
matou e piri atu. Kihai koutou i
mohio ki te he o Te Moananui, he
rama? Na koutou ano ia i whangai
Ia ta koutou na kai kino. Kua oti i a
koutou te whakatakoto he ture, hei
titiro ki nga he o tatou, o matou, o
koutou. Ka tohe tona a Te Moana-
nui, tetahi atu tangata ranei, ki te patu
i a koutou, ma te ture e titiro, e wha -
karite: ka patu tetahi o koutou i a ma-
tou, ma te ture e titiro, e whakarite.
Inahoki, a Mohi Kokiri, ua te pake ha
i patu ki Waipureku, a mate tonu iho;
ka kiia, na te rama, tuku tonu atu
matou, na te rama. Heoi, kaua kou-
tou e owhiti. Ka he tetahi o koutou
o matou ranei, ma tatou tahi e mahi
i runga i te tikanga o te ture.
Kei mahara koutou, kia koutou
anake te poari mo tenei whawhai e
whawhai nei matou: e taea hoki te
aha, i to matou kainga e riro ana i a
Te Hapuku. Mehemea e riro ana
etahi o ou kainga te tango, era tonu
koe e riri. Koia hoki me matou e
TITI nei matou mo to matou kainga.
Ka mutu a matou korero kia kou-
tou.
Na Tareha.
" Karaitiana Takamoana.
" Te Karawa.
" Te Matenga.
" Renata Kawepo.
" Te Waka Te Kawatini.
" Te Hira  Te Ota.
" Wiremu Te Rewarewa.
" Karauria Punu.
" Paora Kaiwata.
Me etahi atu.,
POTIKUPA.
Otautahi, Noema 17, 1854.
Taria tatou e whakarongo ki nga
tini korero o tenei ao, kia tuhia tenei
korero maku ki roto i tenei Nupepa
Karere Maori o Niu Tirene. .........
He hoa, e te kai ta o te " Karere o
Poneke." Tena ra koe. He pukapuka
tenei naku ki a koe kia tukua atu e
koe ki roto ki te perehi o Poneke, hei
titiro ma o matou hoa...................
E hoa ma, e nga tangata o Poneke;
tena ra koutou katoa i roto i te atawhai
o tatou Ariki o Ihu Karaiti. Tena
koutou, e nga rangatira o Poneke,
me era wahi atu o te ao. Whakarongo
mai ki nga mahi o tenei motu e mahi
nei. Ko tenei waiata me tuku atu ki
roto i tenei karere maori:—
E au mahara tini, e au mahara mano,
Te au ki a te Ngaho, e tangoto mai nei;
Naku koe i mau mai hei matua iana moku,
Hei whangawehi  mai te tauranga ki waho.
E te Atua, i a koe ka pa mai to aha
Kia witirere ai taku mauriora ki runga:
Ka riro ra ngoe i runga, te tai timu, te tai
heke,
Te tai matua o Hawaiki ki kotiraumia a
whamea,
Ea tahi te muimui i runga ko taua tuana ko
tawhiti,
Kia piki ake au ki runga te taumata
Whitireira te taumata o te Ka, o te marama,
i tau maro ai.
Ea tangi te muimui i runga.
Me kouru nganga na taua tuana Io tawhiti
Kia hoatu au i te Tapuae o taku waka,
Tuhikitia, tuhatainga, tungarere, marere
ao ko te tauranga te awheawhe.
Ko te awheawhe nui no Rangi ka tapu au,
Ka hoka te manu hei turuki, ka hoka te
manu nui a Tane.
Kua mea mai kia piri, kua mea mai kia
tata kowhiti:
Rere i manu, ka wiwia, ka rawea, ka mau.
Ka mutu ia tena waiata. Me ta ki
rotu i tenei karere maori.
Na to koutou hoa aroha, Na
TEOTI WIREMU TE HA».
HE TANGI, NA TARAWIRI.
Kaore te aroha i uru i a au e,
E waewae ake ana,
He hinganga mea nui,
Ka riro ra e toku matua;
 Toku arai hau,
i Ma wai e ranga to mate i te ao,
Ma to teina e noho mai Tapeka,

Ou iwi i karanga ai koe;
Tainui,
Te Arawa Ia mate ra i
Te Puhi o Tongariro,
Ka hinga kei raro.
No te Pukapuka Waiata
a Kawana Kerei.
NGA MEA I TE MAKETE.
Poneke, 24 Tihema, 1857.
TE MIRA HURI PARAOA O TU RI RI.—
Witi, 8 hereni, 9 hereni, mo to puhera; 
Paraoa, £22 mo te tana; Papapa Witi
1 hereni 6 pene. mo te puhera; Paraoa
tuatoru, 15 hereni mo te rau pauna.
TE MIRA o KAMERONA.—Witi, 9
hereni,  9 hereni mo te hikipene;
Paraoa, £22 mo te tana; Papapa Witi
2 hereni mo te puhera; Paraoa tuatoru,
15 hereni mo te rau pauna. Pera
tonu nga utu i te Mira o Renau.
NGA KAI o TE MARA  Taewa, ta-
whito, 10 hereni mo te rau; karata, me
te Tanapa, 8 hereni mo te rau; Puku
1 hereni me te hikipene mo te kau
marua.
NGA KAI KINAKI.  Kei te tuturu
tonu te utu mo te piwhi, mo te kiko hipi
hoki. Te utu mo te Poaka ora e rima
pene mo te pauna; kuao kau, 7 pene,
9 pene, mo te pauna. Kanga, 10 hereni,
13 hereni, mu te puhera.
KO ERA ATU MEA.—Pata (hou) I
hereni, 1 hereni 2 pene, mo te
pauna; Pata (tote) I hereni, mo te
pauna; Hua heihei, 2 hereni,  mo te kau
ma rua. Poaka whakapaoa (Ingi-
rihi), 1 hereni 4 pene, 1 hereni
8 pene, mo te pauna; Poaka Wha-
kapaoa (Niu Tireni) 1 hereni mo te
pauna. Tuhi, 1 hereni, 1 hereni 4
pene, mo te pauna; Pipipi, 6 hereni
9 hereni, te mea kotahi; Kuihi, 4
hereni, 6 hereni, te mea kotahi Parera
4 hereni, 5 hereni, takirua; Heihei, 4
hereni, 5 hereni, takirua; Muka papai,
20 hereni mo te rau pauna.
Kua korero au ki nga rangatira e.
nga Mira-huri-paraoa o Poneke—ko
Renau, ko Turiri, ko Kamerona. Ko
te ritenga mo te puhera na ratou i
whakaatu mai ki au koia tenei:
Witi papai rawa,—62 pauna mo te
puhera.
Witi tuarua,—60 pauna.
Ooti,—42 pauna.
Parei,—50 pauna.
Kanga,—56 pauna.
Ko te nuinga o te witi e kawea mai
ana e te maori ki te hoko, he witi tua-
rua ara, kahore i ata ma; no konei
i whakaititia ai nga pauna o roto o te
puhera: erangi te witi no Poti Kupa
he witi ma, he witi papai,—62 ona
pauna i te puhera.  KAI TUHI.
I taia tenei Nupepa i te perehi e
MEKENIHI raua ko MIUA i Poneke.